Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku tytoniu oraz rynku suszu paszowego oraz niektórych innych ustaw

Ustawa w dotychczasowym brzmieniu upoważnia dyrektora oddziału regionalnego
ARiMR do opiniowania grupie producentów ubiegającej się o wstępne uznanie planu
dochodzenia do uznania, w terminie miesiąca od dnia złożenia tego planu. Jednakże
przepisy ustawy nie regulują kwestii postępowania ze zmianami, jakie grupy wnoszą do
planu dochodzenia do uznania. Plan dochodzenia do uznania jako dokument powinien
uzyskać pozytywną opinię dyrektora oddziału regionalnego ARiMR. Jednocześnie
grupy producentów owoców i warzyw mogą wprowadzać zmiany do tego planu
w trakcie jego realizacji. W związku z powyższym należy poszerzyć kompetencje
dyrektora oddziału regionalnego ARiMR o opiniowanie zmian do planu dochodzenia do
uznania składanych przez tę grupę (art. 1 pkt 9 lit. b projektu ustawy). Ponadto
w związku z funkcjonowaniem podwójnej weryfikacji planów dochodzenia do uznania
przez dyrektora oddziału regionalnego ARiMR oraz marszałka województwa, zachodzi
konieczność doprecyzowania w ustawie, jaki jest zakres opiniowania przez dyrektora
oddziału regionalnego ARiMR planu dochodzenia do uznania. Dyrektor oddziału
regionalnego ARiMR powinien opiniować grupie producentów ubiegającej się
o wstępne uznanie plan dochodzenia do uznania oraz jego zmiany w zakresie
dokładności informacji podanych w planie, spójności handlowej i jakości technicznej
planu, rzetelności szacunków i harmonogramu wdrożenia, kwalifikowalności
zaproponowanych inwestycji oraz zasadności wydatków z nimi związanych. Powyższy
zakres weryfikacji planu dochodzenia do uznania został zdefiniowany w art. 113
rozporządzenia nr 1580/2007. Przez spójność handlową należy rozumieć weryfikację:
areału i potencjału produkcyjnego, ilości sprzedaży owoców i warzyw, ich
przeznaczenia rynkowego, cen i wartości sprzedaży oraz rozmiaru i charakteru
odbiorców, potrzeb transportowych do obsługi handlu. Natomiast pojęcie weryfikacji
jakości technicznej planu dochodzenia do uznania odnosi się do oceny przez dyrektora
oddziału regionalnego ARiMR, czy zamieszczone w tym planie opisy inwestycji (typ,
rodzaj, wydajność, parametry techniczne) są dostosowane do potencjału produkcyjnego
oraz wydajności sprzedaży produktów przez grupę producentów.
Dyrektor oddziału regionalnego ARiMR, zgodnie z dotychczasowym brzmieniem
ustawy, jest odpowiedzialny za realizację płatności pomocy dla wstępnie uznanych grup
producentów owoców i warzyw. Zgodnie z art. 108 ust. 1 lit. a rozporządzenia
nr 1580/2007, w ramach weryfikacji wniosków o przyznanie pomocy finansowej
uznanym organizacjom producentów, państwa członkowskie przeprowadzają kontrole

5
na miejscu w organizacjach producentów, aby zapewnić zgodność z warunkami
przyznawania pomocy lub jej salda na dany rok. Kontrole te w szczególności dotyczą
zgodności z kryteriami uznania na dany rok. Jednocześnie zgodnie z art. 114 ust. 2 lit. a
rozporządzenia nr 1580/2007, po otrzymaniu wniosków o przyznanie pomocy
finansowej wstępnie uznanym grupom producentów, państwa członkowskie
przeprowadzają kontrole na miejscu w grupach producentów, aby zapewnić zgodność
z warunkami przyznawania pomocy na dany rok. Kontrole te w szczególności dotyczą
zgodności z kryteriami wstępnego uznania na dany rok. Reasumując, przepisy
rozporządzenia nr 1580/2007 nakładają obowiązek przeprowadzania kontroli spełniania
kryteriów wstępnego uznania grupy producentów i uznania organizacji producentów
w ramach weryfikacji wniosków o przyznanie pomocy finansowej, w celu zapewnienia
zgodności z warunkami jej przyznania i prawidłowej autoryzacji kwoty pomocy.
Uwzględniając powyższe uwarunkowania należy poszerzyć kompetencje dyrektorów
oddziałów regionalnych ARiMR o przeprowadzanie kontroli na miejscu w zakresie
spełniania kryteriów wstępnego uznania grupy producentów i uznania organizacji
producentów, w ramach obsługi wniosków o przyznanie pomocy finansowej dla
wstępnie uznanych grup producentów owoców i warzyw.
W przepisach ustawy określono, iż dyrektor oddziału regionalnego ARiMR monitoruje
i ocenia sposób wdrażania krajowej strategii programów operacyjnych. Jednocześnie
zgodnie z przepisami wspólnotowymi oraz strategią krajową na rzecz programów
operacyjnych monitorowanie i ocena programów operacyjnych odbywa się dwutorowo.
Z jednej strony należy monitorować sposób wdrażania strategii krajowej przez
organizacje producentów, z drugiej państwa członkowskie prowadzą monitorowanie
i ocenę programów operacyjnych, przy czym monitorowanie i ocena krajowej strategii
polega na określeniu postępów w realizacji celów strategii, dotyczących uzyskanych
wyników, skutków oraz wydajności. Obecnie obowiązujący przepis sugeruje, iż
dyrektor oddziału regionalnego ARiMR powinien monitorować i oceniać krajową
strategię, jako dokument, a nie prowadzić monitorowanie i ocenę wdrażania tego
dokumentu w poszczególnych programach operacyjnych realizowanych przez
organizacje producentów. Ponieważ poszczególni dyrektorzy oddziałów regionalnych
ARiMR nie są w stanie formalnie prowadzić monitorowania i oceny strategii krajowej
w Rzeczypospolitej Polskiej, proponuje się zmianę brzmienia tego przepisu, tak aby
mieli upoważnienie do monitorowania i oceny sposobu wdrażania strategii krajowej

