Poselski projekt ustawy o sporcie

45

Projekt ustawy likwiduje dotychczasową absolutną dowolno ć co do powoływania składu arbitrów
Trybunału, dodając do obecnych przepisów dodatkowy wymóg, by arbitrem zostać mogła wyłącznie
osoba posiadająca udokumentowaną wiedzę i do wiadczenie w dziedzinie sportu, etyki lub prawa i
dająca rękojmię prawidłowego wykonywania zadań arbitra Trybunału ( art. 36 ust.2 projektu )

Projekt ustawy likwiduje możliwo ć zaskarżania orzeczeń wydawanych przez Trybunał. Projekt
wychodzi z założenia, że postępowanie przed Trybunałem – z wyłączeniem oczywi cie tych orzeczeń,
które są wynikiem postępowania przed Trybunałem jako przed sadem polubownym – jest swego
rodzaju quasi-sądową kontrolą zgodno ci z prawem wewnątrzzwiązkowych orzeczeń dyscyplinarnych
tj. orzeczeń, dla których bazę prawna stanowią przepisy wewnętrzne polskiego związku sportowego
lub, rzadziej, międzynarodowej federacji sportowej. Wyłączenie tego rodzaju orzeczeń spod jurysdykcji
sądu powszechnego jest praktyką stosowaną wła ciwie we wszystkich organizacjach sportowych i
wynika ze specyfiki sportowego orzecznictwa dyscyplinarnego, które w swej istocie nie jest ani
postępowaniem administracyjnym ani tym bardziej rozstrzyganiem sporów o charakterze
cywilnoprawnym.

Ponieważ jednak problematyka orzecznictwa dyscyplinarnego jest jednym z najbardziej istotnych
segmentów działalno ci polskich związków sportowych, projekt ustawy zakłada po wiecenie osobnego
rozdziału ustawy tej wła nie problematyce. Jest rzeczą bezsporną, że orzeczenia dyscyplinarne z
jednej strony wydawane są w procesie zarządzania daną dyscyplina sportu praktycznie bez przerwy,
ponadto za ich waga, w szczególno ci w odniesieniu do pojedynczych zawodników, jest niezmiernie
istotna i często skutkuje czasową niemożno cią uprawiania sportu czyli wykonywania zawodu. W tym
stanie rzeczy absolutny brak jakichkolwiek przepisów ustawowych regulujących tę cze ć działalno ci
polskich związków sportowych wydaje się być błędem.
Wobec powyższego w Rozdziale 7 ustawy: „Odpowiedzialno ć dyscyplinarna i rozstrzyganie sporów w
sporcie” projekt przewiduje minimalne wymogi, jakim powinien odpowiadać regulamin dyscyplinarny
polskiego związku sportowego - którego wydanie, w my l przepisów art.37 ust.2 projektu jest
obowiązkiem polskiego związku sportowego - stanowiący bazę prawną dla prowadzonych postępowań
dyscyplinarnych i wydawanych w tym zakresie orzeczeń. Po pierwsze projekt okre la, co powinien
zawierać regulować regulamin dyscyplinarny , wskazując jasno w art. 37 ust.3, że reguluje on:

1) przewinienia, za których popełnienie ponosi się odpowiedzialno ć dyscyplinarną;
2) organy dyscyplinarne uprawnione do orzekania i ich kompetencje;
3) tryb postępowania;
4) rodzaje wymierzanych kar dyscyplinarnych.

Jednym z kluczowych przepisów w odniesieniu do zasad regulowania odpowiedzialno ci dyscyplinarnej
w sporcie jest art.38 projektu, który precyzyjnie wskazuje na najbardziej kluczowe zasady

46
postępowania dyscyplinarnego. Projekt wychodzi z założenia, że nałożone na polski związek sportowy
wymogi co do zasad, które powinny być zawarte w regulaminie dyscyplinarnym, zagwarantują
zdecydowanie wyższą jako ć zarówno samych przepisów dyscyplinarnych jak i prowadzonych na ich
podstawie postępowań.
Do wymogów tych zaliczyć należy:

1) wprowadzenie zasady, że kara dyscyplinarna może być wymierzona jedynie za przewinienia
wymienione w regulaminie dyscyplinarnym, co do tej pory nie jest powszechna praktyką w
polskich związkach sportowych
2) nałożenie obowiązku przestrzegania przez organy orzekające kary dyscyplinarne zasady, że
kara dyscyplinarna powinna być adekwatna do wagi naruszenia obowiązków wynikających z
udziału we współzawodnictwie sportowym oraz stopnia zawinienia.
3) nałożenie obowiązku wydanie orzeczenia dyscyplinarnego po wyja nieniu okoliczno ci
faktycznych sprawy z zapewnieniem aktywnego udziału stron w każdym stadium
postępowania
4) wyraźne wprowadzanie zasady jawno ci i dwuinstancyjno ci postępowania z zapewnieniem
fachowej pomocy prawnej dla stron w jego toku

Rozdział 8 projektu: „Zawodnicy” reguluje status prawny zawodnika. Projekt ustawy utrzymuje
konstrukcję zakładającą, że wymogiem koniecznym dla zawodnika będzie uzyskanie licencji
wła ciwego polskiego związku sportowego, przy czym – podobnie, jak ma to miejsce pod rządami
aktualnie obowiązujących przepisów - nie będzie to zezwolenie na uprawianie okre lonej dyscypliny
sportu, lecz dokument uprawniający do udziału we współzawodnictwie sportowym w rozumieniu
projektu ustawy. Kompetencję do okre lenia warunków i trybu wydawania i pozbawiania licencji
projekt ustawy pozostawia polskim związkom sportowym.

Wydanie licencji nadal uzależnione będzie od obowiązku złożenia przez zawodnika pisemnego
o wiadczenia o poddaniu się obowiązkowi przestrzegania statutu i regulaminów polskiego związku
sportowego oraz międzynarodowych organizacji sportowych, a także odpowiedzialno ci dyscyplinarnej,
stwarzając tym samym wyraźną podstawę prawną do egzekwowania tej odpowiedzialno ci.

Zachowane zostały obecnie obowiązujące rozwiązania w zakresie zaliczania okresów pobierania
stypendiów sportowych do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze.




47
Przepisy projektu ustawy wprowadzają istotne zmiany w zakresie regulacji co do osób uprawionych do
prowadzenia zajęć w zakresie sportu. Regulacje te zawarte są w Rozdziale 9: „Kwalifikacje zawodowe
w sporcie”.
Nadanie zawodowi trenera wła ciwej rangi oraz stworzenia podstaw do rozwoju zawodowego osób
działających w sporcie w kierunku nabywania wiedzy specjalistycznej stanowi kluczowy element
strategii rozwoju sportu w Polsce. Trener jest na ogół pierwsza osobą pozyskującą młodych ludzi do
sportu i decydującą o ich pozostaniu w rodowisku sportowym a następnie o ewentualnych wynikach
sportowych.
Przepisy projektu koncentrują się na tych instrumentach, które po pierwsze mają zachęcać do
uzyskiwania kwalifikacji trenera sportowego, a to ze względu na nadanie zawodowi trenera sportu
znacznie większej rangi społecznej, niż ma to miejsce obecnie. Wydaje się, że w aktualnym systemie
zarządzania sportem warto ć zawodu trenera ulega coraz głębszej dewaluacji. Fakt załamania się
tradycyjnego systemu finansowania klubów sportowych spowodował, że zmniejsza się dramatycznie
ilo ć miejsc pracy dla trenerów, za do tej pory nie wprowadzono instrumentów zachęcających
trenerów do podejmowania pracy w miejscu które wydaje się najbardziej naturalne czyli w szkołach. Z
drugiej strony brak jest jakiegokolwiek systemu zachęt dla nauczycieli wychowania fizycznego do
podnoszenia swoich kwalifikacji , wyboru specjalizacji i uzyskiwania statusu trenera sportowego.

