Poselski projekt ustawy o sporcie

40
wymaga skomplikowanej procedury rejestracyjnej oraz kosztownych procedur księgowych i
sprawozdawczych. Stąd nie znajdują uzasadnienia próby zawężania kręgu podmiotów władnych
prowadzić taką działalno ć wyłącznie do klubów sportowych, działających w formie stowarzyszenia
kultury fizycznej lub sportowej spółki akcyjnej, a także związków sportowych działających wyłącznie
jako związki stowarzyszeń. Projekt – podobnie jak dotychczasowe przepisy – odchodzi od kreowania
specjalnego rodzaju spółki działającej w sporcie tj. sportowej spółki akcyjnej , która to formuła jako
zbyt skomplikowana i zawierająca zbyt wiele niepotrzebnych w praktyce ograniczeń nie sprawdziła się
w przeszło ci.

Utrzymując szeroką kategorię form organizacyjnych w jakich będą mogły działać kluby sportowe
projekt ustawy utrzymuje jednocze nie swego rodzaju reglamentację uczestnictwa w sporcie w
formie obowiązku posiadania przez klub licencji wydawanych przez wła ciwy polski związek
sportowy. Licencja ta będzie swego rodzaju potwierdzeniem faktu brania udziału we
współzawodnictwie sportowym organizowanych przez ten związek, co ma istotne znaczenie wobec
przewidzianych w projekcie ustawy licznych przywilejach związanych z działalno cią klubu
sportowego, takich jak choćby bezpłatny dostęp do obiektów sportowych czy też daleko idące
udogodnienia podatkowe. Zgodnie z założeniami projektu, ustawa okre la jedynie obowiązek
posiadania licencji i ogólne zasady związane z jej przyznawaniem, natomiast szczegółowe warunki
wydawania licencji klubom sportowym okre lane będą w regulaminach polskich związków sportowych.
Polskie związki sportowe będą prowadzić również ewidencję wydanych licencji. Przewiduje się również
możliwo ć pozbawienia klubu sportowego licencji, jeżeli przez okres kolejno po sobie następujących 3
lat klub sportowy lub żaden z zawodników zrzeszonych w tym klubie, nie będzie brał udziału we
współzawodnictwie sportowym. Rozwiązanie to pozwoli na uporządkowanie kwestii związanych z
udziałem klubu sportowego we współzawodnictwie sportowym.

Projekt wskazuje także i definiuje interdyscyplinarne stowarzyszenia sportowe tj. jednostki skupiające
na terenie jednego województwa związki sportowe działające w różnych dyscyplinach sportu.
Jednostki te stanowią istotne ogniwo zarządzania sportem i w praktyce są głównym partnerem
społecznym w zakresie kreowania i realizacji strategii rozwoju sportu na danym terenie dla jednostek
samorządu terytorialnego szczebla wojewódzkiego.



Podobnie, jak przewidują to przepisy obowiązujące, projekt ustawy zakłada, że jedną z
najważniejszych instytucji w strukturach zarządzania polskim sportem pozostanie polski związek
sportowy tj. związek sportowy o zasięgu ogólnokrajowym, utworzonym po uzyskaniu zgody ministra
wła ciwego do spraw kultury fizycznej i sportu. Zasady funkcjonowania polskiego związku sportowego
reguluje Rozdział 4 ustawy: „Polski związek sportowy”


41
Uznając, że jako ć i sprawno ć działania polskiego związku sportowego jest jednym kluczowych
elementów warunkujących rozwój sportu w Polsce, projekt przewiduje wprowadzenie szeregu nowych
instrumentów, które służyć mają temu, by polskie związki sportowe były organizacjami rzetelnie
zarządzającymi powierzonymi im dyscyplinami sportu wg standardów wymaganych dla tego typu
organizacji.

