Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

Druk nr 3869

Warszawa, 15 grudnia 2010 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Komisja Nadzwyczajna "Przyjazne

Państwo" do spraw związanych z
ograniczaniem biurokracji
NPP-020-143-2010



Pan

Grzegorz
Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej



Na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu Komisja Nadzwyczajna
"Przyjazne Państwo" do spraw związanych z ograniczaniem biurokracji wnosi
projekt ustawy:

- o zmianie ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych oraz
ustawy o podatku dochodowym od osób
prawnych.

Do reprezentowania stanowiska Komisji w pracach nad projektem ustawy
został upoważniony poseł Adam Szejnfeld.

Przewodniczący Komisji

(-) Adam Szejnfeld




projekt


USTAWA
z dnia 2010 r.

o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku
dochodowym od osób prawnych



Art. 1.
W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010
r. Nr 51, poz. 307, Nr 57, poz. 352 i Nr 75, poz. 473) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 23b dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
„3. W przypadku finansującego będącego spółką niemającą osobowości prawnej
ograniczenia, o których mowa w ust. 2, dotyczą także wspólników tych spółek.”;
2) w art. 24c ust. 4 otrzymuje brzmienie:
„4. Przy obliczaniu różnic kursowych, o których mowa w ust 2 i 3, uwzględnia się kursy
faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz
otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także
gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe
uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się
kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego
poprzedzającego ten dzień.”.


Art. 2.
W ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000
r. Nr 54, poz. 654, z późn. zm.prowadza się następujące zmiany:
1) w art. 9b dodaje się ust. 7 i 8 w brzmieniu:

