Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz ustawy o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz niektórych innych ustaw

Tabela 10. Wynagrodzenie PTE za zarządzanie OFE w 2007 r.
Otwarty fundusz emerytalny
Wartość aktywów netto OFE
Wynagrodzenie PTE za
na dzień 28.12.2007 r. (w zł)
zarządzanie OFE
w 2007 r. (w zł)
AEGON OFE
2 952 826 072,26
15 924 829,87
AIG OFE
11 523 412 391,14
30 000 000,00
Allianz Polska OFE
3 465 335 356,39
17 664 508,24
AXA OFE
6 206 571 436,59
30 876 924,01
Bankowy OFE
4 288 842 956,63
22 389 289,39
Commercial Union OFE BPH CU WBK
37 494 096 244,08
158 431 810,00
OFE „DOM”
2 090 058 222,00
10 983 114,01
Generali OFE
5 286 740 196,57
11 233 088,63
ING Nationale-Nederlanden Polska OFE
32 952 290 295,51
120 000 000,00
Nordea OFE
4 986 886 140,37
25 578 512,76
Pekao OFE
2 258 091 232,09
11 622 217,07
OFE Pocztylion
2 839 947 422,43
14 610 989,96
OFE Polsat
1 282 879 152,72
6 678 717,88
OFE PZU „Złota Jesień”
19 437 244 782,41
92 260 561,03
OFE Skarbiec-Emerytura
3 564 207 182,12
18 365 738,39
Razem
140 629 429 083,31
586 620 301,24
ródło: sprawozdania finansowe PTE, KNF.

Zgodnie z przyjętą przez organ nadzoru klasyfikacją, ponoszone przez powszechne
towarzystwa emerytalne koszty działalności można podzielić na koszty systemowe,
wynikające z przepisów prawa i na których wysokość towarzystwa mają wpływ w bardzo
ograniczonym zakresie, oraz koszty pozasystemowe, których wielkość towarzystwo może
kontrolować, a ich poziom zależy od realizowanej polityki spółki3.
Na koszty systemowe, rozumiane jako obowiązkowe obciążenia ponoszone przez PTE
z tytułu zarządzania OFE, składają się:
1) koszty z tytułu opłat za prowadzenie rejestru członków funduszu, również agenta
transferowego,
2) koszty z tytułu opłat na funkcjonowanie Komisji Nadzoru Finansowego i Rzecznika
Ubezpieczonych (proporcjonalne do przekazanej składki),
3) koszty z tytułu tworzenia w OFE rachunku premiowego,
4) koszty z tytułu wpłat na rachunek części podstawowej i dodatkowej Funduszu
Gwarancyjnego (proporcjonalne do wartości aktywów i przypisu składki),

3 Taki podział kosztów funduszy prezentuje organ nadzoru, por. raporty „Konkurencja na rynku OFE”,
Warszawa 2008, „Sytuacja finansowa powszechnych towarzystw emerytalnych w 2007 r.”, Departament
Nadzoru Inwestycji Emerytalnych, Warszawa 2008 r.

13
5) koszty pokrycia niedoboru w OFE (zależne do relacji stopy zwrotu funduszu
do minimalnej wymaganej stopy zwrotu),
6) koszty z tytułu opłat transakcyjnych: nabycia lub zbycia aktywów OFE (w części
niepokrywanej z aktywów funduszu, przede wszystkim inwestycji zagranicznych),
7) koszty z tytułu prowizji dla ZUS od składek członków OFE (proporcjonalne
do przekazanych składek),
8) koszty opłat za realizację wypłat transferowych dla ZUS i Krajowego Depozytu
Papierów Wartościowych (zależne od kwoty wypłat transferowych),
9) koszty z tytułu pozostałych obowiązkowych obciążeń i opłat operacyjnych.
Zgodnie z danymi KNF, w 2007 r. koszty systemowe powszechnych towarzystw
emerytalnych osiągnęły łączny poziom 423 mln zł.
rednio dla rynku koszty systemowe stanowiły 0,34 % średniej wartości aktywów
netto OFE i 2,4 % wartości składek przekazanych przez ZUS4.
Koszty pozasystemowe na rynku PTE w 2007 r. osiągnęły łączny poziom 574 mln zł.
W tym zakresie najbardziej znaczącymi pozycjami były koszty akwizycji oraz koszty bezpośrednio
związane z funkcjonowaniem spółki (wynagrodzenia i inne bezpośrednie koszty zarządzania PTE).
Koszty akwizycji stanowiły średnio 21 % przychodów związanych z zarządzaniem
funduszem.
Ogólne koszty zarządzania PTE związane bezpośrednio z funkcjonowaniem towarzystwa
(w tym m.in. wynagrodzenia, amortyzacja, koszty usług obcych, materiałów i energii) wyniosły
w 2007 r. blisko 184 mln zł. W skali całego rynku największy udział w kosztach zarządzania
towarzystwem miały koszty wynagrodzeń, usług obcych oraz ubezpieczeń społecznych i innych
świadczeń. Koszty z tytułu wynagrodzeń we wszystkich PTE w 2007 r. osiągnęły poziom
93,6 mln zł i stanowiły średnio połowę kosztów ogólnych zarządzania towarzystwem.
W 2007 r. wszystkie PTE osiągnęły zysk netto. Jego łączna wysokość dla rynku wyniosła
688 mln zł, ale dynamika była niższa niż w 2006 r. w porównaniu do 2005 r. Jedynie jeden
podmiot uzyskał wynik netto niższy niż rok wcześniej. Wyniki finansowe (netto) poszczególnych
towarzystw obrazuje tabela 11.

