Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw

Projekt jest wykonaniem delegacji ustawowej okre lonej w art. 173a § 4 Kodeksu
karnego wykonawczego. Projekt okre la warunki, sposoby, dokumentowanie oraz
weryfikację badań na obecno ć w organizmie skazanego rodków odurzających
lub substancji psychotropowych. Projekt dotyczy skazanego oddanego pod dozór
lub zobowiązanego do powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania innych
rodków odurzających.
Projekt
wskazuje,
że podstawowym sposobem stwierdzenia czy skazany jest pod
wpływem wspomnianych rodków jest badanie przez zawodowego kuratora sądowego
wydychanego powietrza za pomocą probierza trzeźwo ci przez przedmuchiwanie go
przez skazanego.

Kolejnym sposobem stwierdzenia czy skazany znajduje się pod wpływem w/w
rodków jest badanie jako ciowe liny lub moczu, okre lone w § 4 ust. 1, wykonywane
przy pomocy tzw. testów paskowych przez zawodowego kuratora sądowego. Okre lone
zostały rodzaje materiału biologicznego mogącego podlegać badaniu (§ 3), jak również
warunki w jakich odpowiednie badania powinny zostać wykonane. Uwzględniają one
szereg istotnych czynników takich jak:
– sposób pobierania, oznaczania oraz warunki w jakich powinien być przechowywany
materiał do badania,
– zapewnienie bezpieczeństwa lub intymno ci w zależno ci od rodzaju materiału
pobieranego do badania.

W przypadku, kiedy osoba badana nie akceptuje wyniku testu jako ciowego
może ona zażądać weryfikacji tego badania. Warunkiem wykonania weryfikacji jest
zdolno ć skazanego do pokrycia kosztu tego badania w przypadku potwierdzenia
wyniku badania jako ciowego – warunek ten może zapobiec nadmiernej
roszczeniowo ci osadzonych kontestujących wynik testu. Równocze nie weryfikacja jest
niezbędna ze względu na skutki dyscyplinarne dla skazanego w przypadku wyniku
wskazującego na użycie rodków odurzających lub psychotropowych. Weryfikacji
dokonuje się na wniosek skazanego, po uprzednim przeprowadzeniu badaniu
za pomocą wydychanego powietrza, liny lub moczu. Weryfikacja polega na badaniu
krwi lub weryfikacji badania moczu, poprzez analizę ilo ciową.

Projekt wskazuje również (podobnie jak obowiązujące rozporządzenie Ministra
Zdrowia z dnia 11 czerwca 2003 roku w sprawie wykazu środków działających podobnie

9
do alkoholu oraz warunków i sposobu przeprowadzania badań na ich obecność
w organizmie (Dz. U. Nr 116, poz. 1104 z późn. zm.) laboratoria mogące wykonać
badania ilo ciowe.
OCENA SKUTKÓW REGULACJI


Projektowane
rozporządzenie wpłynie na skazanych oddanych pod dozór
lub zobowiązanych do powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania innych
rodków odurzających, a także na kuratorów sądowych sprawujących dozór
lub wykonujących kontrolę wykonania przez skazanych w/w obowiązków.

Projektowane rozporządzenie nie wpłynie na rynek pracy, konkurencyjno ć
wewnętrzną i zewnętrzną gospodarki, a także na sytuację i rozwój regionalny.
Wej cie w życie rozporządzenia może spowodować dodatkowe wydatki sektora
finansów publicznych, związane z konieczno cią zakupu testów oraz weryfikacją badań.
Skala tych wydatków jest trudna do oszacowania – zależy to od dynamiki zjawiska
zażywania rodków odurzających lub psychotropowych przez skazanych. Brak jest
obecnie danych dotyczących wydatków związanych z weryfikacją ilo ciową testów.
Aktualny koszt jednego testu do badania liny lub moczu to suma ok. 6 – 7 zł za sztukę,
natomiast analiza ilo ciowa to koszt co najmniej 50 zł na oznaczenie jednej substancji.

Przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty zakresem prawa Unii
Europejskiej.
02_07zb

10
Projekt




ROZPORZ DZENIE
MINISTRA SPRAWIEDLIWO CI

z dnia …………………………………..

w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania obowiązków i uprawnień przez kuratorów
sądowych, szczegółowego sposobu wykonywania obowiązków i uprawnień przez stowarzyszenia,
organizacje, instytucje i osoby, którym powierzono sprawowanie dozoru, a także sposobu i trybu
wykonywania dozoru stosowanego w związku z orzeczonymi karami, środkami karnymi,
zabezpieczającymi i
profilaktycznymi oraz trybu wyznaczania przedstawicieli przez
stowarzyszenia, organizacje i instytucje.
Na podstawie art. 176 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. Nr 90,
poz. 557, z późn. zm.1)):
§ 1. 1. Rozporządzenie określa szczegółowy sposobu wykonywania uprawnień i obowiązków
kuratorów sądowych, szczegółowy sposób wykonywania obowiązków i uprawnień przez
stowarzyszenia, organizacje, instytucje i osoby, którym powierzono sprawowanie dozoru, a także
sposób i tryb wykonywania dozoru stosowanego w związku z orzeczonymi karami, środkami karnymi,
zabezpieczającymi i profilaktycznymi oraz tryb wyznaczania przedstawicieli przez stowarzyszenia,
organizacje i instytucje.
2. Ilekroć w dalszych przepisach rozporządzenia używa się określenia „skazany”, przepisy te należy
także stosować odpowiednio do osoby, względem której warunkowo umorzono postępowanie.
§ 2. Przekazanie do wykonania dozoru zespołowi kuratorskiej służby sądowej powinno nastąpić
bezzwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 14 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia albo
od dnia zwrotu akt sądowi I instancji lub otrzymania orzeczenia do wykonania.
§ 3. 1. Kierownik zespołu kuratorskiej służby sądowej dokonuje rozdziału spraw dotyczących
dozoru mając na uwadze skuteczność i efektywność pracy zespołu.
2. Rozdziału spraw można dokonać biorąc pod uwagę podział terytorialny.
3. W razie potrzeby, rozdziału spraw należy dokonać niezależnie od podziału terytorialnego, mając
na uwadze poszczególne typy dozorów i specjalizację zadań, przy wykorzystaniu predyspozycji,
wykształcenia, umiejętności i przeszkolenia poszczególnych kuratorów sądowych.
4. Powierzenie kuratorowi sądowemu dozoru do sprawowania powinno nastąpić bezzwłocznie,
nie później jednak niż w ciągu 3 dni od daty przekazania dozoru do zespołu kuratorskiej służby sądowej.
5. Powierzenia sądowemu kuratorowi zawodowemu, zwanemu dalej „kuratorem zawodowym”
dozoru do sprawowania dokonuje kierownik zespołu kuratorskiej służby sądowej.

