Rządowy projekt ustawy o kredycie konsumenckim

dzień zawarcia umowy.
kredytu uzależniony jest bowiem zakres przedmiotowy ustawy.

Art. 41.

Przepis w zaproponowanym kształcie funkcjonuje już w ustawie z dnia 20 lipca 2001 r. o
1. Weksel lub czek konsumenta wręczony kredytodawcy w celu
kredycie konsumenckim. Zdecydowano o utrzymaniu w nowej ustawie o kredycie
spełnienia lub zabezpieczenia świadczenia wynikającego z umowy o
konsumenckim dotychczasowego uregulowania art. 9 obecnie obowiązującej ustawy o
kredyt konsumencki powinien zawierać klauzulę „nie na zlecenie” lub kredycie konsumenckim, które ogranicza prawo do wekslowego zabezpieczenia kredytu
inną równoznaczną.
konsumenckiego wyłącznie do weksla nie na zlecenie. Pozbawienie konsumentów
2. W razie przyjęcia przez kredytodawcę weksla lub czeku
przywileju wynikającego z obecnego zakazu pobierania weksli innych niż nie na
niezawierającego klauzuli „nie na zlecenie” i przeniesienia takiego
zleceniem, zdaniem ustawodawcy oznaczałoby krok wstecz w zakresie ochrony
weksla lub czeku na inną osobę, kredytodawca zobowiązany jest do
konsumentów.
naprawienia poniesionej przez konsumenta szkody w związku z

zapłatą na rzecz posiadacza weksla lub czeku.
3. Przepis ust. 2 stosuje się również, gdy weksel lub czek znalazł się w
posiadaniu innej osoby wbrew woli kredytodawcy.
4. Kredytodawca zobowiązany jest niezwłocznie po spełnieniu przez
konsumenta świadczenia wynikającego z umowy o kredyt
konsumencki zwrócić weksel konsumentowi.

Art. 22 i
Zdecydowano o przyjęciu rozwiązania polegającego na częściowym uregulowaniu
Art. 22. Kredytodawca lub pośrednik kredytowy przed zawarciem umowy
23
kredytów zabezpieczonych hipoteką w ramach projektowanej ustawy o kredycie
o kredyt zabezpieczony hipoteką zobowiązany jest podać konsumentowi, na konsumenckim w zakresie przedkontraktowych obowiązków informacyjnych oraz
trwałym nośniku:
obowiązków informacyjnych w umowie. Jego przyjęcie uzasadnione jest potrzebą
1) imię, nazwisko (nazwę) i adres (siedzibę) kredytodawcy i pośrednika zapewnienia odpowiedniej ochrony konsumenta.
kredytowego;
Ponieważ umowy kredytu hipotecznego mają długoletni charakter, a także wysokość
obciążenia jest bardzo wysoka, zakres obowiązków informacyjnych przedumownych, a
2) rodzaj kredytu;
także transparentność postanowień umów kredytu hipotecznego ma kluczowe znaczenie
3) czas obowiązywania umowy;
dla kredytobiorców. Z tego też względu, uzasadnione jest wprowadzenie regulacji w
zakresie informacyjnym przedkontraktowym oraz kontraktowym na poziomie ustawy.
4) stopę oprocentowania kredytu, zasady jej ustalania oraz warunki jej
Potrzeba uregulowania zakresu informacyjnego umów kredytów hipotecznych na
zmiany z podaniem indeksu lub stopy referencyjnej mającej
poziomie ustawy, a nie na poziomie np. kodeksu dobrych praktyk wynika również z
zastosowanie do pierwotnej stopy oprocentowania kredytu; jeżeli
analizy obecnie obowiązujących regulacji w tym zakresie, dokonanej podczas prac nad
umowa przewiduje różne stopy oprocentowania, informacje te
założeniami do nowej ustawy o kredycie konsumenckim oraz ograniczonymi
podaje się dla wszystkich stosowanych stóp procentowych w
możliwościami oddziaływania Komisji Nadzoru Finansowego na egzekwowanie
danym okresie obowiązywania umowy;
stosowania przez banki Rekomendacji KNF.
5) całkowitą kwotę kredytu; w przypadku kredytów indeksowanych w
walucie innej niż waluta polska należy wskazać kwotę kredytu w
tej walucie obliczoną na dzień udzielenia informacji;
6) sposób i terminy wypłaty kredytu, a w przypadku kredytów
indeksowanych w walucie innej niż waluta polska informację, na
jakich zasadach następuje przeliczenie wypłaconej kwoty kredytu;
7) informację, że zmiana kursu waluty oraz stopy oprocentowania
będzie miała wpływ na całkowitą kwotę kredytu oraz wysokość rat
kapitałowo-odsetkowych;

