Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Warszawa, 24 maja 2011 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-24(5)/11

Pan

Grzegorz
Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec
senackiego projektu ustawy


- o zmianie ustawy o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(druk nr 3900).


Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra Pracy
i Polityki Społecznej do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac
parlamentarnych.



(-) Donald Tusk
STANOWISKO RADY MINISTRÓW

wobec senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (druk nr 3900 )


Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych (druk nr 3900), stanowi wykonanie obowiązku dostosowania
systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 lipca 2010 r., sygn. akt P
31/09, stwierdzającego niezgodność z Konstytucją przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 17
grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U.
z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, z późn. zm.) w zakresie przesłanki stałego miejsca zamieszkania
na obecnym obszarze Rzeczypospolitej, w części odsyłającej do art. 6 ust. 2 pkt 1 lit. c
w związku z art. 65 tej ustawy.
Zgodnie z obecnym stanem prawnym, przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty,
okresy wymienione w art. 9 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, uwzględnia się pod warunkiem stałego zamieszkania
zainteresowanego na obecnym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Dotyczy to okresów :
- zatrudnienia za granicą osób uznanych za repatriantów (art. 6 ust. 1 pkt 9),
- zatrudnienia po 15 roku życia obywateli polskich za granicą w organizacjach
międzynarodowych, zagranicznych instytucjach i w zakładach, do których zostali
skierowani w ramach współpracy międzynarodowej lub w których byli zatrudnieni za
zgodą właściwych władz polskich; zgoda nie jest wymagana w stosunku do pracowników,
którzy wyjechali za granicę przed dniem 9 maja 1945 r. (art. 6 ust. 2 pkt 1 lit. c) ,
- urlopu bezpłatnego oraz przerw w zatrudnieniu małżonków pracowników skierowanych do
pracy w przedstawicielstwach dyplomatycznych itp. (art. 7 pkt 8),
- zatrudnienia na obszarze Państwa Polskiego, w czasie gdy obszar ten nie wchodził w skład
Państwa Polskiego (art. 6 ust. 2 pkt 1 lit. a),
- pracy przymusowej wykonywanej na rzecz hitlerowskich Niemiec w okresie II wojny
światowej i na obszarze Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w okresie od
dnia 17 września 1939 r. do dnia 31 grudnia 1956 r. (art. 6 ust. 2 pkt 2 lit. a i b).
Okresy te mogą być uwzględnione przy ustalaniu świadczeń emerytalno-rentowych
osobie mieszkającej w Polsce pod warunkiem, że z ich tytułu nie są wypłacane świadczenia
rentowe z instytucji zagranicznej, z wyjątkiem renty z ubezpieczenia dodatkowego.

W senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych (druk nr 3900) proponuje się zmianę art. 9 ustawy z dnia 17
grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, polegającą na
rezygnacji – przy uwzględnianiu wszystkich okresów wymienionych w tym przepisie w celu
ustalenia prawa do świadczeń i ich wysokości - z wymogu stałego zamieszkania osoby
uprawnionej do świadczeń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Rada Ministrów nie zgłasza zastrzeżeń do zakresu zmian proponowanych w senackim
projekcie ustawy oraz do zaproponowanego nowego brzmienia zmienianego przepisu.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dysponuje danymi umożliwiającymi
oszacowanie pełnych skutków finansowych proponowanej w projekcie zmiany art. 9 ustawy
o emeryturach i rentach z FUS. Natomiast szacunkowy skutek finansowy uwzględnienia,
okresu zatrudnienia za granicą, po zaliczeniu którego osoba nabędzie prawo do
świadczeń emerytalno-rentowych bez konieczności spełnienia warunku stałego
zamieszkania na terenie Polski, na każde 100 przyznanych w roku świadczeń,
w warunkach finansowych 2010 r., w skali 12 miesięcy wyniesie około 2,2 mln zł.
Należy podkreślić, że w przypadku osób zamieszkałych za granicą w państwach,
z którymi Polskę łączą umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym
(rozporządzenia unijne dotyczące koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego albo
umowa bilateralna o zabezpieczeniu społecznym) – w związku z zasadą uchylenia klauzul
terytorialnych (zasadą „zrównania terytoriów” państw - Stron Umowy) - zamieszkiwanie
w takim państwie traktuje się na równi z zamieszkaniem w Polsce. W szczególności dotyczy
to osób zamieszkałych w państwach członkowskich Unii Europejskiej, państwach
Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do UE (Islandii, Norwegii,
Lichtensteinu) i Szwajcarii oraz w państwach, z którymi łączą Polskę umowy bilateralne,
takich jak: USA, Kanada, Korea Płd., Macedonia, Chorwacja, Serbia, Czarnogóra, Bośnia
i Hercegowina. Uchylenie warunku zamieszkiwania w Polsce, przewidzianego w art. 9
ustawy o emeryturach i rentach z FUS, nie wywoła więc żadnych skutków (w tym
finansowych) w odniesieniu do osób zamieszkałych za granicą w państwach, z którymi
Polskę łączą umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym, zawierające
postanowienia uchylające krajowe klauzule terytorialności.
W związku z powyższym, Rada Ministrów popiera senacki projekt ustawy
o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(druk nr 3900).
2