1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 160, poz. 1083, z 1999 r. Nr 83, poz. 931, z 2000 r.
Nr 60, poz. 701 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 98, poz. 1071 i Nr 111, poz. 1194, z 2002 r. Nr 74, poz. 676 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 111, poz.
1061, Nr 142, poz. 1380 i Nr 179, poz. 1750, z 2004 r. Nr 93, poz. 889, Nr 210, 2135, Nr 240, poz. 2405, Nr 243, poz. 2426 i Nr 273, poz. 2703, z 2005 r. Nr
163, poz. 1363 i Nr 178, poz. 1479, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i Nr 226, poz. 1648, z 2007 r. Nr 123, poz. 849, z 2008 r. Nr 96, poz. 620 i Nr 214, poz.
1344, z 2009 r. Nr 8, poz. 39, Nr 22, poz. 119, Nr 62, poz. 504, Nr 98, poz. 817, Nr 108, poz. 911, Nr 115, poz. 963, Nr 190, poz. 1475, Nr 201, poz. 1540 i
Nr 206, poz. 1589 oraz z 2010 r. Nr 34, poz. 191, Nr 40, poz. 227, Nr 125, poz. 842 i Nr 182, poz. 1228.
6. Objęcie dozoru przez kuratora zawodowego następuje z chwilą powierzenia mu sprawy
do wykonania przez kierownika zespołu kuratorskiej służby sądowej.
§ 4. 1. Powierzenia sądowemu kuratorowi społecznemu, zwanemu dalej „kuratorem społecznym”
dozoru do sprawowania może dokonać kurator zawodowy w sytuacji, gdy jest uprawniony
do odstąpienia od osobistego sprawowania dozoru, w terminie 7 dni od powierzenia mu sprawy przez
kierownika zespołu kuratorskiej służby sądowej. Sąd lub kierownik zespołu może w każdym czasie
zarządzić osobiste sprawowanie dozoru przez kuratora zawodowego.
2. Objęcie dozoru przez kuratora społecznego następuje z chwilą powierzenia mu sprawy
do wykonania przez kuratora zawodowego.
§ 5. 1. Bezzwłocznie po objęciu dozoru, nie później jednak niż w ciągu 7 dni, kurator zawodowy
wzywa skazanego do stawiennictwa w zespole kuratorskiej służby sądowej, wraz z jednoczesną
informacją o oddaniu go pod dozór.
2. Jeżeli wezwanie do osobistego stawiennictwa jest oczywiście bezcelowe, kurator zawodowy
może odstąpić od wzywania skazanego, sporządzając stosowną adnotację.
3. Kurator zawodowy może także wezwać do osobistego stawiennictwa skazanego, nad którym
dozór został powierzony kuratorowi społecznemu.
4. Bezzwłocznie po objęciu dozoru, nie później niż w ciągu 7 dni, kurator społeczny powinien
nawiązać pierwszy kontakt ze skazanym.
§ 6. 1. W czasie pierwszego kontaktu ze skazanym kurator sądowy przeprowadza z nim rozmowę,
podczas której poucza go o jego obowiązkach i uprawnieniach wynikających z okresu próby, dozoru
i nałożonych obowiązków oraz omawia sposoby i terminy ich realizacji, a także poucza o możliwości
zapoznania się ze sprawozdaniem z objęcia dozoru i kolejnymi sprawozdaniami; w razie potrzeby
kurator sądowy wręcza skazanemu pouczenie na piśmie.
2. Kurator sądowy uzyskuje od skazanego lub ustala w inny sposób numeru telefonu, telefaksu
lub adres poczty elektronicznej, umożliwiający mu kontaktowanie się ze skazanym podczas dozoru,
chyba że ustali, że skazany nie posiada żadnych urządzeń telekomunikacyjnych; jeżeli skazany posiada
telefon, telefaks lub adres poczty elektronicznej, wezwań, zawiadomień lub przekazywania informacji
kurator sądowy może dokonywać także za ich pomocą.
3. W przypadku stawienia się skazanego w zespole kuratorskiej służby sądowej przed przekazaniem
zespołowi dozoru do wykonania, kurator zawodowy wyznaczony przez kierownika zespołu,
po upewnieniu się, że skazany został oddany pod dozór, przeprowadza z nim rozmowę oraz poucza
o jego obowiązkach i uprawnieniach, a pozostałe czynności wykonuje po powierzeniu dozoru
do sprawowania.
§ 7. 1. Jeżeli skazany, wezwany prawidłowo, nie stawi się na wezwanie, kurator zawodowy,
w terminie 7 dni od otrzymania zawiadomienia o niedoręczeniu wezwania, wzywa go powtórnie
do stawiennictwa.
2. Jeżeli skazany, bez należytego usprawiedliwienia, nie stawi się na powtórne wezwanie, kurator
zawodowy składa do sądu wniosek o podjęcie warunkowego umorzenia postępowania, zarządzenie
wykonania warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności, odwołanie przedterminowego
zwolnienia bądź też o orzeczenie zamiany kary ograniczenia wolności na karę zastępczą, chyba
że szczególne względy przemawiają za odstąpieniem od złożenia wniosku.
3. Kurator zawodowy składa do sądu wniosek, o którym mowa w ust. 2, również jeżeli kurator
społeczny zawiadomi go, że skazany uchyla się od nawiązania pierwszego kontaktu lub od dozoru.
§ 8. 1. Kurator sądowy po powierzeniu mu dozoru powinien także:
1) zaznajomić się z aktami sprawy karnej i innymi niezbędnymi źródłami informacji o skazanym;
odpisy znajdujących się w aktach danych osobopoznawczych skazanego, w tym wywiadów

