Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych

W art. 4 ust. 2 proponuje się, by wniosek o ustanowienie strefy był opiniowany
przez zarząd województwa (prowadzący w skali regionu politykę regionu), a nie
jak dotychczas przez wojewodę, który jest organem rządowym.
W art. 4 rozdzielono upoważnienie dla Rady Ministrów do ustanowienia strefy
ekonomicznej oraz do określenia warunków udzielania pomocy publicznej.
Warunki udzielania pomocy publicznej zostaną określone w jednym akcie
wykonawczym, gdyż znajdują zastosowanie do udzielania pomocy publicznej
we wszystkich strefach ekonomicznych. Projektowana zmiana uprości
procedurę legislacyjną w przypadkach dokonywania zmian warunków
udzielania pomocy publicznej w strefach.
Ad. art. 1 pkt 2 projektu
W
świetle obowiązujących przepisów możliwość zawarcia umowy
zobowiązującej do nabycia prawa do gruntów ma zarządzający strefą. W wielu
przypadkach inicjatywę taką wyrażają gminy, ponieważ zarządzający nie
zawsze dysponuje odpowiednimi środkami finansowymi. Mając powyższe na
uwadze w projekcie przewiduje się możliwość zawarcia takiej umowy przez
gminę.
Zgodnie z art. 5 ust. 3 ustawy o sse w przypadkach uzasadnionych ważnymi
względami gospodarczymi część strefy może obejmować grunty stanowiące
własność:
a) Skarbu Państwa, których użytkownikiem wieczystym jest osoba inna niż
zarządzający – za zgodą użytkownika wieczystego,
b) osób innych niż Skarb Państwa, gmina (związek komunalny) i zarządzający
– za zgodą właściciela.
Uwzględniając fakt, że wymienione wyżej tereny są coraz częściej włączane do
obszaru specjalnych stref ekonomicznych oraz ze względu na brak
precyzyjnych kryteriów włączania do stref tych gruntów, dotychczasową ogólną
przesłankę „ważne względy gospodarcze” zastąpiono następującymi kryteriami:
a) tworzenie nowych miejsc pracy lub ponoszenie nakładów inwestycyjnych,
b) rozwój innowacyjnych, wysokich technologii,

2
c) rozwój sektora nowoczesnych usług (IT, BPO oraz usług badawczo-rozwo-
jowych),
d) realizacja rozpoczętej inwestycji będzie wymagała zwiększenia terenu strefy
o nie więcej niż 2 ha.
Powyższe kryteria przyjęto, kierując się następującymi przesłankami:
Strefy jako instrument rozwoju regionalnego mają za zadanie niwelować różnice
w rozwoju gospodarczym regionów. Podstawowym wskaźnikiem obrazującym
sytuację społeczno-ekonomiczną regionu jest stopa bezrobocia. W zależności
od wysokości tego wskaźnika minimalne parametry inwestycji realizowanych na
gruntach prywatnych zostaną ustalone w akcie wykonawczym.
Drugim ważnym zadaniem stref jest stymulowanie wzrostu konkurencyjności
naszej gospodarki, co można osiągnąć, wspierając inwestycje innowacyjne,
stosujące nowoczesne technologie. Szczegółowe wymagania gwarantujące
zastosowanie najnowszych rozwiązań technologicznych zostaną określone
w akcie wykonawczym do ustawy.
Obecnie istotnym wyznacznikiem atrakcyjności inwestycyjnej kraju jest poziom
rozwoju nowoczesnych, wysoko wyspecjalizowanych usług. Wprowadzenie od
2005 r. ww. usług do katalogu działalności wspieranych zwolnieniami
podatkowymi udzielanymi w strefach świadczy o znaczeniu tego sektora dla
gospodarki i potrzebie jego dalszego rozwoju. Specyfika omawianych usług
determinuje sposób ich prowadzenia. Inwestorzy potrzebują powierzchni
biurowych pod wynajem, z dostępem do odpowiedniej infrastruktury technicznej
i wykwalifikowanej kadry. Takie wymagania najczęściej spełniają obiekty
prywatne, zlokalizowane w dużych miastach. Aby sektor ten rozwijał się
w Polsce dynamicznie należy dopuścić możliwość obejmowania statusem sse
gruntów prywatnych na jego potrzeby.
W tej branży, na niewielkich stosunkowo nieruchomościach, obejmowanych
granicami specjalnych stref ekonomicznych może powstać w skali całego kraju
co najmniej kilkanaście tysięcy nowych miejsc pracy. Z doświadczenia jednak
wynika, że inwestorzy realizujący takie projekty z reguły nie są zainteresowani
budową własnych obiektów. Organizacja firmy, łącznie z rekrutacją
pracowników, trwa zaledwie kilka miesięcy, a budowa biurowca klasy A to co

