Poselski projekt ustawy o fundacjach politycznych

elementy regulacji, np. kwestia ewidencji fundacji politycznych, wzorowano na
przepisach odnoszących się do partii politycznych. Ze względu jednak na
szczególną pozycję fundacji politycznych i ich szczególne zadania, uznano za
konieczne powołanie do ycia instytucji odrębnej od ju funkcjonujących w
obrocie prawnym.
Ustawa nie pociągnie za sobą bezpo rednio zwiększenia wydatków
publicznych. Nale y bowiem podkre lić, e choć fundacje ustanowione przez
partie polityczne otrzymujące subwencje z bud etu państwa, będą czerpać
znaczącą czę ć swoich dochodów z tej e subwencji, to nie ulegnie zwiększeniu
suma subwencji przypadającej na poszczególne partie. Nastąpi jedynie
wyodrębnienie czę ci subwencji ju zagwarantowanej partiom i przeznaczenie
tej czę ci na rzecz fundacji. Co więcej, w pewnych okoliczno ciach mo e
nastąpić zmniejszenie obcią eń bud etu państwa z tytułu subwencji. Dotyczyć
to będzie sytuacji, w której partia polityczna otrzymująca subwencję nie
skorzysta z uprawnienia do ustanowienia fundacji politycznej.
Po rednie skutki finansowe projektowanej regulacji obejmą koszty techniczne i
administracyjne związane z wdro eniem i wykonywaniem ustawy. Odnosi się to
do kosztów sprawowania przez Państwową Komisję Wyborczą wraz
z Krajowym Biurem Wyborczym czynno ci z zakresu nadzoru na fundacjami
politycznymi.
rodki na ten cel w kwocie ustalonej w konsultacji
z przedstawicielami PKW i KBW powinny zostać zabezpieczone w bud ecie
państwa na rok 2011.
W sferze skutków społeczno-politycznych projektowana regulacja winna się
przyczynić do o ywienia i podniesienia jako ci merytorycznej debaty politycznej
o wa nych sprawach publicznych. Skutek ten będzie mo liwy do osiągnięcia
dzięki anga owaniu przez fundacje polityczne do swoich prac przedstawicieli
nauki, instytucji badawczych i organizacji pozarządowych, a tak e
podejmowanie samodzielnych prac badawczych i analitycznych.
Odrębnym zagadnieniem jest podniesienie poziomu partycypacji politycznej
obywateli. Działania profrekwencyjne prowadzone przez fundacje polityczne

(np. wspólnie z
organizacjami pozarządowymi) powinny zaowocować
zwiększeniem zaanga owania obywateli w działalno ć polityczną, ich
wiadomo ci na temat spraw publicznych, a przynajmniej chęci udziału w
wyborach. Równie ograniczenie mo liwo ci wykorzystywania agresywnej
reklamy billboardowej czy radiowo-telewizyjnej w czasie kampanii wyborczych
powinno przyczynić się do poszukiwania przez partie i komitety wyborcze
innych, bardziej bezpo rednich i warto ciowych merytorycznie form
komunikowania się z wyborcami i zabiegania o ich głosy.

III. Założenia projektów podstawowych aktów wykonawczych
Projektowana ustawa przewiduje obowiązek wydania trzech aktów
wykonawczych do ustawy:
1) Zgodnie z art. 19 projektu: „Minister Sprawiedliwo ci okre la, w drodze
rozporządzenia, wzór i sposób prowadzenia ewidencji fundacji
politycznych oraz szczegółowe zasady wydawania odpisów i wyciągów,
o których mowa w art. 14.“
2) Zgodnie z art. 32 ust. 3 projektu: „ Minister Sprawiedliwo ci okre la, w
drodze rozporządzenia, ramowy zakres sprawozdania, o którym mowa w
ust. 1, obejmujący w szczególno ci najwa niejsze informacje o
działalno ci fundacji w okresie sprawozdawczym pozwalające ocenić
prawidłowo ć realizacji przez fundację jej celów statutowych, mając na
względzie zapewnienie jawno ci działalno ci fundacji.“
3) Zgodnie z art. 33 ust. 5 projektu: „Minister wła ciwy do spraw finansów
publicznych, po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej,
okre la, w drodze rozporządzenia, zasady prowadzenia rachunkowo ci
przez fundację, a w szczególno ci dokumentowania i ewidencji
przychodów, wydatków, rozrachunków i składników majątkowych, a
tak e wzór informacji, wraz z niezbędnymi obja nieniami co do sposobu
jej sporządzania, i zakres zawartych w niej danych oraz wykaz