W ród tych nowych instrumentów wskazać należy przede wszystkim:

1) wprowadzenie ograniczenia, w my l którego polski związek sportowy może działać wyłącznie
w dyscyplinie sportu, w której działa międzynarodowa organizacja sportowa uznana przez
Międzynarodowy Komitet Olimpijski ( art. 17 ust.2 projektu )
2) możliwo ć działania polskiego związku sportowego w formie spółki akcyjnej (art.17 ust.3 )
3) wzmocnienie piramidalnej struktury organizacyjnej podmiotów funkcjonujących w polskim
sporcie poprzez wprowadzenie zasady, iż w przypadku, gdy w danej dyscyplinie działa więcej
niż dziesięć związków sportowych o zasięgu co najmniej wojewódzkim, akcjonariuszem lub
członkiem polskiego związku sportowego mogą być wyłącznie te związki ( art.17 ust.5 )
4) opiniowanie statutu i zmian statutu polskiego związku sportowego przez ministra wła ciwego
do spraw sportu
5) wprowadzenie ograniczenia, w my l którego jeden polski związek sportowy działa w kilku
dyscyplinach sportu, jeżeli w tych dyscyplinach sportu działa jedna międzynarodowa
organizacja sportowa ( art.20 ust.3 )
6) wprowadzenie do katalogu obowiązków polskiego związku sportowego wydawania przepisów
regulujących zasady prowadzenia działalno ci przez agentów sportowych reprezentujących
interesy zawodników lub klubów sportowych ( art.22 ust.1 pkt 8 )
7) nałożenie na strony umowy o przekazanie zarządzania liga zawodowa obowiązku zawarcia
klauzuli, iż co najmniej 10% przychodów ze sprzedaży praw telewizyjnych winno zostać
przekazane do polskiego związku sportowego ( art. 23 ust.6 pkt 4 )
8) wyraźne wskazanie, że polski związek sportowy jest wła cicielem wszystkich praw
majątkowych, w tym praw marketingowych i telewizyjnych, do zawodów sportowych
organizowanych przez ten związek lub podmioty działające z jego upoważnienia ( art.25 )
9) doprecyzowanie w ustawie, że jedynym organem wykonawczym polskiego związku
sportowego jest zarząd ( art.26 pkt 1 )
10) nałożenie na zarząd związku obowiązku corocznego sporządzania sprawozdania finansowego i
poddanie tego sprawozdania ocenie biegłego rewidenta ( art.26 pkt 3 )
11) wprowadzenie zasady, że członkowie organów dyscyplinarnych związku powinni posiadać
wykształcenie prawnicze i co najmniej 2 letnie do wiadczenie zawodowe w okre lonych
zawodach prawniczych ( art.26 pkt 4 )
12) wprowadzenie obowiązku dołożenia należytej staranno ci przy wykonywaniu obowiązków
członka zarządu i rady nadzorczej

42
13) wprowadzenie odpowiedzialno ci dla członków zarządu i rady nadzorczej za szkodę
wyrządzoną związkowi działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem ( art.60 )
14) wskazanie, że osoby , które uczestniczą bezpo rednio we współzawodnictwie organizowanym
przez związek w charakterze sędziego lub obserwatora nie mogą być członkami zarządu ani
pracownikami związku

Istotnym novum, które podnie ć ma jako ć funkcjonowania polskiego związku sportowego , w tym w
szczególno ci w zakresie bieżącego nadzoru na wszystkimi aspektami jego działalno ci jest
wprowadzenie obowiązku powołania w każdym związku rady nadzorczej. Projekt wprowadza
okre lone wymagania co do warunków i kwalifikacji, jakie powinien spełniać członek rady nadzorczej
( art. 27 ust.3 ) a także wskazuje precyzyjnie minimalny zakres uprawnień rady, w tym co do
opiniowania okre lonych działań zarządu, w szczególno ci za co do dokonywania przez zarząd tych
czynno ci, które rodzą okre lone zobowiązania finansowe po stronie związku ( art.27 ust.6 ).
Jednocze nie projekt ustawy – uznając, że jasny podział kompetencji pomiędzy poszczególnymi
organami związku stanowi jeden z kluczowych elementów sprawno ci jego działania – wyraźnie
wskazuje, że rada nadzorcza, podobnie jak ma to miejsce w ugruntowanej praktyce podmiotów prawa
handlowego, nie ma uprawnień do wydawania zarządowi wiążących poleceń co sposobu prowadzenia
spraw związku ( art.27 ust.7 projektu ).

