Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oceny zgodności oraz niektórych innych ustaw
projekt ustawy dotyczy uregulowania trybu i zasad wnoszenia do sądów powszechnych odwołań od orzeczeń Komitetu Odwoławczego przy Polskim Centrum Akredytacji, rozszerzenia kompetencji ministra ds. gospodarki o zatwierdzanie planów i sprawozdań Polskiego Centrum Akredytacji
projekt mający na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 3772
- Data wpłynięcia: 2010-12-29
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: o zmianie ustawy o systemie oceny zgodności oraz niektórych innych ustaw
- data uchwalenia: 2011-04-15
- adres publikacyjny: Dz.U. Nr 102, poz. 586
3772
wyłącznie do takich wymagań określonych w dyrektywach nowego podejścia i nie
obejmuje innych wymagań, do określenia których upoważnia (właściwego ministra)
art. 10 ust. 1 ustawy. Projektowana zmiana eliminuje tę niespójność.
Ponadto zmienia się zawartą w art. 5 pkt 3 definicję pojęcia „oznakowanie zgodności”,
ponieważ akty unijne inne niż dyrektywy nowego podejścia mogą również przewidywać
umieszczanie na wyrobach takiego oznakowania (dotyczy to m.in. wyrobów
aerozolowych, dla których przepisy unijne przewidują oznakowanie odwróconą literą
„epsilon”).
Dodaje się także w słowniczku (art. 5 pkt 7a) pojęcie „jednostki oceniającej zgodność”,
którego definicja została zawarta w rozporządzeniu (WE) 765/2008, w związku
z wprowadzeniem tego pojęcia do zmienianych przepisów dotyczących akredytacji.
4) W art. 7a dodaje się przepis (ust. 2) umożliwiający ministrowi właściwemu ze względu na
przedmiot oceny zgodności, tj. rodzaj wyrobów, dla których wymagania
i metody badań zostały określone w przepisach wydanych na podstawie art. 10,
upoważnienie kompetentnej jednostki do wykonywania zadań przewidzianych
we wdrożonym akcie prawnym UE innym niż dyrektywa nowego podejścia. Bezpośrednią
przyczyną tej zmiany jest wdrożenie dyrektywy 2008/47/WE, która zmieniła dyrektywę
75/324/EWG w sprawie wyrobów aerozolowych. Dyrektywa 2008/47/WE,
transponowana w drodze rozporządzenia Ministra Gospodarki na podstawie art. 10,
umożliwia podmiotom gospodarczym stosowanie metod badania wyrobów aerozolowych
zatwierdzonych nie przez Komitet przy KE, jak było wcześniej, lecz przez „właściwy
organ” państwa członkowskiego. Niezbędne jest wskazanie takiego „właściwego organu”,
tj. kompetentnej jednostki w zakresie wyrobów aerozolowych, która będzie zatwierdzać
alternatywne metody badań na zasadach określonych w ww. dyrektywie. Projektowany
przepis daje ministrowi możliwość upoważnienia kompetentnej jednostki.
5) Zmiana art. 14 dotyczy rodzaju chronionych informacji. Zgodnie z obowiązującym
brzmieniem przepisu, przy dokonywaniu oceny zgodności wyrobów jednostki
notyfikowane są zobowiązane do przestrzegania przepisów o ochronie informacji
niejawnych, podczas gdy w procesie tej oceny mogą one mieć dostęp do informacji
stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. Stosowanie przepisów o ochronie informacji
niejawnych nie jest zasadne.
