Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym

Warszawa, 16 września 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140 – 142(6)/09



Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec
senackiego projektu ustawy

- o zmianie ustawy - Prawo o ruchu
drogowym (druk nr 2216).

Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra Spraw
Wewnętrznych i Administracji do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku
prac parlamentarnych.



(-) Donald Tusk

Stanowisko Rządu
wobec senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym
(druk nr 2216)




Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym (druk nr 2216)
stanowi realizację wyroku z dnia 3 czerwca 2008 r. (sygn. akt P 4/06) Trybunału
Konstytucyjnego, który orzekł, iż:
1) art. 130a ust. 10 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym
w zakresie, w jakim dopuszcza odjęcie prawa własności pojazdu bez prawomocnego
orzeczenia sądu, jest niezgodny z art. 46, art. 21 ust. 1, art. 64 ust. 1 w związku z art.
31 ust. 3 oraz z art. 64 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
2) art. 130a ust. 11 pkt 3 ustawy powołanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 64 ust. 3
Konstytucji RP;
3) § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia
2 sierpnia 2002 r. w sprawie usuwania pojazdów (Dz. U. Nr 134, poz. 1133, z późn.
zm.) jest niezgodny z art. 130a ust. 11 pkt 3 ustawy powołanej w punkcie 1 oraz z art.
92 ust. 1 i art. 46 Konstytucji RP.
Zaproponowane w senackim projekcie zmiany do ustawy – Prawo o ruchu drogowym
polegają na wprowadzeniu sądowego trybu rozstrzygania w przedmiocie utraty własności
pojazdu usuniętego z drogi, który w ustawowym terminie 6 miesięcy nie został odebrany
przez osobę uprawnioną. Zgodnie z projektowaną regulacją na wniosek podmiotu, który
wydał dyspozycję usunięcia pojazdu, sąd będzie orzekał w przedmiocie sprzedaży pojazdu, co
w opinii projektodawcy przyczyni się do skuteczniejszego odbioru pojazdów z parkingu przez
ich właścicieli oraz pozwoli na zaspokojenie roszczeń z tytułu opłat za usunięcie i parkowanie
pojazdu. Zakwestionowany przepis art. 130a ust. 10 ustawy – Prawo o ruchu drogowym
stanowi o przejściu pojazdu na rzecz Skarbu Państwa na mocy ustawy. Przedmiotowy senacki
projekt ustawy uzależnia złożenie wniosku do sądu o sprzedaż pojazdu od spełnienia łącznie
trzech przesłanek:
a) nieodebrania pojazdu z parkingu w terminie 6 miesięcy od dnia usunięcia;
b) bezskutecznego wezwania właściciela pojazdu do uiszczenia opłaty za
usuniecie i parkowanie pojazdu oraz do odbioru pojazdu w terminie 30 dnia od
dnia wezwania łącznie z pouczeniem w wezwaniu o skutkach nieodebrania
pojazdu;
c) niespełnienia w terminie 30 dni od dnia wezwania ciążących na właścicielu
obowiązków.
Z uwagi na konieczność dostosowania przepisów prawa do powołanego wyżej wyroku
Trybunału Konstytucyjnego w resorcie spraw wewnętrznych i administracji przygotowywany
jest projekt rządowy ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz o zmianie
niektórych innych ustaw, będący na etapie ponownych uzgodnień międzyresortowych.
Projekt zakłada kompleksową nowelizację ustawy – Prawo o ruchu drogowym, w tym
również zmiany w zakresie realizacji ww. wyroku Trybunału Konstytucyjnego, odmienne od
zaproponowanych w senackim projekcie ustawy, polegające na:
1) określeniu, że w przypadku pojazdu usuniętego z drogi starosta występuje do sądu z
wnioskiem o orzeczenie jego przepadku na rzecz powiatu, jeżeli pojazd nie został
odebrany przez osobę uprawnioną w terminie 3 miesięcy od dnia usunięcia. Sąd będzie
orzekał o przepadku pojazdu w postępowaniu cywilnym w trybie nieprocesowym;
2) przekazaniu zadań w zakresie usuwania i parkowania pojazdów, jako zadania własnego,
powiatom realizowanym przez powiatowe jednostki organizacyjne bądź poprzez
podmioty wyłonione w trybie ustawy o zamówieniach publicznych. W celu zapewnienia
środków na realizację tego zadania powiaty będą dofinansowane ze środków Narodowego
Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Jeżeli przejęty pojazd uznany
zostanie za odpad, Fundusz będzie udzielał dofinansowania powiatom w formie dotacji.
Dofinansowanie będzie udzielane na warunkach podobnych do dofinansowania gmin w
zakresie zbierania porzuconych pojazdów wycofanych z eksploatacji (art. 50a ustawy –
Prawo o ruchu drogowym). Powiat otrzyma dotację proporcjonalną do liczby pojazdów
przekazanych do stacji demontażu, wskazanych we wniosku. Projekt przewiduje zmiany
w art. 401 ust. 12 oraz w art. 415 ust. 5b ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo
ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) dotyczące
dofinansowania powiatów w zakresie zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji,
nabytych w drodze przepadku w trybie art. 130a ust. 10 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r.
– Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, z późń. zm.).

