Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2010

napięcia po stronie podaży pracy wynikające m.in. ze spodziewanego spadku liczby ludności
w wieku produkcyjnym. Z drugiej strony, trudna sytuacja na rynku pracy i zmniejszający się
popyt na pracę mogą zniechęcać do aktywnego uczestnictwa w rynku pracy. Uwzględniając
powyższe czynniki oraz przewidywane zmniejszenie popytu na pracę, szacuje się, że liczba
bezrobotnych na koniec 2010 r. wzrośnie do ok. 2,0 mln osób, a stopa bezrobocia do ok. 12,8%.
Inflacja
Według danych GUS, w ciągu pierwszych siedmiu miesięcy 2009 r. roczna dynamika
cen towarów i usług konsumpcyjnych wyniosła średnio 3,5%, kształtując się w przedziale od
2,8% w styczniu do 4,0% w kwietniu. W okresie od maja do lipca wskaźnik cen
konsumpcyjnych ustabilizował się w pobliżu górnej granicy dopuszczalnego odchylenia od
celu inflacyjnego Rady Polityki Pieniężnej (RPP) (3,5%). Relatywnie wysoki poziom inflacji
był wynikiem m.in. osłabienia złotego z II połowy 2008 r. i początku 2009 r., wysokiego
wzrostu cen żywności notowanego w pierwszych miesiącach 2009 r., podwyżek cen energii
elektrycznej i paliw, a także wzrostu stawek podatku akcyzowego na wyroby tytoniowe
i alkoholowe. W II połowie 2009 r. roczna dynamika inflacji powinna utrzymywać się na
podobnym poziomie, a w całym 2009 r. prognozowana jest na 3,6%.
W 2010 r. presja inflacyjna powinna ulec osłabieniu, co będzie związane przede
wszystkim ze skutkami niskiej dynamiki wzrostu gospodarczego, w tym szczególnie dynamiki
spożycia, oraz ze słabszą presją płacową. Niskiej inflacji będzie także sprzyjać trend
aprecjacyjny polskiej waluty oraz wysoka podaż produktów rolnych związana z dobrymi
tegorocznymi zbiorami. Przy założeniu braku szoków i stabilizacji cen na światowych
rynkach rolnych i surowcowych, średnioroczny wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych
w 2010 r. prognozowany jest na 1,0%.
rednioroczna dynamika cen produkcji sprzedanej przemysłu w 2010 r. szacowana jest
na 0,3%. Prognozowany niewielki wzrost cen produkcji sprzedanej przemysłu związany jest,
z jednej strony, z utrzymywaniem się niskiej presji kosztowej, a z drugiej – z oddziaływaniem
efektów statystycznych bazy.
Parametry nominalne: stopy procentowe i kurs walutowy
Stopy procentowe
Prognoza stóp procentowych opiera się na założeniu, że w latach 2009-2010 zmiany
kosztu pieniądza dokonywane przez RPP będą podporządkowane realizacji ciągłego celu
inflacyjnego w wysokości 2,5%, z dopuszczalnym przedziałem wahań +/-1 punkt procentowy.
Kluczową rolę w sygnalizowaniu kierunku polityki pieniężnej będzie jak dotychczas
odgrywała stopa referencyjna.

12
Po spadku stóp procentowych NBP w pierwszej połowie 2009 r. o 1,5 pkt proc.
przewiduje się, że do końca roku podstawowe stopy procentowe pozostaną na
niezmienionym poziomie. Powyższe założenie oznacza, że główna stopa procentowa –
stopa referencyjna – ukształtuje się w 2009 r. średnio na poziomie 3,8%, a na koniec roku
wyniesie 3,5%.
W 2010 r., wobec przewidywanego spadku bieżącej inflacji znacznie poniżej celu
inflacyjnego oraz powolnego ożywienia gospodarczego w kraju, rozpoczęcie przez RPP
cyklu zacieśniania polityki pieniężnej prognozowane jest w drugiej połowie roku. W rezultacie
szacuje się, że stopa referencyjna w ujęciu średniorocznym wyniesie nieznacznie powyżej
3,5%.
Kurs walutowy
W okresie styczeń – sierpień 2009 r. średni kurs złotego ukształtował się na poziomie
4,40 PLN/EUR i 3,26 PLN/USD. W porównaniu z analogicznym okresem 2008 r. złoty był
słabszy w stosunku do euro o 28,1%, a wobec dolara amerykańskiego o 45,1%.
redni kurs złotego w 2009 r. prognozowany jest w wysokości 4,37 PLN/EUR
i 3,19 PLN/USD, a w 2010 r. na poziomie 4,08 PLN/EUR i 2,94 PLN/USD. Oznacza to, że po
znacznym osłabieniu polskiej waluty w 2009 r. (o 24,2% wobec euro i 32,6% do dolara
w ujęciu średniorocznym), w 2010 r. przewidywana jest średnioroczna aprecjacja złotego.
W stosunku do euro skala umocnienia złotego szacowana jest na 6,6%, a wobec dolara na
poziomie 7,9%.
Prognoza kursu walutowego zakłada, że w latach 2009-2010, po stabilizacji nastrojów
na globalnych rynkach finansowych i w miarę powrotu gospodarki światowej na ścieżkę
wzrostu, złoty będzie się stopniowo umacniał. Aprecjację złotego będą w tym okresie
wspierały relatywnie silne fundamenty polskiej gospodarki, w tym znacznie niższy niż
w 2008
r. poziom nierównowagi zewnętrznej oraz napływ zagranicznych inwestycji
bezpośrednich.
Lata 2011-2013
Oczekuje się, że w latach 2011-2013 będzie miało miejsce stopniowe przyspieszenie
tempa wzrostu PKB do 2,8% w 2011 r., 3,0% w 2012 r. i 3,4% w 2013 r., przy wzroście
popytu krajowego odpowiednio o 3,1%, 3,4% i 3,8%. Do wzrostu popytu krajowego w latach
2011-2013 przyczyni się realny wzrost spożycia gospodarstw domowych, przewidywany na
poziomie 2,2% w 2011 r. i 3,5% w latach 2012-2013, oraz realny wzrost nakładów brutto na
środki trwałe, który wyniesie odpowiednio 4,6%, 4,1% i 7,0%. Oczekuje się, że od 2011 r.
coraz większą rolę we wzroście aktywności inwestycyjnej będzie odgrywał sektor prywatny.
Ważnym wydarzeniem będą mistrzostwa Europy w piłce nożnej w 2012 r. Organizacja