3
najmniej dwa lata. Dopuszczenie możliwości obejmowania strefą gruntów
deweloperów nie uszczupli dochodów budżetu państwa, ponieważ nie
korzystają oni z pomocy publicznej. Pozwoli natomiast na wygrywanie
konkurencji z innymi krajami, które są przygotowane do przyjęcia takich
inwestorów od zaraz. Proces wydawania zezwoleń na prowadzenie działalności
w takich obiektach będzie nadzorowany przez ministra właściwego do spraw
gospodarki.
Rozwój usług badawczo-rozwojowych jest również pożądany, szczególnie usług
świadczonych przez sektor MSP. W tym przypadku priorytetem nie jest
wielkość inwestycji i zatrudnienia, ale rodzaj prowadzonej działalności.
Incydentalnie występuje potrzeba korekty terenu związana z realizacją
wcześniej podjętej inwestycji, wynikająca z nieujawnionych przed rozpoczęciem
prac budowlanych przeszkód technicznych, np. podziemne budowle niemożliwe
do usunięcia, wody podskórne itp. Czasami zachodzi potrzeba zwiększenia
powierzchni magazynowej lub budowy obiektów towarzyszących, jak parkingi,
bocznice kolejowe, budynki socjalne. Tego typu obiekty mogą być
zlokalizowane wyłącznie na gruntach przylegających do działki, na której jest
zlokalizowana inwestycja, a często są to tereny prywatne. Na ww. cele można
przeznaczyć maksimum 2 ha i nie może być tam prowadzona działalność
gospodarcza w oparciu o nowe zezwolenie.
Wprowadzenie do przepisów o sse zamkniętego katalogu sytuacji
umożliwiających włączenie takiego gruntu do strefy nie jest celowe, ponieważ
może grozić pominięciem wyjątkowej okoliczności, która ma istotne znaczenie
dla realizacji inwestycji. Ostateczna decyzja będzie dokonywana w drodze
rozporządzenia Rady Ministrów, którego uzasadnienie będzie przedstawiało
szczegółowe informacje na temat przyczyn i efektów każdej proponowanej
zmiany. Rada Ministrów będzie rozstrzygać więc o włączeniu do strefy gruntu
(m. in. w oparciu o kryterium „niezbędności terenu”) na podstawie pełnej
informacji i w przypadku zgłaszanych przez jej członków zastrzeżeń może
odrzucić przedłożony projekt.

