Rządowy projekt ustawy o kierujących pojazdami

Cele nauczania.
Treść nauczania.
Wskazówki
metodyczne.
Poznanie sposobów
Układ kierowniczy – nadmierny, sumaryczny Sugeruje się
oszacowania stanu
luz koła kierownicy, objawem niesprawności. prowadzenie zajęć
technicznego
Układ hamulcowy – objawy zapowietrzenia
przy samochodzie (np.
niektórych układów i (miękki pedał hamulca – „rosnący” przy
szkoleniowym).
urządzeń.
kolejnych naciskaniach pedału),
Jako metodę
Stosowanie zasad
Sprawdzenie działania układu wspomagania
proponuje się
BHP przy pracach
(nacisnąć pedał hamulca i uruchomić silnik.
instruktaż bieżący.
obsługowych przy
Pedał powinien się lekko obniżyć).
samochodzie ( np.
Ogumienie – stan, ciśnienie powietrza.
przy wymianie koła Oświetlenie pojazdu – sprawdzenie
lub sprawdzaniu
poprawności działania - szczególnie
układu chłodzenia). ustawienia świateł głównych i
Zdobycie wiedzy i
przeciwmgielnych, świateł STOP i
umiejętności
KIERUNKOWSKAZÓW).
wykonania
Sprawdzenie poziomu oleju, płynu
czynności
chłodzącego (BHP) płynu hamulcowego
związanych z
(brd), płynu do spryskiwacza szyb (brd),
codzienną obsługą
Wymiana żarówek (szczególnie świateł
samochodu oraz
drogowych
wymianą żarówek
i mijania oraz świateł stop i pozycyjnych).
świateł drogowych i
świateł „stop”.

3.4. Nauka jazdy.

3.4.1. Podział materiału.


L.p. Temat
nauczania
Liczba
godz.
I
Przygotowanie do jazdy. Ruszanie i zatrzymanie.

Kręcenie kierownicą – skręty manewrowe.
1
II
Ogólne zasady jazdy do tyłu. Jazda do tyłu na wprost.
1

Skręty podczas jazdy do tyłu.

III
Ósemka przodem i tyłem. Jazda slalomem.
1
IV
Cofanie. Zawracanie. Parkowanie.
1
V
Jazda w ruchu miejskim.

Hamowanie, hamowanie na wzniesieniu i spadku drogi.

Ruszanie na wzniesieniu z pomocą hamulca pomocniczego i
2
zasadniczego.
VI
Technika zmiany biegów w górę i w dół, podczas jazdy w ruchu

drogowym z różnymi prędkościami.
3
VII Charakterystyki
samochodów.

Zwiększenie przyczepności przednich kół w momencie

rozpoczynania skrętu. Dociążenie przodu.

Pokonywanie łuków i zakrętów.
3
VIII Jazda w ruchu drogowym w mieście i poza miastem.


Jazda w ruchu drogowym w mieście i poza miastem po zmierzchu
4
IX Zachowanie
się na drogach ekspresowych.

Włączanie się do ruchu (pas rozbiegowy).


Zachowanie się w czasie wyprzedzania.

Opuszczenie drogi ekspresowej.
2
X
Powtórzenia wybranych tematów.
2

Razem godzin
20
3.4.2. Materiał nauczania.

TEMAT I Przygotowanie do jazdy. Ruszanie i zatrzymanie pojazdu. Kręcenie
kierownicą - skręty manewrowe.

Czas realizacji: 1 godzina praktycznej nauki jazdy.
Cel nauczania
Treść nauczania.
Wskazówki
metodyczne.
Przypomnienie reguł
Przygotowanie do jazdy.
W zajęciach może brać
prawidłowej pozycji
Zajęcie miejsca za kierownicą.
udział dwóch
kierowcy,
Regulacje:
kursantów.
zapewniającej
Fotel – siedzenie – jak najdalej do tyłu, tak Zajęcia mogą być
możliwość obsługi
jednak, aby lewą nogą można było
prowadzone na placu
niezbędnych urządzeń swobodnie wcisnąć pedał sprzęgła. Oparcie manewrowym, w
w samochodzie.
– tak, aby ręką można było sięgnąć do
pojeździe



umownej godz.12 na kole kierownicy.
szkoleniowym.
Przypomnienie
Kierownica, lusterka, zagłówki.
Instruktor demonstruje
sposobów
Zapięcie pasów.
zajęcie pozycji,
ergonomicznej i
Pozycja zasadnicza.
regulacje, obsługę
pewnej obsługi
Lewa noga na podłodze, prawa noga na
urządzeń – po czym
urządzeń, co prowadzi pedale gazu, ręce na kierownicy w pozycji wszystkie czynności
do działań szybkich,
9 –3.
powtarzają kursanci.
skutecznych i nie
Obsługa urządzeń w zasięgu dłoni
rozpraszających uwagi. wspartych na kierownicy.



