Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz o zmianie innych ustaw

finansów publicznych w formie czynności materialno-technicznej po dokonaniu zgłoszenia
identyfikacyjnego. Nastąpi tym samym odejście od wydawania decyzji w sprawie nadania
NIP, a w jej miejsce naczelnik urzędu skarbowego wyda bezpłatnie (nie później niż
w

terminie 14 dni od dnia otrzymania poprawnego zgłoszenia identyfikacyjnego),
potwierdzenia nadania NIP. Zachowano jednocześnie regulację dotyczącą funkcjonowania
tzw. „jednego okienka”. Naczelnik urzędu skarbowego odmówi nadania NIP w przypadku
braku możliwości potwierdzenia tożsamości lub istnienia podmiotu, stwierdzenia, że
dokonane zgłoszenie nie spełnia wymogów określonych dla tego zgłoszenia, w przypadku
ponownego wystąpienia o nadanie NIP lub wystąpienia o nadanie NIP przez podatnika
będącego osobą fizyczną objętą rejestrem PESEL nieprowadzącą działalności gospodarczej
lub niebędących zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Odmowa nadania
NIP nastąpi w drodze decyzji wydanej przez naczelnika urzędu skarbowego. W przypadku
wielokrotnego nadania NIP oraz nadania NIP na podstawie fałszywych lub fikcyjnych
danych, naczelnik urzędu skarbowego unieważni z urzędu NIP nadany podmiotowi. Przy
unieważnianiu wielokrotnie nadanego NIP, naczelnik urzędu skarbowego będzie brał pod
uwagę interes prawny i gospodarczy podmiotu. NIP unieważniony nie będzie mógł być
ponownie nadany, jak również nie będzie można posługiwać się unieważnionym NIP. Taka
sama zasada będzie dotyczyła NIP uchylonych na podstawie obecnie obowiązujących
przepisów.
W zakresie nieuregulowanym do postępowań w sprawie odmowy nadania NIP lub
unieważnienia z urzędu wadliwie nadanego NIP zastosowanie będą miały odpowiednio
przepisy działu IV ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r.
Nr 8, poz. 60, z późn. zm.). W zakresie wydawania potwierdzeń nadania NIP oraz
zaświadczeń i informacji o nadanym NIP – odpowiednio przepisy działu VIIIa Ordynacji
podatkowej.
W ocenie projektodawcy z przedmiotowej propozycji wynikają następujące korzyści:
− prosta, szybka i bardziej ekonomiczna procedura związana z nadaniem NIP,
− zmniejszenie zużycia materiałów, ponoszonego w związku z koniecznością druku
zgłoszeń identyfikacyjnych i aktualizacyjnych, ich przetwarzaniem oraz
przechowywaniem dokumentacji rejestracyjnej,
− oszczędności czasowe i materialne, które przełożą się na obniżenie kosztów zarówno po
stronie obywateli, przedsiębiorców i innych podmiotów objętych CRP KEP, a także po
5 
 
stronie resortu finansów, przy spodziewanej akceptacji społeczeństwa dla kierunku
podejmowanych zmian.

Art. 1 pkt 8 (art. 9 ustawy)

