Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw

przewiduje doręczenie zaskarżonego postanowienia tylko jednej ze stron oraz w wypadkach
wskazanych w art. 394 § 1 pkt 5 – niezwłocznie po złożeniu zażalenia bez doręczenia go
stronie przeciwnej. Odpowiedź na zażalenie może być wniesiona wprost do sądu drugiej
instancji w terminie tygodniowym od dnia doręczenia zażalenia.”;
29) art. 39823 otrzymuje brzmienie:
„Art. 39823. § 1. Rozpoznając skargę na postanowienie referendarza w przedmiocie
kosztów sądowych lub kosztów procesu oraz na postanowienie o odmowie ustanowienia
adwokata lub radcy prawnego, sąd wydaje postanowienie, w którym zaskarżone
postanowienie referendarza sądowego utrzymuje w mocy albo je zmienia.
§ 2. W sprawach, o których mowa w § 1, wniesienie skargi na postanowienie
referendarza wstrzymuje jego wykonalność. Sąd orzeka jako sąd drugiej instancji, stosując
odpowiednio przepisy o zażaleniu.”;
30) w art. 436:
a) § 3 uchyla się,
b) § 4 otrzymuje brzmienie:
„§ 4. Jeżeli strony nie uzgodniły osoby mediatora, sąd kieruje je do stałego mediatora
posiadającego wiedzę teoretyczną, w szczególności posiadającego wykształcenie z zakresu
psychologii, pedagogiki, socjologii lub prawa oraz umiejętności praktyczne w zakresie
prowadzenia mediacji w sprawach rodzinnych.”;
31) art. 4452 otrzymuje brzmienie:
„Art. 4452. W każdym stanie sprawy o rozwód lub separację sąd może skierować
strony do mediacji w celu ugodowego załatwienia spornych kwestii dotyczących
zaspokojenia potrzeb rodziny, alimentów, sposobu sprawowania władzy rodzicielskiej,
kontaktów z dziećmi oraz spraw majątkowych podlegających rozstrzygnięciu w wyroku
orzekającym rozwód lub separację. Przepis art. 436 § 4 stosuje się odpowiednio.”;
32) w art. 5111 § 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. W terminie tygodniowym od dnia doręczenia zarządzenia o zwrocie pisma
z przyczyn określonych w § 1 wnioskodawca może uiścić brakującą opłatę. Jeżeli opłata
została wniesiona we właściwej wysokości, wniosek wywołuje skutek od daty pierwotnego

10
wniesienia. Skutek taki nie następuje w razie kolejnego zwrotu wniosku z tej samej
przyczyny.”;
33) w art. 545 § 4 otrzymuje brzmienie:
„§ 4. Kto zgłosił wniosek o ubezwłasnowolnienie w złej wierze lub lekkomyślnie,
podlega karze grzywny.”;
34) po art. 560 dodaje się art. 5601 w brzmieniu:
„Art. 5601. W sprawach o ubezwłasnowolnienie, o uchylenie oraz zmianę
ubezwłasnowolnienia sąd może ustanowić dla osoby, której dotyczy wniosek
o ubezwłasnowolnienie lub dla osoby ubezwłasnowolnionej, adwokata lub radcę prawnego
z urzędu, nawet bez jej wniosku, jeżeli osoba ta ze względu na stan zdrowia psychicznego nie
jest zdolna do złożenia wniosku, a sąd uzna udział adwokata lub radcy prawnego w sprawie
za potrzebny.”;
35) art. 568 otrzymuje brzmienie:
„Art. 568. Sądem opiekuńczym jest sąd rodzinny.”;
36) art. 570² otrzymuje brzmienie:
„Art. 570². W sprawie, w której zawarcie ugody jest dopuszczalne, sąd może
skierować uczestników do mediacji. Przedmiotem mediacji może być także określenie
sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej. Jeżeli uczestnicy postępowania nie uzgodnili
osoby mediatora, sąd kieruje ich do mediacji prowadzonej przez stałego mediatora, o którym
mowa w art. 436 § 4.”;
37) art. 603 otrzymuje brzmienie:
„Art. 603. § 1. Kuratora dla osoby prawnej ustanawia sąd rejestrowy, w którego
okręgu osoba ta ma lub miała ostatnią siedzibę.
§ 2. Sąd może wszcząć postępowanie z urzędu.
§ 3. Postanowienie jest skuteczne i wykonalne z chwilą jego ogłoszenia, a gdy
ogłoszenia nie było, z chwilą jego wydania”;
38) w art. 735 dotychczasową treść oznacza się jako § 1 i dodaje się § 2 w brzmieniu:
„§ 2. W sprawie, którą rozpoznaje sąd w składzie trzyosobowym, w wypadku
niecierpiącym zwłoki postanowienie w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia może być
wydane przez sąd w składzie jednego sędziego.”;

