Rządowy projekt ustawy - Prawo probiercze

Ocena skutków regulacji

Spis treści
WST P
3
I. IDENTYFIKACJA I ANALIZA PROBLEMÓW
5
Niska jakość i atrakcyjność produktów
8
Niski poziom kwalifikacji jubilerów i złotników 8
Nieefektywny system kontroli wtórnej
14
Nadmierne bariery dla przedsiębiorców 17
Niska jakość usług administracji probierczej
17
Nadmierne bariery przy dopuszczaniu do obrotu
18
Zbyt wąski katalog prób w polskim prawie
30
Brak znajomości cechy konwencyjnej
31
Występowanie „szarej strefy” przy lutowaniu
32
Rzeczoznawstwo i badanie autentyczności kamieni jubilerskich i bursztynu
33
II. CELE PODEJMOWANYCH DZIAŁAŃ 38
2.1 Cel nadrzędny
38
2.2 Cele konkretne i operacyjne
39
III. OPCJE REALIZACJI CELÓW
40
Pozostawienie obowi zuj cych regulacji – Opcja „Zero”
40
Sposoby osi gnięcia celów: opcja legislacyjna i pozalegislacyjna
40
IV. WYNIKI PRZEPROWADZONYCH BADAŃ I KONSULTACJI
42
V. ANALIZA KOSZTÓW I KORZY CI 52
Identyfikacja podmiotów, na które wpłyn regulacje
52
Cena ryzyka: koniunktura i perspektywy rozwoju branży (test na wytrzymałość) 57
Test zagraniczny
60
Opis i analiza kosztów i korzyści poszczególnych sposobów osi gnięcia celów
71
Cel konkretny: Poprawa jakości i atrakcyjności polskich produktów
71
Cel operacyjny: Wzrost kwalifikacji i poziomu wiedzy jubilerów
71
Cel operacyjny: Poprawa efektywności systemu kontroli i zmniejszenie liczby wykroczeń 76

Cel konkretny: Ograniczenie barier dla przedsiębiorców 80
Cel operacyjny: Ograniczenie barier przy dopuszczeniu wyrobów do obrotu
80
Cel operacyjny: Poprawa jakości obsługi administracji probierczej
84
Wnioski i Rekomendacje. Założenia do zmian legislacyjnych oraz działań pozalegislacyjnych
87
VI. WPROWADZENIE, EGZEKWOWANIE, MONITORING
90
VII. PLAN WDROŻENIA 91
ZAŁ CZNIK 1. SUROWCE WYKORZYSTYWANE W JUBILERSTWIE
92
ZAŁ CZNIK 2. RYS HISTORYCZNY ORGANIZACJI ADMINISTRACJI PROBIERCZEJ W POLSCE

97
ZAŁ CZNIK 3. SŁOWNIK U YWANYCH POJ Ć 102
ZAŁ CZNIK 4. SYSTEMY PROBIERCZE W KRAJACH UE
105









2

WST P

Niniejsza ocena skutków regulacji wraz z rekomendacjami działań pozalegislacyjnych stanowi
pierwszy etap procesu, którego celem jest wdrożenie przejrzystego i przyjaznego
przedsiębiorcom prawa. Wpisuje się ona tym samym w założenia inicjatywy „Lepsze prawo”.
Zgodnie z jego założeniami przygotowanie propozycji legislacyjnych powinno być
poprzedzone badaniami i analizami wskazującymi na problemy w konkretnych dziedzinach
gospodarki. Po identyfikacji problemów zaproponowane zostaną sposoby ich rozwiązania.
Jeżeli z analiz będzie wynikało, że rozwiązania te powinny mieć charakter legislacyjny,
przedstawione zostaną konkretne propozycje przepisów.
Podsumowując, założeniem inicjatywy „Lepsze prawo” jest dokonywanie zmian prawnych
wyłącznie w celu rozwiązania realnych problemów. Z tego założenia wypływają doniosłe
konsekwencje. Po pierwsze, nowe prawo nie może być wynikiem „intuicji” autorów, ale musi
być odpowiedzią na stwierdzone analizami zjawiska gospodarcze. Po drugie, ingerencja
ustawodawcy musi być adekwatna do wyzwań. Owa adekwatność pozwoli zapobiec
powstawaniu nowych barier i obciążeń administracyjnych.
Przygotowując niniejszy materiał Ministerstwo Gospodarki przeprowadziło oraz zleciło
przeprowadzenie szeregu analiz prawnych, administracyjnych i ekonomicznych ograniczeń
rozwoju złotnictwa i jubilerstwa w Polsce. W grudniu 2006 r. przeprowadzono badanie, mające
na celu identyfikację problemów branży, w formie wywiadów indywidualnych
z przedstawicielami środowisk jubilerskich1. Na początku roku 2007 zostały przeprowadzone
badania społeczne mające na celu określenie postaw społecznych i konsumenckich w stosunku
do wyrobów jubilerskich2. W marcu i kwietniu 2007 r. Ministerstwo Gospodarki
przeprowadziło ankietę skierowaną do firm z branży jubilerskiej na temat faktycznych
problemów, trudności i niedogodności, na jakie napotyka przedsiębiorca podczas prowadzenia
działalności3. Badanie zostało zrealizowane za pomocą ankiety przekazanej do wybranej
losowo próby przedsiębiorców. Na 1500 wysłanych ankiet uzyskano odpowiedzi od 331

