Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska

Druk nr 3169

Warszawa, 5 maja 2010 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja



Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:


- o zmianie ustawy - Prawo ochrony
środowiska.


Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy panią poseł Ewę Wolak.



(-) Tadeusz Arkit; (-) Krzysztof Gadowski; (-) Magdalena Gąsior-Marek;
(-) Łukasz Gibała; (-) Artur Gierada; (-) Jan Kaźmierczak; (-) Józef Piotr
Klim; (-) Witold Kochan; (-) Zbigniew Konwiński; (-) Jan Kulas; (-) Jan
Musiał;
(-) Sławomir
Neumann;
(-) Janina
Okrągły;
(-) Andrzej
Orzechowski; (-) Maciej Orzechowski; (-) Zbigniew Pacelt; (-) Jakub
Rutnicki; (-) Sławomir Rybicki; (-) Wojciech Saługa; (-) Grzegorz Schetyna;
(-) Henryk Siedlaczek; (-) Cezary Tomczyk; (-) Krzysztof Tyszkiewicz;
(-) Radosław Witkowski; (-) Norbert Wojnarowski; (-) Ewa Wolak;
(-) Ryszard Zawadzki; (-) Stanisław mijan.
projekt
USTAWA
z dnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2010 r.
o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska

Art.
1.
W ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska
(Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.1)) w art. 403 dodaje się ust. 3-8 w
brzmieniu:
„3. Finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej, o którym mowa
w ust. 1 i 2 odbywa się w trybie określonym w przepisach odrębnych, z zastrzeżeniem
ust. 4-8 .
4. Finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej, o którym mowa
w ust. 1 i 2, może polegać także na udzielaniu dotacji podmiotom niezaliczonym do
sektora finansów publicznych, w szczególności osobom fizycznym, wspólnotom
mieszkaniowym, osobom prawnym lub przedsiębiorcom.
5. Tryb postępowania w sprawie udzielania dotacji oraz sposób rozliczania dotacji
określa rada gminy albo rada powiatu w drodze uchwały.
6. Udzielenie dotacji następuje na podstawie umowy zawartej przez gminę lub powiat
z podmiotami, o których mowa w ust. 4.
7. Dotacja niewykorzystana lub wykorzystana niezgodnie z umową, podlega
zwrotowi do budżetu właściwej gminy albo powiatu.
8. Dochodzenie przez powiaty albo gminy należności z tytułu niewykorzystania lub
wykorzystania dotacji niezgodnie z
umową, wraz z odsetkami, w wysokości
określonej jak dla zaległości podatkowych, następuje w trybie przepisów o
postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.



1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 111, poz. 708, Nr 138,
poz. 865, Nr 154, poz. 958, Nr 171, poz. 1056, Nr 199, poz.1227, Nr 223, poz. 1464 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 19,
poz. 100, Nr 20, poz. 106, Nr 79, poz. 666, Nr 130, poz. 1070 i Nr 215, poz. 1664.

UZASADNIENIE


Ustawa z dnia 20 listopada 2009 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony
środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 215, poz. 1664) stanowi, iż z
dniem 1 stycznia 2010 r. powiatowe oraz gminne fundusze ochrony środowiska i
gospodarki wodnej ulegają likwidacji, a ich środkami dysponują odpowiednio
starostowie i wójtowie (burmistrzowie lub prezydenci miast).

