Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych oraz ustawy o systemie oceny zgodności

2
wprowadzanych legalnie do obrotu w innym państwie członkowskim oraz uchylające
decyzję nr 3052/92/WE w zakresie uznawania za nadające się do stosowania
w budownictwie wyroby budowlane legalnie wprowadzane do obrotu w innym państwie
członkowskim Unii Europejskiej, przy czym dotyczy to wyrobów budowlanych
nieobjętych jeszcze harmonizacją wspólnotową. Ograniczenia we wprowadzaniu takich
wyrobów do obrotu w Polsce mogą wynikać wyłącznie z „nadrzędnych względów
interesu publicznego”, rozumianych zgodnie z orzecznictwem Trybunału
Sprawiedliwości, związanym z art. 28 i 30 Traktatu Rzymskiego. W przypadku wyrobów
budowlanych „nadrzędne względy interesu publicznego” należy rozumieć jako
zapewnienie bezpieczeństwa użytkowania obiektów budowlanych, w których wyroby te
zostaną zastosowane. Zgodnie z proponowanym nowym art. 5 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy
uznaje się za nadające się do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych wyroby
budowlane, na które nie ustanowiono norm zharmonizowanych lub wytycznych do
europejskich aprobat technicznych (wyroby nieobjęte środkami harmonizacyjnymi na
szczeblu Wspólnoty), jeżeli wyroby te zostały wprowadzone legalnie do obrotu w innym
państwie członkowskim Unii Europejskiej i posiadają właściwości użytkowe
pozwalające na spełnienie przez obiekty budowlane, w których są stosowane, wymagań
podstawowych, określonych w polskich przepisach techniczno-budowlanych, przy
uwzględnieniu zasad wiedzy technicznej. Praktycznie oznacza to, że wyroby budowlane,
objęte zakresem przedmiotowym rozporządzenia nr 764/2008, mogą być swobodnie
wprowadzane do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez potrzeby ich
znakowania znakiem budowlanym, a ewentualne działania ograniczające lub
uniemożliwiające to wprowadzanie, będą prowadzone przez organy nadzoru
budowlanego zgodnie z zasadami i trybem określonymi w tym rozporządzeniu.
2. W Głównym Urzędzie Nadzoru Budowlanego funkcjonuje System Nadzoru Rynku
Wyrobów Budowlanych (SNRWB), do którego wojewódzcy inspektorzy nadzoru
budowlanego wprowadzają określone informacje o podjętych działaniach i ich wynikach.
System ten obejmuje zarówno wyroby budowlane objęte oznakowaniem CE, jak i wyroby
znakowane znakiem budowlanym. Informacje o podjętych działaniach i ich wynikach
w odniesieniu do wyrobów budowlanych oznakowanych CE są jednocześnie gromadzone
i udostępniane przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zgodnie
z art. 39b ustawy o systemie oceny zgodności. Ponieważ zakres funkcjonowania SNRWB
wykracza poza obszar wyrobów objętych systemem kontroli wyrobów w ramach

3
przepisów o systemie oceny zgodności (wyroby budowlane znakowane znakiem
budowlanym), uznano za zasadne, aby działania organów nadzoru budowlanego w
ramach SNRWB zostały prawnie dodatkowo uregulowane w ustawie o wyrobach
budowlanych w możliwie najprostszej formie. Proponuje się stosowną zmianę przepisu
art. 13 ust. 1 pkt 5 ustawy o wyrobach budowlanych, nakładającą na wojewódzkich
inspektorów nadzoru budowlanego obowiązek przekazywania Głównemu Inspektorowi
Nadzoru Budowlanego informacji o przeprowadzonych kontrolach i wydanych
postanowieniach i
decyzjach, a także opiniach wydanych dla organów celnych.
Jednocześnie uzupełnia się art. 14 ust. 1 o nowy pkt 5, zgodnie z którym Główny
Inspektor Nadzoru Budowlanego ma obowiązek gromadzenia tych informacji. Dodany w
art. 14 nowy ust. 4 stanowi upoważnienie i wytyczne dla ministra właściwego do spraw
budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej do wydania rozporządzenia, w
którym określony zostanie szczegółowy zakres informacji przekazywanych przez
wojewódzkich inspektorów nadzoru budowlanego oraz sposób i termin przekazywania
tych informacji Głównemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego.
3. Mając na uwadze, że do wyrobów budowlanych ma zastosowanie szereg innych,
odrębnych przepisów (przepisy sanitarne, przepisy o substancjach i preparatach
chemicznych, przepisy o produktach biobójczych, przepisy o promieniotwórczości
naturalnej wyrobów budowlanych, itp.), skuteczny nadzór rynku wyrobów budowlanych
i
eliminowanie z tego rynku wyrobów niebezpiecznych wymaga szerokiego
współdziałania organów nadzoru budowlanego z innymi organami administracji
publicznej, właściwymi dla zapewnienia przestrzegania tych odrębnych przepisów.
Stosowne zobowiązania w tym zakresie zawiera przepis proponowanego nowego art. 14a.
4. Proponowana zmiana w art. 15 ma na celu doprecyzowanie dotychczasowych regulacji,
w szczególności w odniesieniu do warunków i trybu usuwania wpisów w Wykazie.
Jednocześnie, w związku z proponowanymi zmianami w art. 30 i 31, w których między
innymi określone zostały decyzje stanowiące podstawę do dokonywania wpisów
w Wykazie przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego, konieczna była stosowna
zmiana w zakresie upoważnienia do wydania rozporządzenia w sprawie prowadzenia
przedmiotowego Wykazu.
5. Do nowego ust. 1a w art. 16 został przeniesiony przepis dotychczasowego art. 28,
dotyczący wszczynania postępowania administracyjnego sprawie wyrobów budowlanych
niespełniających wymagań ustawy. Wiąże się to z ujęciem w jednym rozdziale – Rozdział