11
39) w art. 829 w pkt 7 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 8 w brzmieniu:
„8) produkty lecznicze w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r.
– Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271) niezbędne do funkcjonowania
zakładu opieki zdrowotnej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r.
o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89, z późn. zm.3)) przez okres
trzech miesięcy oraz niezbędne do jego funkcjonowania wyroby medyczne w rozumieniu
przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o wyrobach medycznych (Dz. U. Nr 93,
poz. 896, z późn. zm.4)).”;
40) w art. 831:
a) w § 1 w pkt 5 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 6 i 7 w brzmieniu:
„6) świadczenia z pomocy społecznej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia
12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2008 r. Nr 115, poz. 728, z późn. zm.5));
7) wierzytelności przypadające dłużnikowi z budżetu państwa lub od Narodowego
Funduszu Zdrowia z tytułu udzielania świadczeń opieki zdrowotnej w rozumieniu przepisów
ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027) przed ukończeniem udzielania
tych świadczeń, w wysokości 75 % każdorazowej wypłaty, chyba że chodzi o wierzytelności
pracowników dłużnika lub świadczeniodawców, o których mowa w art. 5 pkt 41 lit. a i b
ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027).”,
b) § 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. W przypadkach, o których mowa w § 1 pkt 1, 2 i 7, nie podlegają egzekucji
również sumy i świadczenia w naturze już wypłacone lub wydane.”,
c) § 3 uchyla się.

Art. 2. W ustawie z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2002 r. Nr 123,
poz. 1058, z późn. zm.6)) w art. 28 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. W sprawach, w których pomoc prawna ma z mocy przepisów prawa nastąpić
z urzędu, zwolnić adwokata od udzielenia tej pomocy może tylko organ, który go wyznaczył,
chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.”.

12
Art. 3. W ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U.
Nr 167, poz. 1398, z późn. zm.7)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 96 w ust. 1 po pkt 9 dodaje się pkt 9a w brzmieniu:
„9a) osoba ubezwłasnowolniona w sprawach o uchylenie lub zmianę
ubezwłasnowolnienia;”;
2) w art. 105 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Wniosek o przyznanie zwolnienia od kosztów sądowych należy zgłosić na piśmie
lub ustnie do protokołu w sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona lub już się toczy.
W razie złożenia wniosku ustnie do protokołu, oświadczenie, o którym mowa w art. 102
ust. 2, może być złożone także do protokołu.”;
3) po art. 111 dodaje się art. 1111 w brzmieniu:
„Art. 1111.
Postanowienie o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych lub
o cofnięciu takiego zwolnienia doręcza się tylko stronie, która uprzednio złożyła wniosek
o zwolnienie od kosztów.”;
4) art. 112 otrzymuje brzmienie:
„Art. 112. 1. Zgłoszenie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych oraz wniesienie
środka odwoławczego od postanowienia o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych nie
wstrzymuje biegu toczącego się postępowania, chyba że chodzi o zwolnienie powoda od
kosztów sądowych na skutek wniosku zgłoszonego w pozwie lub przed wytoczeniem
powództwa.
2. Jeżeli wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych zgłoszony przed upływem
terminu do opłacenia pisma został prawomocnie oddalony, przewodniczący wzywa stronę do
opłacenia złożonego pisma, na podstawie art. 130 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r.
– Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.2)).
3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się, jeżeli pismo podlegające opłacie w wysokości stałej
lub stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu sporu lub
wartości przedmiotu zaskarżenia, zostało wniesione przez adwokata, radcę prawnego lub
rzecznika patentowego. W takim przypadku, jeżeli wniosek o zwolnienie od kosztów
sądowych złożony przed upływem terminu do opłacenia pisma został oddalony, tygodniowy
termin do opłacenia pisma biegnie od dnia doręczenia stronie postanowienia, a gdy
postanowienie zostało wydane na posiedzeniu jawnym – od dnia jego ogłoszenia. Jeżeli