1)Zmiany tekstu jednolitego ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. Nr 60, poz. 700 i 703, Nr 86, poz. 958, Nr 103,
poz. 1100, Nr 117, poz. 1228 i Nr 122, poz. 1315 i 1324, z 2001 r. Nr 106, poz. 1150, Nr 110, poz. 1190 i Nr
125, poz. 1363, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676, Nr 93, poz. 820, Nr 141, poz. 1179, Nr 169, poz.
1384, Nr 199, poz. 1672, Nr 200, poz. 1684 i Nr 230, poz. 1922, 2003 r. Nr 7, poz. 79, Nr 45, poz. 391, Nr 96,
poz. 874, Nr 137, poz. 1302, Nr 180, poz. 1759, Nr 202, poz. 1957, Nr 217, poz. 2124 i Nr 223, poz. 2218, z
2004 r. Nr 6, poz. 39, Nr 29, poz. 257, Nr 54, poz. 535, Nr 93, poz. 894, Nr 116, poz. 1203, Nr 121, poz. 1262,
Nr 123, poz. 1291, Nr 146, poz. 1546, Nr 171, poz. 1800, Nr 210, poz. 2135 i Nr 254, poz. 2533, z 2005 r. Nr
25, poz. 202, Nr 57, poz. 491, Nr 78, poz. 684, Nr 143, poz. 1199, Nr 155, poz. 1298, Nr 169, poz. 1419 i
1420, Nr 179, poz. 1484, Nr 180, poz. 1495 i Nr 183, poz. 1538, z 2006 r. Nr 94, poz. 651, Nr 107, poz. 723,
Nr 136, poz. 970, Nr 157, poz. 1119, Nr 183, poz. 1353, Nr 217, poz. 1589 i Nr 251, poz. 1847, z 2007 r. Nr
165, poz. 1169, Nr 171, poz. 1208 i Nr 176, poz. 1238, z 2008 r. Nr 141, poz. 888 i Nr 209, poz. 1316, z 2009
r. Nr 3, poz. 11, Nr 19, poz. 100, Nr 42, poz. 341, Nr 65, poz. 545, Nr 69, poz. 587, Nr 79, poz. 666, Nr 125,
poz. 1035, Nr 127, poz. 1052, Nr 157, poz. 1241, Nr 165, poz. 1316 i Nr 215, poz. 1664 oraz z 2010 r. Nr 57,
poz. 352, Nr 75, poz. 473, Nr 96, poz. 620, Nr 127, poz. 857 i Nr 149, poz. 996.
„7. W razie połączenia lub podziału podmiotów, dokonywanych na podstawie odrębnych
przepisów, w sytuacji gdy podmiot przejmowany lub dzielony stosował metodę
ustalania różnic kursowych, o której mowa w ust. 1 pkt 2, podmioty powstałe z
podziału lub połączenia oraz podmioty które przejęły całość lub część innego
podmiotu na skutek tych zdarzeń mają prawo do rezygnacji ze stosowania tej
metody, niezależnie od upływu czasu jej stosowania. W takim przypadku podmiot
ma obowiązek zawiadomić o tej rezygnacji, w formie pisemnej, właściwego
naczelnika urzędu skarbowego, w terminie 30 dni od daty dokonanego połączenia
lub podziału.
8. Przepisy ust. 6 stosuje się odpowiednio do podmiotów powstałych w wyniku
połączenia lub podziału oraz podmiotów, które przejęły całość lub część innego
podmiotu na skutek tych zdarzeń, z wyjątkiem podmiotu przejmującego przy
podziale przez wydzielenie.”;
2) w art. 15a ust. 4 otrzymuje brzmienie:
„4. Przy obliczaniu różnic kursowych, o których mowa w ust. 2 i 3, uwzględnia się kursy
faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz
otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także
gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe
uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się
kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego
poprzedzającego ten dzień.”;
3) w art. 16 w ust. 1 w pkt 1 tiret otrzymuje brzmienie:
„– wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę
odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1, są jednak
kosztem uzyskania przychodów, w przypadku odpłatnego zbycia środków trwałych
lub wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na czas ich poniesienia,”;
4) w art. 17 w ust. 1 pkt 21 otrzymuje brzmienie:
„21) dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia, z zastrzeżeniem pkt 14a,
otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków związanych z
otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych
lub wartości niematerialnych i prawnych, od których dokonuje się odpisów
amortyzacyjnych zgodnie z art. 16a–16m;”;
5) w art. 17b dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
„3. W przypadku finansującego będącego spółką niemającą osobowości prawnej
ograniczenia, o których mowa w ust. 2, dotyczą także wspólników tych spółek.”.

Art. 3.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2012 r.



UZASADNIENIE

1. Wyjaśnienie celu ustawy
Celem projektowanej ustawy jest dokonanie szeregu zmian mających na celu
wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych powstałych w związku ze stosowaniem
obowiązujących przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób
prawnych. Projektowana ustawa zawiera również zmiany w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r.
o podatku dochodowym od osób fizycznych, zapewniające zachowanie symetrii w przepisach
podatkowych dotyczących tak osób prawnych, jak i osób fizycznych.