52
8) informację o warunkach przeliczenia całkowitej kwoty kredytu na
inną walutę;
9) informację o zasadach ustalania wysokości spreadu walutowego oraz
sposobie informowania konsumenta przez bank o jego wysokości w
czasie obowiązywania umowy;
10) informację o wpływie spreadu walutowego na wysokość kredytu
oraz wysokość rat kapitałowo-odsetkowych;
11) informację o wymaganym wkładzie własnym;
12) informację o możliwości i zasadach na jakich kredytodawca udziela
karencji w spłacie kredytu;
13) informację dotyczącą obowiązku zawarcia umowy dodatkowej, w
szczególności umowy ubezpieczenia;
14) zasady i terminy spłaty kredytu, w szczególności kolejności
zaliczania rat na poczet należności kredytodawcy;
15) całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta;
16) informację o wymaganych zabezpieczeniach kredytu;
17) informację o kosztach, które konsument zobowiązany jest ponieść
w związku z umową o kredyt w szczególności odsetkach, opłatach,
prowizjach, marżach oraz kosztach usług dodatkowych, jeżeli są
znane kredytodawcy, z podziałem na koszty ponoszone przez
konsumenta jednorazowo i okresowo oraz warunki na jakich koszty
te mogą ulec zmianie;
18) informację o stopie oprocentowania zadłużenia
przeterminowanego, warunki jej zmiany oraz ewentualne opłaty z
tytułu zaległości w spłacie kredytu;
19) informację o terminie, sposobie i skutkach odstąpienia od umowy
przez konsumenta, jeżeli kredytodawca lub pośrednik kredytowy
przewiduje udzielenie konsumentowi takiego prawa;
20) informację o prawie konsumenta do spłaty kredytu przed terminem,
jeżeli kredytodawca lub pośrednik kredytowy przewiduje
udzielenie konsumentowi takiego prawa;
21) informację o możliwych kosztach, które poniesie konsument w
przypadku spłaty kredytu przed terminem.
Art. 23. Kredytodawca lub pośrednik kredytowy przekazuje konsumentowi
dane, o których mowa w art. 22, na formularzu informacyjnym dotyczącym
kredytu zabezpieczonego hipoteką, którego wzór określa załącznik nr 3 do
ustawy.

53


Art. 35
Art. 35. 1. Umowa o kredyt zabezpieczony hipoteką powinna zawierać co
Zdecydowano o przyjęciu rozwiązania polegającego na częściowym uregulowaniu
najmniej dane określone w art. 69 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. -
kredytów zabezpieczonych hipoteką w ramach projektowanej ustawy o kredycie
Prawo bankowe oraz:
konsumenckim w zakresie przedkontraktowych obowiązków informacyjnych oraz
1) określenie opłat oraz innych kosztów związanych z udzieleniem
obowiązków informacyjnych w umowie. Jego przyjęcie uzasadnione jest potrzebą
kredytu, w tym opłatę za rozpatrzenie wniosku kredytowego,
zapewnienia odpowiedniej ochrony konsumenta.
przygotowanie i zawarcie umowy o kredyt oraz warunki ich
Ponieważ umowy kredytu hipotecznego mają długoletni charakter, a także wysokość
zmian;
obciążenia jest bardzo wysoka, zakres obowiązków informacyjnych przedumownych, a
2) całkowity koszt kredytu określony w dniu zawarcia umowy;
także transparentność postanowień umów kredytu hipotecznego ma kluczowe znaczenie
3) całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta określoną w dniu
dla kredytobiorców. Z tego też względu, uzasadnione jest wprowadzenie regulacji w
zawarcia umowy;
zakresie informacyjnym przedkontraktowym oraz kontraktowym na poziomie ustawy.
4) zasady i koszty ustanowienia, zmiany lub wygaśnięcia
Potrzeba uregulowania zakresu informacyjnego umów kredytów hipotecznych na
zabezpieczeń i ubezpieczeń w tym kosztów ubezpieczenia spłaty
poziomie ustawy, a nie na poziomie np. kodeksu dobrych praktyk wynika również z
kredytu;
analizy obecnie obowiązujących regulacji w tym zakresie, dokonanej podczas prac nad
5) prawo konsumenta do spłaty kredytu przed terminem;
założeniami do nowej ustawy o kredycie konsumenckim oraz ograniczonymi
6) termin, sposób i skutki odstąpienia od umowy przez konsumenta,
możliwościami oddziaływania Komisji Nadzoru Finansowego na egzekwowanie
jeżeli takie prawo konsumentowi przysługuje;
stosowania przez banki Rekomendacji KNF.
7) skutki
niedotrzymania
warunków umowy, ze szczególnym
uwzględnieniem informacji o stopie oprocentowania zadłużenia
przeterminowanego, warunkach jej zmiany oraz ewentualne opłaty
z tytułu zaległości w spłacie kredytu;
8) sposób i warunki ustalania stopy procentowej, na podstawie której
obliczana jest wysokość rat kapitałowo-odsetkowych - w
przypadku kredytów o zmiennej stopie oprocentowania.
2. W umowach o kredyt zabezpieczony hipoteką indeksowanych w walucie
innej niż waluta polska umowa, oprócz danych określonych w ust. 1,
powinna dodatkowo zawierać informację o:
1) wysokości raty kapitałowo-odsetkowej w walucie innej niż
waluta polska;
2) zasadach i terminach ustalania kursu wymiany walut,
przeliczania na walutę polską kwoty udostępnionego kredytu
oraz wysokości rat kapitałowo-odsetkowych.