6
przez poszczególne organizacje producentów, mające siedzibę w danym województwie,
w realizowanych przez nie programach operacyjnych. Natomiast kwestie
monitorowania i oceny sposobu wdrażania krajowej strategii na rzecz realizacji
programów operacyjnych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej należy dodać do
kompetencji Prezesa ARiMR (art. 1 pkt 10 lit. c projektu ustawy).
W ustawie określono, iż Prezes ARiMR przekazuje ministrowi właściwemu do spraw
rynków rolnych informacje o zatwierdzeniu funduszu operacyjnego (art. 10 ust. 1 pkt 2
lit. a ustawy). Ponieważ, zgodnie z art. 8 ust. 3 pkt 1 ustawy, minister właściwy do
spraw rynków rolnych jest obowiązany do przekazywania sprawozdań, należy
doprecyzować ich zakres, tak aby Prezes ARiMR przekazywał ministrowi właściwemu
do spraw rynków rolnych informacje o całkowitej kwocie funduszu operacyjnego dla
każdego zatwierdzonego programu operacyjnego wraz z określeniem terminu, do
jakiego należy przekazywać tę informację (art. 1 pkt 19 lit. b tiret czwarte projektu
ustawy). Jednocześnie należy określić, iż Prezes ARiMR powinien przekazywać
informacje o udzieleniu i wypłacie pomocy finansowej i innych środków finansowych
wstępnie uznanym grupom producentów i uznanym organizacjom producentów oraz
zrzeszeniom organizacji producentów, na formularzu udostępnionym na stronie
internetowej administrowanej przez urząd obsługujący ministra właściwego do spraw
rynków rolnych (art. 1 pkt 10 lit. b tiret drugie projektu ustawy).
Ustawa w dotychczasowym brzmieniu (art. 11 ust. 1 pkt 5 ustawy) upoważnia dyrektora
oddziału regionalnego ARiMR do przeprowadzania kontroli w zakresie prawidłowości
uiszczania składek członkowskich i wykorzystania uprzednio przyznanych zaliczek.
W

ramach reformy wspólnej organizacji rynku owoców i warzyw z 2007 r.
prawodawstwo wspólnotowe przewiduje finansowanie części funduszu operacyjnego ze
składek członków organizacji producentów lub z funduszy samej organizacji
producentów. Jednocześnie w ramach tej reformy wprowadzono możliwość stosowania
zaliczkowania wsparcia finansowego dla organizacji producentów i decyzję
o zastosowaniu tego działania pozostawiono do decyzji państw członkowskich. Ze
względu na skomplikowanie systemu przyznawania zaliczek oraz duże koszty obsługi
działania, które ponosiłaby ARiMR oraz organizacje producentów, przy niskiej
efektywności korzyści z nich płynących, Rzeczpospolita Polska podjęła decyzję
o niestosowaniu tego działania. W związku z powyższym niezasadne jest pozostawianie

