Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz o zmianie innych ustaw

urzędzie skarbowym w ramach modułu Rejestracja w systemie POLTAX. KEP stanowi sumę
logiczną (kopię) ww. baz urzędów skarbowych w zakresie danych ewidencyjnych
określonych w przepisach ustawy, w szczególności w art. 5.
Udostępnienie danych zawartych w KEP wymaga stosowania przez podmioty
enumeratywnie wymienione w art. 15 ust. 2 ustawy, w tym przez organy podatkowe,
jednostki organizacyjne kontroli skarbowej i Generalnego Inspektora Informacji Finansowej,
trybu określonego w art. 15 ustawy.
Dotychczasowe regulacje ujęte w art. 14 koncentrują się na tworzeniu KEP i jakości
danych, natomiast pomijają istotę utworzenia ewidencji podatników o zasięgu krajowym.
Zaproponowana zmiana w art. 14 ustawy ma na celu uwzględnienie w tym przepisie
regulacji dotyczącej istoty stworzenia kompletnej i zintegrowanej w skali kraju ewidencji
podatników i wprowadzenie dostosowań do potrzeb organów podległych lub nadzorowanych
przez Ministra Finansów. Jednocześnie w związku ze zmianami dotyczącymi wprowadzania
danych oraz procesu przetwarzania danych, niezbędne jest dokonanie zmiany nazwy
dotychczas funkcjonującej Krajowej Ewidencji Podatników na Centralny Rejestr Podmiotów
– Krajowa Ewidencja Podatników (CRP KEP).
CRP KEP:
− zapewni identyfikację podmiotów przez gromadzenie danych ewidencyjnych
pochodzących z rejestru PESEL,
− zapewni identyfikację podatników w ramach całego kraju przez gromadzenie
i weryfikację danych wynikających ze zgłoszeń identyfikacyjnych i aktualizacyjnych
podmiotów,
− zapewni spójność i poprawność dla całego systemu ewidencji podatników przez
zintegrowanie w jednym miejscu pochodzących z różnych urzędów skarbowych danych
ewidencyjnych podmiotów,
− usprawni i przyspieszy proces rejestracji podmiotów i nadawania NIP,
− zapewni wykorzystywanie danych w nim zgromadzonych do realizacji celów i zadań
ustawowych, tj.: Ministrowi Finansów, dyrektorom izb skarbowych, naczelnikom
urzędów skarbowych, Szefowi Służby Celnej, dyrektorom izb celnych, naczelnikom
urzędów celnych, organom kontroli skarbowej oraz Generalnemu Inspektorowi Informacji
Finansowej (art. 14a).
10 
 
Centralizacja danych ewidencyjnych znajdujących się w urzędach skarbowych jest
nieodzownym warunkiem jednoznacznej identyfikacji podmiotów oraz prawidłowej
rejestracji i obsługi ich spraw. Pozwoli to jednocześnie na udostępnianie danych
ewidencyjnych uprawnionym użytkownikom innych resortowych obszarów aplikacyjnych,
kontrolowanie poprawności procesu rejestracyjnego, udostępnianie danych zgodnie ze
zmienionymi w tym zakresie regulacjami ustawy, sprawniejsze zarządzanie i administrację
systemem, polepszenie i usprawnienie obsługi kierowanych zapytań, łatwiejszy dostęp
i przepływ informacji między organami podległymi Ministrowi Finansów.
CRP KEP będzie prowadzony przez Ministra Finansów (analogicznie jak obecnie KEP),
jednak zmieni się na bezpośredni sposób wprowadzania przez naczelników urzędów
skarbowych danych z dokumentacji związanej z nadaniem NIP oraz aktualizowaniem danych
zawartych w zgłoszeniach identyfikacyjnych, a następnie (od 1 stycznia 2012 r.) ulegnie
zmianie zakres i źródło wprowadzanych danych, bowiem dane osób objętych rejestrem
PESEL w zakresie tam gromadzonych danych objętych zgłoszeniem identyfikacyjnym wraz
z informacją o zgonie będą centralnie i bezpośrednio transferowane do CRP KEP z rejestru
PESEL. Minister właściwy do spraw wewnętrznych będzie obowiązany przekazywać do CRP
KEP z rejestru PESEL, po zaewidencjonowaniu osoby w tym rejestrze, trzy dane
elementarne, tj. nazwisko, imię oraz numer PESEL. Po otrzymaniu informacji
o zaewidencjonowaniu w CRP KEP osoby fizycznej objętej rejestrem PESEL, dane
elementarne zostaną uzupełnione przez ww. ministra do spraw wewnętrznych o posiadane
dane, o których mowa w art. 5 ust. 2 projektowanej ustawy. Jednocześnie minister właściwy
do spraw wewnętrznych będzie przedmiotowe dane niezwłocznie aktualizował, w zakresie,
w jakim będzie następowała ich zmiana. Informacja o nadanym NIP podatników, którzy
otrzymali potwierdzenia nadania NIP, będzie mogła być przekazywana w ramach
administracji publicznej (bez udziału podatnika).
Ponadto CRP KEP będzie gromadził dane wynikające z niektórych dokumentów
związanych z obowiązkami wynikającymi z przepisów podatkowych, tj. w szczególności
informacje dotyczące: obowiązków podatkowych, zamiaru dokonywania dostaw lub nabyć
wewnątrzwspólnotowych przez podatnika zgłoszonych na załączniku do zgłoszenia
rejestracyjnego w zakresie podatku od towarów i usług (VAT-R/UE), okresu zawieszenia
działalności, wyboru formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych
przez przedsiębiorcę.
11 
 