Art. 46
Art. 46. 1. W przypadku naruszenia przez kredytodawcę art. 35,
Rozwój wolnego rynku wiąże się z coraz większą różnorodnością oferowanych
konsument, po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia, zwraca
produktów, poprawą ich jakości, daleko idącą możliwością wyboru. Z punktu widzenia
kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy, z
konsumenta wolny rynek stworzył możliwości zaspokojenia własnych potrzeb, spełnienia
zastrzeżeniem ust. 2, za okres 4 lat poprzedzających dzień złożenia tego
oczekiwań co do nabywanych produktów. Wciąż jednak konsumenci są znacznie słabszą
oświadczenia i w sposób ustalony w umowie.
stroną obrotu gospodarczego niż profesjonaliści zorientowani na rynku. Dlatego też wraz z
2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, konsument ponosi koszty
rozwojem rynku i swobody kontraktowania coraz wyraźniej zauważalne staje się
ustanowienia zabezpieczenia kredytu przewidziane w umowie.
zapewnienie konsumentowi należytej ochrony. Skoro zatem ustawodawca krajowy
3. Roszczenie, o którym mowa w ust. 1, ulega przedawnieniu z upływem
nakłada obowiązki na kredytodawców udzielających kredytów zabezpieczonych hipoteką,
jednego roku od dnia wykonania umowy.
należało wprowadzić przepis, który będzie sankcjonował ewentualne niewykonanie tych

obowiązków.

54

Art. 56
Art. 56. 1. W przypadku odstąpienia przez konsumenta od umowy o
Dyrektywa 2008/48/WE w sprawie umów o kredyt konsumencki nie reguluje kwestii
kredyt wiązany, jeżeli spełnienie świadczenia przez kredytodawcę ma
wzajemnych rozliczeń w przypadku odstąpienia od umowy o kredyt wiązany. W związku
nastąpić na rzecz sprzedawcy lub usługodawcy, od którego konsument nabył z powyższym ustawodawca krajowy może przewidzieć własne regulacje w tym zakresie.
towar lub usługę, konsument może odstąpić od umowy o kredyt
Proponowany w projekcie ustawy sposób rozwiązania kwestii rozliczeń w przypadku
konsumencki przez złożenie kredytodawcy lub pośrednikowi kredytowemu
umów powiązanych wydaje się rozstrzygać kwestie obecnie sporne i budzące wątpliwości
oświadczenia, o którym mowa w art. 53 ust. 3.
interpretacyjne w tym zakresie.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, sprzedawca lub usługodawca

