Rządowy projekt ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych

Rysunek nr 2: Wskaźnik penetracji i tempo wzrostu w styczniu 2008.
ródło: XIII Raport Implementacyjny, str. 11.

Tempo wzrostu penetracji w Polsce w latach 2006 – 2008 obrazuje poniższy wykres.

Rysunek nr 3: Dostęp szerokopasmowy w Polsce – wzrost stopnia penetracji.
Na podstawie: Tom I Załącznika do XIII Raportu Implementacyjnego {[COM(2008)
153]; SEC(2008)356}, str. 248 (tłumaczenie własne).

Jak wynika z powyższego, nie tylko wartość wskaźnika penetracji w Polsce, ale również
wartość wskaźnika tempa jej wzrostu utrzymuje się poniżej średniej dla Unii Europejskiej.
Takiego stanu rzeczy z pewnością nie można uznać za satysfakcjonujący, zważywszy na,
w szczególności, rolę, jaką usługi świadczone przy wykorzystaniu sieci szerokopasmowych
odgrywają w chwili obecnej i jaką będą odgrywać tak w bliskiej, jak i dalszej przyszłości –
zarówno w wymiarze ekonomicznym (rozwój nowych technologii i rozbudowa infrastruktury
oraz związany z tym wzrost konkurencyjności gospodarki narodowej) oraz społecznym
i edukacyjnym (wyrównywanie szans ludności z obszarów miejskich i wiejskich w zakresie
dostępu do zdigitalizowanych treści edukacyjnych, dóbr kultury, dostępu do informacji oraz

4
możliwość wykonywania działalności zawodowej z wykorzystaniem nowoczesnych
technologii).
Komisja Europejska zauważa jednocześnie występowanie znaczących różnic w dostępności
usług szerokopasmowych na terenach miejskich i wiejskich, co ma szczególne znaczenie
w kontekście podjętej przez Komisję walki ze zjawiskiem tzw. wykluczenia cyfrowego.
Przytaczanym w XIII Raporcie Implementacyjnym przykładem jest stopień pokrycia
technologią DSL: przy pokryciu w wysokości 89,3 % na poziomie krajowym, wynosi ona
odpowiednio jedynie 71,3 % na terenach wiejskich i aż 94 % na obszarach miejskich; różnice
te w przypadku sieci telewizji kablowych (TVK) są jeszcze większe7).

Różnica w
Różnica w
pokryciu
Pokrycie na
pokryciu
Państwo
Pokrycie na
technologią DSL obszarach
technologią
członkowskie obszarach
pomiędzy średnią wiejskich
TVK pomiędzy
UE / średnia wiejskich
krajową a
technologią
średnią krajową
UE
technologią DSL
obszarami
TVK
a obszarami
wiejskimi
wiejskimi
Belgia 100,0%
0,0%
30,0% 50,3%
Polska 54,8%
12,3%
7,0%
11,0%
Cypr 0,0%
69,7%
0,0% 30,0%
r. dla UE25
71,3%
18,0%
7,4%
28,2%
Rysunek nr 4: Wykluczenie cyfrowe w odniesieniu do dostępu szerokopasmowego na
przykładzie technologii DSL i TVK.
Na podstawie: Tom I Załącznika do XIII Raportu Implementacyjnego {[COM(2008)
153]; SEC(2008)356}, str. 34 (wybór danych; tłumaczenie własne).

Różnice w dostępie szerokopasmowym w Polsce pomiędzy obszarami miejskimi a wiejskimi
są więc niższe niż badana średnia dla Unii Europejskiej. Niemniej jednak, Komisja
Europejska tłumaczy tę daną ogólnie niskim poziomem penetracji dostępu
szerokopasmowego w Polsce tak na obszarach wiejskich, jak i miejskich8).
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, ilość użytkowników Internetu wg miejsca
zamieszkania w 2007 r. przedstawia się następująco:
Wyszczególnienie
Ogółem
Miasta
Wieś
Osoby korzystające z 15.341.177
11.069.036
4.272.141
Internetu
(52,2%)
(59,7%)
(39,3%)
Rysunek nr 5: Użytkownicy Internetu według miejsca zamieszkania w 2007 r.
Opracowanie na podstawie: GUS, Rocznik statystyczny rolnictwa i obszarów
wiejskich 2008, W-wa 2008, str. 114 – 115.

7) Tom I Załącznika do XIII Raportu Implementacyjnego {[COM(2008) 153]; SEC(2008)356}, str. 34.
8) Tom I Załącznika do XIII Raportu Implementacyjnego {[COM(2008) 153]; SEC(2008)356}, str. 249 .

5
Komisja Europejska odniosła się także do zależności pomiędzy poziomem inwestycji w sieci
telekomunikacyjne w Polsce a stopniem penetracji usługami szerokopasmowymi oraz
wykluczeniem cyfrowym. Komisja stwierdziła mianowicie, że „niski wskaźnik penetracji
liniami telefonii stacjonarnej, w szczególności w obszarach wiejskich, jak również brak
inwestycji w istniejącą sieć nadal stanowią nierozłączne (zasadnicze) bariery dla wzrostu
wskaźnika penetracji szerokopasmowej. Problemem pozostaje wykluczenie cyfrowe przy
pokryciu dostępem szerokopasmowym w technologii DSL na obszarach wiejskich na
poziomie 42,5 %, co oznacza różnicę 21,5 % w stosunku do pokrycia krajowego”9).