Daleko idące zmiany, polegające głównie na zdecydowanym uproszczeniu systemu, ustawa
wprowadza w zakresie nadzoru nad polskim związkiem sportowym. Przepisy w tym zakresie zawiera
Rozdział 5 projektu: „Nadzór nad polskim związkiem sportowym”.

Projekt ustawy – na postawie analizy dotychczasowej praktyki w zakresie nadzoru nad polskimi
związkami sportowymi – wychodzi z założenia, że przepisy aktualnie obowiązujące nie odzwierciedlają
istoty zakładanych relacji pomiędzy organami administracji rządowej a organizacją, która z założenia
jest emanacją oddolnego ruchu stowarzyszeniowego i działa na zasadzie dobrowolno ci. Trudno
dopatrzeć się jakiegokolwiek ideologicznego i praktycznego uzasadnienia dla tak daleko idącej
ingerencji organów administracji w funkcjonowanie polskiego związku sportowego, jak ma to miejsce
pod rządami ustawy o sporcie kwalifikowanym. Z drugiej strony obecne przepisy wydają się
ignorować zasadę obowiązująca w systemie organizacji ruchu stowarzyszeniowego, że decyzje z
zakresu kontroli działalno ci po pierwsze leżą w gestii organów wskazanych w przepisach
wewnętrznych tej organizacji, za najbardziej istotne decyzje podejmowane są przez niezawisły sąd
powszechny.

Mimo, iż polski związek sportowy wyposażony jest ustawowo w swego rodzaju monopol z zakresu
zarządzania okre loną kategoria aktywno ci społeczeństwa, to jednak nie wydaje się to uzasadniać
specjalnych instrumentów kontroli ze strony rządu. Ewentualne naruszenie przepisów prawa w
procesie zarządzania okre loną dyscypliną sportu podlega przecież przepisom powszechnym prawa

43
karnego, prawa finansowego, prawa podatkowego i prawa cywilnego, co zakłada projekt. Z drugiej
strony wzmocniony zostaje w projekcie aparat kontroli wewnętrznej związku poprzez konieczno ć
funkcjonowania tamże rady nadzorczej.
Nie ma więc podstaw do utrzymania systemu nadzoru i kontroli działalno ci polskiego związku
sportowego w dotychczasowym kształcie.

Projekt ustawy rezygnuje z instrumentów nadzoru, które w praktyce nie miały jakiegokolwiek
znaczenia lub okazały się rozwiązaniami zastępczymi. Do instrumentów tych zaliczyć należy obowiązek
zatwierdzania statutu i wszystkich jego zmian przez ministra wła ciwego do spraw kultury fizycznej,
możliwo ć prowadzenia przez organ nadzoru skomplikowanych i długotrwałych kontroli działalno ci
związku przez ministra sportu przy jednoczesnej możliwo ci prowadzenia kontroli w bardzo podobnym
często zakresie przez Najwyższą Izbę Kontroli, organy kontroli podatkowej czy tez organy cigania.
Ponadto projekt rezygnuje z skomplikowanej i niczym nieuzasadnionej procedury podejmowania
decyzji co do uchwał władza związku, zawieszania tychże władz czy też ustanawiania kuratora przez
Trybunał Arbitrażowy do Spraw Sportu na podstawie , zamiast przez sąd powszechny.

W proponowanym w projekcie modelu nadzoru, opisanym w przepisach art.29-32 projektu ustawy,
utrzymuje się zasadę, iż nadzór nad działalno cią polskiego związku sportowego sprawuje minister
wła ciwy do spraw sportu, w którego dyspozycji pozostawać będą następujące instrumenty nadzoru:

1) prawo żądania dostarczenia przez władze polskiego związku sportowego pisemnych wyja nień
dotyczących działalno ci polskiego związku sportowego a także odpisów uchwał i decyzji jego
organów ( art. 29 ust.2 projektu )
2) prawo udzielenia władzom polskiego związku sportowego upomnienia i żądania podjęcia działań
mających na celu zapewnienie stanu zgodnego z prawem, je li działalno ć związku jest niezgodna z
prawem ( art.30 ust1 pkt 1 projektu )
3) prawo uchylenia decyzji polskiego związku sportowego wydanej z rażącym naruszeniem prawa
( art.30 ust.1 pkt 2 projektu )
4) prawo cofnięcia zgody na utworzenie polskiego związku sportowego i prawo wystąpienia do sądu o
rozwiązanie polskiego związku sportowego ( art.30 ust.1 pkt 3 i 4 projektu ).