System obsługujący CRP KEP umożliwi realizację kluczowych postulatów, takich jak:
wykorzystanie danych ewidencyjnych z rejestru PESEL, spójność i bezpieczeństwo systemu.
Ponadto system zapewni:
a) nadawanie NIP w oparciu o centralny system z uwzględnieniem identyfikowalności
podmiotów w rejestrze PESEL,
b) utrzymanie jednoznacznej identyfikacji przez NIP lub numer PESEL,
c) przepływ aktualnych danych ewidencyjnych z rejestru PESEL,
d) odrębność systemu informatycznego wykorzystywanego do celów ewidencji podatników,
e) zachowanie
poufności, integralności i autentyczności danych przetwarzanych w systemie.
Zgodnie z przepisami dotyczącymi zgłoszeń identyfikacyjnych i aktualizacyjnych,
źródłem danych dla ewidencji podatników (Krajowej Ewidencji Podatników) są zgłoszenia
dokonywane przez zobowiązanych na zasadach określonych w ustawie. Jednak w celu
zmniejszenia obciążeń podatników i płatników oraz w związku z dbałością o jakość
i kompletność danych, wprowadzono przepis umożliwiający przeprowadzanie aktualizacji
(uzupełnienia) danych przez naczelnika urzędu skarbowego lub ministra właściwego do spraw
finansów publicznych. Zmiana następowałaby na podstawie danych z rejestrów: PESEL,
REGON oraz KRS i odnosi się do numeru nadanego przez KRS, numeru identyfikacyjnego
REGON, numeru dowodu tożsamości oraz numeru PESEL.

Art. 1 pkt 15 (art. 14b ustawy)

W projektowanej ustawie dodano delegację do wydania rozporządzenia zawierającego
opis, minimalną funkcjonalność oraz warunki organizacyjno-techniczne funkcjonowania CRP
KEP. Celem dodania przedmiotowej delegacji jest zachowanie możliwości realizacji przez
Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego zadań wynikających z art. 35 ustawy z dnia 24 maja
2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu (Dz. U. z 2010 r.
Nr 29, poz. 154, z późn. zm.). Rozporządzenie wykonujące ww. upoważnienie ustawowe
będzie przede wszystkim zapewniać bezpieczeństwo danych i ich ochronę przed
nieuprawnionym ujawnieniem i dostępem. Dodanie delegacji podyktowane jest względami
bezpieczeństwa państwa.


12 
 
Art. 1 pkt 16 (art. 15 ustawy)

