Rządowy projekt ustawy o rolnictwie ekologicznym

przechowują tych produktów w celach innych niż sprzedaży, ani nie przywożą takich
produktów z państw trzecich, ani też nie zleciły tych czynności stronie trzeciej, nie będzie
miało wpływu na poziom konkurencyjności przedsiębiorstw. Wyłączenie to nie wpłynie
negatywnie na wiarygodność systemu kontroli w rolnictwie ekologicznym, gdyż każdy
produkt znajdujący się na rynku i noszący oznakowanie odnoszące się do rolnictwa
ekologicznego musi być wyprodukowany przez producenta znajdującego się pod kontrolą
jednostki certyfikującej. Wyłączenie dotyczy części małych punktów sprzedaży i ma na celu
uniknięcie obciążenia finansowego, jakie jest związane z kosztem kontroli. Warunki te
spełniają tylko podmioty, w których asortyment produktów rolnictwa ekologicznego jest
bardzo ograniczony i produkty te nie są poddawane wyżej wymienionym czynnościom.
Liczba punktów sprzedaży produktów ekologicznych oraz ich udział w rynku są trudne do
oszacowania, należałoby bowiem sprawdzić, czy w asortymencie danego punktu sprzedaży
znajduje się jakiś produkt ekologiczny. Dane takie nie są zbierane. Udział rolnictwa
ekologicznego w całości rolnictwa, pod względem powierzchni użytków rolnych, nie
przekracza 2 %, a tylko niewielka część z wytworzonych i sprzedawanych produktów będzie
korzystać z takiego odstępstwa.

5. Wpływ projektowanej ustawy na sytuację i rozwój regionalny
Wejście w życie projektowanej ustawy może się przyczynić do rozwoju regionalnego dzięki
zwiększeniu popytu i podaży produktów rolnictwa ekologicznego oraz podniesieniu poziomu
wiarygodności całego segmentu rolnictwa ekologicznego, a w efekcie ułatwieniu zbytu
produktów ekologicznych. W szczególności wejście w życie projektowanej ustawy może się
przyczynić do rozwoju regionów, w których sposób prowadzenia gospodarstw metodami
ekologicznymi występuje najczęściej i w których wytwarza się najwięcej produktów
rolnictwa ekologicznego.

6. Konsultacje społeczne
Projekt ustawy został przesłany do organizacji zrzeszających producentów wytwarzających
produkty metodami ekologicznymi, to jest: Polskiego Związku Rolników Ekologicznych,
Stowarzyszenia Producentów ywności Metodami Ekologicznymi Ekoland, Augustowsko-
-Podlaskiego Stowarzyszenia Eko-Rolników, Zrzeszenia Wytwórców Polskiego Rolnictwa
Ekologicznego, Polskiego Klubu Ekologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Rolników
Ekologicznych, do jednostek certyfikujących w rolnictwie ekologicznym, członków Rady

35
Rolnictwa Ekologicznego oraz związków zawodowych, a w szczególności do:
Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych, Związku Zawodowego Rolników
„OJCZYZNA”, Związku Zawodowego Centrum Narodowe Młodych Rolników, Krajowego
Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych, OPZZ Rolników i Organizacji
Rolniczych, Federacji Branżowych Związków Producentów Rolnych, Krajowej Komisji
NSSZ „Solidarność”, NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych, Związku
Zawodowego Rolnictwa „SAMOOBRONA”, Związku Zawodowego Rolników
Rzeczpospolitej „SOLIDARNI”, Krajowej Rady Izb Rolniczych Forum Związków
Zawodowych, Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych, Konfederacji Pracodawców
Polskich, Związku Rzemiosła Polskiego, Business Centre Club, Rady Gospodarki
ywnościowej i Federacji Gospodarki ywnościowej RP.
W ramach konsultacji społecznych do projektu ustawy zostały zgłoszone uwagi przez
jednostkę certyfikującą Bioekspert, jednostkę certyfikującą Biocert, jednostkę certyfikującą
Centrum Jakości AgroEko, stowarzyszenie „Polska Ekologia”, Radę Wojewódzką Kielecką
Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych
„Solidarność”, Oddział Wschodniomazowieckiego Stowarzyszenia EKOLAND i Radę
Rolnictwa Ekologicznego.
Projekt ustawy był również omawiany na spotkaniach z jednostkami certyfikującymi,
producentami rolnymi, przetwórcami oraz przedstawicielami ośrodków naukowych.
Uwagi zgłoszone przez jednostkę certyfikującą Bioekspert dotyczyły problemu pojawiania się
na rynku środków do produkcji ekologicznej (w szczególności nawozów i środków
poprawiających właściwości gleby) niedopuszczonych do stosowania w rolnictwie
ekologicznym, a oznakowanych w sposób sugerujący, iż są one zgodne z przepisami
dotyczącymi rolnictwa ekologicznego. Jednostka certyfikująca Bioekspert zwróciła jednak
uwagę, iż problem ten nie dotyczy wyłącznie środków do produkcji ekologicznej
wymienionych w art. 16 ust. 1 rozporządzenia nr 834/2007, ale może również dotyczyć
wszystkich pozostałych środków produkcji, w tym na przykład preparatów do
kompostowania czy maści ogrodniczych.
Zdaniem projektodawcy, w przypadku gdy zasady stosowania w rolnictwie ekologicznym
tych preparatów czy maści zostaną określone zgodnie z art. 16 ust. 4 rozporządzenia
nr 834/2007, na podstawie upoważnienia do wydania rozporządzenia zgodnie z art. 15 ust. 1
pkt 1 projektowanej ustawy (obecnie art. 18 pkt 2), produkty te obejmować będzie definicja
środka do produkcji ekologicznej. Dodatkowo w związku ze zgłoszonymi uwagami przepisy

