Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o przekształceniu własnościowym przedsiębiorstwa państwowego Polskie Linie Lotnicze "LOT"
projekt przewiduje podniesienie jakości nadzoru właścicielskiego Skarbu Państwa w spółce o strategicznym znaczeniu jaką są Polskie Linie Lotnicze "LOT" S.A.
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 266
- Data wpłynięcia: 2007-11-29
- Uchwalenie: odrzucony na pos. nr 42 dn. 21-05-2009
266-s
Warszawa, 5 czerwca 2008 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów
DSPA-140-59(5)/08
Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej
Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec
poselskiego projektu ustawy
- o zmianie ustawy o przekształceniu
własnościowym przedsiębiorstwa
państwowego Polskie Linie Lotnicze
"LOT" (druk nr 266).
Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra Skarbu
Państwa do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac parlamentarnych.
(-) Donald Tusk
STANOWISKO RZĄDU DO
POSELSKIEGO PROJEKTU USTAWY - O ZMIANIE USTAWY O
PRZEKSZTAŁCENIU WŁASNOŚCIOWYM PRZEDSIĘBIORSTWA
PAŃSTWOWEGO POLSKIE LINIE LOTNICZE „LOT”
(DRUK NR 266)
W trakcie prac nad stanowiskiem Rządu RP do poselskiego projektu przedmiotowej
ustawy o zmianie ustawy o przekształceniu własnościowym przedsiębiorstwa państwowego
Polskie Linie Lotnicze LOT (druk nr 1376), którego treść jest zbieżna z ww. projektem (druk
nr 266) zgłaszane były uwagi, iż proponowane zmiany zawierają uregulowania stanowiące
istotną administracyjną ingerencję państwa w swobodę umów oraz standardowy ład
korporacyjny wynikający z przepisów Kodeksu spółek handlowych, co potencjalnie może
naruszać art. 56 TWE tj. zasadę swobody przepływu kapitału, albowiem zniechęca
inwestorów innych państw członkowskich do inwestowania w akcje PLL LOT S.A.
Konsekwencją wynikającej z art. 295 TWE zasady swobody państw członkowskich w
kształtowaniu reżimów własności i w posiadaniu udziału w przedsiębiorstwach jest zasada
neutralności prawa wspólnotowego między podmiotami działającymi w sektorze publicznym
i prywatnym niezależnie od udziału władz państwa członkowskiego jako akcjonariusza lub
wspólnika danej spółki. Spółki powinny być zatem traktowane na gruncie uregulowań
prawnych w sposób niezależny od udziału Skarbu Państwa w tych podmiotach. Jeżeli PLL
LOT S.A. konkuruje z innymi uczestnikami rynku, to powinny być stosowane w stosunku do
niej takie same reguły jak wobec innych podmiotów obrotu gospodarczego.
Takie stanowisko potwierdza również treść wytycznych OECD (aczkolwiek nie stanowią one
prawa powszechnie obowiązującego, a jedynie są zbiorem wskazówek, których stosowanie
ma poprawić jakość zarządzania przedsiębiorstwami publicznymi), dotyczących nadzoru
korporacyjnego w przedsiębiorstwach publicznych, zgodnie z którymi w procesie
usprawniania formy prawnej przedsiębiorstw publicznych, organy publiczne powinny opierać
się w jak największym stopniu na prawie spółek i unikać tworzenia szczególnych regulacji, a
przedsiębiorstwa publiczne nie powinny być wyłączone z obowiązku stosowania się do
powszechnie obowiązujących przepisów prawnych. Ponadto państwo jako właściciel powinno
zachowywać się jak każdy inny większościowy akcjonariusz, kiedy ma ono możliwość
znaczącego wywierania wpływu na spółkę oraz być świadomym i aktywnym akcjonariuszem
kiedy ma ono pozycję mniejszościową.
Obecny przepis art. 2 ustawy o przekształceniu własnościowym przedsiębiorstwa
państwowego Polskie Linie Lotnicze „LOT”, który w projekcie poselskim ustawy druk nr 266
znajduje się w art. 2 ust. 1, budzi zastrzeżenia odnośnie zgodności z prawem UE.