Projekt ustawy likwiduje sztuczny i stanowiący niezrozumiałą specyfikę polskiego systemu podział na
trenerów i instruktorów sportu. Założeniem jest, by w wiadomo ci społecznej oraz w przepisach
prawa funkcjonował jeden zawód: trener. Kwestie nowej nomenklatury, stopni i klas trenerskich oraz
sposobu nabywania uprawnień projekt ustawy pozostawia do rozstrzygnięcia wła ciwemu ministrowi
na drodze wydania stosownych przepisów wykonawczych.

Projekt wprowadza przymus prowadzenia zajęć w zakresie sportu, w tym pozalekcyjnych zajęć
sportowych w szkołach, w tym w szkołach wyższych, przez osoby posiadające uprawnienia trenera. Z
jednej strony tak sformułowany przepis zachęcać będzie do podnoszenia kwalifikacji i uzyskiwania
tytułu trenera przez nauczycieli wychowania fizycznego, z drugiej tworzyć ma zdecydowanie szerszy
rynek pracy dla trenerów.
Projekt utrzymuje zasadę konieczno ci uzyskania licencji dla trenera wydawanej przez polski związek
sportowy dla wzmocnienia wła ciwych relacji pomiędzy osobami prowadzącymi zajęcia w zakresie
sportu a podmiotami, które następnie konsumują pracę trenerów czyli związkami sportowymi.

Projekt wprowadza zasadę, że kształcenia trenerów w cało ci podlega nadzorowi ministra wła ciwego
do spraw sportu, za zasada ta ulega wzmocnieniu poprzez zmiany w przepisach regulujących
funkcjonowanie szkolnictwa wyższego , polegające na wprowadzeniu kategorii uczelni sportowej,
przekształceniu akademii wychowania fizycznego w uczelnie sportowe i poddaniu ich w cało ci
nadzorowi ministra wła ciwego do spraw sportu.

48
Projekt przewiduje swego rodzaju odrębną cieżkę rozwoju zawodowego dla nauczycieli wychowania
fizycznego posiadających status trenera i prowadzących zajęcia z zakresu sportu. Przepisy art. 53
przewidują, że awans na kolejny stopień awansu zawodowego nauczyciela będzie możliwy po
wykazaniu pracy w charakterze trenera przez okre lony okres czasu ( każdorazowo kolejne trzy lata).
Jednocze nie przepisy mają zachęcać trenerów do podejmowania pracy w szkole, w tym poprzez
wprowadzenie zasady, że staż pracy w charakterze trenera umożliwi z dniem podjęcia pracy szkole
uzyskanie okre lonego, wyższego niż w normalnym trybie, statusu nauczycielskiego.

W projekcie ustawy utrzymuje się również możliwo ć przyznania przez klub sportowy trenerom, którzy
nie otrzymują wynagrodzenia w związku z wykonywaniem swojej funkcji, stypendium trenerskiego, z
wszystkimi konsekwencjami związanymi z nabyciem okre lonych uprawnień pracowniczych związanych
ze stażem pracy.

Utrzymano również, w odniesieniu do obowiązujących przepisów ustawy o sporcie kwalifikowanym,
reglamentację prawną dotyczącą wykonywania funkcji sędziego sportowego. Ogólne postanowienia,
dotyczące kwalifikacji osób wykonujących działalno ć w tym zakresie, a także obowiązek uzyskania
licencji sędziego sportowego, zawarto w art. 55 projektu ustawy.


W rozdziale 10 projektu ustawy: „Bezpieczeństwo w sporcie” wprowadzono zasadę ,iż polski związek
sportowy zobowiązany jest do zapewnienia – we współpracy z wła ciwymi organami władzy publicznej
– bezpieczeństwa uprawiania danej dyscypliny sportu w ramach współzawodnictwa, które ten związek
organizuje, czego elementem jest konieczno ć wydania stosownego regulaminu w tym zakresie
(art.56 ust. 1 i 2 ).

Rozdział 11 projektu: „Zwalczanie dopingu w sporcie” dostosowuje przepisy w tym zakresie do
aktualnych regulacji organizacji międzynarodowych, w tym wiatowego Kodeksu Antydopingowego.