2
środowiskowych, oraz opinii biegłych lekarzy psychiatrów, psychologów, seksuologów oraz
specjalistów do spraw uzależnień załącza się do teczki dozoru;
2) zaznajomić się z przebiegiem dotychczasowych dozorów wykonywanych przez kuratorów
dla dorosłych i nadzorów wykonywanych przez kuratorów rodzinnych; odpisy sprawozdań
z dotychczas prowadzonych wobec skazanego dozorów załącza się do teczki dozoru;
3) zapoznać się z opiniami i pozostałą dostępną dokumentacją dotyczącą skazanego opuszczającego
jednostkę penitencjarną w przypadku zastosowania warunkowego przedterminowego zwolnienia;
4) rozpoznać i zdiagnozować sytuację osobistą, rodzinną i środowiskową skazanego;
5) ocenić i zdiagnozować problemy, czynniki i warunki, które sprzyjają bądź nie sprzyjają
resocjalizacji i kontroli okresu próby;
6) ocenić możliwości i metody rozwiązywania problemów, które nie sprzyjają resocjalizacji i kontroli
okresu próby;
7) rozpoznać i dokonać wyboru optymalnych metod kontroli i oddziaływania na skazanego;
8) nawiązać kontakt z rodziną i środowiskiem skazanego;
9) w przypadku pobierania nauki przez skazanego młodocianego zasięgnąć informacji o skazanym
w placówkach oświatowo-wychowawczych;
10) w razie potrzeby nawiązać kontakt ze stowarzyszeniami, instytucjami i organizacjami społecznymi
zajmującymi się pomocą społeczną, pośrednictwem pracy, leczeniem, oddziaływaniem
terapeutycznym wobec skazanego, bądź innymi formami działania, które mogą być przydatne
w procesie rozwiązywania problemów, które nie sprzyjają resocjalizacji i kontroli okresu próby;
11) w razie potrzeby zasięgnąć informacji o skazanym i jego środowisku u funkcjonariusza Policji
rewiru dzielnicowego, a także w instytucjach samorządowych i organach administracji rządowej;
12) w razie potrzeby nawiązać kontakt i zasięgnąć informacji o skazanym u jego pracodawcy.
2. Dokumenty i informacje uzyskane w trybie ust. 1 należy załączyć do teczki dozoru.
§ 9. 1. Kurator zawodowy przedkłada kierownikowi zespołu kuratorskiej służby sądowej oraz
składa sądowi sprawozdanie z objęcia dozoru, nie później niż w ciągu 21 dni od dnia nawiązania
kontaktu ze skazanym, kolejne zaś sprawozdania z przebiegu dozoru składa - nie rzadziej niż
co 6 miesięcy kierownikowi zespołu kuratorskiej służby sądowej oraz na żądanie sądu.
2. Kurator społeczny przedkłada sprawozdanie z objęcia dozoru kuratorowi zawodowemu, nie
później niż w ciągu 21 dni od nawiązania kontaktu ze skazanym, kolejne zaś sprawozdania z przebiegu
dozoru - nie rzadziej niż co 6 miesięcy. Kurator zawodowy, nie później niż w ciągu 3 dni od otrzymania
sprawozdania od kuratora społecznego, przedkłada go kierownikowi zespołu oraz składa sądowi,
po uprzednim zaakceptowaniu.
3. W sprawozdaniu z objęcia dozoru należy w szczególności przedstawić:
1) warunki osobiste i bytowe skazanego oraz jego stosunek do dozoru i obowiązków okresu próby;
2) krótką informację o przebiegu dotychczasowych dozorów i nadzorów;
3) diagnozę osobopoznawczą skazanego ze szczególnym uwzględnieniem określenia ryzyka jego
powrotu do przestępstwa, w tym wniosek o zakwalifikowanie skazanego do grupy ryzyka;
4) diagnozę środowiskową;
5) zamierzenia readaptacyjne, obejmujące plan pracy ze skazanym;
6) metody prowadzenia dozoru i kontroli zachowania skazanego;
7) możliwości i przeszkody ich realizacji;
8) źródła informacji o skazanym i datę ich pozyskania.
4. Po złożeniu sprawozdania z objęcia dozoru sąd akceptuje wniosek o zakwalifikowanie skazanego
do grupy ryzyka albo kwalifikuje skazanego do innej grupy ryzyka.

§ 10. 1. W kolejnych sprawozdaniach z dozoru należy przedstawić:
1) stosunek skazanego do dozoru i obowiązków okresu próby;
2) informację o przebiegu dozoru oraz o wykonaniu nałożonych na skazanego obowiązków;

3