Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych oraz ustawy o pracowniczych programach emerytalnych

Druk nr 2386

Warszawa, 24 września 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM 10-119-09


Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej



Szanowny Panie Marszałku
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

- o zmianie ustawy o indywidualnych
kontach emerytalnych oraz ustawy

o pracowniczych programach
emerytalnych.

W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanej regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Ponadto uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu w
tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister Pracy i
Polityki Społecznej.

Z poważaniem

wz. Wiceprezes Rady Ministrów

(-) Waldemar Pawlak
Projekt
U S T A W A
z dnia

o zmianie ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych oraz ustawy
o pracowniczych programach emerytalnych

Art. 1. W ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych
(Dz. U. Nr 116, poz. 1205, z późn. zm.1)) wprowadza się następujące zmiany:
1) art. 1 otrzymuje brzmienie:
„Art. 1. Ustawa określa zasady gromadzenia oszczędności na indywidualnych
kontach emerytalnych, zwanych dalej „IKE”, oraz dokonywania wpłat, wypłat
transferowych, wypłat, częściowego zwrotu i zwrotu środków zgromadzonych na
tych kontach.”;
2) w art. 2 pkt 4 otrzymuje brzmienie:
„4) wpłata – wpłatę środków pieniężnych dokonywaną przez oszczędzającego
na IKE lub przekazanie pożytków z papierów wartościowych zgroma-
dzonych na IKE oszczędzającego;”;
3) w art. 3 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Prawo do wpłat na IKE przysługuje osobie fizycznej, która ukończyła 16 lat.”;
4) w art. 15 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. rodki zgromadzone na IKE mogą być obciążone zastawem. Zaspokojenie
wierzytelności zabezpieczonej zastawem z IKE jest traktowane jako częściowy
zwrot albo zwrot.”;
5) w art. 21 w ust. 2:
a) pkt 5a otrzymuje brzmienie:
„5a) o wysokości i datach częściowych zwrotów oraz o nazwie instytucji
finansowej dokonującej częściowego zwrotu;”,

2
b) po pkt 5a dodaje się pkt 5b w brzmieniu:
„5b) o aktualnej wartości środków pochodzących z wpłat na IKE;”;
6) w art. 22 w ust. 3 pkt 5a otrzymuje brzmienie:
„5a) wysokości i daty częściowych zwrotów oraz informacje o nazwie
instytucji finansowej dokonującej częściowego zwrotu;”;
7) art. 33 otrzymuje brzmienie:
„Art. 33. W przypadku wypłaty transferowej albo częściowego zwrotu albo zwrotu
środków zgromadzonych na IKE bank przekazuje zgromadzone oszczędności
wraz z należnym na dzień wypłaty transferowej albo częściowego zwrotu albo
zwrotu, oprocentowaniem naliczonym według zasad, jakie obowiązywałyby
w przypadku kontynuacji umowy o prowadzenie IKE.”;
8) tytuł rozdziału 7 otrzymuje brzmienie:
„Wypłata, wypłata transferowa, częściowy zwrot i zwrot środków zgromadzonych
na IKE”;
9) w art. 38 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Wypłata, wypłata transferowa, częściowy zwrot oraz zwrot środków
zgromadzonych na IKE są dokonywane w formie pieniężnej.”.
Art. 2. W ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych
(Dz. U. Nr 116, poz. 1207, z późn. zm.2)) w art. 8 w ust. 2 po pkt 8 dodaje się pkt 8a
w brzmieniu:
„8a) aktualną wartość środków pochodzących z wpłat na IKE – w przypadku
gdy do programu przyjęto wypłatę transferową z IKE uczestnika;”.
Art. 3. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2010 r.


______________
1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538, z 2006 r. Nr 157,
poz. 1119 oraz z 2008 r. Nr 220, poz. 1432.
2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 143, poz. 1202, z 2006 r. Nr 157,
poz. 1119 oraz z 2008 r. Nr 220, poz. 1432.
15-09-aa
U Z A S A D N I E N I E

Niniejszym projektem nowelizuje się ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r.

o indywidualnych kontach emerytalnych (Dz. U. Nr 116, poz. 1205, z późn. zm.), zwaną dalej
„ustawą o IKE”, oraz ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach
emerytalnych (Dz. U. Nr 116, poz. 1207, z późn. zm.). Przedkładana nowelizacja ma na celu:
1) dostosowanie przepisów ustawy o IKE do przepisów prawa wspólnotowego, przez
umożliwienie nierezydentom dokonywania wpłat na IKE,
2) doprecyzowanie:
a) art. 1, art. 15 ust. 1 zdanie drugie, oraz tytułu rozdziału 7, przez dodanie
wyrazów „częściowy zwrot”,
b) określonej w art. 2 pkt 4 ustawy o IKE definicji wpłaty,
c) formy częściowego zwrotu – zgodnie z projektowanym brzmieniem art. 38 ust. 1
ustawy o IKE częściowy zwrot ma formę pieniężną,

