Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Konwencji dotyczącej budowy i funkcjonowania Ośrodka Badań Antyprotonami i Jonami w Europie, sporządzonej w Wiesbaden dnia 4 października 2010 r.

Druk nr 3750

Warszawa, 21 grudnia 2010 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM 10-165-10



Pan

Grzegorz
Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej


Szanowny Panie Marszałku
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

- o ratyfikacji Konwencji dotyczącej
budowy i funkcjonowania Ośrodka
Badań Antyprotonami i Jonami

w Europie, sporządzonej w Wiesbaden
dnia 4 października 2010 r.

W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Jednocześnie uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu
w tej sprawie w toku prac parlamentarnych zostali upoważnieni Minister Spraw
Zagranicznych oraz Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Z poważaniem

(-) Donald Tusk
Projekt

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
podaje do powszechnej wiadomości:



W dniu 4 października 2010 r. w Wiesbaden została sporządzona Konwencja
dotycząca budowy i funkcjonowania Ośrodka Badań Antyprotonami i Jonami w Europie,
w następującym brzmieniu:

Po zaznajomieniu się z powyższą Konwencją, w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej
oświadczam, że:

– została ona uznana za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej
zawartych,
– jest przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona,
– będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej
Polskiej.


Dano w Warszawie, dnia



PREZYDENT
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ



PREZES RADY MINISTRÓW
12/45rch
Projekt


U S T A W A
z dnia

o ratyfikacji Konwencji dotyczącej budowy i funkcjonowania
Ośrodka Badań Antyprotonami i Jonami w Europie,
sporządzonej w Wiesbaden dnia 4 października 2010 r.


Art. 1. Wyraża się zgodę na dokonanie przez Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej ratyfikacji Konwencji dotyczącej budowy i funkcjonowania Ośrodka Badań
Antyprotonami i Jonami w Europie, sporządzonej w Wiesbaden dnia 4 października
2010 r.

Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.


12/44rch
UZASADNIENIE

I. Potrzeba i cel związania Rzeczypospolitej Polskiej Umową międzynarodową
Potrzeba budowy Ośrodka Badań Antyprotonami i Jonami w Europie (FAIR) i prowadzenia
w nim badań naukowych jest rekomendowana przez Europejskie Forum Strategii ds.
Infrastruktury Badawczej (European Strategy Forum on Research Infrastructures – ESFRI)
w dokumencie „Europejska Mapa Drogowa Infrastruktury Badawczej”. ESFRI uznaje w nim
tę inicjatywę i wiodącą w niej rolę Towarzystwa Badań Ciężkich Jonów (GSI – Gesellschaft
für Schwerionenforschung) w Darmstadt w Republice Federalnej Niemiec.
W zamierzeniach koncepcyjnych tego projektowanego międzynarodowego Ośrodka Badań
FAIR jest prowadzenie, na najwyższym poziomie światowym, badań dotyczących poznania
struktury materii.
Koncepcja ta jest rezultatem obszernej dyskusji prowadzonej na temat rozwoju tego typu
badań w najbliższych dwudziestu latach. Wykorzystując czterdziestoletnie doświadczenie
Towarzystwa Badań Ciężkich Jonów (GSI) w Darmstadt w Republice Federalnej Niemiec,
a także związanych z nim licznych instytucji badawczych w Niemczech oraz licznych
ośrodków i grup badawczych z całego świata, zaproponowano stworzenie nowego
laboratorium FAIR, zlokalizowanego w instytucie GSI.
Nowe laboratorium udostępni międzynarodowym środowiskom naukowym, w tym polskim,
unikalny i technicznie najnowocześniejszy układ akceleratorów cząstek materii (jonów
i
antyprotonów), przeznaczonych do badań obejmujących szeroki zakres tematyczny,
od zagadnień podstawowych aż do ich zastosowań w dziedzinie fizyki, biologii
i materiałoznawstwa.
W Polsce istnieje wiele silnych jednostek naukowych współpracujących z GSI Darmstadt,
które są zaangażowane w prowadzone tam obecnie badania naukowe, jak również te
planowane w nowym Ośrodku. Polskie jednostki dysponują przy tym znaczącym potencjałem
naukowym i technicznym, który może przyczynić się do rozwoju współpracy w ramach
Ośrodka Badań FAIR. Uczestniczenie polskich zespołów naukowych i technicznych
w przedsięwzięciach FAIR ma unikalne znaczenie dla zapewnienia polskiej nauce dostępu do
najnowszych technologii i aparatury badawczej umożliwiającej prowadzenie badań
naukowych na najwyższym poziomie światowym. Polski, a także wielu innych krajów,
nie stać na samodzielne stworzenie takiego ośrodka badawczego na swoim terytorium, m.in.

ze względu na bardzo wysokie koszty. W związku z tym przedsięwzięcie to ma charakter
międzynarodowy.
Budowa Ośrodka Badań Antyprotonami i Jonami w Europie uzyskała pozytywne recenzje
wśród polskich i międzynarodowych środowisk naukowych, a jego realizacja uzyskała
aprobatę rządu Republiki Federalnej Niemiec i innych zaangażowanych państw.
Z uwagi na wiodącą rolę Towarzystwa Badań Ciężkich Jonów (GSI), około 70 % kosztów
budowy i 10-letniego okresu eksploatacji będzie finansowane przez stronę niemiecką.
Pozostałe 30 % kosztów będzie pozyskane od państw zainteresowanych współpracą. Rząd
Rzeczypospolitej Polskiej otrzymał od Strony niemieckiej zaproszenie do udziału w tym
przedsięwzięciu. W dniu 4 października 2010 r. została podpisana Konwencja wraz
z Aktem końcowym Konferencji delegatów rządów, w którym wyrażona została wola
polityczna do podjęcia działań w sprawie budowy Ośrodka Badań Antyprotonami i Jonami
w Europie.

II. Różnica między dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym
Obecnie polscy naukowcy prowadzą badania naukowe w niemieckich ośrodkach naukowych,
w tym również w Towarzystwie Badań Ciężkich Jonów GSI w Darmstadt, i korzystają
z istniejących tam urządzeń dzięki uprzejmości partnerów niemieckich. Po wejściu w życie
Konwencji, polskim naukowcom zagwarantowane zostanie prawo do prowadzenia badań
i korzystania z laboratoriów oraz urządzeń w projektowanym Ośrodku FAIR na jednakowych
zasadach, tj. takich, jakie będą przysługiwały pracownikom naukowym wszystkich państw-
-współudziałowców, będących Stronami Konwencji.

III. Przewidywane skutki związane z wejściem w życie Umowy
Zespoły ekspertów powołane przez Międzynarodowy Komitet Sterujący (International
Steering Committee – ISC) oszacowały wysokość kosztów budowy Ośrodka Badań
Antyprotonami i Jonami w Europie na 1 027 mln euro w cenach ze stycznia 2005 roku. Faza
inwestycyjna rozpoczęła się już w roku 2008 i ma zakończyć w roku 2017.
Zespoły te zajęły się również oceną wysokości kosztów funkcjonowania Ośrodka FAIR.
Według dwóch niezależnych ocen, koszty te kształtują się na poziomie 1 350 mln euro dla
10-letniego okresu funkcjonowania, który ma trwać do roku 2025.

2