Rządowy projekt ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się, jeżeli sąd opiekuńczy postanowił inaczej.

Art. 1122. Organizację, funkcjonowanie oraz finansowanie rodzin zastępczych,
rodzinnych domów dziecka, placówek opiekuńczo-wychowawczych, regionalnych
placówek opiekuńczo-terapeutycznych i interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych
oraz zasady określające kryteria wiekowe dzieci umieszczanych w tych placówkach
i ośrodkach regulują przepisy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.”;
5) po art. 1122 dodaje art. 1123 – 1128 w brzmieniu:
„Art. 1123. Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej powinno nastąpić po
wyczerpaniu wszystkich form pomocy rodzicom dziecka, o których mowa
w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, chyba że dobro
dziecka wymaga zapewnienia mu niezwłocznie pieczy zastępczej.
Art. 1124. Dziecko umieszcza się w pieczy zastępczej do czasu zaistnienia warunków
umożliwiających jego powrót do rodziny albo umieszczenia go w rodzinie
przysposabiającej.
Art. 1125. § 1. Sąd może powierzyć sprawowanie pieczy zastępczej małżonkom albo
osobie niepozostającej w związku małżeńskim, którzy są wstępnymi albo
rodzeństwem dziecka. Sprawowanie pieczy zastępczej sąd może także powierzyć
małżonkom albo osobie niepozostającej w związku małżeńskim, którzy nie są
wstępnymi albo rodzeństwem dziecka, jeżeli osoby te zostały wpisane do rejestru osób
zakwalifikowanych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny
zastępczej niezawodowej, prowadzenia rodzinnego domu dziecka albo pełnią już
funkcję rodziny zastępczej zawodowej lub rodziny zastępczej niezawodowej oraz
prowadzących rodzinny dom dziecka.
§ 2. Jeżeli jest to uzasadnione dobrem dziecka sąd może tymczasowo, nie dłużej
jednak niż na 6 miesięcy, powierzyć pełnienie funkcji rodziny zastępczej małżonkom
albo osobie niepozostającej w związku małżeńskim, którzy nie są wstępnymi albo
rodzeństwem dziecka, niespełniającym warunku niezbędnych szkoleń, określonego
w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, dotyczących rodzin
zastępczych.
Art. 1126. Piecza zastępcza nad dzieckiem posiadającym orzeczenie
o niepełnosprawności albo orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu
niepełnosprawności jest powierzana przede wszystkim rodzinie zastępczej
zawodowej.

90
Art. 1127. § 1. Sąd umieszcza dziecko w instytucjonalnej pieczy zastępczej, jeżeli brak
jest możliwości umieszczenia dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej lub z innych
ważnych względów nie jest to zasadne.
§ 2. W miarę możliwości sąd umieszcza dziecko w pieczy zastępczej na terenie
powiatu miejsca zamieszkania dziecka.
Art. 1128. Rodzeństwo powinno być umieszczone w tej samej rodzinie zastępczej,
rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo-wychowawczej lub regionalnej
placówce opiekuńczo-terapeutycznej, chyba że byłoby to sprzeczne z dobrem
dziecka.”;

6) w art. 1131 § 2 otrzymuje brzmienie:

„§ 2. Przepisy § 1 stosuje się odpowiednio, jeżeli dziecko nie przebywa u żadnego
z rodziców, a pieczę nad nim sprawuje opiekun lub gdy zostało umieszczone w pieczy
zastępczej.”;


7) w art. 1141 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Przysposobić może osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych, jeżeli
jej kwalifikacje osobiste uzasadniają przekonanie, że będzie należycie wywiązywała
się z obowiązków przysposabiającego oraz posiada świadectwo ukończenia szkolenia
organizowanego przez ośrodek adopcyjny, o którym mowa w przepisach o wspieraniu
rodziny i systemie pieczy zastępczej, chyba że obowiązek ten jej nie dotyczy.”;

8) w art. 1201§ 4 otrzymuje brzmienie:

„§ 4. Przy wykonywaniu nadzoru nad przebiegiem styczności przysposabiającego
z przysposabianym sąd opiekuńczy może korzystać z pomocy ośrodka adopcyjnego
lub organu pomocniczego w sprawach opiekuńczych.”.


