Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Wyspą Man o wymianie informacji w sprawach podatkowych oraz Protokołu do tej Umowy, podpisanych w Londynie dnia 7 marca 2011 r.

Dla zabezpieczenia wiarygodności jako globalnego centrum finansowego, Wyspa Man
szczególną wagę przykłada do sprawnego funkcjonowania systemu zwalczania przestępstw
finansowych. Działa tam specjalny departament rządowy – Financial Crime Unit. Jest to
jednostka bardzo dobrze wyposażona technicznie, z najwyższej klasy analitykami,
księgowymi oraz personelem wspierającym. Obsługa prawna tej jednostki jest zapewniana do
Biura Prokuratora Generalnego (Attorney General’s office). Departament ten ma wydzielony
budżet na prowadzenie statutowej działalności.
Departament ten ściśle współpracuje zarówno z lokalnymi regulatorami, jak i
międzynarodowymi agencjami.

Współpraca międzynarodowa organów nadzoru finansowego Wyspy Man

Organy nadzoru finansowego na Wyspie Man blisko współpracują z międzynarodowymi
instytucjami do zwalczania przestępstw finansowych, w tym Offshore Group of Banking
Supervisors czy Offshore Group of Insurance Supervisors.

Wyspa Man blisko współpracuje z United Nations Office for Drug Control and Crime
Prevention, w szczególnosci wspierając Offshore Initiative.

W zakresie standardów bankowości FSC współpracuje z międzynarodowymi organizacjami
ustalającymi takie standardy – Wyspa Man jest członkiem Offshore Group of Banking
Supervisors of the Basel Commitee on Banking Supervision oraz IOSCO.


System ochrony danych osobowych

Na Wyspie Man działa specjalny urząd ochrony danych – Office of Data Protection
Supervision oraz obowiązuje szczególny reżim prawny – Data Protection Act z 2002 r.
Przepisy te weszły w życie z dniem 01.04.2003 r., zastępując obowiązujące wcześniej
ustawodawstwo z 1986 r.
Obowiązujące obecnie przepisy w zakresie ochrony danych osobowych spełniają kryteria
określone dyrektywą dotyczącą ochrony danych (European Data Protection Directive
95/46/EC), a także późniejszych regulacji wspólnotowych.

9
Przepisy te są też zasadniczo zgodne z regulacją brytyjską – UK’s Data Protection Act
z 1998 r.


IV. Krótka charakterystyka przepisów Umowy
Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Wyspą Man została przygotowana w oparciu o
Modelową Umowę OECD o wymianie informacji w sprawach podatkowych.

Podatki, których dotyczy Umowa
W przypadku Polski jest to podatek dochodowy od osób prawnych oraz podatek dochodowy
od osób fizycznych.
W przypadku Wyspy Man: podatki od dochodu lub zysku.

Właściwość organów
Artykuł 2 wyjaśnia, iż Strona proszona o pomoc nie jest zobowiązana do udzielenia
informacji, które nie znajdują się w posiadaniu jej organów, lub też nie znajdują się w
posiadaniu lub pod nadzorem osób pozostających w ich właściwości miejscowej.
Obowiązek Strony proszonej o pomoc do dostarczenia informacji nie jest jednakże
ograniczony przez miejsce zamieszkania, siedzibę lub obywatelstwo osoby, której informacje
dotyczą lub przez miejsce zamieszkania, siedzibę lub obywatelstwo osoby posiadającej bądź
sprawującej nadzór nad informacjami będącymi przedmiotem wniosku.
Określenie „organy” w powyższym artykule dotyczą wszystkich agencji rządowych, niemniej
jednak Strona proszona o pomoc nie powinna być zobowiązana do dostarczenia informacji
będących w posiadaniu „organów”, jeżeli miały miejsce okoliczności opisane w artykule 9.
Odesłanie do przepisów wewnętrznych umawiających się Stron
Treść artykułu 4 ust. 2 jest uregulowaniem funkcjonującym zarówno w Modelowej Umowie
OECD o wymianie informacji w sprawach podatkowych, jak i Modelowej Konwencji OECD
w sprawie dochodu i majątku (odpowiednik artykułu 3 ust. 2), a także jest zamieszczany w
zdecydowanej większości zawieranych przez Polskę umów o unikaniu podwójnego
opodatkowania. Powyższe uregulowanie odnosi się do ogólnych zasad interpretacji określeń
stosowanych w Umowie, które nie są w niej zdefiniowane. Z uwagi na fakt, iż umowy
podatkowe zawierane są przez jurysdykcje o różnych systemach podatkowych, ich treść jest
swoistym kompromisem, zawieranym przy uwzględnieniu dość dużego stopnia uogólnienia.
Konieczność uwzględnienia w umowie podatkowej definicji każdego z terminów w niej

