Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2010

Założono, że dominującym składnikiem zadłużenia pozostaną kredyty, przy przejściowym
wzroście zobowiązań wymagalnych.
3) Zadłużenie pozostałych jednostek
Zadłużenie przed konsolidacją pozostałych jednostek sektora finansów publicznych w
horyzoncie Strategii będzie wypadkową:
• przejściowego wzrostu zadłużenia pozostałych państwowych osób prawnych, głównie
agencji rolnych z tytułu udzielonych pożyczek przez SP na prefinansowanie zadań
współfinansowancyh z funduszy unijnych,
• przejściowego wzrostu zadłużenia FUS z tytułu zaciągniętych kredytów w bankach
komercyjncyh,
• spadku zobowiązań wymagalnych FUS, głównie z tytułu nieprzekazanych terminowo
składek do OFE,
• stabilizacji zadłużenia państwowych szkół wyższych, państwowych i samorządowych
instytucji kultury, PAN i tworzonych przez PAN jednostek organizacyjnych.
W strukturze zadłużenia pozostałych jednostek sektora finansów publicznych dominującym
składnikiem będą kredyty.
37
VII. PRZEWIDYWANE EFEKTY REALIZACJI STRATEGII
Przewidywane efekty realizacji Strategii obejmują prognozy:
• wielkości długu publicznego i kosztów jego obsługi,
• długu potencjalnego z tytułu gwarancji i poręczeń,
• zmian w zakresie ryzyka związanego z długiem publicznym.
Są one oczekiwanym rezultatem realizacji celów Strategii przy przyjętych założeniach
makroekonomicznych i budżetowych. W rozdziale wskazane zostały również najważniejsze
zagrożenia dla realizacji celów Strategii.
VII.1. Wielkość zadłużenia i kosztów obsługi długu
Przy przyjętych założeniach relacja państwowego długu publicznego do PKB będzie rosła,
przekraczając próg 50% w 2010 r. Zgodnie z ustawą o finansach publicznych, przekroczenie
progu 50% w 2010 r. oznaczać będzie konieczność przyjęcia w ustawie budżetowej na 2012 r.
nie wyższej relacji deficytu budżetowego do dochodów niż przyjęta w budżecie na 2011 r. W
latach 2010-12 relacja długu do PKB będzie utrzymywać się blisko progu 55% (54,5%-54,8%).
Oznacza to występowanie znacznego ryzyka przekroczenia tego progu i uruchomienia sankcji
wynikających z ustawy o finansach publicznych (zob. aneks 6, tabela 5)
Wzrost kosztów obsługi długu SP będzie wynikać przede wszystkim z przyrostu długu, a ich
relacja do PKB wzrośnie do 3,0% w 2012 r.
Tabela 6. Prognozy długu publicznego i kosztów obsługi długu SP w latach 2009-2012

Wyszczególnienie
2008 2009 2010 2011 2012
1. Dług Skarbu Państwa
a) w mld zł
569,9
623,5
700,4
733,8
779,3
krajowy
420,2
457,7
521,2
553,1
592,1
zagraniczny
149,7
165,9
179,2
180,7
187,2
b) w relacji do PKB
44,8%
47,2%
51,9%
51,9%
52,3%
2. Państwowy dług publiczny
a) w mld zł
597,8
658,8
739,1
770,8
816,1
b) w relacji do PKB
47,0%
49,8%
54,7%
54,5%
54,8%
3. Wydatki z tytułu obsługi długu Skarbu Państwa (kasowo)
a) w mld zł
25,1
30,6
34,9
40,7
44,2
b) w relacji do PKB, w tym:
2,0%
2,3%
2,6%
2,9%
3,0%
- długu krajowego
1,6%
1,9%
2,0%
2,3%
2,4%
- długu zagranicznego
0,4%
0,5%
0,6%
0,6%
0,6%
Wykres 26. Relacja długu publicznego do PKB
60%
próg konstytucyjny
II próg ostrożnościowy
55%
54,7%
54,5%
54,8%
I próg ostrożnościowy
52,3%
51,9%
50%
51,9%
49,8%
47,0%
47,2%
45%
44,8%
44,8%
42,6%
40%
35%
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Skarb Państwa
Państwowy dług publiczny
38
Wykres 27. Relacja kosztów obsługi długu SP do PKB
3,5%
3,0%
2,9%
3,0%
2,6%
2,34%
2,5%
2,3%
1,97%
2,41%
2,29%
2,0%
1,92%
1,97%
1,85%
1,5%
1,57%
1,0%
0,61%
0,59%
0,56%
0,42%
0,47%
0,40%
0,5%
0,0%
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Dług krajowy
Dług zagraniczny
Dług ogółem
Wykres 28. Wrażliwość relacji państwowego długu publicznego do PKB na zmiany założeń
(%)
PKB i potrzeby pożyczkow e
(%)
Kursy w alutow e
2,0%
2,0%
1,57%
1,8%
1,9%
1,6%
1,8%
1,4%
1,7%
1,02%
1,2%
1,6%
1,0%
1,5%
1,32%
0,8%
0,51%
1,4%
1,27%
1,25%
0,6%
1,3%
0,22%
0,4%
0,15%
0,08%
1,2%
0,2%
1,1%
0,0%
1,0%
2010
2011
2012
2010
2011
2012
Wzrost relacji długu do PKB przy ścieżce wzrostu PKB mniejszej o 1 p. proc.
Wzrost relacji długu do PKB przy osłabieniu zł o 10% wobec wszystkich walut
Wzrost relacji długu do PKB przy potrzebach pożyczkowych większych o 1 mld zł
Wykres 29. Wrażliwość kosztów obsługi długu SP do PKB na zmiany założeń
(mld PLN)
Stopy procentow e
(mln PLN)
Kursy w alutow e
4,0
3,6
100
3,5
95
3,0
3,3
90
2,6
82,7
83,1
83,8
2,5
85
2,4
2,0
80
1,5
75
1,0
0,6
70
0,4
0,5
0,6
0,2
65
0,1
0,0
60
2010
2011
2012
2010
2011
2012
Wzrost kosztów obsługi długu przy wzroście stóp o 1 p. proc.
Wzrost kosztów obsługi długu przy osłabieniu zł o 1% wobec wszystkich
Dług krajowy
Dług zagraniczny
Dług ogółem
walut
Dług potencjalny (gwarancje i poręczenia)
Przewiduje się, że relacja potencjalnych zobowiązań SP z tytułu udzielonych poręczeń i
gwarancji do PKB przekroczy 4,5%. Jednocześnie wysokość przewidywanych wypłat z tego
tytułu pozostanie na bezpiecznym poziomie, tj. nie przekroczy progu 1,4% PKB zapisanego w
Strategii udzielania poręczeń i gwarancji.
39
Tabela 7. Prognoza niewymagalnych zobowiązań i przewidywanych wypłat z tytułu poręczeń i gwarancji
SFP i SP
Sektor finansów publicznych
2009
2010
2011
2012
Zobowiązania
w mld zł
80,6
127,7
150,7
167,6
niewymagalne
w % PKB
6,0%
9,3%
10,5%
11,1%
w mld zł
8,4
9,2
7,7
8,2
Przewidywalne
wypłaty
w % PKB
0,6%
0,7%
0,5%
0,5%
Skarb Państwa