Projektowane zmiany w zakresie stosowania numeru PESEL do celów podatkowych,
danych ewidencyjnych z rejestru PESEL oraz zmiany trybu nadawania NIP wymagają
dostosowań przepisu art. 9 ustawy. Zrezygnowano ze składania zgłoszeń aktualizacyjnych
przez płatników podatków oraz za pośrednictwem organu emerytalnego lub rentowego, jako
płatnika, w przekazywaniu naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenia aktualizacyjnego
podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych. Zrezygnowano także z pośrednictwa
organu wydającego dowód osobisty w przekazywaniu naczelnikowi urzędu skarbowego
zgłoszenia aktualizacyjnego podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych
nieprowadzącego działalności gospodarczej, dokonywanego z tytułu otrzymania dowodu
osobistego oraz z informowania przez ten organ o obowiązku złożenia zgłoszenia
aktualizacyjnego. Powyższe wynika z proponowanych zmian w zakresie pozyskiwania
danych ewidencyjnych z rejestru PESEL.
Ze względu na identyczny, siedmiodniowy termin realizacji obowiązku aktualizacji
danych objętych zgłoszeniem identyfikacyjnym przez przedsiębiorców i przez podatników
podatku od towarów i usług oraz podatników podatku akcyzowego, a także na szczególny
charakter ww. grup podmiotów wynikający z zakresu obowiązków podatkowych
i towarzyszących im terminów wskazane jest ich ujednolicenie. Siedmiodniowy termin
realizacji obowiązku aktualizacji danych przez podatników podatku od towarów i usług oraz
podatników podatku akcyzowego skorelowany jest z terminami określonymi w ustawach
dotyczących wymienionych podatków (odpowiednio w art. 96 ust. 12 ustawy o podatku od
towarów i usług i w art. 16 ust. 4 ustawy o podatku akcyzowym). Natomiast w odniesieniu do
przedsiębiorców – z terminem określonym w art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r.
o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447, z późn. zm).
Ujednolicono termin w stosunku do powyższych podmiotów.
Ponadto podatnicy będący osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL
nieprowadzący działalności gospodarczej lub niebędący zarejestrowanymi podatnikami
podatku od towarów i usług, w okresie od dnia 1 stycznia 2012 r., jeżeli zmienił się im adres
miejsca zamieszkania, będą mogli dokonać aktualizacji tego adresu w składanej deklaracji
6 
 
lub innym dokumencie związanym z obowiązkiem podatkowym. Aktualizacja będzie
dokonywana w terminie właściwym do złożenia ww. dokumentu. Powyższe oznacza, iż
organ podatkowy dokona aktualizacji ww. adresu z takiego dokumentu. Jednocześnie, jeżeli
osoba fizyczna objęta rejestrem PESEL nieprowadząca działalności gospodarczej lub
niebędąca zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług będzie chciała
zgłosić organowi podatkowemu zmianę adresu miejsca zamieszkania przed terminem
złożenia deklaracji lub innego dokumentu związanego z obowiązkiem podatkowym, będzie
miała możliwość dokonania takiej aktualizacji na formularzu, którego wzór określony
zostanie rozporządzeniem Ministra Finansów. Proponowany zapis art. 9 ust. 1d ma na celu
odciążenie obywateli od obowiązków, jakie nakłada na nie obecnie administracja
publiczna. Termin wejścia w życie proponowanej regulacji związany jest z propozycją
odnoszącą się do zasilania CRP KEP danymi z rejestru PESEL.

Przepis został doprecyzowany o wskazanie, że dotyczy on również zgłoszeń
aktualizacyjnych, czyli że do aktualizacji danych objętych zgłoszeniem identyfikacyjnym
stosuje się odpowiednio wzory zgłoszeń określone w przepisach wydanych na podstawie art. 5
ust. 5 ustawy albo wnioski określone na podstawie przepisów o działalności gospodarczej.

Art. 1 pkt 9 (art. 10 ustawy)


Uchylenie art. 10 ustawy jest konsekwencją projektowanej zasady stosowania numeru
PESEL jako identyfikatora podatkowego i zmiany trybu nadawania NIP. Rozporządzenie
Ministra Finansów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie trybu składania zgłoszeń
identyfikacyjnych oraz aktualizacyjnych przez podatników podatku rolnego, leśnego i od
nieruchomości (Dz. U. Nr 111, poz. 1291) wydane w wykonaniu przedmiotowego
upoważnienia określa obowiązki organu podatkowego gminy (miasta). Wprowadzane zmiany
oznaczają zwolnienie organu podatkowego gminy (miasta) z konieczności przyjmowania,
weryfikacji oraz przekazywania urzędowi skarbowemu zgłoszeń identyfikacyjnych
i aktualizacyjnych podatników podatku rolnego, leśnego lub od nieruchomości, co
w konsekwencji przyczyni się do obniżenia kosztów związanych z przedmiotowym
pośrednictwem.


7 
 
Art. 1 pkt 10 (tytuł rozdziału 3 ustawy)

Nowy tytuł rozdziału jest konsekwencją zaproponowanych w projekcie regulacji
związanych ze stosowaniem numeru PESEL do celów podatkowych jako identyfikatora
podatkowego przez podatników będących osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL
nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących zarejestrowanymi podatnikami
podatku od towarów i usług.

