Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska

Warszawa, 27 sierpnia 2010 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-85(4)/10

Pan

Grzegorz
Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec
poselskiego projektu ustawy


-
o zmianie ustawy - Prawo ochrony
środowiska (druk nr 3169).


Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra
Środowiska do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac
parlamentarnych.


(-) Donald Tusk
Stanowisko Rządu
wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska
(druk nr 3169)

Odnosząc się do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo
ochrony środowiska (druk nr 3169) Rada Ministrów wyraża następujące stanowisko.
Analiza
treści poselskiego projektu ustawy pozwala stwierdzić, iż celem tego
projektu jest wprowadzenie do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony
środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn zm.) nowego instrumentu
finansowego umożliwiającego finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej
z budżetów powiatów i gmin po likwidacji powiatowych funduszy ochrony środowiska
i gospodarki wodnej oraz gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki
wodnej, przez przekazywanie dotacji podmiotom niezaliczonym do sektora finansów
publicznych, w szczególności osobom fizycznym.

Ustawa z dnia 20 listopada 2009 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony
środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 215, poz. 1664), wprowadzając
założenia reformy finansów publicznych wyrażone w ustawie z dnia z dnia
27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240), zlikwidowała
z dniem 1 stycznia 2010 r. powiatowe oraz gminne fundusze ochrony środowiska
i gospodarki wodnej będące samorządowymi funduszami celowymi pozbawionymi
osobowości prawnej (wyodrębnionymi rachunkami bankowymi), a ich środki
przekazała na dochody odpowiednio budżetów powiatów oraz budżetów gmin.
Według przepisów ustawy – Prawo ochrony środowiska w brzmieniu nadanym
cytowaną ustawą zmieniającą, dotychczasowe tytuły przychodów gminnych
i powiatowych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej z tytułu opłat i kar –
w dotychczasowych proporcjach – stanowią dochody budżetów odpowiednio gmin
i powiatów.
Zgodnie z art. 403 ustawy – Prawo ochrony środowiska w brzmieniu nadanym
przez art. 1 pkt 13 cytowanej ustawy zmieniającej, do zadań powiatów i gmin, od dnia
1 stycznia 2010 r., należy finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej w
zakresie określonym w art. 400a ust. 1 pkt 2, 5, 8, 9, 15, 16, 18, 21-25, 29, 31, 32
i 38-42 w wysokości nie mniejszej niż kwota wpływów z tytułu opłat i kar
środowiskowych, stanowiących dochody budżetów powiatów i gmin, tak więc katalog
celów z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej, które po dniu 1 stycznia
2010 r. są finansowane ze środków budżetów powiatów i gmin odpowiada katalogowi
tych celów, który do dnia 31 grudnia 2009 r. był określony w art. 406 i 407 ustawy –
Prawo ochrony środowiska.
W odniesieniu do formy, w jakiej po dniu 1 stycznia 2010 r. powiaty i gminy
powinny finansować cele z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej
wymienione w ustawie – Prawo ochrony środowiska, należy mieć na uwadze, że
w tym przypadku są wydatkowane środki budżetów odpowiednio powiatów i gmin
i zastosowanie w tym zakresie mają odpowiednie przepisy nowej ustawy o finansach
publicznych, co wyklucza możliwość udzielania dotacji ze środków budżetów
powiatów i gmin pochodzących z opłat i kar środowiskowych bezpośrednio osobom
fizycznym, tak jak to miało miejsce w przypadku środków gromadzonych dotychczas
w powiatowych i gminnych funduszach ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
Dlatego też, nowelizacja ustawy – Prawo ochrony środowiska mająca na celu
uregulowanie zasad i trybu udzielania z budżetów powiatów i gmin wsparcia
finansowego bezpośrednio osobom fizycznym, realizującym prywatne inwestycje
tych osób, niemniej zgodne z celami określonymi w przepisach ustawy – Prawo
ochrony
środowiska, jest sprawą godną poparcia. Zawarcie

w ustawie – Prawo ochrony środowiska tego rodzaju regulacji stanowiących w swej
istocie przepisy szczególne w stosunku do przepisów ustawy

o finansach publicznych, pozwoliłoby na stworzenie nowego instrumentu
finansowego w postaci szczególnego rodzaju dotacji udzielanej przez gminy

i powiaty. Podstawą prawną udzielenia takiej dotacji byłyby przepisy ustawy – Prawo
ochrony środowiska.