3) ujednolicenie zasad naliczania oprocentowania w przypadku dokonywania
częściowego zwrotu z IKE prowadzonego w formie rachunku oszczędnościowego,
4) zmianę zakresu informacji, które instytucje finansowe oraz zarządzający
pracowniczym
programem
emerytalnym
przekazują przy wypłacie
transferowej.
I. Główną zmianą proponowaną w przedkładanym projekcie jest zmiana zawarta w art. 3
ust. 1 ustawy o IKE, która ma na celu dostosowanie polskich przepisów do przepisów prawa
wspólnotowego, do postanowień Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (TWE)
i Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG) przez usunięcie naruszenia
nr 2008/2246, skierowanego przez Komisję Wspólnot Europejskich wobec Polski w dniu
1 grudnia 2008 r.
W naruszeniu tym, Komisja Wspólnot Europejskich podniosła zarzut dyskrymi-
nacyjnego traktowania w Polsce nierezydentów podatkowych, przez uniemożliwienie im
dokonywania wpłat na IKE, podczas gdy polscy rezydenci korzystają z tego prawa,
a w konsekwencji również korzystają ze zwolnienia opodatkowania dochodu z indywi-
dualnych kont emerytalnych.

2
W myśl art. 3 ust. 1 ustawy o IKE osoba fizyczna, mająca nieograniczony obowiązek
podatkowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (polski rezydent), która ukończyła 16 lat,
ma prawo do dokonywania wpłat na IKE. Ulgą podatkową w postaci zwolnienia od podatku
dochodów z tytułu oszczędzania na IKE premiowane są osoby, które dokonają wypłaty,
w rozumieniu ustawy o IKE, a więc zgodnie z jej art. 34 ust. 1.
Z przywileju takiego nie mogą skorzystać nierezydenci, gdyż nie przysługuje im prawo
dokonywania wpłat na IKE.
Na niezgodność tych uregulowań z postanowieniami TWE oraz EOG, Komisja
Europejska zwróciła uwagę w naruszeniu nr 2008/2246, podnosząc, że norma zawarta w art. 3
ust. 1 ustawy o IKE, przez to, że umożliwia wpłacanie środków na IKE jedynie osobom
podlegającym w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, może stanowić
naruszenie zasady swobody przepływu kapitału oraz budzić wątpliwość w zakresie zgodności
z prawem wspólnotowym.
Zdaniem Komisji taka regulacja może skutkować dyskryminacją osób fizycznych
– obywateli państw członkowskich UE oraz EOG, którzy nie są polskimi rezydentami,
a znajdują się w sytuacji porównywalnej do polskich rezydentów. Komisja, powołując się na
art. 56 TWE oraz na art. 40 UEOG wskazała, że wszelkie ograniczenia w przepływie kapitału
są zabronione. W opinii Komisji ograniczenia do dokonywania wpłat na IKE, zawarte w art. 3
ust. 1 ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych naruszają swobodę przepływu kapitału.
Rada Ministrów w dniu 20 stycznia 2009 r., uznając zarzuty Komisji za uzasadnione,
zaakceptowała stanowisko Komisji Europejskiej i zobowiązała się do zmiany przepisów.
W związku z tym, aby usunąć wskazane przez Komisję Europejską naruszenie,
w projekcie skierowanym do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych,
zaproponowano następujące brzmienie art. 3 ust. 1 ustawy o IKE: „Prawo do wpłat na IKE
przysługuje osobie fizycznej, która ukończyła 16 lat.”. Następnie, na skutek uwag złożonych
w toku uzgodnień międzyresortowych przez Ministerstwo Finansów oraz przez Komisję
Nadzoru Finansowego, która wyrażała obawy, iż proponowane w projekcie brzmienie art. 3
ust. 1 ustawy o IKE, w wersji przekazanej do uzgodnień nadmiernie rozszerza krąg
podmiotów uprawnionych do prowadzenia IKE, zaproponowano następujące brzmienie art. 3
ust. 1 ustawy o IKE: „ Prawo do wpłat na IKE przysługuje osobie fizycznej, która ukończyła
16 lat i jest obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej lub innego państwa członkowskiego Unii
Europejskiej lub innego państwa – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.”.