Dotychczasowe brzmienie może rodzić obawy potencjalnych inwestorów, że Skarb Państwa
byłby uprzywilejowany w stosunku do innych akcjonariuszy w zakresie proporcji między
liczbą posiadanych akcji i liczbą głosów przysługujących na walnym zgromadzeniu.
W projektowanym art. 2 ust. 2 projektu poselskiego, zawarte jest wyłączenie zastosowania
wobec PLL LOT S.A. art. 19a ustawy z dnia 30 sierpnia 1996r. o komercjalizacji i
2
prywatyzacji. Powyższe wyłączenie spowoduje zmiany w zasadach powoływania członków
Zarządu, co może wywoływać obawy, iż Skarb Państwa jako akcjonariusz poprzez
posiłkowanie się zapisami ustawowymi będzie próbował ingerować w swobodę kształtowania
struktury korporacyjnej Spółki.
Ustawa z dnia 14 czerwca 1991r. o przekształceniu własnościowym przedsiębiorstwa
państwowego Polskie Linie Lotnicze LOT w art. 2 stwierdza, iż Skarb Państwa musi
zachować w PLL LOT S.A., co najmniej 51% sumy głosów służących całemu kapitałowi.
Aby nie nastąpiło naruszenie zasady równego traktowania akcjonariuszy poprzez szczególne
uprzywilejowanie akcji Skarbu Państwa co do głosu, Skarb Państwa powinien zachować
odpowiednio 51% akcji w kapitale zakładowym Spółki. Uwzględniając aktualny udział
Skarbu Państwa w kapitale zakładowym PLL LOT S.A. wynoszący 67,97%, Skarb Państwa
mógłby zbyć mniejszościowy pakiet stanowiący tj. 16,97% akcji.
W świetle powyższego, podjęte zostały przez Ministra Skarbu Państwa działania związane ze
zmianą ustawy z dnia 14 czerwca 1991r. o przekształceniu własnościowym przedsiębiorstwa
państwowego Polskie Linie Lotnicze „LOT” (Dz. U. z 1991r. Nr 61, poz. 260 oraz z 1996r.
Nr 106, poz. 496) polegającą na uchyleniu art. 2. Celem zmian jest umożliwienie podjęcia
działań dotyczących zbycia akcji Skarbu w zakresie szerszym niż przewiduje to ww. ustawa.
Powyższe zwiększy zakres możliwości reagowania na tendencje rynkowe dla zabezpieczenia
rozwoju Spółki.
Od kilku lat PLL LOT S.A. przechodzi proces restrukturyzacji mający na celu
unowocześnienie przedsiębiorstwa. W maju 2005 r. PLL LOT S.A. został postawiony przed
nową rzeczywistością, którą stało się niebo otwarte dla konkurencji. Od tego czasu zaczął się
dynamiczny wzrost rynku lotniczego w Polsce.
Głównym zadaniem postawionym przed strategią LOT było zaprojektowanie dla firmy
modelu biznesowego pozwalającego na wzmocnienie pozycji na rynku przewozów lotniczych
oraz przede wszystkim osiągnięcie trwałej rentowności i ustabilizowanie udziału w całym
polskim rynku przewozowym na poziomie około 26%.
Prowadzone przez Zarząd PLL LOT S.A. działania zmierzają do uzyskania efektywnego
modelu biznesowego dla Grupy LOT, tak aby w ciągu kilku lat sprostać wymogom
konkurencji, zamiast tylko reagować na ekspansywne działania innych przewoźników.
W dniu 20 grudnia 2007r. odbyło się Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie PLL LOT S.A.,
które m.in. podjęło uchwałę w sprawie wyrażenia zgody na uruchomienie przez Zarząd PLL
LOT S.A. procesu przygotowującego wprowadzenie akcji PLL LOT S.A. do obrotu na
giełdzie papierów wartościowych. Wśród zakładanych celów Pierwszej Oferty Publicznej,
przewiduje się m.in. pozyskanie środków do realizacji nowej strategii PLL LOT, a w tym
środków na kolejne raty za nowe samoloty oraz na zmianę struktury finansowania PLL LOT.