13
jednak o zwolnieniu od kosztów sądowych orzekał sąd pierwszej instancji, a strona wniosła
zażalenie w przepisanym terminie, termin do opłacenia pisma biegnie od dnia doręczenia
stronie postanowienia oddalającego zażalenie, a jeżeli postanowienie sądu drugiej instancji
zostało wydane na posiedzeniu jawnym – od dnia jego ogłoszenia.
4. Ponowny wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, oparty na tych samych
okolicznościach, nie ma wpływu na bieg terminu do opłacenia pisma.”.

Art. 4. W sprawach wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy, do czasu zakończenia
postępowania w danej instancji, stosuje się przepisy dotychczasowe.

Art. 5. Przepisy art. 117, art. 1171, art. 1172, art. 1173, art. 118, art. 119, art. 1191, art. 124,
art. 373, art. 39823, art. 829 pkt 8 ustawy, o której mowa w art. 1, art. 28 ust. 2 ustawy,
o której mowa w art. 2, oraz art. 112 ustawy, o której mowa w art. 3, w brzmieniu nadanym
niniejszą ustawą, stosuje się z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Art. 6. Akt wykonawczy wydany na podstawie art. 131 § 2 ustawy, o której mowa w art. 1,
zachowuje moc do czasu wejścia w życie aktu wykonawczego, wydanego na podstawie
art. 131 § 2 ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, jednak
nie dłużej niż przez okres 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

Art. 7. Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.



1) Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze i ustawę z dnia
28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1965 r. Nr 15, poz. 113, z 1974 r. Nr 27,
poz. 157 i Nr 39, poz. 231, z 1975 r. Nr 45, poz. 234, z 1982 r. Nr 11, poz. 82 i Nr 30, poz. 210, z 1983 r.
Nr 5, poz. 33, z 1984 r. Nr 45, poz. 241 i 242, z 1985 r. Nr 20, poz. 86, z 1987 r. Nr 21, poz. 123, z 1988 r.
Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 4, poz. 21 i Nr 33, poz. 175, z 1990 r. Nr 14, poz. 88, Nr 34, poz. 198, Nr 53,
poz. 306, Nr 55, poz. 318 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 7, poz. 24, Nr 22, poz. 92 i Nr 115, poz. 496,
z 1993 r. Nr 12, poz. 53, z 1994 r. Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 24, poz. 110,
Nr 43, poz. 189, Nr 73, poz. 350 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43, poz. 270, Nr 54, poz. 348, Nr 75,
poz. 471, Nr 102, poz. 643, Nr 117, poz. 752, Nr 121, poz. 769 i 770, Nr 133, poz. 882, Nr 139, poz. 934,
Nr 140, poz. 940 i Nr 141, poz. 944, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 757, z 1999 r. Nr 52,
poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 269 i 271, Nr 48, poz. 552 i 554, Nr 55, poz. 665, Nr 73, poz. 852, Nr 94,
poz. 1037, Nr 114, poz. 1191 i 1193 i Nr 122, poz. 1314, 1319 i 1322, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 49,

14