W odniesieniu do technologii (platform) dostępu szerokopasmowego stosowanych w Unii
Europejskiej, zdecydowanie najpowszechniejszy pozostaje DSL (80 % wszystkich łączy).
Odnotowano jednak spadek tempa wzrostu wykorzystania tej technologii (z 34,5 %
w roku 2006 do 22,4 % w 2007) na korzyść rozwiązań alternatywnych, takich jak: TVK,
światłowodowe sieci dostępowe (FTTH) oraz bezprzewodowe pętle lokalne (WLL) i dostęp
komórkowy. Komisja odnotowała szczególnie dynamiczny wzrost udziału technologii TVK
w dostępie szerokopasmowym w sześciu państwach członkowskich UE, w tym w Polsce.
Jednocześnie jednak Polska nie została zaliczona do grupy tych państw, w których zwiększył
się udział łączy szerokopasmowych z wykorzystaniem pozostałych technologii
alternatywnych wobec DSL, tj. takich jak FTTH i WLL10). Również w zaktualizowanej wersji
omawianego dokumentu Komisja wskazuje, że rok 2008 nie przyniósł znaczących inwestycji
w sieci nowych generacji (NGN), zaś podejście regulacyjne do inwestycji w NGN nie zostało
jasno określone11).
W stosunku do Polski oczywistym wnioskiem, nasuwającym się z ww. trendu, jest znaczny
wzrost wydatków inwestycyjnych operatorów TVK w stosunku do operatorów innych sieci
telekomunikacyjnych, w tym, w szczególności, operatora zasiedziałego – Telekomunikacji
Polskiej S.A. Odwzorowaniem powyższego jest zmiana procentowego udziału w rynku
(wg liczby użytkowników) w roku 2007, odnotowana przez Prezesa UKE. Według danych
zawartych w UKE Raport 2007, Telekomunikacja Polska zmniejszyła swój udział w rynku
stałego dostępu do sieci Internet (pod względem liczby użytkowników) w 2007 r. o 1 punkt
procentowy (z 61 do 60 %) – i to mimo dużej liczby nowych użytkowników usługi

9) Tłumaczenie własne na podstawie: Załącznik nr 1 do XIV Raportu Implementacyjnego str. 256.
,
10) XIII Raport Implementacyjny str. 11.
,

11) Tłumaczenie własne na podstawie: Załącznik nr 1 do XIV Raportu Implementacyjnego str. 255.
,

6
TP „neostrada”. Jednocześnie największy przyrost na danym rynku odnotował operator TVK
(UPC Polska sp. z o.o.) – wzrost o 2 pp (z 7 do 9 %)12). Nadal jednak dysproporcje między
ww. technologiami są znaczące – stały dostęp do Internetu za pomocą technologii xDSL
(tj. różnych wariantów DSL) szacowany jest na koniec 2007 r. na około 2,34 miliona
użytkowników, zaś dostęp za pomocą TVK – powyżej 851 tys. użytkowników w 2007 r.
Dynamika zmian popularności poszczególnych technologii dostępu szerokopasmowego
w Unii Europejskiej przedstawiona została poniżej.

Udział technologii dostępu styczeń 2007
styczeń 2008
szerokopasmowego
DSL 80,8%
79,9%
TVK 15,3%
15,3%
wiatłowód 1,1%
1,3%
WLL 0,8%
1,1%
Droga satelitarna
0,2%
0,1%
Łącze dzierżawione 0,2% 0,1%
PLC 0,0%
0,0%
Inne 1,3%
2,2%
Rysunek nr 6: Zmiany w udziale technologii dostępu szerokopasmowego w Unii
Europejskiej.
Na podstawie: Tom I Załącznika do XIII Raportu Implementacyjnego {[COM(2008)
153]; SEC(2008)356}, str. 29 (tłumaczenie własne).

W odniesieniu do Polski dane te przedstawiają się następująco:

Rysunek nr 7: Liczba użytkowników korzystających z dostępu do Internetu w sposób
inny niż dostęp wdzwaniany (dial – up) – na koniec 2005 i 2006 r.
ródło: Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy „Uwarunkowania
rozwoju infrastruktury telekomunikacyjnej w Polsce”, Warszawa, grudzień 2007,
str. 23. Dalej jako IŁ PIB Uwarunkowania…. PIB bazuje na formularzach UKE 06.

12) UKE Raport 2007 str. 52 – 56.
,

7
oraz:

Rysunek nr 8: Wybrane dane dotyczące dostępu do Internetu w 2007 r..
ródło: Główny Urząd Statystyczny „Łączność – wyniki działalności w 2007 r.”,
str. 64.

W Polsce obserwowana jest równocześnie zmiana struktury przychodów przedsiębiorców
telekomunikacyjnych z tytułu świadczenia usług telefonii stacjonarnej. Zmiana ta stanowi
wyraźny wskaźnik zmiany preferencji użytkowników, świadczący o tym, że połączenia
głosowe (pomimo nadal dużej popularności) nie stanowią już głównego źródła przychodów
dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Zmiana ta jest wynikiem spadku zainteresowania
użytkowników tradycyjnymi usługami głosowymi, z jednoczesnym odnotowaniem wzrostu
zapotrzebowania na usługi świadczone z wykorzystaniem sieci szerokopasmowych (cyfrowa
telewizja, VoIP, VoD, etc.). Potwierdzają to również analizy tak IŁ PIB, jak

i Międzynarodowej Unii Telekomunikacyjnej, które prognozują znaczący wzrost liczby
internautów w Polsce do 2010 r. w grupie wiekowej 15 – 75 lat13). Należy zaznaczyć,
że Komisja Europejska wskazuje nie tylko na niski stopień penetracji usług
szerokopasmowych w Polsce, ale podkreśla jednocześnie, że oferowane w Polsce

13) IŁ PIB Uwarunkowania str. 17.
…

8