4
4 Kontrola wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu – zarówno przepisów
regulujących działalność kontrolą organów nadzoru budowlanego, jak i postępowanie
administracyjne prowadzone przez te organy.
6. Zmiana w art. 16 ust. 2 jest związana z potrzebą doprecyzowania, w świetle
dotychczasowych doświadczeń, uprawnień kontrolującego dotyczących prawa wstępu na
teren obiektów i pomieszczeń, gdzie znajdują się wyroby i dokumenty objęte kontrolą. Ma
to szczególne znaczenie w sytuacji, gdy kontrolowane są wyroby budowlane w zakładzie
produkcyjnym, który stanowi wyodrębnioną od producenta jednostkę organizacyjną.
7. Zmiana w art. 17 ust. 1 polega na jednoznacznym wskazaniu, że przez wymaganą
w trakcie kontroli wyrobów budowlanych obecność kontrolowanego należy rozumieć
również obecność osoby przez niego upoważnionej. Zmiana redakcyjna art. 17 ust. 3 ma
na celu doprecyzowanie przedmiotu kontroli. Jednocześnie w przepisie wskazano, że
stroną w postępowaniu administracyjnym w przypadku sprzedawcy może być wyłącznie
ten sprzedawca („kontrolowany sprzedawca”), u którego została przeprowadzona kontrola
wyrobu budowlanego. Tak więc w przypadku postępowania administracyjnego,
wszczętego na podstawie wyników kontroli wyrobu budowlanego u sprzedawcy, inni
sprzedawcy tego wyrobu budowlanego nie mogą być stroną postępowania. Wyłączenie
w tym przypadku innych sprzedawców z postępowania powinno umożliwiać jego
sprawniejszy przebieg.
8. Nowe brzmienie art. 18 związane jest z objęciem kontrolą wyrobów budowlanych
u importera jako podmiotu wprowadzającego wyroby budowlane do obrotu. Na importera
wyrobu budowlanego nakłada się w trakcie kontroli takie same obowiązki wobec
kontrolującego, jakie ma producent. Dodatkowo, w ust. 3 i 4 nakłada się dodatkowe
obowiązki na sprzedawcę wyrobu budowlanego, jeżeli producent lub importer tego
wyrobu ma siedzibę poza terytorium Polski. Taki sprzedawca będzie zobowiązany
dostarczyć, na żądanie kontrolującego, w wyznaczonym terminie deklarację zgodności
kontrolowanego wyrobu budowlanego, a w przypadku wyrobów mogących stwarzać
zagrożenie dla życia, zdrowia lub środowiska również dokumentację techniczną wyrobu.
9. Zmiana przepisu art. 19 ust. 2 jest konsekwencją wprowadzenia kontroli wyrobów
budowlanych u importera.
10. Nowe przepisy art. 22c regulują możliwość zabezpieczania, w drodze postanowienia,
wyrobów budowlanych w trakcie kontroli i postępowania administracyjnego przed ich