Skręty manewrowe i szosowe.


Obsługa pedałów: gazu, hamulca, sprzęgła.
Obsługa lewarka zmiany biegów.
Obsługa hamulca ręcznego ( blokada ).
Zdobycie umiejętności Ruszanie i zatrzymanie pojazdu.
Zajęcia prowadzone w
uruchamiania silnika
Uruchomienie silnika (wciśnięte sprzęgło). pierwszej fazie na
(silnik benzynowy lub Sprawdzenie przyrządów kontrolno -
placu manewrowym.
diesel).
pomiarowych na desce rozdzielczej.
Jako sprawdzian
Poznanie możliwości
Ruszanie: sprzęgło, I bieg, zwolnienie
opanowania
oceny funkcjonowania hamulca pomocniczego, spojrzenie w
umiejętność ruszenia i
lub stanów niektórych
lusterko, kierunkowskaz, zwiększenie
zatrzymania
urządzeń pojazdu,
obrotów silnika, łagodne puszczenie
samochodu, proponuje
poprzez obserwację
sprzęgła.
się poniższe ćwiczenie.
urządzeń kontrolnych
Pięta lewej nogi oparta na podłodze!
Włączenie I biegu,
lub pomiarowych.
Po puszczeniu sprzęgła, lewa noga na
ruszenie, włączenie II
Zdobycie umiejętności podłodze lub wsporniku obok pedału
biegu, osiągnięcie
płynnego ruszania i
sprzęgła.
prędkości jazdy 40
zatrzymania pojazdu a Zatrzymanie pojazdu: lusterko,
km/godz.
także dynamicznego
kierunkowskaz, zjechać jak najbliżej
i zatrzymanie w
ruszenia, szybkiej
prawej krawędzi jezdni, sprzęgło, hamulec, określonym miejscu.
zmiany biegu i
wyłączyć bieg, puścić sprzęgło. Sprawdzić Całe ćwiczenie ma być
zatrzymania pojazdu. czy samochód się zatrzymał (czy się nie
wykonane na odcinku
toczy).
drogi o długości ~
W przypadku dłuższego postoju -
50m.
zaciągnąć hamulec pomocniczy

Utrwalenie
Kręcenie kierownicą – skręty
Zajęcia na placu
wiadomości o pozycji
manewrowe.
manewrowym.
za kierownicą jako
Przypomnienie o układzie rąk na
Sprawdzeniem
czynnika
kierownicy, przygotowanie do skrętu, praca opanowania
gwarantującego
rąk.
sprawności kręcenia
możliwość swobodnej Ruszenie – ustalenie stałej prędkości na I
kierownicą jest
pracy rąk na
biegu (ok.1000 obr/min). Lewa noga obok ćwiczenie nazywane
kierownicy.
sprzęgła!
„jazdą wzdłuż linii
Utrwalenie zasad
Przygotowanie do rozpoczęcia skrętu (
między kołami”.
posługiwania się
lewa lub prawa ręka na godz. 12 ).
Samochód jedzie na I
kierownicą w
Wykonywanie na placu manewrowym,
biegu, bez gazu,
odniesieniu do skrętów skrętów w lewo i wprawo z przekładaniem okrakiem po linii.
manewrowych oraz
rąk ( 12÷4 w prawo, 12÷8 w lewo ) z
Kursant wykonuje
zasygnalizowanie
wykorzystaniem pełnej możliwości skrętu
skręty w lewo i w
pracy rąk na
pojazdu.
prawo (do oporu
kierownicy podczas
Koło kierownicy obraca się bez przerwy kierownicy),w takim
skrętów drogowych.
a ręce ciągną kierownicę !
tempie, żeby żadnym
Uświadomienie
Zmiana kierunku jazdy ( plac manewrowy ) kołem nie najechać na
przewagi „ciągnącego” wg poleceń instruktora.
linię.
ruchu ręki nad ruchem
pchającym.