10
występujących, doprowadziłaby prawdopodobnie do braku możliwości jej zawarcia, właśnie z
uwagi na duże różnice w systemach prawnych obu stron umowy. Z tego względu, umowy
podatkowe delegują definiowanie większości pojęć do prawa wewnętrznego, gdyż jest to
jedyna możliwość uwzględnienia jego specyfiki. Należy również wspomnieć, iż odesłanie w
zakresie definicji pojęć do prawa wewnętrznego obu stron jest uzasadniona długotrwałą
procedurą zmiany umowy międzynarodowej. redni okres funkcjonowania takiej umowy
wynosi ok. 30 lat. Przy ciągłej ewolucji systemów podatkowych, zmiany w prawie
wewnętrznym mogłyby spowodować brak możliwości efektywnego stosowania umowy
międzynarodowej, z uwagi na funkcjonowanie sprzecznych lub różnych definicji w obu
aktach prawnych. Mimo prymatu umowy nad prawem wewnętrznym, definicja zawarta w
umowie, odnosząca się do nieistniejących już w praktyce rozwiązań, nie spełniłaby
zamierzonej funkcji. Zatem międzynarodowe umowy podatkowe definiują wyłącznie pojęcia
o charakterze fundamentalnym, niezbędne do ich funkcjonowania i zachowania intencji
umawiających się stron.

Wymiana informacji
Umowa ogranicza się do wymiany na żądanie (artykuł 5) i nie obejmuje wymiany
spontanicznej lub automatycznej. Zapisy dotyczące wymiany automatycznej i spontanicznej
nie zostały zamieszczone w umowie z uwagi na fakt, iż administracja Wyspy Man nie jest
przygotowana do prowadzenia współpracy tego rodzaju.

Artykuł 5 zawiera ogólną zasadę, że właściwy organ Strony proszonej o pomoc na żądanie
Strony wnioskującej udziela informacji dla celów określonych w artykule 1. Informacje będą
wymieniane bez względu na to, czy Strona proszona o pomoc potrzebuje ich dla własnych
celów podatkowych, jak również niezależnie od tego, czy czyn podlegający dochodzeniu
stanowi przestępstwo na podstawie prawa Strony proszonej o pomoc, która jest zobowiązana
do podjęcia wszelkich starań w celu dostarczenia informacji Stronie wnioskującej. Artykuł
zawiera także m.in. uregulowania zobowiązujące umawiające się Strony do przekazania
żądanych informacji, w formie zeznań świadków i uwierzytelnionych kopii oryginalnych
dokumentów oraz informacji pochodzących z banków, innych instytucji finansowych oraz od
wszelkich osób.

Artykuł 5 ust. 2 zobowiązuje Stronę proszoną o pomoc do podjęcia wszelkich działań
mających na celu dostarczenie wnioskowanych informacji. Celem powyższego przepisu jest

11
zapewnienie, by Strona proszona o pomoc nie odmawiała pomocy administracyjnej
partnerowi umownemu z uwagi na brak wewnętrznego interesu w posiadaniu danej kategorii
informacji. Ma to przede wszystkim znaczenie w odniesieniu do tzw. rajów podatkowych,
gdzie przy braku podatków dochodowych, informacje dotyczące dochodów rezydentów i
nierezydentów nie są gromadzone przez właściwe organy państwa.
Nie zachodzi również w tym przypadku niebezpieczeństwo wykroczenia poza zasady
obowiązujące w demokratycznym państwie prawa. Określenie „środki gromadzenia
informacji” zostało zdefiniowane w artykule 4 ust. 1 lit. n umowy, są to: „przepisy prawa
oraz procedury administracyjne lub sądowe umożliwiające umawiającej się Stronie
uzyskiwanie i przekazywanie informacji będących przedmiotem wniosku.”