5
dalszym przekazywaniem, na okres do 2 miesięcy. W ust. 1 określone zostały
szczegółowo warunki umożliwiające zastosowanie przez właściwy organ procedury
zabezpieczenia wyrobów budowlanych przed dalszym ich przekazywaniem. W przypadku
podjęcia dobrowolnych działań naprawczych przez kontrolowanego, możliwe będzie
wcześniejsze stwierdzenie wygaśnięcia postanowienia.
11. Zmiana w art. 25 ust. 1 umożliwia organom nadzoru poddawanie kontrolowanego
wyrobu budowlanego badaniom kontrolnym w celu ustalenia, czy wyrób rzeczywiście
posiada deklarowane przez producenta właściwości użytkowe. Badaniom kontrolnym
mogą być poddawane wyroby budowlane zabezpieczone przed dalszym przekazywaniem
na podstawie przepisu art. 22c u producenta, importera lub sprzedawcy. Dotychczasowe
brzmienie ust. 1 uniemożliwiało przeprowadzenie badań kontrolnych wyrobu
budowlanego, jeżeli z przedstawionych dokumentów związanych z oceną zgodności
wyrobu wynikało, że wyrób spełnia wymagania określone ustawą oraz ograniczało
możliwość ich dokonywania wyłącznie do wyrobów kontrolowanych u producenta.
Proponowana regulacja umożliwi skuteczniejszą kontrolę i eliminowanie wyrobów
budowlanych o właściwościach innych (gorszych) niż deklarowane w dokumentach na
każdym etapie obrotu.
12. Zmiana w art. 26 ust. 3 jest związana z proponowaną zmianą art. 25 ust. 1. Skoro
kontrolowane wyroby budowlane u producenta, importera i sprzedawcy mogą być
poddane badaniom kontrolnym, to podmioty te powinny również uiszczać opłatę
stanowiącą równowartość kosztów przeprowadzonych badań, jeżeli badania wykazały, że
wyrób nie spełnia wymagań ustawy.
13. Uchylenie art. 28 jest konsekwencją wprowadzenia w art. 16 ust. 1a. Również zbędna jest
odrębna regulacja w art. 29 dotycząca zabezpieczania wyrobu budowlanego w trakcie
postępowania administracyjnego, a możliwość zabezpieczenia zapewnia przepis art. 22c.
14. Zmiany w art. 30 i 31 oraz nowy art. 31a mają na celu doprecyzowanie przepisów
dotyczących sposobów orzekania przez organy nadzoru budowlanego w sprawach
wyrobów budowlanych niespełniających wymagań ustawy oraz uwzględnienie w tych
przepisach importera wyrobów budowlanych. Proponowane zmiany w art. 30 umożliwiają
dodatkowo organom nadzoru budowlanego orzekanie wobec kontrolowanego
sprzedawcy, w drodze decyzji, nakaz wycofania z obrotu wyrobu budowlanego
niespełniającego wymagań wynikających z ustawy, jeżeli producent lub importer tego
wyrobu mają siedzibę poza terytorium Polski. Zmiana w art. 31 ust. 1 jest konsekwencją

6
wprowadzenia możliwości dokonywania kontroli wyrobów budowlanych również
u importera. W nowym art. 31a znalazły się dotychczasowe przepisy art. 30 ust. 3, ust. 5,
ust. 6 i 7, przy czym regulacje zawarte w tych przepisach mają zastosowanie do
postanowień i decyzji wydawanych zgodnie z art. 30 i 31, a więc dotyczących producenta,
importera i sprzedawcy. Jednocześnie w ust. 4 tego artykułu wskazano, mając na uwadze
analogiczny przepis w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, że decyzje
i postanowienia dotyczące wyrobów budowlanych niespełniających wymagań ustawy
powinny mieć na celu zapewnienie bezpieczeństwa, zdrowia i życia nie tylko

konsumentów, ale również użytkowników. Wprowadzenie przedmiotowych regulacji
przyczyni się do skuteczniejszego eliminowania z rynku wyrobów budowlanych
niespełniających wymagań ustawy, a pochodzących z innych krajów.
15. Nowe brzmienie art. 33 ust. 1 jest konsekwencją wprowadzenia kontroli wyrobów
budowlanych u importera. Jednocześnie w przepisie wskazano, że stroną w postępowaniu
administracyjnym w przypadku sprzedawcy może być wyłącznie ten sprzedawca
(„kontrolowany sprzedawca”), u którego została przeprowadzona kontrola wyrobu
budowlanego. Tak więc w przypadku postępowania administracyjnego, wszczętego na
podstawie wyników kontroli wyrobu budowlanego u sprzedawcy, inni sprzedawcy tego
wyrobu budowlanego nie mogą być stroną postępowania. Wyłączenie w tym przypadku
innych sprzedawców z postępowania powinno umożliwiać jego sprawniejszy przebieg.
16. Zmiany w przepisach karnych ustawy wynikają z potrzeby ujednolicenia tych przepisów
w odniesieniu do wyrobów budowlanych wprowadzanych do obrotu z oznakowaniem CE
i wyrobów budowlanych wprowadzanych do obrotu ze znakiem budowlanym. Dotychczas
sankcje karne w odniesieniu do wyrobów budowlanych wprowadzanych do obrotu
z oznakowaniem CE są zawarte w ustawie o systemie oceny zgodności, przy czym czyny
zabronione kwalifikowane są jako przestępstwa. Natomiast w odniesieniu do wyrobów
budowlanych, wprowadzanych do obrotu ze znakiem budowlanym, sankcje karne są
zawarte w ustawie o wyrobach budowlanych, przy czym czyny zabronione są
kwalifikowane jako wykroczenia. Również samo sformułowanie przedmiotu sankcji
w obu ustawach jest inne. W tej sytuacji, mając na uwadze specyfikę wyrobów
budowlanych w sposób szczególny podkreśloną w prawie unijnym (wymagania
zasadnicze/podstawowe określone przez dyrektywę 89/106/EWG dotyczą obiektów
budowlanych, a nie wyrobów budowlanych), celowe jest, aby przepisy karne zawarte
w ustawie o wyrobach budowlanych dotyczyły wszystkich wyrobów budowlanych