Zgodnie z art. 16 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca wpisany
do rejestru przedsiębiorców albo ewidencji jest obowiązany umieszczać w oświadczeniach
pisemnych, skierowanych w zakresie swojej działalności do oznaczonych osób i organów,
numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz posługiwać się tym numerem w obrocie prawnym
i gospodarczym. Identyfikacja przedsiębiorcy w poszczególnych urzędowych rejestrach
następuje na podstawie NIP. Jawność tego identyfikatora jest niezbędna również ze względu na
treść art. 15 ust. 2 pkt 7 ustawy, zgodnie z którym dane udostępnia się organom prowadzącym
urzędowe rejestry, prowadzone na podstawie odrębnych przepisów, na ich wniosek
zawierający dane niezbędne do identyfikacji podatników – w zakresie NIP – w związku
z realizacją ich zadań ustawowych, a także w związku z art. 5a ust. 3 ustawy, zgodnie
z którym naczelnik urzędu skarbowego jest obowiązany przekazać informację zwrotną o NIP
nadanym przedsiębiorcy rozpoczynającemu działalność gospodarczą niezwłocznie po nadaniu
sądowi prowadzącemu rejestr przedsiębiorców albo organowi prowadzącemu ewidencję
działalności gospodarczej. W wielu przypadkach przekazanie tej informacji wiąże się
z ujawnieniem NIP w rejestrze jawnym. Wobec tego wyłączono NIP z zakresu działania
„tajemnicy skarbowej”. Ponadto z zakresu działania tajemnicy skarbowej wyłączony został
również numer identyfikacyjny REGON, ponieważ zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy z dnia
29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. Nr 88, poz. 439, z późn. zm.) numer
identyfikacyjny REGON jest jawny i dostępny dla podmiotów trzecich.
W związku z koniecznością ustalenia nowych zasad dostępności i przeznaczenia CRP
KEP oraz bazując na dotychczasowych doświadczeniach związanych z udostępnianiem
danych z Krajowej Ewidencji Podatników zmodyfikowano sposób udostępniania danych
ewidencyjnych podmiotom „zewnętrznym”, w stosunku do wskazanych w projektowanym
art. 14a organów podlegających lub nadzorowanych przez Ministra Finansów.
Obsługę wniosków komorników sądowych i organów egzekucyjnych wymienionych
w odrębnych przepisach, składanych w związku z prowadzonym postępowaniem
egzekucyjnym lub zabezpieczającym, prowadzić będą wyłącznie naczelnicy urzędów
skarbowych, którzy dysponują szerszym zakresem informacji i jednocześnie będą mieli
dostęp do CRP KEP. Będą oni również potwierdzać NIP podatnikowi (art. 15 ust. 2 pkt 3
ustawy). Takie rozwiązanie usprawni uzyskiwanie niezbędnych informacji przez
13 
 
zainteresowanych i może przyczynić się do wzrostu skuteczności przedmiotowych
postępowań.


Art. 2 – 46

W związku z wprowadzonymi w projektowanej ustawie regulacjami w szczególności
w zakresie przyjęcia dla wybranej grupy podatników za identyfikator podatkowy numeru
PESEL, utworzenia CRP KEP oraz odejścia od nadawania NIP w formie decyzji
administracyjnej niezbędne było dostosowanie ustaw wymienionych w art. 2 – 46
projektowanej ustawy.
Z uwagi na zaproponowaną zmianę art. 13 ust. 3 ustawy w zakresie wydawania na
wniosek informacji o nadanym NIP podmiotowi wskazanemu we wniosku zaistniała
konieczność wprowadzenia zmian w załączniku do ustawy z dnia 16 listopada 2006 r.
o opłacie skarbowej (art. 38 projektowanej ustawy). Dodano zatem do katalogu czynność, od
której będzie pobierana opłata skarbowa, tj. wydanie informacji o nadaniu NIP podmiotowi,
o którego NIP wystąpiono. Obecnie naczelnicy urzędów skarbowych, wydając taką
informację pobierali opłatę jak za wydanie zaświadczenia potwierdzającego nadanie NIP,
o którym mowa w kolumnie 2 ust. 17 w części II załącznika do ustawy o opłacie skarbowej.
Mając więc na uwadze, iż jest to doprecyzowanie obecnych przepisów ustawy o opłacie
skarbowej stawka za wydanie informacji o nadanym NIP jest jednakowa jak przy wydaniu
zaświadczenia potwierdzającego nadanie NIP. Ponadto w związku z uchyleniem ust. 4
w art. 13 ustawy dotyczącego wydawania duplikatu decyzji o nadaniu NIP konieczne było
uchylenie ust. 23 w części I załącznika do ustawy o opłacie skarbowej.

Art. 47 – 54 (przepisy przejściowe)

1 stycznia 2013 r. zniesione zostaną numery identyfikacji podatkowej, które zostały
nadane osobom fizycznym objętym rejestrem PESEL, które nie prowadzą działalności
gospodarczej lub nie są zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług. Od tego
czasu dla tych osób jedynym identyfikatorem będzie numer PESEL (art. 47 projektowanej
ustawy).
Jednocześnie w art. 48 projektowanej ustawy proponuje się, aby w okresie od 1 lipca
2011 r. do 31 grudnia 2012 r., od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej
14