Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz o zmianie innych ustaw

3. Osoby fizyczne, o których mowa w art. 5 ust. 2a ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu
nadanym niniejszą ustawą, od dnia 1 stycznia 2012 r. nie uzupełniają o numer identyfikacji
podatkowej formatu elektronicznego druków, o których mowa w ust. 1.

Art. 54. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie:
1) art. 5 ust. 5 ustawy wymienionej w art. 1 zachowują moc do dnia wejścia
w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 5 ust. 5 ustawy
wymienionej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą,
2) art. 17a ust. 4 ustawy wymienionej w art. 3 zachowują moc do dnia wejścia
w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 17a ust. 4 ustawy
wymienionej w art. 3, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą,
3) art. 9 ust. 8 ustawy wymienionej w art. 6 zachowują moc do dnia wejścia w życie
przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 9 ust. 8 ustawy
wymienionej w art. 6, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą
– nie dłużej jednak niż przez 9 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

Art. 55. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2011 r., z wyjątkiem:
1) art. 50 ust. 3, który wchodzi w życie z dniem ogłoszenia;
2) art. 1 pkt 3 lit. a i c, pkt 4 – 6 i pkt 8 lit. a – d, pkt 9, pkt 12 lit. b, pkt 14 w zakresie
art. 14 ust. 4 – 7 i pkt 15 w zakresie art. 14b oraz art. 17 i 44, które wchodzą
w życie z dniem 1 stycznia 2012 r.
04/01rch
3 5
 
U Z A S A D N I E N I E

Obecnie obowiązujące przepisy w zakresie ewidencji i identyfikacji podatników
wymagały dostosowania do obowiązujących regulacji prawnych oraz zmian, jakie zaistniały
w związku z postępem technicznym, a przede wszystkim do przyjętych kierunków rozwoju
administracji publicznej.
Projektowane propozycje wychodzą naprzeciw oczekiwaniom społecznym.
W celu zmniejszenia ustawowych obowiązków obywateli wobec administracji podatkowej
i lepszemu wykorzystaniu danych, które i tak są gromadzone przez administrację, przyjęto,
że obok numeru NIP, dla wybranej grupy podatników, identyfikatorem podatkowym będzie
numer PESEL.
Głównymi celami projektowanej ustawy są:
− usprawnienie i uproszczenie systemu ewidencji i identyfikacji podatników

i płatników,
− ograniczenie liczby identyfikatorów, którymi muszą posługiwać się podatnicy będący
osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL, jeżeli nie prowadzą działalności
gospodarczej lub nie są zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług,
− usprawnienie działania administracji przez odstąpienie od kilkukrotnego wprowadzania
tych samych danych do różnych rejestrów,
− odciążenie obywateli od wielokrotnego podawania danych, które są już
w posiadaniu administracji publicznej, przez odstąpienie od obowiązku składania
zgłoszenia identyfikacyjnego (w celu nadania NIP) przez podatników będących osobami
fizycznymi objętymi rejestrem PESEL, jeżeli nie prowadzą działalności gospodarczej
lub nie są zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług,
− zwiększenie efektywności przetwarzania danych identyfikacyjnych,
− zapewnienie ciągłej poprawy jakości danych identyfikacyjnych,
− wyłączenie NIP z zakresu „tajemnicy skarbowej” oraz umożliwienie uzyskania
informacji o nadanym NIP w formie papierowej lub elektronicznej.
Wprowadzono więc w projekcie, że numer PESEL będzie identyfikatorem podatkowym
dla podatników będących osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL, jeżeli nie
prowadzą działalności gospodarczej lub nie są zarejestrowanymi podatnikami podatku od
towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług
(Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.). Uruchomiona zostanie centralna rejestracja i utworzony
zostanie Centralny Rejestr Podmiotów – Krajowa Ewidencja Podatników (CRP KEP) na
bazie aktualnych danych znajdujących się w Krajowej Ewidencji Podatników. CRP KEP
zasilany będzie również danymi ewidencyjnymi pochodzącymi z rejestru PESEL. Zmieniony
zostanie tryb nadawania NIP (odstąpienie od wydawania decyzji administracyjnej i przyjęcie
rozwiązań uproszczonych, wykorzystujących współdziałanie administracji publicznej).
Ponadto w ramach projektowanej ustawy zostaną uregulowane kwestie wynikające ze
zmieniającego się otoczenia prawnego i gospodarczego, również o charakterze
dostosowawczym i porządkującym, a także zostaną wprowadzone zmiany usprawniające
funkcjonowanie resortu finansów oraz organów i instytucji współpracujących, tj.:
− zmiana w zakresie obowiązku żądania i stosowania identyfikatorów,
− ustalenie zasad dostępności CRP KEP, celu i przeznaczenia tego rejestru,
− ustalenie zasad udostępniania danych z CRP KEP i katalogu podmiotów uprawnionych do
żądania tych danych,
− zmiana i ujednolicenie terminów dokonywania zgłoszeń identyfikacyjnych

i aktualizacji danych, w tym z powodu nieskładania już deklaracji na zaliczki.

Szczegółowe uzasadnienie projektowanych zmian ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji
podatników i płatników, zwanej dalej „ustawą”.