7
w ustawie przepisu dającego kompetencje do kontroli i rozliczania takich zaliczek
(art. 1 pkt 11 lit. c projektu ustawy).
W związku ze zmianą zakresu podmiotów, którym mogą być przekazywane owoce
i warzywa nieprzeznaczone do sprzedaży na cele paszowe dla zwierząt, konieczna jest
zmiana przepisów w tym zakresie (art. 12 ust. 2 pkt 2 ustawy), aby wniosek o wydanie
decyzji zawierał liczbę zwierząt, dla których uprawnione jednostki organizacyjne lub
osoby fizyczne będą przekazywały otrzymane owoce i warzywa nieprzeznaczone do
sprzedaży jako paszę (art. 1 pkt 12 lit. a projektu ustawy).
Ponadto na potrzeby monitorowania zasadności przekazywania określonych partii
owoców i warzyw nieprzeznaczonych do sprzedaży podmiotom społecznym
i charytatywnym, należy wprowadzić konieczność podawania we wniosku liczby osób,
którym uprawnione jednostki organizacyjne będą przekazywały na cele konsumpcyjne
otrzymane owoce i warzywa nieprzeznaczone do sprzedaży (art. 1 pkt 12 lit. b projektu
ustawy).
W art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy proponuje się dodać lit. c (art. 1 pkt 13 lit. a tiret pierwsze
projektu ustawy), zgodnie z brzmieniem której organizacje producentów zostaną
zobowiązane do informowania marszałka województwa o każdej zmianie składu
członkowskiego organizacji producentów albo zrzeszenia organizacji producentów.
Marszałkowie województw jako organy uprawnione do uznawania organizacji
producentów albo zrzeszeń organizacji producentów powinni posiadać informacje na
temat aktualnego stanu członkowskiego, który będą również obowiązani publikować
w rejestrze grup i organizacji producentów owoców i warzyw. Ponadto na podstawie
aktualnych informacji z tego rejestru dyrektorzy oddziałów regionalnych ARiMR będą
mogli weryfikować skład członkowski organizacji producentów lub ich zrzeszeń do
celów obsługi pomocy finansowej.
W obowiązującej ustawie brak jest określenia obowiązku przekazywania przez
organizację producentów owoców i warzyw informacji o szacunkowych kwotach
wkładu Unii Europejskiej oraz wkładów członków organizacji lub samej organizacji
oraz terminu, do jakiego informacja ta powinna zostać przekazana. W związku
z koniecznością przewidywania skutków finansowych funkcjonowania organizacji
producentów w Rzeczypospolitej Polskiej zapewnienie prawidłowego gospodarowania
środkami publicznymi oraz przekazywania takich informacji Komisji Europejskiej,

8
niezbędne jest, aby corocznie Prezes ARiMR pozyskiwał takie uaktualnione informacje
od organizacji producentów (art. 1 pkt 13 lit. a tiret drugie projektu ustawy).
Jednocześnie zasady, zgodnie z którymi są konstruowane fundusze operacyjne
przeznaczone do obsługi finansowej programów operacyjnych organizacji
producentów, nie wymagają stosowania ograniczenia procentowego udziału kosztów
osobowych w ramach środków przewidzianych w funduszu operacyjnym na realizację
programu operacyjnego. Dlatego też proponuje się uchylić przepis upoważniający
ministra właściwego do spraw rynków rolnych do wydania rozporządzenia
ustanawiającego wyżej wymieniony udział procentowy (art. 1 pkt 19 lit. a tiret drugie
projektu ustawy).
Ponadto w związku z opracowaniem i wydaniem rozporządzenia Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi z dnia 8 grudnia 2009 r. w sprawie zakresu i sposobu wdrażania
strategii krajowej w programach operacyjnych realizowanych na rynku owoców
i warzyw (Dz. U. Nr 211, poz. 1635) nie ma potrzeby wydawania odrębnego
rozporządzenia określającego listę środków, działań lub kosztów, kwalifikujących się
do realizacji w ramach programu operacyjnego, mając na względzie prawidłowe
wdrażanie krajowej strategii programów operacyjnych. Dlatego też należy uchylić
upoważnienie do wydania rozporządzenia zawarte w art. 19 ust. 1 pkt 7 ustawy (art. 1
pkt 19 lit. a tiret drugie projektu ustawy).
Załącznikiem do strategii krajowej programów operacyjnych są ramy krajowe na rzecz
działań w zakresie ochrony środowiska, obejmujące zbiór działań przewidzianych do
realizacji przez organizacje producentów, które podjęły się realizacji programu
operacyjnego. Państwa członkowskie gwarantują, że programy operacyjne obejmują co
najmniej dwa działania w zakresie środowiska albo że co najmniej 10 % wydatków
w ramach programów jest przeznaczane na takie działania. Ponieważ Rzeczpospolita
Polska wybrała pierwszą opcję, w art. 8 ustawy dodano ust. 1a (art. 1 pkt 8 lit. b
projektu ustawy) nakładający na organizacje producentów obowiązek uwzględniania
w realizowanych programach operacyjnych co najmniej dwóch działań w zakresie
ochrony środowiska. W związku z powyższym należy uchylić przepis upoważniający
ministra właściwego do spraw rynków rolnych do wydania rozporządzenia, o którym
mowa w art. 19 ust. 2 pkt 3 ustawy (art. 1 pkt 19 lit. b tiret pierwsze projektu ustawy).

9