Projekt w rozdziale 12 „Odpowiedzialno ć cywilna i karna” w zakresie odpowiedzialno ci karnej
zawiera jedynie normę sankcjonującą okre lone czyny związane z działaniami polegającymi na
wprowadzaniu do obrotu substancji zabronionych lub przyrządów umożliwiających stosowanie metody
zabronionej albo uczestniczeniu w takim obrocie. (art.61 projektu). Wszystkie pozostałe czyny
zabronione związane z działalno cią w sporcie, w tym zespół przepisów anty-korupcyjnych ,
ulokowane zostały w kodeksie karnym.

Co do odpowiedzialno ci cywilnej, projekt ustawy po raz pierwszy w odniesieniu do osób
zarządzających i nadzorujących polski związek sportowy wprowadza wyraźną odpowiedzialno ć wobec
tego związku za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem, chyba że

49
osoby te nie ponosi winy. Ponadto projekt wprowadza zasadę odpowiedzialno ci solidarnej , jeżeli
szkodę wyrządziło kilka osób wspólnie. (art. 60 ust. 1 i 2 projektu).

Projekt ustawy wprowadza szereg istotnych zmian w przepisach obowiązujących.
Projekt wprowadza zmiany w ustawach konstytuujących jednostki samorządu terytorialnego
wszystkich szczebli, poprzez dopisanie sportu jako zadań własnych tych jednostek.
Zmiany wprowadzono również w przepisach dotyczących opodatkowania podatkami lokalnymi oraz
podatkiem rolnym, dla wzmocnienia zasady wprowadzonej przepisami projektu o zwolnieniu od tych
podatków gruntów zajętych pod obiekty sportowe wykorzystywane na cele upowszechniania i
popularyzacji sportu a także na zajęcia sportowe dzieci i młodzieży.

W projekcie proponuje się zdecydowanie obniżenie (10-cio krotne, z poziomu 3% warto ci gruntu do
poziomu 0,3 % tej warto ci) opłat za użytkowanie wieczyste gruntów przeznaczonych na działalno ć
związków i klubów sportowych, które to opłaty stanowią obecnie ogromne obciążenie finansowe,
często przekraczające w praktyce budżety roczne tych organizacji.

Projekt ustawy znosi również wszelkie ograniczenia dla jednostek samorządu terytorialnego w zakresie
możliwo ci nabywania udziałów lub akcji w spółkach prawa handlowego będących klubami
sportowymi.

Projekt porządkuje również te dziedziny, które były do tej pory objęte regulacjami ustawy o kulturze
fizycznej. Wobec założenia utraty mocy tej ustawy wraz z uchwaleniem nowej ustawy o sporcie, czę ć
przepisów – w tym np. przepisów regulujących ilo ć zajęć wychowania fizycznego w szkołach,
prowadzenia zajęć z zakresu rehabilitacji ruchowej, posiadania broni i amunicji sportowej, żeglugi
morskiej i ródlądowej czy przepisów o ratownictwie osób przebywających w górach czy tez na
wodach – należało przenie ć do wła ciwych ustaw tematycznych.

Projekt proponuje wprowadzenie szeregu zmian w ustawach podatkowych.
Propozycje te są konsekwencją analizy obecnej sytuacji finansowej sportu, który – wobec braku
perspektyw wzrostu finansowania z budżetu Państwa – musi poszukiwać nowych źródeł finansowania
swojej działalno ci. Jednocze nie przepisy prawa powinny zmierzać do się zmniejszenia w sposób
maksymalnie możliwy obciążenia finansowego podmiotów sportowych podatkami i opłatami. W
zakresie zmniejszenia obciążeń projekt ustawy proponuje rozwiązania opisane wyżej.
Co do pozyskiwania nowych źródeł finansowania działalno ci, źródłami takimi są na pewno jednostki
samorządu terytorialnego, stad proponowane zmiany przepisów dla likwidacji wszelkich barier
utrudniających finansowanie sportu przez te jednostki.
Pozostałymi alternatywnymi źródłami finansowania jest na pewno współpraca z przedsiębiorcami co
do szeroko pojętego sponsoringu oraz kooperacji marketingowej a także budżety domowe obywateli,
ogromne i do tej pory absolutnie niezauważane źródło finansowania sportu. Te dwie ostatnie