Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego

7
ustrojowo wyżej w strukturze sądownictwa. Ostatecznie jednak zdecydowano się na ten
pierwszy wariant, wychodząc z założenia, że w wypadkach objętych projektowanym art. 3942 § 1
k.p.c. nie jest konieczne angażowanie organu, który wykonuje nie tylko zadania z zakresu
kontroli instancyjnej, lecz pełni także inne funkcje określone w Konstytucji oraz ustawach
zwykłych (notabene stosowna wzmianka na ten temat znalazła się również w uzasadnieniu
wyroku z dnia 2 czerwca 2010 r., gdzie Trybunał zastrzegł, że: „Z przyczyn pragmatycznych
obciążenie Sądu Najwyższego koniecznością weryfikacji decyzji wpadkowych, incydentalnych,
zorientowanych sytuacyjnie i różnej wagi, nie jest pożądane.”).
Zdaniem projektodawcy powierzenie równorzędnym składom sądów drugiej instancji
rozpoznawania zażaleń na postanowienia tych sądów wskazane w art. 3942 § 1 k.p.c. nie
wywołuje obaw o brak obiektywizmu, a tym samym o to, czy zarzuty skarżących zostaną
rozpoznane rzetelnie. Rozwiązanie to ma jednocześnie tę bezsporną przewagę nad modelem
dewolutywnym, że pozwala na szybsze rozstrzygnięcie kwestii incydentalnej i w konsekwencji
nie tamuje biegu postępowania w takim stopniu, jak zażalenie przekazywane sądowi wyższego
szczebla. Nie wolno zaś zapominać, że zarówno z art. 45 ust. 1 Konstytucji, jak i z art. 6 ust. 1
Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności płynie wymóg możliwie
sprawnego załatwiania spraw poddanych kognicji sądów (tzn. „bez nieuzasadnionej zwłoki”,
„w rozsądnym terminie”). Nakłada to więc na ustawodawcę obowiązek przyjmowania takich
regulacji, które w rezultacie nie będą prowadzić do nadmiernego wydłużania postępowań
sądowych.
Proponowana nowelizacja procedury cywilnej może w praktyce prowadzić do wzrostu
liczby środków odwoławczych wnoszonych od orzeczeń sądów drugiej instancji, co z kolei
może pociągnąć za sobą skutki finansowe dla budżetu państwa w postaci zwiększenia się
wydatków w części „sądy powszechne”, względnie – wymusi na dysponentach tej części inny
podział środków przewidzianych na finansowanie działalności sądów.
8
5. Konsultacje.
Projekt został skonsultowany z Ministrem Sprawiedliwości, Sądem Najwyższym,
Krajową Radą Sądownictwa, Stowarzyszeniem Sędziów Polskich „IUSTITIA”, Naczelną Radą
Adwokacką, Krajową Radą Radców Prawnych, Helsińską Fundacją Praw Człowieka, a także
Ministrem Spraw Zagranicznych. Wymienione podmioty zaopiniowały proponowaną
nowelizację przepisów k.p.c., co do zasady, pozytywnie albo też nie zgłosiły żadnych uwag.
Jedynie Krajowa Rada Sądownictwa zasugerowała przyjęcie innego rozwiązania na gruncie
art. 531 k.p.c., a mianowicie: pozostawienie sądowi kompetencji do odrzucenia oczywiście
bezzasadnego wniosku o wyłączenie sędziego, z równoczesnym wzmocnieniem mechanizmu
gwarancyjnego poprzez zobligowanie sędziego do złożenia wyjaśnień odnośnie do zarzutów
postawionych mu w takim wniosku (stanowisko KRS w tym zakresie przedstawione zostało w
opinii do druku senackiego nr 1012). Niemniej projektodawca uznał, że tego typu zmiana nie
pozwoli na uzyskanie spójności systemowej w zakresie podejścia do przesłanki oczywistej
bezzasadności, a poza tym utrzyma obowiązujący stan rzeczy w zakresie braku możliwości
wywiedzenia zażalenia.
6. Oświadczenie w sprawie zgodności przedłożonego projektu z prawem wspólnotowym.
Projektowana ustawa o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego pozostaje
poza zakresem przedmiotowym regulowanym prawem Unii Europejskiej.


Warszawa, 16 lutego 2011 r.
BAS-WAPEiM-365/11

Pan Grzegorz Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna dotycząca zgodności z prawem Unii Europejskiej
senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postepowania
cywilnego (przedstawiciel wnioskodawcy: senator Piotr Benedykt
Zientarski)


Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2009 r. Nr 5, poz.
47, ze zm.) sporządza się następującą opinię:


I.
Przedmiot projektu ustawy
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego
przewiduje usunięcie ze zmienianej ustawy jednej z przesłanek odrzucenia
ponownego wniosku o wyłączenie sędziego oraz przyznanie prawa do składania
zażalenia do innego równorzędnego składu sądu drugiej instancji na
postanowienie tego sądu oddalające wniosek o wyłączenie sędziego albo w
przedmiocie skazania świadka, biegłego, strony, jej pełnomocnika oraz osoby
trzeciej na grzywnę, zarządzenia przymusowego sprowadzenia i aresztowania
świadka oraz odmowy zwolnienia świadka i biegłego od grzywny i świadka od
przymusowego sprowadzenia.
Ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

II.
Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem
ustawy
Prawo Unii Europejskiej nie reguluje spraw objętych opiniowanym
projektem ustawy.

III. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Przepisy opiniowanego projektu ustawy pozostają poza zakresem
regulacji prawa Unii Europejskiej.

2

IV. Konkluzje
Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postepowania
cywilnego nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej.



Dyrektor Biura Analiz Sejmowych

Michał Królikowski


Warszawa, 16 lutego 2011 r.

BAS-WAPEiM-366/11

Pan Grzegorz Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna w sprawie stwierdzenia, czy senacki projekt ustawy o
zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego (przedstawiciel
wnioskodawcy: senator Piotr Benedykt Zientarski) jest projektem ustawy
wykonującej prawo Unii Europejskiej w rozumieniu art. 95a Regulaminu
Sejmu


Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego
przewiduje usunięcie ze zmienianej ustawy jednej z przesłanek odrzucenia
ponownego wniosku o wyłączenie sędziego oraz przyznanie prawa do składania
zażalenia do innego równorzędnego składu sądu drugiej instancji na
postanowienie tego sądu oddalające wniosek o wyłączenie sędziego albo w
przedmiocie skazania świadka, biegłego, strony, jej pełnomocnika oraz osoby
trzeciej na grzywnę, zarządzenia przymusowego sprowadzenia i aresztowania
świadka oraz odmowy zwolnienia świadka i biegłego od grzywny i świadka od
przymusowego sprowadzenia.
Projekt nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej.
Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania
cywilnego nie jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej w
rozumieniu art. 95a Regulaminu Sejmu.



Dyrektor Biura Analiz Sejmowych

Michał Królikowski