Projekt ustawy rezygnuje w cało ci z instrumentów pozwalających na ingerencję organów
administracji w sprawy personalne związku i to zarówno w stosunku do poszczególnych członków
władz jak i jego organów in corpore, za ewentualne najdalej idące decyzje co do dalszego bytu
związku tj. decyzje o jego rozwiązaniu oddaje w ręce sądu powszechnego, pozostawiając inicjatywę
wszczęcia postępowania w tym zakresie wła ciwemu ministrowi.


44
Projekt ustawy nie wprowadza zbyt wielu zmian w zakresie funkcjonowania polskiego ruchu
olimpijskiego, opisanym w przepisach Rozdziału 6 ustawy:” Narodowy ruch olimpijski”. Jednak
wskazać trzeba, że w proponowanych przepisach projektu przemodelowaniu ulega pozycja Polskiego
Komitetu Olimpijskiego, który poza utrzymaniem dotychczasowej pozycji wyłącznego reprezentanta
Polski w międzynarodowym ruchu olimpijskim, stać się ma z założenia organizacja reprezentującą w
szerokim zakresie interesy polskiego sportu i wobec organów administracji rządowej i samorządowej a
także organizacji, których cel działania jest istotny dla upowszechniania, popularyzacji i rozwoju
sportu. (art. 33 ust.3 pkt 4 projektu). Dla umożliwienia realizacji zadań wynikających z tak okre lonej
pozycji PKOL projekt ustawy przewiduje następujące instrumenty:

1) nadanie PKOL uprawnień do współpracy z Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej, Sejmem i
Senatem Rzeczypospolitej Polskiej oraz organami administracji we wszystkich sprawach dotyczących
sportu, w tym w szczególno ci przy opracowaniu i realizacji strategii rozwoju sportu a także programu
rozwoju inwestycji o szczególnym znaczeniu dla rozwoju sportu w Rzeczypospolitej Polskiej jak
również programu przygotowań olimpijskich.

2) wprowadzenie zasady, że Rząd Rzeczypospolitej Polskiej jest zobowiązany do zasięgnięcia opinii
Polskiego Komitetu Olimpijskiego co do projektu budżetu państwa w czę ci dotyczącej sportu

3) wprowadzenia zasady, iż minister wła ciwy do spraw sportu zobowiązany jest zasięgać opinii
Polskiego Komitetu Olimpijskiego we wszystkich sprawach istotnych dla upowszechniania,
popularyzacji i rozwoju sportu.

4) wyposażenie Polskiego Komitetu Olimpijskiego w kompetencje do opiniowania projektów aktów
prawnych, z zakresu sportu.

Wskazać trzeba, że poszerzone kompetencje Polskiego Komitetu Olimpijskiego, zgodnie z propozycją
zawartą w art. 36 projektu ustawy, w odniesieniu do paraolimpijskiego ruchu osób
niepełnosprawnych, przysługiwać będą Polskiemu Komitetowi Paraolimpijskiemu.

Praktyka stosowania ustawy o sporcie kwalifikowanym wykazała że dotychczasowe przepisy
regulujące organizację i funkcjonowanie Trybunału Arbitrażowego do Spraw Sportu, działającego przy
Polskim Komitecie Olimpijskim są niekonsekwentne i wprowadzają sporo trudno ci interpretacyjnych
co do zakładanej pozycji Trybunału w systemie orzekania w sprawach z zakresu sportu. Projekt
ustawy porządkuje te kwestie, w tym między innymi poprzez wyraźny powrót do tej roli Trybunału,
którą przewidywały jeszcze przepisy ustawy o kulturze fizycznej tj. do roli stałego sądu polubownego
w sprawach sportowych oraz swego rodzaju najwyższej instancji quasi-sądowej w sprawach
dotyczących orzeczeń dyscyplinarnych wydawanych przez polskie związki sportowe.