11
6) Zmiana art. 15 polega na zastąpieniu obecnego wyliczenia jednostek (laboratoriów,
jednostek certyfikujących i kontrolujących, podmiotów przeprowadzających ocenę
zgodności i weryfikatorów), którym udzielana jest akredytacja, terminem „jednostka
oceniająca zgodność” – zdefiniowanym w rozporządzeniu (WE) 765/2008. Zmiana ta jest
niezbędna, ponieważ „podmiotami przeprowadzającymi ocenę zgodności” mogą być sami
producenci wyrobów, jeśli stosują moduł A (wewnętrzną kontrolę produkcji), którzy
jednak nie mogą ubiegać się o akredytację w rozumieniu rozporządzenia (WE)
nr 765/2008. Wskazano również możliwość udzielenia akredytacji przez inną niż PCA
jednostkę akredytującą w przypadkach określonych w art. 7 ust. 1 lit. b i c rozporządzenia
(WE) 765/2008 (gdy PCA nie udziela akredytacji w jakimś obszarze lub jeśli w ramach
oceny wzajemnej uzyska wynik negatywny). Ponadto zrezygnowano z określania
w art. 15 ust. 1 warunków udzielenia akredytacji wobec ich jednoznacznego określenia
w rozporządzeniu (WE) nr 765/2008 (art. 5 ust. 1 oraz art. 2 pkt 9 i 10). Uwzględniono
również możliwość składania wniosków o akredytację drogą elektroniczną oraz wskazano
rodzaj dokumentów, które powinny być udostępnione PCA, wraz z wnioskiem, w celu
umożliwienia przeprowadzenia procesu akredytacji.
7) Zmiana art. 16 jest związana z określeniem w rozporządzeniu (WE) 765/2008 warunków
akredytacji oraz dokumentów (w tym norm zharmonizowanych), w których są określone
wymagania dla jednostek oceniających zgodność, stanowiących podstawę udzielanej
akredytacji – w związku z tym zmienia się brzmienie ust. 2 pkt 4, dotyczącego zawartości
certyfikatu akredytacji. Ponadto dokonano zmian porządkowych, wynikających
z zastosowania pojęcia „jednostka oceniająca zgodność” do różnych rodzajów jednostek
uzyskujących akredytację PCA.
8) Zmiana art. 17 ust. 1 ma charakter porządkowy i wynika z wprowadzenia pojęcia
„jednostka oceniająca zgodność”.
9) Zmiana art. 18 ust. 2 stanowi doprecyzowanie procedury odwoławczej – projektowana
regulacja umożliwia jednostce oceniającej zgodność wniesienia skargi do sądu
administracyjnego w przypadku oddalenia odwołania przez Komitetu Odwoławczy
działający przy PCA. Zmiana stanowi realizację wniosku NIK.
10) Zmiana art. 19 ma na celu doprecyzowanie, że jednostka, która chce się ubiegać
o autoryzację powinna uzyskać certyfikat akredytacji w zakresie odpowiadającym
wnioskowanemu zakresowi autoryzacji. Ponadto uchyla się pkt 4 w ust. 2, w którym jako
kryterium autoryzacji jednostek wskazano przestrzeganie przepisów o ochronie informacji
12
niejawnych, które nie mają zastosowania do działalności będącej przedmiotem
autoryzacji.
11) Uchyla się przepis art. 20 ust. 3, który zobowiązuje ministrów do informowania „organu
nadzoru” o decyzjach związanych ze zmianami dotyczącymi autoryzacji jednostek. Organ
nadzoru, o którym mowa w uchylanym przepisie, nie jest już określony w powołanym
w nim przepisie ustawy (art. 38 ust. 1). Ponadto przewidziane w przepisie informacje nie
są wymagane do realizacji nadzoru rynku.
12) Zmienia się art. 23, który obecnie zobowiązuje jednostki do przekazywania informacji
organowi nadzoru, który nie jest już określony w powołanym przepisie (art. 38 ust. 1).
Zgodnie z unijnymi zasadami dotyczącymi przekazywania informacji przez jednostki
notyfikowane, jednostki notyfikowane zobowiązuje się do przekazywania informacji
o niekorzystnych decyzjach dotyczących certyfikatów zgodności organom, które te
jednostki autoryzowały.