2. Przedstawienie stanu obecnego
W obowiązującym stanie prawnym ustawodawca nie uregulował zasad stosowania metody
ustalania różnic kursowych, o której mowa w art. 9b ust. 1 pkt 2 razie połączenia lub podziału
podmiotów przez ich następców prawnych. Nie jest więc jasne, czy podmioty powstałe
z podziału lub połączenia oraz podmioty które przejęły całość lub część innego podmiotu na
skutek połączenia lub podziału podatnika mają obowiązek dalszego stosowania tej metody,
czy też nie.
W świetle obecnie obowiązującego przepisu art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy, do dochodów z tytułu
udziału w zyskach osób prawnych zalicza się dochód uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów
(akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia tych udziałów (akcji). Uzyskany dochód podlega
opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym pobieranym przez płatnika
(spółkę).
Rozwiązanie to budzi wątpliwości interpretacyjne dotyczące obowiązku poboru podatku
dochodowego przez płatnika. Również linia orzecznictwa jest rozbieżna w zakresie
wypełniania obowiązków płatnika w przypadku skupu akcji w celu umorzenia za
pośrednictwem giełdy papierów wartościowych. Przykładem tych rozbieżności może być
orzeczenie sądu, w którym stwierdza się, iż spółka powinna wykonać obowiązki płatnika
(sygn. akt I SA/Wr 306/09), i sprzeczne orzeczenie w świetle, którego nabycie akcji przez
spółkę w celu umorzenia za pośrednictwem giełdy nie stanowi ich zbycia w celu umorzenia
(sygn. akt I SA/GL 236/09).
Podatnik zbywając akcje na giełdzie nie zna drugiej strony umowy (anonimowość obrotu
giełdowego). W przypadku skupu akcji przez spółkę giełdową w celu umorzenia, po stronie
spółki powstaje problem, czy spółka ma pobierać zryczałtowany podatek jako płatnik.
Zbywający nie zna celu jaki przyświeca nabywcy akcji, a nabywca (spółka) nie jest w stanie
zidentyfikować sprzedającego.
W obowiązującym stanie prawnym podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych mają
możliwość wyboru rozliczenia różnic kursowych na bazie przepisów o rachunkowości (art.
9b) lub podatkowych (art. 15a).
W ustawie podatkowej zostały uregulowane podstawowe zasady rozliczenia różnic
kursowych przy zmianie metod ich ustalania. Generalnie przy zmianie metod ustalania różnic
kursowych przyjęto zasadę rozliczenia naliczonych różnic kursowych według metody
rachunkowej i ustalenia skutku podatkowego na koniec roku podatkowego. Określone są
zatem reguły odnoszące się do przychodów i kosztów podatkowych w sytuacji przejścia
z podatkowej metody ustalania różnic kursowych na rachunkową (art. 9b ust. 5) oraz
rezygnacji z tej metody i przejścia z metody rachunkowej na podatkową (art. 9b ust. 6). Nie
ma natomiast zasad ustalania różnic kursowych, w tym zmiany metody, w przypadku
podziału lub połączenia podmiotów. Obowiązujące przepisy nie wskazują zasad zmiany
rachunkowej metody ustalania różnic kursowych przez podatników przejmujących majątek
innych podmiotów w wyniku połączenia lub podziału.
Na gruncie obowiązujących od dnia 1 stycznia 2007 r. przepisów podatkowych przy
zastosowaniu odpowiednich kursów walut, tj. kursu faktycznie zastosowanego oraz średniego
NBP, różnice kursowe powstają w sytuacjach określonych w art. 15a ustawy o podatku
dochodowym od osób prawnych i art. 24c ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych. Obecnie faktycznie zastosowany kurs waluty obcej nie jest tylko kursem
pieniężnej wymiany, to znaczy nie wiążę się go wyłącznie z sytuacjami związanymi
z zakupem lub sprzedażą walut. Faktycznie zastosowany kurs waluty to taki, po jakim
dokonuje się faktycznej wyceny waluty obcej w celu ustalania różnic kursowych. Przy
podatkowej metodzie ustalania różnic kursowych w ramach faktycznie zastosowanego kursu
walut uwzględniane mogą być różne kursy walutowe, w tym bankowe. Ustalenie
podatkowych różnic kursowych w oparciu o kurs bankowy, pełniący funkcję kursu faktycznie
zastosowanego, stanowi obecnie podstawę uwzględnienia różnic kursowych. Jeżeli operacje
walutowe były przeprowadzone przez rachunek bankowy, organy podatkowe jednolicie
uznają za prawidłowe użycie bankowego kursu walutowego.
Ustalanie różnic kursowych w oparciu o kurs średni NBP jako kurs faktycznie zastosowany
wynika obecnie z brzmienia art. 15a ust. 4 (odpowiednio art. 24c ust. 4 ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych), w myśl którego, jeżeli nie jest możliwe uwzględnienie