13
EURO2012 powinna przyczynić się do niewielkiego przyspieszenia konsumpcji prywatnej
i wyraźniejszego wzrostu aktywności inwestycyjnej. Szacuje się, że w latach 2011-2013
tempo wzrostu eksportu wyniesie odpowiednio 6,2%, 8,5% i 4,5%, przy tempie wzrostu
importu na poziomie 6,7%, 9,1% i 5,4%.
W latach 2011-2013 oczekiwane jest dalsze umiarkowane narastanie nierównowagi
zewnętrznej do poziomu zbliżonego do 2008
r. (szczyt ostatniej fazy wzrostu tej
nierównowagi); w 2013 r. wyniesie ok. -5,3% PKB.
Od 2011 r. stopniowo zacznie się też poprawiać sytuacja na rynku pracy. Przyspieszenie
wzrostu gospodarczego, w tym zwiększenie tempa wzrostu inwestycji i popytu
konsumpcyjnego, pozytywnie wpłyną na tworzenie nowych miejsc pracy we wszystkich
sektorach. Ponadto w 2011 r. nastąpi zmiana sytuacji na rynku pracy w zakresie zasobów
pracy – zgodnie z prognozą demograficzną GUS, w latach 2011-2013 spodziewany jest
średnioroczny spadek liczby ludności w wieku produkcyjnym wynoszący ok. 140 tys. osób,
co jest znaczącą liczbą z punktu widzenia prognozy makroekonomicznej. Prognozuje się, że
w latach 2011-2013 rosnący popyt na pracę wraz ze zmianami demograficznymi doprowadzi
do zmniejszania bezrobocia. Na koniec 2013 r. stopa bezrobocia wyniesie ok. 10%,
a wskaźnik aktywności zawodowej wzrośnie do ok. 65,5%. Szacuje się, że w latach
2011-2013 średnie tempo wzrostu realnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej
wyniesie 2,4%.
W latach 2011-2013 celem polityki pieniężnej NBP będzie stabilizacja tempa wzrostu
cen konsumpcyjnych na poziomie celu inflacyjnego, co pozwoli na wypełnienie przez Polskę
inflacyjnego kryterium konwergencji. Inflacja w tym okresie powinna stopniowo zbliżać się do
poziomu celu inflacyjnego (2,5%). Skala i tempo przewidywanych w okresie prognozy zmian
stóp procentowych NBP będą zależeć od perspektyw przywrócenia inflacji do poziomu celu.
Równocześnie oczekiwane jest utrzymanie się tendencji aprecjacyjnej złotego. Stopniowemu
umacnianiu się polskiej waluty będzie sprzyjało przyśpieszenie wzrostu gospodarczego oraz
podwyżki stóp procentowych NBP w ramach cyklu zacieśniania polityki pieniężnej.
Uwarunkowania prognozy makroekonomicznej
Podstawowym ryzykiem dla prezentowanej prognozy jest długość recesji w krajach
strefy euro, które są głównym partnerem handlowym Polski. Przedłużająca się recesja w tych
krajach nie sprzyjałaby ożywieniu wymiany handlowej, co z kolei mogłoby znaleźć
odzwierciedlenie w większej redukcji zatrudnienia w sektorze eksportowym Polski.
Realizacja takiego negatywnego scenariusza skutkowałaby ograniczaniem popytu na rynku
krajowym, co z kolei wymusiłoby większe dostosowania produkcji krajowej, oznaczające
dalszą redukcję zatrudnienia i ograniczenia po stronie aktywności inwestycyjnej.