13) Zmiana art. 25 zapewnia PCA, jako krajowej jednostce akredytującej w rozumieniu
rozporządzenia (WE) 765/2008, podstawy prawnej do używania symboli RP. Jakkolwiek
używanie symboli RP nie jest niezbędne do realizacji przez PCA zadań krajowej jednostki
akredytującej w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 765/2008, to może znacząco
poprawić rozpoznawanie znaku polskiej jednostki akredytującej używanego przez
jednostki oceniające zgodność, akredytowane przez PCA, zwłaszcza poza granicami RP.
14) Zmiana art. 26 ma charakter porządkowy i wynika z zastosowania ogólnego pojęcia
„jednostka oceniająca zgodność” w odniesieniu do wszystkich rodzajów jednostek,
którym może być udzielona akredytacja.
15) Zmiana art. 27 doprecyzowuje zadania Dyrektora PCA, w szczególności określa termin
przekazywania Ministrowi Gospodarki sprawozdań do zatwierdzenia (zgodnie
z wnioskiem NIK), oraz zobowiązuje do przekazywania Ministrowi informacji o zakresie
akredytacji, przeznaczonych dla Komisji Europejskiej – art. 12 ust. 2 rozporządzenia
(WE) 765/2008 zobowiązuje państwa członkowskie do przekazania informacji o zakresie
akredytacji realizowanej w związku z prawem harmonizacyjnym UE. Zmienia się również
tryb ustalania projektów rocznych planów finansowych PCA.
Ponadto dodaje się ust. 17 – 19 określające zasady i tryb powoływania i odwoływania
zastępcy Dyrektora PCA, analogiczne do przepisów ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r.
o dozorze technicznym w odniesieniu do Wiceprezesa Urzędu Dozoru Technicznego
(UDT jest państwową osobą prawną nadzorowaną przez MG, podobnie jak PCA).
13
Ze względu na szeroki zakres działań realizowanych przez PCA i stosowanie akredytacji
do coraz większej liczby dziedzin, stanowisko zastępcy Dyrektora PCA jest niezbędne.
16) Zmiana art. 30 wyposaża Ministra Gospodarki w instrument nadzoru nad PCA, jakim jest
zatwierdzanie projektów planów finansowych Centrum. Zmiana stanowi realizację
wniosku NIK.
17) Zmiana art. 32 ma również na celu zapewnienie skutecznego nadzoru nad PCA –
zatwierdzanie sprawozdań finansowych przez Ministra Gospodarki zamiast
obowiązującego przepisu, zgodnie z którym sprawozdania finansowe zatwierdza Dyrektor
PCA. Zmiana stanowi realizację wniosku NIK.
18) Zmiana art. 33 polega na uchyleniu przepisów szczególnych dotyczących funduszowego
rozliczania nieodpłatnie otrzymanych środków trwałych (ust. 4 pkt 2 i ust. 5) w celu
zastosowania zasad ogólnych, wynikających z przepisów ustawy o rachunkowości, co
pozwoli na ujęcie tej operacji w sposób mający neutralny wpływ na wynik finansowy
PCA. Przepis ust. 4 pkt 2 uchyla się poprzez nadanie ust. 4 nowego brzmienia.
19) Zmiana art. 35 ma charakter porządkowy i jest konsekwencją przepisu art. 30 ust. 1
stanowiącego, że sprawujący nadzór nad PCA Minister Gospodarki zatwierdza projekty
rocznych planów finansowych. Stąd też Rada powinna opiniować ww. projekty planów.
W obowiązującym brzmieniu przepis przewiduje opiniowanie przez Radę „rocznych
planów i sprawozdań z działalności” PCA. Projektowana zmiana uwzględnia również
opiniowanie przez Radę sprawozdań finansowych PCA.