4
Ad. art. 1 pkt 3 projektu
Ostatnia zmiana ustawy o sse z dnia 23 czerwca 2006 r. zwiększyła
sumaryczny limit stref do 12 tys. ha. Obecnie limit jest już niemal w całości
rozdysponowany. Biorąc pod uwagę dotychczasowe tempo
zagospodarowywania obszarów stref przewiduje się, że łączny obszar stref nie
przekroczy 20 tys. ha.
Pomoc publiczna w formie zwolnień od podatku dochodowego od osób
prawnych i fizycznych jest postrzegana przez inwestorów jako atrakcyjny
instrument wsparcia nowych inwestycji, a jednocześnie stanowi mniejsze
obciążenie budżetu państwa niż bezpośrednie dotacje. Zwiększenie łącznego
limitu obszaru sse o 8 tys. ha ma na celu co najmniej utrzymanie obecnego
tempa napływu nowych inwestycji, przy użyciu dogodniejszego dla budżetu
państwa instrumentu wsparcia.
W marcu 1999 r. w ramach negocjacji z Komisją Europejską dotyczących
problematyki specjalnych stref ekonomicznych strona polska, oczekując od
Komisji Europejskiej zgody na zachowanie w pełni praw nabytych przez
inwestorów (okres przejściowy do 2017 r.), zobowiązała się do nie zwiększania
obszaru stref ponad wielkość według stanu na dzień 31 grudnia 2000 r.,
tj. 6325 ha. Zobowiązanie to zostało wykonane przez Polskę w ramach ustawy
z dnia 16 listopada 2000 r. o zmianie ustawy o specjalnych strefach
ekonomicznych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 117, poz. 1228,
z późn. zm.).
Polska nie uzyskała oczekiwanych warunków – okres przejściowy dla małych
i średnich przedsiębiorców został znacznie skrócony, natomiast w przypadku
dużych przedsiębiorców ustalono obowiązującą w krajach Unii Europejskiej
dopuszczalną intensywność pomocy.
Jednocześnie należy podkreślić, że z punktu widzenia Traktatu Akcesyjnego
Polska nie jest zobowiązana do ograniczania sumarycznego obszaru stref
i proponowane zwiększenie limitu stref nie wymaga zgody Komisji.
W informacji przekazanej przez Polskę do Komisji Europejskiej oszacowano, że
w latach 2007-2013 wielkość pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom na

5
podstawie zezwoleń nie przekroczy kwoty 200 mln euro rocznie (program XR
98/2007).
Wielkość pomocy publicznej w poszczególnych latach w mln zł, udzielonej
przedsiębiorcom posiadającym zezwolenia wydawane w latach 1996-2006
przedstawia się następująco:
1997 r. – 16,0; 1998 r. – 31,3; 1999 r. – 88,2; 2000 r. – 281,6; 2001 r. – 334,2;
2002 r. – 264,3; 2003 r. – 477,8; 2004 r. – 656,2; 2005 r. – 459,1; 2006 r. – 625,8.
Nie wydaje się, aby zwiększenie limitu obszaru stref skutkowało
przekroczeniem wielkości pomocy publicznej ponad kwotę 200 mln euro rocznie
w przypadku przedsiębiorców wchodzących do stref w latach 2007-2013, przy
założeniu, że nie wzrosną istotnie stawki podatku dochodowego od osób
prawnych i fizycznych.
W przypadku przekroczenia kwoty 200 mln euro rocznie do Komisji Europejskiej
zostanie przekazana stosowna informacja korygująca program XR 98/2007.
Zawarty w art. 5a ust. 1 obowiązek uzgadniania wniosku o zmianę granic strefy
osobno z ministrem właściwym do spraw rozwoju regionalnego wydłuża
procedurę wprowadzania zmian, dlatego też, analogicznie jak w przypadku art.
4 ust. 1 projektu, proponuje się rezygnację z takiego wymogu.
Ad. art. 1 pkt 4 projektu
W obecnej chwili tryb powoływania zarządów regulują trzy ustawy: ustawa z
dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz. U. z 2002 r. Nr 171,
poz. 1397, z późn. zm.), ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce
komunalnej (Dz. U. z 1997 r. Nr 9, poz. 43, z późn. zm.) oraz ustawa
o specjalnych strefach ekonomicznych.
Intencją zmiany art. 6 jest wprowadzenie jasnych reguł, w oparciu o które
w spółkach zarządzających specjalnymi strefami ekonomicznymi większość
członków zarządu byłaby powoływana i odwoływana przez Skarb Państwa lub
samorząd województwa. Pozostałych członków zarządu powołuje się zgodnie
z ogólnymi zasadami (art. 201 § 4 ksh oraz art. 368 § 4 ksh), a więc każda ze
spółek może wprowadzić do statutu/umowy spółki odrębne uregulowania
dotyczące powoływania pozostałych członków zarządu.

6