14
Duże znaczenie dla globalnej koniunktury będzie też miało ewentualne wycofywanie
rekordowych co do skali impulsów fiskalnych w największych gospodarkach świata. Silne
zacieśnienie polityk fiskalnych może bowiem w krótkim okresie wiązać się z bardzo dużym,
negatywnym impulsem popytowym, który mógłby znacząco ograniczyć tempo wzrostu
światowego PKB.
Istotnym czynnikiem ryzyka dla prognozy jest niepewność związana z kształtowaniem
się sytuacji na rynku pracy, która może skutkować istotnym wzrostem stopy oszczędzania
gospodarstw domowych. Prowadziłoby to do większego, niż wynikałoby to z dochodów do
dyspozycji, ograniczenia konsumpcji gospodarstw domowych. To z kolei oznaczałoby
znaczne uszczuplenie najważniejszej dla sektora finansów publicznych bazy podatkowej.
Kolejnym istotnym ryzykiem jest kształtowanie się akcji kredytowej dla sektora
prywatnego. Duża awersja do ryzyka może ograniczyć dostępność kredytu i znacząco
podnieść jego koszt. Ryzyko to dotyczy zarówno sektora przedsiębiorstw, jak i gospodarstw
domowych.
Czynnikiem ryzyka dla realizacji prognozy inflacji – obok niepewności związanej
z kształtowaniem się wzrostu gospodarczego - pozostaje możliwość wystąpienia szoków
podażowych na rynkach surowcowych i na rynkach produktów rolnych, a także realizacja
planów dotyczących pełnego lub częściowego uwolnienia cen energii elektrycznej dla
gospodarstw domowych. Wyższa od przewidywanej ścieżka inflacji może być również
pochodną ewentualnego osłabienia złotego w przypadku powrotu zaburzeń na światowych
rynkach finansowych i ponownego wzrostu awersji do ryzyka. Odmienny od założonego
przebieg procesów inflacyjnych jest z kolei podstawowym czynnikiem ryzyka dla prognozy
stóp procentowych, co wynika z faktu, iż decyzje RPP w zakresie ceny pieniądza są
uwarunkowane realizacją przyjętego celu inflacyjnego. Dodatkowo, inna od oczekiwanej
ścieżka inflacji skutkować może odmiennym od oczekiwań kształtowaniem się siły nabywczej
gospodarstw domowych.


15
Rozdział II
Przewidywane wykonanie budżetu państwa w 2009 r.
W znowelizowanej ustawie budżetowej na rok 2009 (tj. ustawa o zmianie ustawy
budżetowej na 2009 rok z dnia 17 lipca 2009 r.) ustalono:
- dochody budżetu państwa w kwocie 272.911.504 tys. zł, z tego:
− podatkowe i niepodatkowe dochody budżetu państwa na kwotę 231.148.026 tys. zł;
− środki z Unii Europejskiej i z innych źródeł niepodlegających zwrotowi na kwotę
41.763.478 tys. zł.
- wydatki budżetu państwa na kwotę nie większą niż 300.097.811 tys. zł,
- deficyt budżetu państwa na kwotę nie większą niż 27.186.307 tys. zł.
Warunki realizacji dochodów budżetu państwa w 2009 r. są w głównej mierze
determinowane przez sytuację makroekonomiczną. Dynamika realna produktu krajowego
brutto w 2009 r. będzie, w dalszym ciągu znacznie niższa w stosunku do odnotowanej
w 2008 r., jednakże po tendencjach spadkowych zauważalnych w polskiej gospodarce pod
koniec 2008 r. i w pierwszym kwartale 2009 r. pojawiły się oznaki ich wyhamowania.
Bieżąca realizacja dochodów budżetu państwa oraz prognozowane kształtowanie się
wskaźników makroekonomicznych wskazują, że podatkowe i niepodatkowe dochody
budżetu państwa mogą być wyższe niż prognozowane w ustawie budżetowej na 2009 rok.
Wysokość zrealizowanych dochodów budżetu państwa pochodzących z Unii Europejskiej
uzależnione jest od poziomu kursu, po którym EUR wymieniane jest na PLN oraz od postępu
realizacji zadań dofinansowywanych ze środków UE. Na obecnym etapie przyjmuje się, że
dochody te zostaną zrealizowane w wysokości zaplanowanej w ustawie budżetowej.
Przewiduje się że wydatki budżetu państwa zostaną wykonane w wysokości
zaplanowanej w znowelizowanej ustawie budżetowej na rok 2009.
W przypadku osiągnięcia wyższych dochodów budżetu państwa niż zaplanowano,
poziom deficytu budżetu państwa będzie odpowiednio niższy.
Przewiduje się, że w 2009 r.:
− deficyt budżetu państwa wyniesie 27.186,3 mln zł, tj. w wysokości planowanej
w znowelizowanej ustawie na poziomie 27.186,3 mln zł,
− ujemne saldo przychodów z prywatyzacji i ich rozdysponowania wyniesie
19.517,2 mln zł, zgodnie z planowanym w znowelizowanej ustawie,

17