2
W odniesieniu do senackiego projektu, w opinii Rady Ministrów, rozwiązanie kwestii
wskazanej w wyroku Trybunału Konstytucyjnego ma charakter jedynie częściowy
i jednocześnie budzi następujące zastrzeżenia:

1) zgodnie z art. 1 pkt 2 projektu projektowany art. 130a ust. 10a ustawy zakłada, że do
sądu z wnioskiem o orzeczenie sprzedaży pojazdu będzie mógł występować podmiot,
który wydał dyspozycję usunięcia pojazdu. Wydaje się, że zaproponowane
rozwiązanie może rodzić poważne problemy w jego realizacji. Podmiot zlecający
usunięcie pojazdu nie jest wyspecjalizowany w zakresie postępowania cywilnego.
Nawet gdyby czynności te miały być wykonywane przykładowo przez komórki
prawne Policji, to ilość tego typu spraw zmuszałaby do znacznego rozbudowania ich
struktur;
2) projektowany art. 130a ust. 10c stanowi o niezwłocznym wydaniu przez sąd
postanowienia o sprzedaży pojazdu. Przepis ten wprowadza wymóg orzekania o
sprzedaży pojazdu w drodze prawomocnego orzeczenia sądu, jednak wbrew
wytycznym Trybunału Konstytucyjnego, uzależnia pozbawienie własności wyłącznie
od ziszczenia się ustawowych przesłanek formalnych. Zgodnie z uzasadnieniem
wyroku Trybunału udział sądu nie może sprowadzać się do tylko do niejako
automatycznego orzekania o pozbawieniu prawa własności. Mechanizm taki będzie
uniemożliwiał zweryfikowanie zasadności usunięcia pojazdu z drogi.
Przygotowywany projekt rządowy czyni zadość powyższemu poglądowi
Trybunału Konstytucyjnego i zakłada propozycję następującego brzmienia
projektowanego art. 6107 § 3 Kodeksu postępowania cywilnego: „§ 3. Przed
wydaniem orzeczenia o przepadku pojazdu sąd bada, czy zostały spełnione ku temu
wszystkie przesłanki, a w szczególności, czy pojazd można uznać za porzucony z
zamiarem wyzbycia się lub czy w poszukiwaniu osoby uprawnionej do jego odbioru,
dołożono należytej staranności oraz czy orzeczenie przepadku nie będzie sprzeczne z
zasadami współżycia społecznego.”;
3) zgodnie z intencją projektodawcy suma uzyskana ze sprzedaży pojazdu będzie służyła
zaspokojeniu opłat za jego usunięcie i parkowanie, zaś nadwyżka, po potrąceniu
kosztów sprzedaży, będzie przekazywana do depozytu sądowego (projektowany art.
130a ust. 10d ustawy). Biorąc pod uwagę zasadę legalizmu statuowaną art. 7

3
Konstytucji RP wątpliwości budzi kwestia, iż w projekcie nie został wskazany
podmiot uprawniony do odbioru depozytu (tj. „nadwyżki” uzyskanej ze sprzedaży po
potrąceniu kosztów sprzedaży).

Mając na względzie powyższe, Rada Ministrów wnosi o rezygnację z dalszych prac
nad projektem senackim ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym.




4