36
zostały uzupełnione o kary pieniężne, w przypadku gdy produkty lub substancje, o których
mowa w art. 16 ust. 5 rozporządzenia nr 834/2007 (na przykład maści czy preparaty do
kompostowania), których zastosowanie prowadzi do naruszenia celów i zasad określonych
w tytule II rozporządzenia nr 834/2007 oraz ogólnych kryteriów określonych w tym
rozporządzeniu (na przykład zawierające produkty GMO), zostaną oznakowane w sposób
sugerujący, iż mogą być stosowane w rolnictwie ekologicznym (czyli gdy na opakowaniu
znajduje się na przykład oznakowanie „maść ekologiczna”).
Jednostka certyfikująca Bioekspert proponowała również, aby informacje, o których mowa
w art. 5 projektowanej ustawy (obecnie art. 7), były przekazywane „niezwłocznie”. Wydaje
się jednak, że zaproponowany termin 14 dni pozwoli na dokładne sprawdzenie przez
jednostki certyfikujące tych informacji przed ich przekazaniem.
Ponadto jednostka certyfikująca Bioekspert wnosiła o wyjaśnienie, czy upoważnienie do
działania jako jednostka certyfikująca w rolnictwie ekologicznym będzie poszerzone
o działanie jednostek w zakresie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów,
ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności. Jednostki
certyfikujące zgodnie z art. 9 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o rolnictwie ekologicznym
przesyłają wykaz producentów, w rozumieniu przepisów o krajowym systemie ewidencji
producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie
płatności, którzy spełnili wymagania dotyczące produkcji w rolnictwie ekologicznym,
Prezesowi Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Ministrowi Rolnictwa
i Rozwoju Wsi.
Jednostka certyfikująca Bioekspert zwróciła również uwagę na brzmienie proponowanych
przepisów art. 13 ust. 2 pkt 2 i 3 projektowanej ustawy (obecnie art. 17 ust. 1 pkt 2).
W związku ze zgłoszonymi uwagami artykuł ten został odpowiednio przeredagowany.

W odniesieniu do art. 14 projektu ustawy (obecnie art. 18) jednostka certyfikująca Bioekspert
proponowała wykreślenie wyrazów „lub niektórych” odnoszących się do środków do
produkcji ekologicznej, aby zapewnić właściwe znakowanie wszystkich środków do
produkcji ekologicznej, mając na uwadze ochronę producentów rolnych przed
wprowadzaniem ich w błąd, co może skutkować niezamierzonym użyciem przez nich
środków do produkcji ekologicznej niedopuszczonych do stosowania w rolnictwie
ekologicznym. Art. 18 projektowanej ustawy (wcześniej art. 14) został odpowiednio
przeredagowany. Jednakże należy zwrócić uwagę, iż nie wszystkie środki do produkcji

