Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2010

Rozdział I

BUDśET ZADANIOWY JAKO NARZĘDZIE
ZARZĄDZANIA STRATEGICZNYMI OBSZARAMI
PAŃSTWA
Wstęp
Budżet zadaniowy, określany powszechnie na świecie angielskim terminem Performance Budget, jest
narzędziem stosowanym w wielu krajach OECD. Polega ono na planowaniu budżetu państwa (a także
zarządzaniu nim) w oparciu o cele – ze szczególnym uwzględnieniem priorytetów rządu. Celom
przyporządkowane są mierniki pozwalające ocenić stopień ich osiągnięcia. Informacje uzyskane w drodze
takiej oceny wspomagają proces planowania budżetu państwa zapewniając celom strategicznym państwa
odpowiednie środki na ich realizację, optymalizując zarazem decyzje alokacyjne dotyczące całości wydatków
publicznych, a ponadto sprzyjając efektywnemu wykonywaniu budżetu przez dysponentów.
Również w Polsce, w miarę postępów prac wdrożeniowych, budżet zadaniowy z powodu jego szczególnego
zorientowania na wybrane, najważniejsze cele państwa – priorytety rządu, a w szczególności priorytety
prorozwojowe – będzie nabierał coraz większego znaczenia. Staje się on już teraz jednym z podstawowych
narzędzi wspomagania ogólnego systemu zarządzania społeczno-gospodarczym rozwojem państwa na rzecz
zwiększenia efektywności polityki rozwoju, a zarazem tych elementów działań sektorowych, które najsilniej
wpisują się w tę politykę.
Wprowadzanie budżetu zadaniowego jest działaniem przełomowym w zakresie sposobu finansowania
priorytetów strategicznych rządu, a w szczególności odnośnie do celów zorientowanych na rozwój
gospodarczy i społeczny. Rozstrzygnięcia metodologiczne podjęte w 2009 r. w zakresie dalszego rozwoju
budżetu zadaniowego (m.in. decyzja o opracowywaniu przez Ministra Finansów standardów w sprawie
stanowienia celów dla jednostek sektora finansów publicznych) powodują, iż w wyniku wdrożenia nowej
metody budżetowania, planowanie budżetowe będzie mogło być w przyszłości w większym stopniu
powiązane z celami strategicznymi rządu, w szczególny sposób uwzględniając priorytety – w tym cele
o charakterze prorozwojowym.
Dodatkowo, w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 31 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowego sposobu,
trybu i terminów opracowania materiałów do projektu ustawy budżetowej na rok 2010 wprowadzono po raz
pierwszy obowiązek wyszczególnienia zadań priorytetowych. Powinno to mobilizować dysponentów do
deklarowania jako priorytetów zadań rzeczywiście uprzywilejowanych w świetle celów wynikających
z dokumentów strategicznych i programowych rządu. Uzyskane w ten sposób informacje mogą być podstawą
do ewaluacji spójności decyzji alokacyjnych w odniesieniu do potrzeb zawartych w dokumentach
strategicznych rządu (i przy ewentualnych oszczędnościach).
Zgodnie z powyższym wskazaniem, w pierwszej części rozdziału opisano zadania priorytetowe, pogrupowane
i przyporządkowane do poszczególnych celów rozwojowych wytyczonych w określonych obszarach
strategicznych państwa najistotniejszych dla rozwoju kraju (strategie rozwoju), które zostały określone
w trakcie prac Komitetu Koordynującego ds. Polityki Rozwoju. Wspomniane powyżej standardy nakładają na