20) Zmiana art. 36 ma na celu uproszczenie procedury powoływania członków Komitetu
Odwoławczego (KO). Obecny tryb powoływania członków KO, w drodze zarządzenia
Ministra Gospodarki, jest uciążliwy – każdorazowo, przy wnioskowanej przez ministra
lub kierownika urzędu centralnego zmianie jego przedstawiciela w KO, konieczne jest
wydanie przez Ministra Gospodarki zarządzenia zmieniającego. Taki sam skutek może
być osiągnięty przy zastosowaniu trybu powoływania i odwoływania członków KO
analogicznego do trybu powoływania i odwoływania członków Rady. Ponadto zmienia się
przepis (ust. 4), upoważniający Ministra Gospodarki do określenia trybu działania
Komitetu Odwoławczego w drodze zarządzenia – proponuje się, aby organizacja i tryb
pracy KO były określone w regulaminie uchwalonym przez KO, ponieważ tryb działania
KO jest określony w ustawie o systemie oceny zgodności, zgodnie z przepisami art. 17
ust. 3 i 4.
14
21)
Zmiana art. 37 wynika z wprowadzenia ogólnego pojęcia „jednostka oceniająca
zgodność” dla wszystkich rodzajów jednostek, którym udzielana jest akredytacja. Ponadto
określa się zasady ustalania opłat za czynności dokonywane przez kompetentne jednostki,
wyznaczone w trybie nowego przepisu art. 7a ust. 2.
22) Zmiana art. 38 ma na celu włączenie do systemu kontroli wyrobów również organów
celnych, które są odpowiedzialne za kontrolę wyrobów importowanych z krajów trzecich.
Zmiana nie ma charakteru merytorycznego; stanowi ona usankcjonowanie stanu
faktycznego.
23)
Zmiany art. 39 doprecyzowują sposób realizacji zadań organów nadzoru rynku
w zakresie ich wzajemnej współpracy oraz współpracy z organami celnymi, a także
z organami innych państw członkowskich. W większości zadania te są realizowane już
od dnia akcesji Polski do UE. Projektowane zmiany mają zagwarantować pewność
prawną w obszarze uregulowanym w art. 39 w związku z przepisami rozporządzenia
(WE) nr 765/2008 (jak art. 18 ust. 1, 5 i 6 lub art. 24 ust. 1 i 2). Ponadto wskazuje się
decyzje, których kopie organy wyspecjalizowane są zobowiązane przekazywać Prezesowi
UOKiK, ograniczając je wyłącznie do tych, które stanowią podstawę wpisu do rejestru,
o którym mowa w art. 39a. Dodaje się również przepis (ust. 6) umożliwiający przekazanie
przez organy celne informacji o importerach organom wyspecjalizowanym w celu
ułatwienia identyfikacji dopuszczonych do obrotu wyrobów importowanych, których
niezgodność z wymaganiami zostanie stwierdzona po upływie 3 dni roboczych, tj. po
czasie, gdy organy celne są zobowiązane dopuścić zatrzymane wyroby do obrotu.
24) Zmiany art. 39a mają charakter porządkowy – wynikają z włączenia do systemu kontroli
spełniania szczegółowych wymagań. Uchyla się również powołany w ust. 4 pkt 2 przepis
art. 41b ust. 2, który nie dotyczy kontroli wykonania decyzji. Ponadto ustawa z dnia
21 maja 2010 r. o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych oraz ustawy o systemie oceny
zgodności włącza do katalogu decyzji, na podstawie których Prezes UOKiK dokonuje
wpisów do rejestru, decyzje wydane na podstawie art. 32 pkt 2 i 3 ustawy o wyrobach
budowlanych, tj. decyzje o umorzeniu postępowania, co nie znajduje uzasadnienia.
Niezbędne jest zatem ponowne wyłączenie tych decyzji z katalogu decyzji stanowiących
podstawę dokonywanych przez Prezesa UOKiK wpisów do rejestru.
25) Zmiana art. 40 umożliwia udział przedstawicieli organów nadzoru rynku z innych państw
Europejskiego Obszaru Gospodarczego w kontroli prowadzonej przez organy
wyspecjalizowane.
15