TEMAT II Ogólne zasady jazdy do tyłu. Jazda do tyłu na wprost. Skręty podczas
jazdy do tyłu.

Czas realizacji: 1 godzina praktycznej nauki jazdy.
Cel nauczania.
Treść nauczania.
Wskazówki
metodyczne.
Uświadomienie
Ogólne zasady jazdy do tyłu.
Zajęcia na placu
oczywistej prawdy, że
Obojętnie czy jedziemy do przodu czy do
manewrowym.
samochód ma tylko
tyłu – kręcąc kierownicą w prawo
Przypomnienie zasad
jedną stronę prawą
pojedziemy w prawo
jazdy do tyłu.
i tylko jedną lewą.
a kręcąc w lewo pojedziemy w lewo.
– jazda na
Zdobycie umiejętności Podczas jazdy do tyłu stosujemy zasadę
wprost,
regulacji prędkości
jazdy na „pół sprzęgle”. Polega ona na tym,
– skręty podczas
jazdy za pomocą
że ustalamy obroty silnika a wykorzystując
jazdy do tyłu.
sprzęgła – jazda na pół poślizg sprzęgła regulujemy prędkość
sprzęgle.
jazdy.
Zdobycie umiejętności Jazda do tyłu na wprost.
Zajęcia na placu
jazdy do tyłu wg
Pozycja zasadnicza: jak do jazdy do
manewrowym.
poznanych zasad
przodu.

podczas zajęć z
Drogę za samochodem obserwujemy za
przedmiotu - technika
pomocą luster zewnętrznych.
jazdy.
Zdobycie umiejętności Skręty podczas jazdy do tyłu.
Zajęcia na placu
jazdy do tyłu wg
Skręt w lewo wykonujemy odwracając
manewrowym.
poznanych zasad.
głowę i patrzymy przez lewe ramię.


Przestrzeń za samochodem obserwujemy
przez lewe okno samochodu i w lewym
lustrze. Przy skręcie w prawo, odwracamy
głowę przez prawe ramię, obserwując
drogę w prawym lustrze.
W czasie skrętów kierownice kręcimy
obiema rękami, przekładając ręce jak przy

skrętach manewrowych. Rozpoczynając
jazdę do tyłu, najpierw upewniamy się co
do możliwości jazdy, potem dopiero
odwracamy się w odpowiednim kierunku i
ruszamy z miejsca.


TEMAT III Ósemka przodem i tyłem. Jazda slalomem.

Czas realizacji: 1 godzina praktycznej nauki jazdy.
Cele nauczania.
Treść nauczania.
Wskazówki
metodyczne.
Poznanie możliwości
„Ósemka” przodem i tyłem.
Zajęcia na placu
skrętu samochodu w
Jazda torem w kształcie ósemki.
manewrowym.
prawo i w lewo.
A: przejazd symetryczny – jazda przodem i
Zdobycie umiejętności tyłem. Tor jazdy powinien być taki, żeby
oceny przestrzeni
samochód przejeżdżając koło słupka
niezbędnej do
ustawiony był prostopadle do prostej
wykonania manewru
łączącej dwa słupki.
zawracania przy
B: przejazd niesymetryczny – jazda
maksymalnym skręcie
przodem i tyłem. Tor jazdy powinien być
kół.
taki, aby samochód po nawrocie znalazł się
Wyrabianie nawyku
obok słupka i był ustawiony równolegle do
wykonywania
prostej łączącej oba słupki.
czynności „zawczasu”.
Nabywanie
Jazda slalomem.
Zajęcia na placu
umiejętności
Przejazd slalomu z nawrotem, z
manewrowym
prawidłowego i
wykorzystaniem uprzednio zdobytych
szybkiego kręcenia
wiadomości i umiejętności a w
kierownicą.
szczególności szybkiego i prawidłowego
Zdobycie umiejętności kręcenia kierownicą.
wyczuwania gabarytów Elementy przejazdu slalomu:
pojazdu.
A/ Właściwe ustawienie samochodu.
Pobudzenie wyobraźni i B/ Właściwy wybór strefy skrętu
rozwijanie zdolności
(rozpoczęcie skrętu powinno nastąpić
przewidywania.
„zawczasu” przed mijanym słupkiem).
Stosowanie zasady
Zachowanie właściwej odległości od słupka
„zawczasu”.
związanej z gabarytami samochodu, co
Zdobywanie
przekłada się bezpośrednio na
umiejętności oceny
bezpieczeństwo
możliwości skrętu
w ruchu drogowym.
samochodu, co również C/ Wykonanie nawrotu w taki sposób, aby
przekłada się na brd.
po wykonaniu nawrotu samochód znalazł
się obok słupka, w takiej pozycji jak gdyby
był to kolejny słupek slalomu.