11
dysponentów szczególny obowiązek zapewnienia zgodności struktury zadań budżetowych z wieloma
obszarami strategicznymi – m.in. Strategią Rozwoju Kraju 2007-2015, strategią Polska 2030. Wyzwania
rozwojowe, w ramach których wyodrębnione zostały wspomniane obszary strategiczne.
Na wykresach zaprezentowano wydatki na zadania priorytetowe i na pozostałe zadania. Należy zwrócić
uwagę, że niejednokrotnie daną funkcję (zgodnie z logiką budżetu zadaniowego) wpisuje się do więcej niż
jednego obszaru strategicznego.
W drugiej części rozdziału zaprezentowano wybrane przez dysponentów zadania priorytetowe w podziale na
poszczególne części budżetowe wraz z określeniem dysponentów odpowiedzialnych za ich realizację.
1. Zadania priorytetowe w kontekście strategicznych obszarów państwa.
1. Innowacyjność i efektywność gospodarki
Celem strategii Innowacyjność i efektywność gospodarki jest stworzenie stabilnych podstaw
makroekonomicznych
poprzez
dążenie
do
obniżenia
deficytu
sektora
finansów
publicznych
i przeciwdziałanie dalszemu wzrostowi długu publicznego, co ma zapewnić polskiej gospodarce właściwą
pozycję w warunkach globalizacji i wpłynąć na kształtowanie korzystnego wizerunku Polski w otoczeniu
międzynarodowym, zwłaszcza wśród inwestorów zagranicznych. Jednym z założeń strategii jest stwarzanie
przedsiębiorcom przyjaznego środowiska do podejmowania i kontynuowania działalności gospodarczej
poprzez uproszczenie prawa i procedur administracyjnych, obniżanie kosztów działalności gospodarczej,
a także umożliwienie łatwiejszego dostępu do wiedzy, najnowszych technologii i kapitału. Ważnym z punktu
widzenia strategii jest również rozwój sektora usług, gdyż to właśnie ten sektor decyduje o komparatywnej
przewadze ekonomicznej współczesnych gospodarek. Zakłada się pobudzanie i stwarzanie dogodnych
warunków dla ich rozwoju oraz promocję działalności na rynku międzynarodowym. Przyczynić się to
powinno do poprawy dynamiki całej gospodarki oraz powstania większej liczby miejsc pracy, jak również do
zwiększenia konkurencji na unijnym i międzynarodowym rynku usług. Również istotne dla strategii jest
realizowanie działań ukierunkowanych na rozwój sektora przemysłu i budownictwa – mające wspomóc
określenie możliwych przewag konkurencyjnych gospodarki, oraz zadań państwa w stosunku do sektorów
strategicznych, procesów restrukturyzacyjnych i prywatyzacyjnych. Niezwykle znaczące są również działania
związane z modernizacją gospodarstw rolnych (wdrażanie nowych technologii, zapewnienie bezpieczeństwa
żywnościowego, dywersyfikacja działalności itp.), która ma stanowić podstawowy czynnik wzrostu
wydajności i poprawy wykorzystania czynników produkcji. Ważne są także przedsięwzięcia mające na celu
stwarzanie odpowiednich warunków do prowadzenia racjonalnej gospodarki zasobami wód, poprawy
efektywności sektora rybołówstwa, czy też podniesienie konkurencyjności przetwórstwa rybnego poprzez
odnowę wyposażenia, wykorzystanie nowoczesnych systemów technologicznych, organizacyjnych oraz
innowacyjnych. Należy na koniec podkreślić, że kluczowe dla strategii są działania w zakresie
innowacyjności związane z podnoszeniem poziomu technologicznego polskiej gospodarki, kapitału
intelektualnego oraz wykorzystywanie potencjału do generowania nowych rozwiązań. Podstawowe znaczenie
ma zdynamizowanie działań na rzecz informatyzacji kraju i przeciwdziałania wykluczeniu cyfrowemu.
W zakresie eksportu i promocji gospodarki pożądane jest tworzenie klimatu przyjaznego do napływu