W dniu 15 lutego 2008r. w wyniku przeprowadzonych negocjacji została podpisana „Umowa
o współpracy w związku z pierwszą ofertą publiczną”, której stronami są Skarb Państwa
Rzeczypospolitej Polskiej, Polskie Linie Lotnicze LOT S.A. oraz SAirlines Europe B.V.
Celem ww. Umowy jest przeprowadzenie pierwszej publicznej emisji akcji PLL LOT S.A.
3
Prowadzenie statycznej polityki na rynku przewozów lotniczych może prowadzić do utraty
pozycji przez PLL LOT S.A. Struktura kapitału jest jednym z elementów strategicznych
potrzebnych do efektywnej realizacji planu restrukturyzacji i rozwoju. Aktualna struktura
akcjonariatu PLL LOT S.A. nie sprzyja dynamicznemu rozwojowi firmy, gdyż żaden z
akcjonariuszy nie ma możliwości dokapitalizowania w celu sfinansowania planów
restrukturyzacyjnych, lub też poprowadzenia wspólnej inwestycji w przejęcie konkurencji lub
wejście kapitałowe na sąsiedni rynek lotniczy. Skarb Państwa będąc głównym
akcjonariuszem PLL LOT S.A. nie posiada takich możliwości inwestycyjnych jak np.
inwestorzy finansowi czy też branżowi.
W trakcie prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o przekształceniu własnościowym
przedsiębiorstwa państwowego Polskie Linie Lotnicze LOT, ocenie w szczególności poddano
kwestię skutków wprowadzenia w życie projektowanych zmian, w zakresie możliwości
obniżenia udziału Skarbu Państwa poniżej 51%.
Istotne okazało się określenie niezbędnego udziału i stopnia zaangażowania Skarbu Państwa
w Spółce tak, aby mogła ona wykonywać operacje lotnicze w kraju i za granicą na
dotychczasowym poziomie. Z tego też względu kwestia docelowej i przejściowej struktury
kapitałowej PLL LOT S.A. w kontekście obowiązujących przepisów krajowych, prawa
Wspólnoty Europejskiej i dwustronnych umów o transporcie lotniczym będzie przedmiotem
analiz doradcy, który w najbliższym czasie zostanie wyłoniony do przeprowadzenia pierwszej
publicznej emisji akcji PLL LOT S.A. na Giełdzie Papierów Wartościowych. W świetle
powyższego może zaistnieć konieczność dokonania dalszych zmian w ustawie o
przekształceniu własnościowym przedsiębiorstwa państwowego Polskie Linie Lotnicze
„LOT”.
Przyjęcie nowelizacji w treści zawartej w poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o
przekształceniu własnościowym przedsiębiorstwa państwowego Polskie Linie Lotnicze LOT,
może zostać uznane jako naruszenie zasad prawa unijnego. Ponadto jest niecelowe w
kontekście wspomnianych planów i działań Ministra Skarbu Państwa, mających na celu
umożliwienie zbycia akcji Skarbu Państwa w zakresie szerszym niż przewiduje to ww.
ustawa, co w konsekwencji zwiększy zakres możliwości reagowania na tendencje rynkowe
dla zabezpieczenia rozwoju Spółki.
Podsumowując, w związku z tym, iż projekt poselski zakłada nowelizację art. 2 przedmiotowej
ustawy, natomiast w założeniach rządowego projektu zakłada się uchylenie tego artykułu,
wskazanym wydaje się wstrzymanie prac w Sejmie nad poselskim projektem ustawy o zmianie
ustawy o przekształceniu własnościowym przedsiębiorstwa państwowego Polskie Linie
Lotnicze „LOT”.
W świetle przedstawionej sytuacji Rząd negatywnie opiniuje poselski projekt ustawy, który
należy uznać za bezprzedmiotowy.