dołączanych dokumentów, tak aby w szczególno ci umo liwiały rzetelną
weryfikację danych dotyczących przeznaczenia rodków otrzymanych z
bud etu państwa, o których mowa w art. 21 ust. 1.“
Wskazane wy ej akty wykonawcze będą zasadniczo powielały z odpowiednimi
modyfikacji rozwiązania zawarte w następujących rozporządzeniach wydanych
na podstawie ustawy o partiach politycznych:
1) Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwo ci z dnia 22 lutego 2006 r. w
sprawie wzoru i sposobu prowadzenia ewidencji partii politycznych oraz
szczegółowych zasad wydawania odpisów i wyciągów z ewidencji i
statutów tych partii (Dz.U. 2006 nr 33 poz. 235);
2) Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 18 lutego 2003 r. w sprawie
informacji finansowej o otrzymanej subwencji oraz o poniesionych z
subwencji wydatkach (Dz.U. 2003 nr 33 poz. 268);
3) Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 stycznia 2003 r. w sprawie
zasad prowadzenia rachunkowo ci przez partię polityczną (Dz.U. 2003
nr 11 poz. 118).
Wydłu ony okres vacatio legis proponowanej ustawy powinien być
wystarczający do opracowania i przyjęcia niezbędnych rozporządzeń jeszcze
przed wej ciem w ycie ustawy.

IV. Projektowana regulacja a prawo Unii Europejskiej
Przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.

 

Warszawa, 11 października 2010 r.
BAS-WAPEiM-1650/10
Pan
Grzegorz Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej




Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu
ustawy o fundacjach politycznych (przedstawiciel wnioskodawców: poseł
Agnieszka Pomaska)



Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2009 r. Nr 5, poz.
47, ze zmianami) sporządza się następującą opinię:


1. Przedmiot projektu ustawy
Proponowana ustawa określa zasady tworzenia i funkcjonowania
fundacji politycznych. Zgodnie z projektem fundacje polityczne będą
ustanawiane przez partie polityczne w celach: podniesienia jakości debaty
publicznej, promocji wartości demokratycznych w kraju i za granicą,
zwiększenia aktywności wyborczej obywateli, rozwoju kultury politycznej.
Fundacje polityczne mają w szczególności: prowadzić działalność informacyjną,
edukacyjną, badawczą, naukową i wydawniczą, organizować seminaria,
konferencje, warsztaty, przygotowywać ekspertyzy i analizy na potrzeby
fundatora, przyznawać stypendia i granty na rzecz badaczy i organizacji
pozarządowych zajmujących się problematyką związaną z celami fundacji,
współpracować z krajowymi i zagranicznymi organizacjami pozarządowymi,
uczelniami i innymi instytucjami badawczymi. Fundacje będą miały osobowość
prawną i będą mogły prowadzić działalność odpłatną polegającą na świadczeniu
usług szkoleniowych i edukacyjnych, sprzedaży tekstu statutu, programu
fundacji oraz przedmiotów symbolizujących fundację, wydawnictw
popularyzujących cele i działalność fundacji oraz fundatora oraz innych
publikacji wydawanych w ramach realizacji celów statutowych fundacji.
Fundacja będzie otrzymywała 25% subwencji z budżetu państwa przeznaczonej
dla partii politycznej, która daną fundację ustanowiła. Dochodami fundacji będą
także środki pochodzące z darowizn, spadków, zapisów, dochodów z majątku.
Projekt przewiduje zmianę 39 ustaw. Proponowane przepisy m.in.
zakazują umieszczania stanowiących jednolitą całość plakatów lub haseł
wyborczych, których powierzchnia przekracza 2 m2, wprowadzają zwolnienie
od podatku dochodowego od osób prawnych dochodów fundacji politycznych w
części przeznaczonej na cele statutowe, zakazują łączenia niektórych stanowisk,
działalności i funkcji z funkcjami pełnionymi w organach fundacji politycznych.
Proponowana ustawa ma wejść w życie po upływie 45 dni od dnia
ogłoszenia, z tym że część przepisów będzie miało zastosowanie do wyborów
zarządzonych po upływie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem
Odnosząc się do przepisów projektu należy wskazać:
- art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TfUE)
dotyczące zasad przyznawania pomocy przez państwo,
- dyrektywę 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24
października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie
przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (Dz.
Urz. WE L 281 z 23.11.1995 r., str. 31 oraz Dz. Urz. UE L 284 z 31.10.2003 r.,
str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 13, t. 15, str. 355 oraz
rozdz. 1, t. 4, str. 447).

3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
3.1. Zgodnie z art. 21 ust. 1 projektu fundacja polityczna będzie
otrzymywała 25% subwencji z budżetu państwa przeznaczonej dla partii
politycznej, która daną fundację ustanowiła. Fundacja będzie więc otrzymywała
środki publiczne. Proponowaną regulację należy ocenić z punktu widzenia
zgodności z unijnymi regułami konkurencji, w szczególności z zasadami
udzielania pomocy przez państwo. Artykuł 107 ust. 1 TfUE stanowi, że wszelka
pomoc przyznawana przez państwa członkowskie lub przy użyciu zasobów
państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem
konkurencji przez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji
niektórych towarów, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym w zakresie, w
jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi.
Użyte w art. 107 ust. 1 TfUE pojęcie „przedsiębiorstwo” jest rozumiane
szeroko w unijnym prawie konkurencji. Za przedsiębiorstwo uznawana jest
każda jednostka zaangażowana w działalność gospodarczą, niezależnie od jej

2