1 Problemy rynku wyrobów złotniczych i gemmologicznych. Raport z badania społecznego dla Ministerstwa
Gospodarki (opracowanie dr Katarzyna Maria Staszyńska), grudzień 2006.
2 Badanie ankietowe probiernictwa i zasad funkcjonowania rynku wyrobów z metali szlachetnych, CBOS, luty -
marzec 2007 r.
3 Centrum Informacji Społeczno-Gospodarczej, Warunki funkcjonowania branży złotniczej i jubilerskiej w Polsce
(opracowanie na podstawie badań ankietowych), Warszawa, kwiecień 2007.
3
przedsiębiorstw, co zapewniło badaniu wysoką reprezentatywność i wiarygodność wyrażanych
ocen i opinii. W celu analizy stanu polskiego wzornictwa oraz wskazania koncepcji
wykorzystania wzornictwa w rozwoju branży złotniczo-jubilerskiej i bursztyniarskiej jako
czynnika kształtującego markę firmy i zwiększającą konkurencyjność na rynku, Ministerstwo
Gospodarki zleciło Instytutowi Wzornictwa Przemysłowego wykonanie ekspertyzy
pt. „Wzornictwo szansą rozwoju branży jubilersko-złotniczej i bursztyniarskiej w Polsce”.4
Z tych analiz wypływa wniosek, że zachodzi konieczność wprowadzenia nowej regulacji.
Propozycja nowelizacji ustawy – Prawo pobiercze jest zatem odpowiedzią na faktycznie
zachodzące zmiany w branży i będzie służyła rozwiązaniu największych jej problemów.
Niniejsze opracowanie, to pierwsza tak dogłębnie i wszechstronnie przygotowana ocena
skutków regulacji gospodarczych w Polsce. Ocena skutków regulacji przygotowana do
projektu nowelizacji ustawy – Prawo probiercze jest oparta na rzetelnym rozpoznaniu
problemów branży. Z największą starannością udokumentowana została część analityczna,
porównania z innymi państwami. Proponowane rozwiązania nie są wynikiem ucierania się
stanowisk zainteresowanych grup interesu. W toku przygotowań do projektu nowelizacji
rozważano kilka opcji rozwiązań legislacyjnych i pozalegislacyjnych. Ostatecznie
proponowane rozwiązania to rozwiązania optymalne dla całej branży, za nim przemawiał bilans
kosztów i korzyści. Należy zwrócić uwagę, że w przedłożonym dokumencie przedstawiony
został także szczegółowy plan wdrożenia i monitorowania funkcjonowania ustawy
w przyszłości.

4 Instytut Wzornictwa Przemysłowego, Wzornictwo szansą rozwoju branży jubilersko-złotniczej i bursztyniarskiej
w Polsce, Warszawa, listopad 2007.
4
I. IDENTYFIKACJA I ANALIZA PROBLEMÓW
1. Problem główny
Przeprowadzone przez Ministerstwo Gospodarki analizy oraz opinie sektora probierczego
pozwoliły zidentyfikować kilkanaście różnych problemów, które powodują niską
konkurencyjność sektora jubilerskiego.
W grudniu 2006 r. przeprowadzono badanie, mające na celu identyfikację problemów branży,
w formie wywiadów indywidualnych z przedstawicielami środowisk jubilerskich5.
Na początku 2007 r. zostały przeprowadzone badania społeczne mające na celu określenie
postaw społecznych i konsumenckich w stosunku do wyrobów jubilerskich6.
W marcu i kwietniu 2007 r. Ministerstwo Gospodarki przeprowadziło ankietę skierowaną do
firm z branży jubilerskiej na temat faktycznych problemów, trudności i niedogodności, na jakie
napotyka przedsiębiorca podczas prowadzenia działalności7. Badanie zostało zrealizowane za
pomocą ankiety przekazanej do wybranej losowo próby przedsiębiorców. Na 1500 wysłanych
ankiet uzyskano odpowiedzi od 331 przedsiębiorstw, co zapewniło badaniu wysoką
reprezentatywność i wiarygodność wyrażanych ocen i opinii.
W celu analizy stanu polskiego wzornictwa oraz wskazania koncepcji wykorzystania
wzornictwa w rozwoju branży złotniczo-jubilerskiej i bursztyniarskiej jako czynnika
kształtującego markę firmy i zwiększającą konkurencyjność na rynku, Ministerstwo
Gospodarki zleciło Instytutowi Wzornictwa Przemysłowego wykonanie ekspertyzy pt.
„Wzornictwo szansą rozwoju branży jubilersko-złotniczej i bursztyniarskiej w Polsce”8.

Na tej podstawie niska konkurencyjność sektora została uznana w niniejszym badaniu jako
problem główny.
Polscy przedsiębiorcy są narażeni na zwiększoną konkurencję ze strony producentów
zagranicznych. Jest to efekt procesów globalizacyjnych, wejścia Polski w obszar wspólnego
rynku europejskiego, a także przystąpienia do Konwencji Wiedeńskiej oraz związanymi z tym
ograniczonymi możliwościami stosowania instrumentów ochrony rynku.

5 Problemy rynku wyrobów złotniczych i gemmologicznych. Raport z badania społecznego dla Ministerstwa
Gospodarki (opracowanie dr Katarzyna Maria Staszyńska), grudzień 2006.
6 Badanie ankietowe probiernictwa i zasad funkcjonowania rynku wyrobów z metali szlachetnych, CBOS, luty –
marzec 2007 r.
7 Centrum Informacji Społeczno-Gospodarczej, Warunki funkcjonowania branży złotniczej i jubilerskiej w Polsce
(opracowanie na podstawie badań ankietowych), Warszawa, kwiecień 2007.
8 Instytut Wzornictwa Przemysłowego, Wzornictwo szansą rozwoju branży jubilersko-złotniczej i bursztyniarskiej
w Polsce, Warszawa, listopad 2007.
5