Art. 193. W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego
(Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.10)) wprowadza się następujące zmiany:

10) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1965 r. Nr 15, poz. 113, z 1974 r. Nr 27, poz. 157 i Nr 39,
poz. 231, z 1975 r. Nr 45, poz. 234, z 1982 r. Nr 11, poz. 82 i Nr 30, poz. 210, z 1983 r. Nr 5, poz. 33, z 1984 r. Nr 45,
poz. 241 i 242, z 1985 r. Nr 20, poz. 86, z 1987 r. Nr 21, poz. 123, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 4, poz. 21
i Nr 33, poz. 175, z 1990 r. Nr 14, poz. 88, Nr 34, poz. 198, Nr 53, poz. 306, Nr 55, poz. 318 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r.
Nr 7, poz. 24, Nr 22, poz. 92 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 12, poz. 53, z 1994 r. Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83,
poz. 417, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, Nr 43, poz. 189, Nr 73, poz. 350 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43, poz. 270,
Nr 54, poz. 348, Nr 75, poz. 471, Nr 102, poz. 643, Nr 117, poz. 752, Nr 121, poz. 769 i 770, Nr 133, poz. 882, Nr 139,

91
1) art. 5701 otrzymuje brzmienie:
„Art. 5701. § 1. Sąd opiekuńczy może zarządzić przeprowadzenie przez kuratora
sądowego wywiadu środowiskowego, a także zwrócić się do właściwej jednostki
organizacyjnej wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej o informacje dotyczące
małoletniego i jego środowiska, a w szczególności dotyczące zachowania się i
warunków wychowawczych małoletniego, sytuacji bytowej rodziny, przebiegu nauki
małoletniego i sposobu spędzania czasu wolnego, jego kontaktów środowiskowych,
stosunku do niego rodziców lub opiekunów, podejmowanych oddziaływań
wychowawczych, stanu zdrowia i znanych w środowisku uzależnień małoletniego.
§ 2. W przypadku gdy z rodziną małoletniego asystent rodziny prowadzi pracę
określoną w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, sąd
opiekuńczy zwraca się o informacje, o których mowa w § 1, do właściwej jednostki
organizacyjnej wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej.
§ 3. Sąd opiekuńczy może zwrócić się o informację do właściwej jednostki
organizacyjnej wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej w celu wskazania osób
właściwych do zapewnienia dziecku rodzinnej pieczy zastępczej.”;

2) w art. 578 dotychczasową treść oznacza się jako § 1 oraz dodaje się § 2 w brzmieniu:

„§ 2. Sąd w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się postanowienia
o pozbawieniu władzy rodzicielskiej przesyła to postanowienie do właściwego
ośrodka adopcyjnego, prowadzącego wojewódzki bank danych o dzieciach
oczekujących na przysposobienie.”;