jest zobowiązany do zwrotu kredytodawcy spełnionego na jego rzecz
świadczenia.
3. Kredytodawca przedstawia sprzedawcy lub usługodawcy kopię
oświadczenia, o którym mowa w art. 53 ust. 3, wraz z żądaniem zwrotu
kredytu.
4. Konsument zobowiązany jest do zwrotu kredytodawcy odsetek
należnych mu od dnia wydania towaru przez sprzedawcę lub rozpoczęcia
świadczenia usług przez usługodawcę do dnia złożenia przez konsumenta
oświadczenia, o którym mowa w art. 53 ust. 3, nie później jednak niż w
terminie 30 dni od dnia złożenia tego oświadczenia.
5. W przypadku, gdy towar został wydany konsumentowi przed upływem
terminu do odstąpienia od umowy o kredyt konsumencki, a konsument
skorzystał z tego prawa, sprzedawca zachowuje roszczenie o zapłatę przez
konsumenta ceny, chyba że konsument niezwłocznie zwróci towar, a
sprzedawca go przyjmie; w takim przypadku umowa o nabycie towaru
wygasa. Warunki dotyczące przyjęcia przez sprzedawcę towaru określa
umowa między sprzedawcą a konsumentem. W przypadku umowy o
świadczenie usług konsument powinien zwrócić usługodawcy
wynagrodzenie za świadczoną usługę.
6. Strony mogą postanowić, że wydanie towaru lub rozpoczęcie
świadczenia usługi może nastąpić po upływie terminu odstąpienia od
umowy o kredyt konsumencki, o którym mowa w art. 53 ust. 1.
7. Zakazane jest uzależnianie prawa do odstąpienia od umowy o kredyt
konsumencki od zwrotu towaru przez konsumenta.
8. W przypadku odstąpienia konsumenta od umowy o kredyt wiązany,
jeżeli spełnienie świadczenia przez kredytodawcę ma nastąpić na rzecz
konsumenta, stosuje się przepisy art. 53 i 54.

Art. 60
Art. 60. W ustawie z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń (Dz. U. z
Aktualnie obowiązująca ustawa z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim zawiera
2010 r. Nr 46, poz. 275) w art. 138c:
podobne rozwiązanie, dlatego opowiedziano się za jego utrzymaniem także w nowej

ustawie.
1) § 1 otrzymuje brzmienie:

„§ 1. Kto w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa zawiera z

konsumentem umowę o kredyt konsumencki z rażącym naruszeniem
wymagań dotyczących informacji przekazywanych konsumentowi przed
zawarciem umowy lub treści umowy albo z pominięciem obowiązku

55
doręczenia jej dokumentu, podlega karze grzywny.”;
2) po § 1 dodaje się § 1a w brzmieniu:
„§ 1a. Tej samej karze podlega, kto zawierając z konsumentem umowę o
kredyt konsumencki nie dopełnia obowiązku oceny ryzyka kredytowego.”;
3) § 2 otrzymuje brzmienie:

„§ 2. Kto w reklamach dotyczących kredytu konsumenckiego
zawierających dane dotyczące kosztu kredytu konsumenckiego, nie podaje:
1) stopy oprocentowania kredytu wraz z wyodrębnieniem opłat
uwzględnianych w całkowitym koszcie kredytu,
2) całkowitej kwoty kredytu,
3) rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania,
podlega karze grzywny.”.

Art. 61
Art. 61. W ustawie z dnia 14 grudnia 1995 r. o spółdzielczych kasach

oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 1, poz. 2, z późn. zm. 6)) Zmiana konieczna dla zapewnienia spójności ustawy o kredycie konsumenckim z innymi
w art. 29 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
obowiązującymi ustawami.


„3. Do umów o kredyt konsumencki zawieranych przez kasy stosuje się

przepisy ustawy z dnia 2010 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U.
Nr , poz. ).”.
Art. 64
Art. 64. W ustawie z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności
podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (Dz. U. Nr Zmiana konieczna dla zapewnienia spójności ustawy o kredycie konsumenckim z innymi
197, poz. 1661, z póżn. zm. 7)) w art. 16 w ust. 1 w pkt 1 lit. i otrzymuje obowiązującymi ustawami.
brzmienie:



„i) art. 58 ustawy z dnia 2010 r. o kredycie konsumenckim (Dz.
U. Nr , poz. );”.

Art. 65
Art. 65. W ustawie z dnia z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu
Zmiana konieczna dla zapewnienia spójności ustawy o kredycie konsumenckim z innymi
informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (Dz. U. Nr 81, obowiązującymi ustawami.
poz. 530) w art. 2 w ust. 2 pkt 5 otrzymuje brzmienie:



„5) „umowie o kredyt konsumencki” - rozumie się przez to umowę, o
której mowa w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 2010 r. o kredycie
konsumenckim (Dz. U. Nr , poz. );”.


Art. 66 i
Art. 67. Traci moc ustawa z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie
Przepisy przejściowe.
67
konsumenckim (Dz. U. Nr 100, poz. 1081, z późn. zm. 8)).


Art. 68. Ustawa wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia
ogłoszenia.
Załącznik Wzór formularza informacyjnego dla kredytów zabezpieczonych hipoteką.
Wzór określa załącznik nr 3 do niniejszej Tabeli zbieżności, będący jednocześnie

56