37
ekologicznej mogą być kwalifikowane do stosowania w rolnictwie ekologicznym, tak jak jest
to w obecnie obowiązujących wymaganiach.
Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami nawóz może zostać zakwalifikowany do
stosowania w rolnictwie ekologicznym, jeżeli został wprowadzony do obrotu na podstawie
przepisów o nawozach i nawożeniu oraz zawiera w swoim składzie wyłącznie substancje
wymienione w załączniku II część A do rozporządzenia Rady nr 2092/91. Zgodnie
z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 1 lipca 2004 r. w sprawie
określenia jednostki organizacyjnej kwalifikującej nawozy i środki poprawiające właściwości
gleby do stosowania w rolnictwie ekologicznym oraz prowadzącej wykaz tych nawozów
i środków (Dz. U. Nr 164, poz. 1720) jednostką organizacyjną kwalifikującą nawozy lub
środki poprawiające właściwości gleby do stosowania w rolnictwie ekologicznym oraz
prowadzące wykaz tych nawozów i środków jest Instytut Uprawy, Nawożenia
i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach. Kwalifikacji przez ten
instytut podlegają jednak wyłącznie nawozy wprowadzone do obrotu na podstawie przepisów
o nawozach i nawożeniu. System kwalifikacji nie obejmuje nawozów naturalnych, na
przykład obornika. Nawozy te mogą być stosowane, jeżeli jest to zgodne z rozporządzeniem
Rady nr 2092/91. Przyjęcie założenia, że należy prowadzić listę wszystkich środków do
produkcji, oznaczałoby, iż w szczególności musiałaby być prowadzona lista zawierająca
również nawozy naturalne, co nie wydaje się właściwe ze względu na charakter tego typu
produkcji.
Jednostka certyfikująca Bioekspert wnosiła również o uregulowanie problemu braku dostępu
do informacji o producentach wytwarzających produkty rolnictwa ekologicznego. Dostęp do
takiej informacji, zdaniem tej jednostki certyfikującej, jest niezbędny w celu zapewnienia
przejrzystości i wiarygodności systemu certyfikacji oraz w celu rozwoju rynku (dostępność
informacji dla handlowców i konsumentów). Obowiązek udostępniania informacji
o producentach przez upoważnione jednostki certyfikujące wynika wprost z art. 28 ust. 5
rozporządzenia Rady nr 834/2007. W związku z powyższym uwaga ta została uwzględniona
i wprowadzono odpowiednie wymagania w art. 9 projektowanej ustawy (wcześniej art. 7).
Uwagi zgłoszone przez jednostkę certyfikującą Biocert dotyczyły zasadności przekazywania
przez jednostki certyfikujące Głównemu Inspektorowi Jakości Handlowej Artykułów Rolno-
-Spożywczych kopii papierowej wersji zgłoszenia producenta ekologicznego
rozpoczynającego działalność w zakresie produkcji ekologicznej oraz uregulowań
dotyczących informowania Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-

38
-Spożywczych i innych jednostek certyfikujących, w przypadku odmowy wydania certyfikatu
lub w przypadku, o którym mowa w art. 27 ust. 5 oraz art. 30 ust. 2. W związku ze
zgłoszonymi uwagami art. 3 i 5 projektu ustawy (obecnie art. 7) zostały odpowiednio
zmienione.
Jednostka certyfikująca Biocert wnosiła również o przeredagowanie art. 14 projektu ustawy
(obecnie art. 18) w taki sposób, aby były sporządzane wykazy wszystkich dozwolonych
w rolnictwie ekologicznym środków do produkcji ekologicznej (podobna uwaga jak
w przypadku jednostki certyfikującej Bioekspert), oraz zastrzegła, iż szczegółowe
odniesienie do art. 9 projektu ustawy będzie możliwe po zakończeniu prac legislacyjnych nad
rozporządzeniem Komisji nr 1235/2008 z dnia 8 grudnia 2008 r. ustanawiającym
szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w odniesieniu do
ustaleń dotyczących przywozu produktów ekologicznych z państw trzecich. Jednostka
certyfikująca Biocert zwróciła również uwagę dotyczącą egzaminu potwierdzającego
kwalifikacje niezbędne do oceny zgodności prowadzonej produkcji ekologicznej z przepisami
dotyczącymi rolnictwa ekologicznego w zakresie odpowiedzialności jednostki certyfikującej
za osoby, które przeprowadzają kontrolę i mają zdany ten egzamin. Jednostka certyfikująca
Biocert zaproponowała również, aby kary pieniężne dla upoważnionych jednostek
certyfikujących były również uzależnione od ich przychodów z działalności w rolnictwie
ekologicznym. W związku ze zgłoszonymi uwagami uzależniono wysokość kary pieniężnej,
jaka może być nałożona na jednostkę certyfikującą, od przychodu tej jednostki osiągniętego
w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary.
Jednostka certyfikująca Centrum Jakości AgroEko zaproponowała zmianę tytułu ustawy na
„ustawa o zasadach stosowania systemu kontroli rolnictwa ekologicznego”. Zgłoszone uwagi
dotyczyły również w szczególności zasadności przyznawania kompetencji różnym organom,
konieczności akceptacji przez jednostkę certyfikującą wniosków o odstępstwa składanych
przez producentów ekologicznych oraz uszczegółowienia poszczególnych przepisów, na
przykład w art. 6 ust. 2 pkt 2 projektu ustawy proponowano zastąpić słowo „stosowanych”
słowem „stosowania” (obecnie art. 8 ust. 2 pkt 2). Jednostka certyfikująca Centrum Jakości
AgroEko zaproponowała również wykreślenie części kar, jakie może nakładać Główny
Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych na jednostki certyfikujące, oraz
zaproponowała, aby wzory dokumentów służące do przekazywania sprawozdań z działalności
jednostek certyfikujących były publikowane przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów

39