poz. 934, Nr 140, poz. 940 i Nr 141, poz. 944, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 757, z 1999 r. Nr 52, poz. 532,
z 2000 r. Nr 22, poz. 269 i 271, Nr 48, poz. 552 i 554, Nr 55, poz. 665, Nr 73, poz. 852, Nr 94, poz. 1037, Nr 114,
poz. 1191 i 1193 i Nr 122, poz. 1314, 1319 i 1322, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 49, poz. 508, Nr 63, poz. 635, Nr 98,
poz. 1069, 1070 i 1071, Nr 123, poz. 1353, Nr 125, poz. 1368 i Nr 138, poz. 1546, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 26,
poz. 265, Nr 74, poz. 676, Nr 84, poz. 764, Nr 126, poz. 1069 i 1070, Nr 129, poz. 1102, Nr 153, poz. 1271, Nr 219,
poz. 1849 i Nr 240, poz. 2058, z 2003 r. Nr 41, poz. 360, Nr 42, poz. 363, Nr 60, poz. 535, Nr 109, poz. 1035, Nr 119,
poz. 1121, Nr 130, poz. 1188, Nr 139, poz. 1323, Nr 199, poz. 1939 i Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 9, poz. 75, Nr 11,
poz. 101, Nr 68, poz. 623, Nr 91, poz. 871, Nr 93, poz. 891, Nr 121, poz. 1264, Nr 162, poz. 1691, Nr 169, poz. 1783,
Nr 172, poz. 1804, Nr 204, poz. 2091, Nr 210, poz. 2135, Nr 236, poz. 2356 i Nr 237, poz. 2384, z 2005 r. Nr 13,
poz. 98, Nr 22, poz. 185, Nr 86, poz. 732, Nr 122, poz. 1024, Nr 143, poz. 1199, Nr 150, poz. 1239, Nr 167, poz. 1398,
Nr 169, poz. 1413 i 1417, Nr 172, poz. 1438, Nr 178, poz. 1478, Nr 183, poz. 1538, Nr 264, poz. 2205 i Nr 267,
poz. 2258, z 2006 r. Nr 12, poz. 66, Nr 66, poz. 466, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 186, poz. 1379, Nr 208, poz. 1537
i 1540, Nr 226, poz. 1656 i Nr 235, poz. 1699, z 2007 r. Nr 7, poz. 58, Nr 47, poz. 319, Nr 50, poz. 331, Nr 61, poz. 418,
Nr 99, poz. 662, Nr 106, poz. 731, Nr 112, poz. 766 i 769, Nr 115, poz. 794, Nr 121, poz. 831, Nr 123, poz. 849, Nr 176,
poz. 1243, Nr 181, poz. 1287, Nr 192, poz. 1378 i Nr 247, poz. 1845, z 2008 r. Nr 59, poz. 367, Nr 96, poz. 609 i 619,
Nr 110, poz. 706, Nr 96, poz. 609, Nr 116, poz. 731, Nr 119, poz. 772, Nr 120, poz. 779, Nr 122, poz. 796, Nr 171,
poz. 1056, Nr 220, poz. 1431, Nr 228, poz. 1507, Nr 231, poz. 1547, Nr 234, poz. 1571, z 2009 r. Nr 26, poz. 156,
Nr 67, poz. 571 i Nr 69, poz. 592 i 593, Nr 131, poz. 1075, Nr 179, poz. 1395 i Nr 216, poz. 1676 oraz z 2010 r. Nr 3,
poz. 13, Nr 7, poz. 45, Nr 24, poz. 125, Nr 40, poz. 229, Nr 108, poz. 684, Nr 109, poz. 724, Nr 125, poz. 842, Nr 152,
poz. 1018 i Nr 155, poz. 1037.

92
3) art. 5791otrzymuje brzmienie:
„Art. 5791 § 1. Po powzięciu wiadomości o umieszczeniu dziecka w pieczy zastępczej
bez orzeczenia sądu opiekuńczego, sąd ten niezwłocznie wszczyna postępowanie
opiekuńcze.
§ 2. Jeżeli umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej nastąpiło w trybie art. 12a
ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U.
Nr 180, poz. 1493, z 2009 r. Nr 206, poz. 1589 oraz z 2010 r. Nr 28, poz. 146, Nr 125,
poz. 842 i Nr ..., poz. ...) sąd niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 24 godzin,
wydaje orzeczenie o umieszczeniu dziecka w pieczy zastępczej, albo orzeczenie
o powrocie dziecka do rodziny.
§ 3. Sąd opiekuńczy okresowo, nie rzadziej niż raz na sześć miesięcy, dokonuje oceny
sytuacji dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej w celu ustalenia możliwości
powrotu dziecka do rodziny. Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd wszczyna
postępowanie o pozbawienie władzy rodzicielskiej jego rodziców.”;