12
bezpośrednich inwestycji zagranicznych, promocja polskich towarów i usług oraz wspieranie przedsiębiorców
pozyskujących nowe rynki zbytu.
Biorąc pod uwagę zakres zadań realizowanych w ramach strategii Innowacyjność i efektywność gospodarki
przyporządkowano do niej następujące funkcje państwa, określone w budżecie zadaniowym:
− Funkcja 4. Zarządzanie finansami państwa,
− Funkcja 5. Ochrona praw i interesów Skarbu Państwa,
− Funkcja 6. Koordynacja polityki gospodarczej kraju,
− Funkcja 7. Gospodarka przestrzenna, wspieranie rozwoju budownictwa i mieszkalnictwa,
− Funkcja 10. Nauka polska,
− Funkcja 21. Prowadzenie polityki rolnej oraz rybackiej.
Funkcja 4. Zarządzanie finansami państwa
W ramach funkcji 4. realizowane są 4 zadania priorytetowe:
1. Realizacja dochodów z podatków bezpośrednich, pośrednich oraz dochodów niepodatkowych,
2. Kontrola skarbowa oraz nadzór nad organami kontroli skarbowej,
3. Zarządzanie długiem publicznym,
4. Środki własne Unii Europejskiej.
Na realizację wszystkich zadań określonych w funkcji 4. zaplanowano wydatki w wysokości
119 569,6 mln zł, z czego na realizację zadań priorytetowych planuje się przeznaczyć kwotę 52 374,9 mln zł.
Udział wydatków przeznaczonych na zadania priorytetowe
w funkcji 4. Zarządzanie finansami państwa
44%
56%
w ydatki na zadania priorytetow e
w ydatki na pozostałe zadania

Funkcja 5. Ochrona praw i interesów Skarbu Państwa
W ramach funkcji 5. realizowane są 2 zadania priorytetowe:
1. Gospodarowanie mieniem Skarbu Państwa,
2. Zaspokojenie roszczeń majątkowych wobec Skarbu Państwa.
Na realizację wszystkich zadań określonych w funkcji 5. zaplanowano wydatki w wysokości 232,8 mln zł,
z czego na realizację zadań priorytetowych planuje się przeznaczyć 190,6 mln zł.

13
Udział wydatków przeznaczonych na zadania
priorytetowe w funkcji 5. Ochrona praw i interesów
Skarbu Państwa
18%
82%
w ydatki na zadania priorytetow e
w ydatki na pozostałe zadania

Funkcja 6. Koordynacja polityki gospodarczej kraju (z wyłączeniem bezpieczeństwa
energetycznego, bhp oraz ochrony środowiska)
W ramach funkcji 6. realizowane jest 1 zadanie priorytetowe:
1. Wzrost konkurencyjności gospodarki,
2. Wykonywanie czynności z zakresu ochrony oraz praw własności intelektualnej,
3. Wsparcie i promocja turystyki w kraju i za granicą,
4. Informatyzacja działalności i budowa społeczeństwa informacyjnego.
Na realizację wszystkich zadań określonych w funkcji 6. zaplanowano wydatki w wysokości 2 213,3 mln zł,
z czego na realizację zadań priorytetowych planuje się przeznaczyć kwotę 928,8 mln zł.
Udział w ydatków przeznaczonych na zadania priorytetow e w
funkcji 6. Koordynacja polityki gospodarczej kraju
42%
58%
w ydatki na zadania priorytetow e
w ydatki na pozostałe zadania





14
Funkcja 7. Gospodarka przestrzenna, wspieranie rozwoju budownictwa i mieszkalnictwa
(budownictwa)
W ramach funkcji 7. realizowane jest 1zadanie priorytetowe:
1. Wspieranie rozwoju budownictwa.
Na realizację wszystkich zadań określonych w funkcji 7 . zaplanowano wydatki w wysokości 1 170,2 mln zł,
z czego na realizację zadania priorytetowego planuje się przeznaczyć kwotę 718,7 mln zł.
Udział wydatków przeznaczonych na zadania
priorytetowe w funkcji 7. Gospodarka przestrzenna,
wspieranie rozwoju budownictwa i mieszkalnictwa
39%
61%
w ydatki na zadania priorytetow e
w ydatki na pozostałe zadania

Funkcja 10. Nauka polska (z wył. bhp)
W ramach funkcji 10. realizowane są 2 zadania priorytetowe:
1. Prowadzenie badań naukowych,
2. Rozbudowa infrastruktury nauki polskiej.
Na realizację wszystkich zadań określonych w funkcji 10. zaplanowano wydatki w wysokości 4 547,5 mln zł,
z czego na realizację zadań priorytetowych planuje się przeznaczyć 3 004,4 mln zł.
Udział w ydatków przeznaczonych na zadania
priorytetow e w funkcji 10. Nauka polska
34%
66%
w ydatki na zadania priorytetow e
w ydatki na pozostałe zadania


15