2009 2010 2011 2012
Zobowiązania
w mld zł
78,7
125,8
148,7
165,6
niewymagalne
w % PKB
5,9%
9,2%
10,4%
11,0%
w mld zł
8,2
9,0
7,5
8,0
Przewidywalne
wypłaty
w % PKB
0,6%
0,7%
0,5%
0,5%
VII.2. Struktura długu Skarbu Państwa
Przewiduje się, że w horyzoncie Strategii:
• ograniczeniu ulegnie ryzyko refinansowania - średnia zapadalność rynkowego długu
krajowego SP wzrośnie, w zależności od przyjętej strategii finansowania, do ok. 4,3-5,65
roku, a całego długu SP będzie się mieścić w przedziale ok. 5,3–6,3 roku,
Wykres 30. Średnia zapadalność długu SP
lata
6,5
6,32
6,05
6,0
5,65
5,53
5,5
5,30
5,33
5,27
5,20
5,28
5,23
5,25
5,0
4,51
4,5
4,33
4,23
4,30
4,28
4,00
4,0
4,10
3,5
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Dług krajowy
Dług ogółem
• co najmniej stabilizacji ulegnie ryzyko stopy procentowej, w zależności od przyjętej struktury
finansowania możliwe będzie jego ograniczenie - duration rynkowego długu krajowego
będzie się utrzymywało w przedziale ok. 2,7-3,5 lat, a długu ogółem w przedziale ok. 3,4 –
4,0 roku,
40
Wykres 31. Duration długu SP
lata
4,25
Górne ograniczenie
3,96
4,00
3,85
3,75
3,63
3,64
3,58
3,52
3,50
3,50
3,50
3,50
3,25
3,33
3,37
3,02
3,00
2,85
2,86
2,80
2,73
2,75
2,83
2,89
Dolne ograniczenie
2,50
2,25
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Dług krajowy
Dług ogółem
• średni udział długu zagranicznego wyniesie ok. 25%, przy czym możliwe są odchylenia od
scenariusza bazowego w przyjętym w Strategii przedziale 20-30%, związane z elastycznym
podejściem do finansowania zagranicznego.
Wykres 32. Udział długu zagranicznego w długu SP
40%
Górne ograniczenie
30%
26,3%
26,6%
24,2%
25,6%
24,6%
23,6%
Dolne ograniczenie
20%
10%
0%
2007
2008
2009
2010
2011
2012
VII.3. Zagrożenia dla realizacji Strategii
Zagrożenia dla realizacji prezentowanej Strategii związane są przede wszystkim z:
1) odmiennym od zakładanego scenariuszem sytuacji makroekonomicznej w Polsce, w
szczególności wolniejszym wzrostem PKB, wyższymi stopami procentowymi oraz
wahaniami kursu walutowego;
2) uwarunkowaniami
międzynarodowymi, w tym:
•
wolniejszym tempem wychodzenia głównych gospodarek z recesji oraz kryzysu
finansowego,
•
ponownym wycofywaniem kapitału pożyczkowego z rynków wschodzących,
spowodowanym awersją inwestorów globalnych do ryzyka;
3) ryzykiem przekroczenia w horyzoncie Strategii progu 55% relacji długu publicznego do PKB,
w związku z:
• wyższym poziomem potrzeb pożyczkowych budżetu państwa, zależnym m.in. od
koniunktury w polskiej gospodarce,
41