4) po art. 5791 dodaje się art. 5792 i 5793 w brzmieniu:
„Art. 5792. § 1. Przed umieszczeniem dziecka w rodzinie zastępczej lub rodzinnym
domu dziecka, sąd zasięga:
1) w przypadku rodziny zastępczej spokrewnionej – opinii właściwego ośrodka
pomocy społecznej;
2) w przypadku rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej
niezawodowej oraz rodzinnego domu dziecka – opinii właściwego ośrodka
pomocy społecznej, opinii właściwego organizatora rodzinnej pieczy zastępczej,
informacji o dotychczasowym sprawowaniu funkcji przez rodzinę zastępczą lub
prowadzącego rodzinny dom dziecka oraz informacji z rejestru danych
prowadzonego przez starostę na podstawie przepisów o wspieraniu rodziny
i systemie pieczy zastępczej.
§ 2. Ośrodek pomocy społecznej przedstawia opinię, o której mowa w § 1, po
przeprowadzeniu wywiadu rodzinnego, o którym mowa w przepisach o wspieraniu
rodziny i systemie pieczy zastępczej.
§ 3. W opinii, o której mowa w § 1 pkt 2, organizator rodzinnej pieczy zastępczej
zamieszcza w szczególności informacje o spełnianiu przez kandydata warunków do
pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka,
określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

93

Art. 5793. W przypadku gdy sąd na podstawie przepisów o postępowaniu w sprawach
nieletnich postanowi o umieszczeniu dziecka objętego instytucjonalną pieczą
zastępczą w młodzieżowym ośrodku wychowawczym lub zakładzie poprawczym,
postanowienie o umieszczeniu dziecka w instytucjonalnej pieczy zastępczej traci
moc.”;

5) w art. 5821 w § 2 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„2) zobowiązać osobę, pod której pieczą dziecko pozostaje, do złożenia na rachunek
depozytowy sądu odpowiedniej kwoty pieniężnej w celu pokrycia wydatków
uprawnionego związanych z wykonywaniem kontaktu na wypadek niewykonania lub
niewłaściwego wykonania przez osobę zobowiązaną obowiązków wynikających
z postanowienia o kontaktach; nie dotyczy to rodzin zastępczych, rodzinnych domów
dziecka, rodzin pomocowych, placówek opiekuńczo-wychowawczych, regionalnych
placówek opiekuńczo-terapeutycznych oraz interwencyjnych ośrodków
preadopcyjnych,”;

6) w art. 586 § 4 otrzymuje brzmienie:

„§ 4. Przed wydaniem orzeczenia sąd opiekuńczy zasięga opinii ośrodka adopcyjnego
oraz – jeżeli jest to uzasadnione dobrem dziecka – innej specjalistycznej placówki.”.

Art. 194. W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r.
Nr 21, poz. 94, z późn. zm.11)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 15110 w pkt 9 lit. g otrzymuje brzmienie:
„g) jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz jednostkach
organizacyjnych wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej zapewniających
całodobową opiekę,”;

11) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 113,
poz. 717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127 i Nr 120, poz. 1268,
z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111, poz. 1194, Nr 123, poz. 1354,
Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 135, poz. 1146, Nr 196, poz. 1660, Nr 199,
poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 166, poz. 1608 i Nr 213, poz. 2081, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99,
poz. 1001, Nr 120, poz. 1252 i Nr 240, poz. 2407, z 2005 r. Nr 10, poz. 71, Nr 68, poz. 610, Nr 86, poz. 732 i Nr 167,
poz. 1398, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 133, poz. 935, Nr 217, poz. 1587 i Nr 221, poz. 1615, z 2007 r. Nr 64,
poz. 426, Nr 89, poz. 589, Nr 176, poz. 1239, Nr 181, poz. 1288 i Nr 225, poz. 1672, z 2008 r. Nr 93, poz. 586, Nr 116,
poz. 740, Nr 223, poz. 1460 i Nr 237, poz. 1654, z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 56, poz. 458, Nr 58, poz. 485, Nr 98,
poz. 817, Nr 99, poz. 825, Nr 115, poz. 958, Nr 157, poz. 1241 i Nr 219, poz. 1704 oraz z 2010 r. Nr 105, poz. 655
i Nr 135, poz. 912.

94