Zgodnie z dotychczasową ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony
środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.), przychodami gminnych i
powiatowych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej były środki z tytułu
opłat i kar, które:
1) w 20 % zasilały gminne fundusze;
2) w 10 % zasilały powiatowe fundusze.
Według znowelizowanych przepisów ustawy – Prawo ochrony środowiska,
dotychczasowe tytuły przychodów gminnych i powiatowych funduszy ochrony
środowiska i gospodarki wodnej z tytułu opłat i kar – w dotychczasowych
proporcjach – stanowią dochody budżetów odpowiednio gmin i
powiatów.
Należności i zobowiązania powiatowych i gminnych funduszy ochrony środowiska
i gospodarki wodnej stały się odpowiednio należnościami i zobowiązaniami budżetów
powiatów albo budżetów gmin.
Założenie w ustawie z dnia 20 listopada 2009 r. o zmianie ustawy – Prawo
ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw likwidacji powiatowych i
gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, wynika bezpośrednio z
założeń reformy finansów publicznych. Akt normatywny stanowiący fundament tej
reformy, to ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157,
poz. 1240), która przewiduje funkcjonowanie w sektorze finansów publicznych
wyłącznie państwowych funduszy celowych pozbawionych osobowości prawnej.
Dlatego też, po wejściu w życie tej ustaw, co nastąpiło z 1 stycznia 2010 r. w sektorze
finansów publicznych nie mogą funkcjonować inne rodzaje funduszy celowych, w
szczególności powiatowe i gminne fundusze ochrony środowiska.
Dlatego też, ustawa z dnia 20 listopada 2009 r. o zmianie ustawy – Prawo
ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw dokonała likwidacji tych funduszy,
a ich dotychczasowe przychody, w dotychczasowych proporcjach – przeznaczyła na
dochody budżetów odpowiednio powiatów i gmin.
Zgodnie z art. 16 ust. 4 ustawy z dnia 20 listopada 2009 r. o zmianie ustawy –
Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw, środki pieniężne
zgromadzone na rachunkach bankowych dotychczasowych powiatowych funduszy i
gminnych funduszy, które z dniem 1 stycznia 2010 r. stały się odpowiednio
dochodami budżetów powiatów i budżetów gmin, powinny zostać przekazane na
rachunki odpowiednio budżetów powiatów i budżetów gmin, zaś odzyskane
należności pomniejszone o zobowiązania, dotychczasowych powiatowych funduszy
i gminnych funduszy, powiaty i gminy są obowiązane przeznaczyć na finansowanie
ochrony środowiska i gospodarki wodnej, w zakresie określonym w art. 400a ust. 1
pkt 2, 5, 8, 9, 15, 16, 18, 21-25, 29, 31, 32, 38-42 tej ustawy.
Ponadto, zgodnie z art. 403 ustawy – Prawo ochrony środowiska
w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 13 ustawy z dnia 20 listopada 2009 r.
o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw , do
zadań powiatów i gmin, od dnia 1 stycznia 2010 r. należy finansowanie ochrony
środowiska i gospodarki wodnej w zakresie określonym w art. 400a ust. 1 pkt 2, 5, 8,
9, 15, 16, 18, 21-25, 29, 31, 32 i 38-42 w wysokości nie mniejszej niż kwota
wpływów z tytułu opłat i kar środowiskowych, stanowiących dochody budżetów
powiatów i gmin.
Podsumowując, należy stwierdzić, iż katalog celów z zakresu ochrony
środowiska i gospodarki wodnej, które po dniu 1 stycznia 2010 r. będą finansowane
ze środków budżetów powiatów i gmin odpowiada, co do zasady, katalogowi tych
celów, który do dnia 31 grudnia 2009 r. był określony w art. 406 i 407 ustawy –
Prawo ochrony środowiska. Jeżeli zaś idzie o formę, w jakiej po dniu 1 stycznia 2010
r. powiaty i gminy będą finansowały cele z zakresu ochrony środowiska i gospodarki
wodnej wymienione w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony
środowiska, to zważywszy na fakt że będą wydatkowane środki budżetów
odpowiednio powiatów i gmin, zastosowanie w tym zakresie mają odpowiednie
przepisy nowej ustawy o finansach publicznych.
W świetle przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach
publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240), nie jest możliwe udzielanie dotacji ze
środków budżetów gmin pochodzących z opłat i kar środowiskowych bezpośrednio
osobom fizycznym, tak jak to miało miejsce w przypadku środków gromadzonych
dotychczas w powiatowych i gminnych funduszach ochrony środowiska i gospodarki
wodnej.
Dlatego też, konieczna jest nowelizacja ustawy – Prawo ochrony środowiska
w celu uregulowania zasad i trybu udzielania z budżetów powiatów i gmin wsparcia
finansowego bezpośrednio podmiotom niezaliczonym do sektora finansów
publicznych, w tym osobom fizycznym realizującym inwestycje prywatne, niemniej
zgodne z celami określonymi w przepisach ustawy – Prawo ochrony środowiska.
Zawarcie w ustawie – Prawo ochrony środowiska tego rodzaju regulacji stanowiących
w swej istocie przepisy szczególne (lex specialis) w stosunku do przepisów ustawy
o finansach publicznych, pozwoli na stworzenie nowego instrumentu finansowego w
postaci szczególnego rodzaju dotacji udzielanej przez gminy i powiaty.
Przedmiotowy projekt ustawy przyjmuje założenie, że podstawowym aktem
normatywnym określającym sposób finansowania ochrony środowiska
i gospodarki wodnej ze środków pochodzących z opłat i kar środowiskowych,
gromadzonych w budżetach powiatów oraz w budżetach gmin jest ustawa

o finansach publicznych, określona jako „przepisy odrębne” w dodawanym art. 403
ust. 3 ustawy – Prawo ochrony środowiska. Natomiast uregulowania zawarte w
dodawanych przepisach art. 403 ust. 4-8 ustawy – Prawo ochrony środowiska statuują
nowy instrument prawno-finansowy na gruncie tej ustawy. Celem nowych
uregulowań, jest zapewnienie powiatom i gminom możliwości finansowanie ochrony
środowiska i gospodarki wodnej w zakresie określonym w art. 400a ust. 1 pkt 2, 5, 8,
9, 15, 16, 18, 21-25, 29, 31, 32 i 38-42, przez udzielanie z budżetów tych jednostek
samorządu terytorialnego dotacji podmiotom niezaliczonym do sektora finansów
publicznych, w szczególności osobom fizycznym, wspólnotom mieszkaniowym,
osobom prawnym lub przedsiębiorcom. Przewiduje się, że udzielenie dotacji będzie
następowało na podstawie umowy zawieranej przez gminę lub powiat z tymi
podmiotami. Umożliwi to finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej w
sposób zbliżony do sposobu wydatkowania środków gromadzonych na