Wprowadzanie takiego instrumentu finansowego pozwoli na finansowanie
ochrony środowiska i gospodarki wodnej w sposób zbliżony do tego, jaki był
stosowany w przypadku zlikwidowanych gminnych i powiatowych funduszy ochrony
środowiska i gospodarki wodnej i w istocie w analogicznym zakresie, niemniej
w zgodzie z uregulowaniami ustawy z dnia z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach
publicznych. Jest to zgodne z oczekiwaniami społecznymi, na co wskazuje liczna
korespondencja prowadzona z podmiotami, w tym osobami fizycznymi,
zainteresowanymi inwestycjami o charakterze ekologicznym, w szczególności
instalacją przydomowych oczyszczalni ścieków oraz wymianą azbestowych pokryć
dachowych, a także z oczekiwaniami powiatów i gmin, które są zainteresowane
wydatkowaniem środków pochodzących opłat i kar środowiskowych na tego rodzaju
cele.
Reasumując, Rada Ministrów pozytywnie opiniuje poselski projekt ustawy
o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska (druk nr 3169).
Jednocześnie, w oparciu o analizę prawną poselskiego projektu ustawy
o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska (druk nr 3169), Rada Ministrów
zwraca uwagę na zasadność rozważenia wprowadzenia do projektu ustawy
następujących poprawek o charakterze formalnym.
1. W przepisie art. 403 ust. 4 ustawy – Prawo ochrony środowiska, proponuje się
doprecyzowanie, że wprowadzana dotacja jest dotacją celową, a także rozważenie
doprecyzowania, że dotacja jest udzielana na finansowanie lub dofinansowanie
kosztów realizacji inwestycji podmiotów niezaliczonych do sektora finansów
publicznych. Wobec powyższego proponuje się rozważenie następującego brzmienia
proponowanego ust. 4:
„4. Finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej, o którym mowa
w ust. 1 i 2, może polegać także na udzielaniu dotacji celowej w rozumieniu
przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych z budżetu
gminy lub budżetu powiatu na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji
podmiotów niezaliczonych do sektora finansów publicznych, w szczególności osób
fizycznych, wspólnot mieszkaniowych, osób prawnych lub przedsiębiorców.”.

Zasadne jest także rozważenie możliwości wprowadzenia regulacji określającej limit
dofinansowania kosztów inwestycji. Wówczas proponowane brzmienie uległoby
odpowiedniej zmianie.

2. Proponuje się uzupełnienie zakresu upoważnienia dla rady gminy oraz rady
powiatu, określonego w przepisie art. 403 ust. 5 o upoważnienie do określenia
kryteriów wyboru przedsięwzięć finansowanych ze środków budżetów gmin

i powiatów, a także poziomu tego finansowania. Pozwoli to na uszczegółowienie
zakresu regulacji uchwał wydawanych na podstawie proponowanego ust. 5. Wobec
powyższego proponuje się rozważenie następującego brzmienia ust. 5:
„5. Zasady udzielania dotacji obejmujące w szczególności kryteria wyboru
przedsięwzięć do finansowania, oraz tryb postępowania w sprawie udzielania dotacji
i sposób jej rozliczania, określa odpowiednio rada gminy albo rada powiatu w drodze
uchwały.”.

3. Mając na uwadze fakt, iż przepisy art. 251-253 ustawy o finansach publicznych
regulują problematykę zasad i trybu zwrotu dotacji do budżetu jednostki samorządu
terytorialnego, w celu uniknięcia podwójnej regulacji zasadne jest wykreślenie
z poselskiego projektu ustawy proponowanych ust. 7 i 8.

4. Mając na względzie fakt, że projektowane przepisy przewidują udzielanie wsparcia
przedsiębiorcom w rozumieniu przepisów prawa UE, dotacje udzielane przez gminy
i powiaty na cele określone w przepisach ustawy – Prawo ochrony środowiska,
w szczególności w przypadku dotacji udzielanych na realizację inwestycji prywatnych
przez podmioty prowadzące działalność o charakterze gospodarczym, mogą
stanowić pomoc publiczną w rozumieniu art. 107 ust. I Traktatu o funkcjonowaniu
Unii Europejskiej. Dlatego też, proponuje się rozważenie następującego brzmienia
ust. 6.
„6. Udzielenie dotacji następuje na podstawie umowy zawartej przez gminę lub
powiat z podmiotami, o których mowa w ust. 4, a w przypadku gdy dotacja stanowi
pomoc publiczną lub pomoc de minimis, jej udzielenie następuje z uwzględnieniem
warunków dopuszczalności tej pomocy, określonymi w przepisach prawa Unii
Europejskiej.”.

5. Proponuje się także rozważenie możliwości uzupełnienia określonego w ust. 4
katalogu podmiotów uprawnionych do otrzymania dotacji o jednostki sektora
finansów publicznych będące gminnymi lub powiatowymi osobami prawnymi.
Zasadne jest bowiem stworzenie możliwości udzielania przez gminy i powiaty dotacji
„swoim” osobom prawnym na realizację zadań z zakresu ochrony środowiska
i gospodarki wodnej.



W opinii Rady Ministrów wprowadzenie przedłożonych poprawek pozytywnie
wpłynie na skuteczność rozwiązań prawno-finansowych zawartych w poselskim
projekcie ustawy.