Również artykuł 1 umowy szczegółowo definiuje zakres wymienianych informacji.
Informacje będą wymieniane wyłącznie w celu weryfikacji i prawidłowego wdrażania
obowiązków podatkowych w gospodarczych relacjach Polska – Wyspa Man, zatem nie
występuje niebezpieczeństwo naruszenia klauzuli porządku publicznego bądź powołania się
na niniejsze zdanie w sposób nieuprawniony.

Obowiązek uchylenia tajemnicy bankowej ma duże znaczenie w procesie weryfikacji przez
organ podatkowy prawidłowości deklarowanej podstawy opodatkowania, w odniesieniu do
dochodów uzyskanych za granicą. Zobowiązanie do przekazania stosownych informacji przez
instytucje bankowe i finansowe wynika z artykułu 82 § 3 oraz artykułu 182 ustawy z dnia 29
sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa. Natomiast wymiana informacji podatkowych z
administracjami innych państw przebiega w oparciu o treść działu VIIA ww. ustawy oraz
zawartych umów międzynarodowych.

Kontrola podatkowa za granicą
Zapisy dotyczące kontroli podatkowej są rozwinięciem mechanizmów efektywnej wymiany
informacji. Z uwagi na niezależność umawiających się Stron, artykuł 6 umowy wprowadza
dużą uznaniowość Strony goszczącej przedstawicieli partnera umownego w kwestii czynności
podejmowanych na jej terytorium. Przesłuchiwanie osób i badanie dokumentów przez
przedstawicieli obcej jurysdykcji może mieć miejsce wyłącznie na zasadach określonych w
prawie wewnętrznym Strony goszczącej, a także za zgodą podatnika. Natomiast możliwość
obecności przedstawicieli partnera umownego podczas kontroli podatkowej przebiega

12
wyłącznie za zgodą i na zasadach określonych przez właściwe władze państwa prowadzącego
kontrolę.


Warunki odrzucenia wniosku o dostarczenie informacji
Artykuł 7 Umowy zawiera zwyczajowe powody odmówienia udzielenia informacji, jakie
można znaleźć w innych międzynarodowych aktach dotyczących wymiany informacji.

Poufność
Zapis dotyczący poufności przekazywanych informacji jest niezmiernie ważnym elementem
umowy o wymianie informacji podatkowych. Jego celem jest zabezpieczenie praw i
interesów podatnika w toku weryfikacji podstawy opodatkowania.

Koszty
Na wniosek przedstawicieli Wyspy Man przyjęto w Umowie podział kosztów na zwykłe i
nadzwyczajne. Taki podział wynika z różnicy w wielkości administracji Stron Umowy –
czynności podejmowane w toku zwykłych czynności przez polską administrację mogą
przekroczyć możliwości finansowe i kadrowe wielokrotnie mniejszej administracji Wyspy
Man. W związku z powyższym, w Protokole do Umowy określono katalog przykładowych
kosztów, które będą ponoszone przez Stronę wnioskującą.

Procedura Wzajemnego Porozumiewania się
W przypadku powstania problemów lub wątpliwości pomiędzy Umawiającymi się Stronami
dotyczących stosowania lub interpretacji niniejszej Umowy, właściwe organy dołożą
wszelkich starań aby rozwiązać problem w drodze wzajemnego porozumienia. Oprócz
powyższego porozumienia, właściwe organy Stron mogą uzgodnić procedury, które będą
użyte w przypadkach zastosowania przepisów Umowy dotyczących wymiany informacji na
wniosek, automatycznej wymiany informacji, dochodzenia podatkowego za granicą oraz
kosztów związanych z udzieleniem pomocy. W każdym przypadku procedura wzajemnego
porozumiewania się jest procedurą szczególną, pozostającą poza prawem wewnętrznym.
Artykuł 11 daje stronom umowy możliwość rozwiązania sporów na szczeblu
międzynarodowym.



13