Art. 1 pkt 1 (art. 1 – 3 ustawy)

Przepis art. 1 i 2 ustawy został dostosowany w związku z wprowadzonymi regulacjami
dotyczącymi posługiwania się numerem PESEL do celów podatkowych.
W związku z dążeniem do uproszczenia i racjonalizacji procedur administracyjnych
wprowadzono pojęcie identyfikatora podatkowego.
Identyfikatorem podatkowym dla podatników będących osobami fizycznymi objętymi
rejestrem PESEL nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących
zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług będzie numer PESEL, natomiast
dla pozostałych podmiotów podlegających obowiązkowi ewidencyjnemu, o którym mowa
w art. 2, identyfikatorem podatkowym będzie NIP.
2 
 
Art. 1 pkt 2 (art. 4 ustawy)

Zmiany art. 4 są konsekwencją zaproponowanych zmian w art. 5 ust. 1 i uregulowania
procedury nadania NIP oraz prowadzonego przez naczelnika urzędu skarbowego
postępowania w art. 8b i 8c oraz art. 9 ust. 1 ustawy.

Art. 1 pkt 3 (art. 5 ustawy)

Organem upoważnionym do przyjęcia zgłoszeń identyfikacyjnych oraz aktualizacyjnych
nadal będzie naczelnik urzędu skarbowego. Ograniczony został zakres obowiązku dokonania
zgłoszenia identyfikacyjnego, przez wyłączenie z tego obowiązku podatników będących
osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL nieprowadzących działalności gospodarczej
lub niebędących zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług. Powyższe
oznacza, że osoba fizyczna objęta rejestrem PESEL, która nie prowadzi działalności
gospodarczej lub nie jest zarejestrowana jako podatnik podatku od towarów i usług nie
będzie składała zgłoszenia identyfikacyjnego. Wybrane dane ewidencyjne takiej osoby
pozyskane zostaną przez administrację podatkową bezpośrednio z rejestru PESEL.
W przypadku podatników będących osobami fizycznymi wykonujących działalność
gospodarczą w zmienianym ust. 4 doprecyzowano, jakie dane powinny znaleźć się
w zgłoszeniu identyfikacyjnym. Zgodnie z brzmieniem art.
5 ust.
5
ustawy, minister
właściwy do spraw finansów publicznych, biorąc pod uwagę kompletność przekazywanych
danych niezbędnych do ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, określi, w drodze
rozporządzenia, wzory zgłoszeń identyfikacyjnych i zgłoszeń aktualizacyjnych, z wyjątkiem
zgłoszeń osób fizycznych będących przedsiębiorcami.

Art. 1 pkt 4 (art. 6 ustawy)

W związku z wprowadzoną w art. 3 definicją identyfikatora podatkowego oraz
wskazania, iż w przypadku podatników będących osobami fizycznymi objętymi rejestrem
PESEL nieprowadzących działalności gospodarczej identyfikatorem podatkowym jest numer
PESEL, konieczne było doprecyzowanie przepisu ust. 1 przez wskazanie, że ww. osoby
3 
 
fizyczne są zobowiązane dokonać zgłoszenia identyfikacyjnego tylko w przypadku
dokonywania zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w art. 96 ust. 1 ustawy o podatku od
towarów i usług oraz w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym. Ponadto wprowadzono
zmiany wynikające z potrzeby uproszczenia i ujednolicenia terminów dokonania zgłoszenia
identyfikacyjnego, które obecnie są bardzo zróżnicowane, a ich opis rozbudowany. Niezbędne
było ich dostosowanie do aktualnie obowiązujących przepisów podatkowych (nastąpiły
zmiany przepisów w odniesieniu do zaliczek, o których mowa w obecnym ust. 2 i ust. 4 pkt 1
art. 6 ustawy). Zaproponowany termin dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego jest związany
z pierwszym „kontaktem” z organem podatkowym podatnika.

Art. 1 pkt 5 (art. 7 ustawy)

Zmiany wprowadzone w tym przepisie mają na celu dostosowanie do zmian dotyczących
terminów dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego wynikających z projektowanego art. 6
ust. 1 ustawy oraz niezmienianych przepisów ust. 10 art. 6 ustawy, a także przepisów
w zakresie dotyczącym „jednego okienka” zawartych w ustawie z dnia 19 grudnia 2008 r.
o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz niektórych innych ustaw
(Dz. U. z 2009 r. Nr 18, poz. 97).

Art. 1 pkt 6 (art. 8 ustawy)

Uchylenie art.
8 ustawy jest powiązane z terminem wprowadzania rozwiązań
w zakresie uzyskiwania danych ewidencyjnych z rejestru PESEL. Regulacje tego przepisu
dotyczą postępowania w sprawie nadania NIP podatnikowi podatku dochodowego od osób
fizycznych i udziału w tym postępowaniu płatnika podatku dochodowego. W warunkach
uzyskiwania danych z rejestru PESEL i stosowania numeru PESEL do celów podatkowych
jako identyfikatora podatkowego, staną się one marginalne lub wręcz bezprzedmiotowe.
Wobec tego zasadne było uchylenie przepisu.

Art. 1 pkt 7 (art. 8a – 8d ustawy)

Regulacje te mają na celu uproszczenie i skrócenie procesu nadawania NIP przez zmianę
trybu nadawania tego identyfikatora. NIP będzie nadany przez ministra właściwego do spraw
4