TEMAT IV Cofanie. Zawracanie. Parkowanie.

Czas realizacji: 1 godzina praktycznej nauki jazdy.
Cele nauczania.
Treść nauczania.
Wskazówki
metodyczne.
Zdobywanie
Cofanie.
Proponuje się
umiejętności jazdy do
Stosujemy zasady poznane podczas nauki
realizować naukę na

tyłu, wg wcześniej
jazdy do tyłu.
mało ruchliwych
poznanych zasad, w
Cofanie po prostej wzdłuż krawężnika.
ulicach
warunkach narzuconych Cofanie po łuku przy krawężniku (w
przez sytuację.
prawo)

Cofanie po łuku bez krawężnika (w lewo).
Przypomnienie
Zawracanie (trzy sposoby).
Proponuje się
wiadomości o trzech
Sposób pierwszy – bez cofania –
realizować naukę na
sposobach zawracania.
stosujemy gdy mamy odpowiednio dużo
mało ruchliwych
Zdobywania
miejsca i gdy zezwalają na to przepisy.
ulicach (placach).
umiejętności
Jeżeli decydujemy się na zawracanie w
zawracania w
obrębie skrzyżowania, to poza względami
warunkach
bezpieczeństwa
rzeczywistych.
i porządku na drodze, musimy zwrócić
Ćwiczenie nabytych
uwagę na wybranie najszerszego miejsca
umiejętności kręcenia
na tym skrzyżowaniu w celu zapewnienia
kierownicą, oceny
sobie jak największej swobody skrętu.
przestrzeni niezbędnej
Sposób drugi – z cofaniem
do wykonania skrętu
i wykorzystaniem np. wjazdu do bramy.
(zawrócenia),
Zaleca się wjazd do bramy tyłem, bo ułatwi
obserwacji drogi i
nam to wyjazd i włączenie się do ruchu.
użycia
Samochód zatrzymujemy w takim miejscu
kierunkowskazów.
(w zależności od gabarytów samochodu)

aby można było wycofać się do wjazdu,
który chcemy wykorzystać do zawrócenia.
Zachowując warunki bezpieczeństwa,
wycofujemy się do bramy. Pozostaje nam
wyjazd z bramy w lewo i włączenie się do
ruchu.
Sposób trzeci – z cofaniem na drodze
Po upewnieniu, że droga jest wolna –
sygnalizujemy zamiar skrętu w lewo i od
prawego krawężnika rozpoczynamy skręt w
lewo.
Staramy się jak najwolniej prowadzić
samochód (pół sprzęgło), natomiast jak
najszybciej kręcimy kierownicą do oporu w
lewo.
Dojeżdżając do lewego krawężnika
„odbijamy kierownicę w prawo” i
zatrzymujemy samochód.
Włączamy wsteczny bieg i kręcąc dalej w
prawo, wycofujemy się w prawo.
Przed dojechaniem tylnymi kołami do
krawężnika (o ile warunki na to pozwalają),
znów „odbijamy kierownicę w lewo i
zatrzymujemy samochód.
Włączmy I bieg i odjeżdżamy w lewo,
dojeżdżając do prawego krawężnika,
wzdłuż którego kontynuujemy jazdę.
Uzmysłowienie
Parkowanie.
Proponuje się
problemu wyboru
Parkując powinniśmy ustawić samochód
realizować naukę na
miejsca do parkowania przodem do wyjazdu, aby mieć jak
mało ruchliwych
z uwzględnieniem
najmniej kłopotów z wyjechaniem.
ulicach lub na placu
możliwości wyjazdu z
Parkowanie skośne i prostopadłe:
manewrowym.
miejsca zaparkowania.
Wjechanie przodem lub tyłem (zalecane) w