Art. 1 pkt 11 (art. 11 ustawy)

Obecnie podatnicy i płatnicy są obowiązani do posługiwania się kilkoma
identyfikatorami, w tym numerem identyfikacji podatkowej i numerem PESEL. Projektowana
zmiana prowadzi do sytuacji, w której podatnik będący osobą fizyczną objętą rejestrem
PESEL nieprowadzącą działalności gospodarczej lub niebędącą zarejestrowanym
podatnikiem podatku od towarów i usług, do celów podatkowych będzie posługiwać się
jednym identyfikatorem, tj. numerem PESEL.
W przepisie tym doprecyzowano zasady posługiwania się powyższym identyfikatorem.
NIP pozostał identyfikatorem podatkowym dla przedsiębiorców i podatników podatku VAT,
nawet wówczas, gdy mają nadany PESEL, a realizowane zobowiązania i należności
budżetowe nie są związane ani z podatkiem VAT ani z prowadzoną działalnością
gospodarczą. Podmioty te stosują NIP, w tym dokonując czynności wewnątrzwspólnotowych
(realizacja art. 214 dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie
wspólnego systemu podatku od wartości dodanej). Podmioty, które nie są objęte rejestrem
PESEL będą posługiwać się NIP na dotychczasowych zasadach. NIP będzie nadawany im po
dokonaniu zgłoszenia identyfikacyjnego przez podmiot.
Dodatkowo – ze względu na możliwość regulowania należności z tytułu zobowiązań
podatkowych także za pośrednictwem spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych
(art. 60 § 1 Ordynacji podatkowej) – w katalogu instytucji uprawnionych do żądania podania
przez podatników identyfikatora podatkowego uwzględniono spółdzielcze kasy
oszczędnościowo-kredytowe.



8 
 
Art. 1 pkt 12 (art. 12 ustawy)
W związku z uchyleniem przepisu dotyczącego nadawania NIP w drodze decyzji (obecny
art. 3 ust. 2) niezbędne jest dostosowanie art. 12 ustawy. Z uwagi na uzyskiwanie danych
ewidencyjnych z rejestru PESEL, w tym danych dotyczących zgonu osób objętych rejestrem
PESEL, zasadne jest uchylenie ust. 3 w art. 12 ustawy.

Art. 1 pkt 13 (art. 13 ustawy)
Uchylenie przepisu określającego obowiązek wydawania przez naczelników urzędów
skarbowych duplikatów decyzji o nadaniu NIP jest zasadne w świetle odejścia od wydawania
decyzji w sprawie nadania NIP oraz nadania nowego brzmienia art. 3 oraz dodanie art. 8b
regulującego procedurę postępowania w sprawie nadania NIP. Uchylenie możliwości
uzyskania duplikatu decyzji o nadaniu NIP rozciąga się również na podmioty, którym już
nadano NIP w drodze decyzji. Bardziej racjonalną formą jest wydanie przez naczelnika
urzędu skarbowego zaświadczenia o nadanym NIP podmiotowi, który się nim posługuje.
Natomiast w przypadku osób trzecich naczelnik urzędu skarbowego na wniosek wydawałby
informację o nadanym NIP podmiotowi wskazanemu w tym wniosku. Wzór wniosków
zostanie udostępniony na podmiotowej stronie Biuletynu Informacji Publicznej urzędu
obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych.
W związku z potrzebą usprawnienia i poprawy współdziałania administracji publicznej,
w
zakresie wymiany informacji o nadanym NIP, wprowadzono w ramach katalogu
podmiotów, przepis wskazujący, że organom prowadzącym urzędowe rejestry na podstawie
odrębnych przepisów, na ich wniosek zawierający dane niezbędne do identyfikacji
podatników – minister właściwy do spraw finansów publicznych oraz naczelnicy urzędów
skarbowych będą udostępniali NIP. Wniosek byłby przesyłany za pośrednictwem
elektronicznej platformy usług administracji publicznej lub innych środków komunikacji
elektronicznej.

Art. 1 pkt 14 i 15 (art. 14 i 14a ustawy)

Obecny art.
14 ustawy dotyczy utworzenia Krajowej Ewidencji Podatników,
prowadzonej przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Dane źródłowe dla
KEP przekazują naczelnicy urzędów skarbowych z bazy lokalnej prowadzonej w każdym
9