4„Sytuacja finansowa powszechnych towarzystw emerytalnych w 2007 r.”, s. 17.

14
Tabela 11. Wynik netto PTE w latach 2005 – 2007 (w mln zł)
Rok
Dynamika
Nazwa PTE
2005
2006
2007
2007 do 2006
ING Nationale-Nederlanden Polska PTE S.A.
136,79
198,80
207,96
4,61 %
Commercial Union PTE BPH CU WBK S.A.
131,27
154,51
186,53
20,72 %
PTE PZU S.A.
66,68
83,88
102,68
22,41 %
AIG PTE S.A.
54,61
47,50
48,47
2,05 %
PTE BANKOWY S.A.
18,47
19,64
21,63
10,15 %
AEGON PTE S.A.
6,97
16,39
19,83
20,98 %
PTE Skarbiec-Emerytura S.A.
8,57
15,07
17,21
14,23 %
Generali PTE S.A.
10,12
13,27
16,06
21,05 %
PTE POLSAT S.A.
8,23
12,00
14,86
23,83 %
Pekao Pioneer PTE S.A.
8,09
10,27
13,54
31,86 %
Pocztylion-Arka PTE S.A.
10,40
12,63
13,43
6,39 %
PTE „DOM” S.A.
1,21
7,56
9,12
20,68 %
Nordea PTE S.A.
-0,53
5,13
7,63
48,72 %
PTE Allianz Polska S.A.
7,83
7,77
5,03
-35,23 %
AXA PTE S.A.
-7,90
0,07
4,08
5875,16 %
Rynek
460,81
604,49
688,09
13,83 %
ródło: „Sytuacja finansowa powszechnych towarzystw emerytalnych w 2007 r.”, Komisja
Nadzoru Finansowego, Departament Nadzoru Inwestycji Emerytalnych, Warszawa 2008 r., s. 20.


PORÓWNANIE WYNIKÓW FINANSOWYCH OFE I POWSZECHNYCH
TOWARZYSTW EMERYTALNYCH

Dokonując porównania wyników finansowych otwartych funduszy emerytalnych
i zarządzających nimi powszechnych towarzystw emerytalnych, należy zwrócić uwagę na
fakt, że wyniki towarzystw emerytalnych w znikomym stopniu zależą od wyników
zarządzanych przez nie otwartych funduszy emerytalnych. W 2006 r. na inwestowaniu przez
powszechne towarzystwa emerytalne otwarte fundusze emerytalne zarobiły łącznie 15,2
mld zł. Nie był to wynik zły, należy jednak zwrócić uwagę, że jego osiągnięcie było możliwe
w wyjątkowo sprzyjających warunkach zewnętrznych (szczytu hossy na rynku giełdowym).
W 2007 r. łączny zysk otwartych funduszy emerytalnych zmalał do 7 mld zł, aby w 2008 r.
osiągnąć wartość ujemną -14,9 mld zł.


15
Tabela 12. Wynik finansowy otwartych funduszy emerytalnych w latach 2006 – 2008
(w zł)
OTWARTY FUNDUSZ
2008 2007 2006
EMERYTALNY
AEGON OFE
- 279 166 527,38 zł
155 232 765,44 zł
335 063 301,00 zł
AIG OFE
- 1 130 490 547,89 zł
674 392 835,95 zł
1 249 509 181,31 zł
Allianz Polska OFE
- 324 146 775,46 zł
184 345 235,10 zł
374 143 302,84 zł
AXA OFE
- 574 268 423,85 zł
297 974 156,36 zł
596 803 773,30 zł
Bankowy OFE
- 430 265 645,16 zł
118 361 993,90 zł
456 652 650,62 zł
Commercial Union OFE BPH CU
WBK
- 4 151 726 497,24 zł
2 166 817 154,68 zł
3 893 020 706,12 zł
Generali OFE
- 483 352 759,95 zł
239 596 508,75 zł
585 844 989,41 zł
ING OFE
- 3 673 645 529,16 zł
1 346 862 952,86 zł
3 566 018 266,69 zł
Nordea OFE
- 470 951 558,87 zł
219 704 192,80 zł
522 878 815,93 zł
Pekao OFE
- 244 165 410,75 zł
124 439 137,77 zł
298 797 013,94 zł
OFE Pocztylion
- 251 443 556,57 zł
100 475 355,19 zł
322 048 428,81 zł
OFE Polsat
- 139 715 412,73 zł
14 042 462,78 zł
186 254 994,60 zł
OFE PZU „Złota Jesień”
- 2 208 976 008,25 zł
1 085 389 993,94 zł
2 183 602 539,38 zł
OFE Skarbiec-Emerytura
- 326 737 171,46 zł
210 481 307,78 zł
405 611 711,78 zł
OFE WARTA
- 224 384 271,22 zł
67 658 049,29 zł
249 169 923,77 zł
Razem
-14 913 436 095,94 zł
7 005 774 102,59 zł
15 225 419 599,50 zł
ródło: sprawozdania finansowe OFE, KNF.

Niezależnie od dramatycznego wyniku otwartych funduszy emerytalnych wynik
finansowy PTE w 2008 r. będzie rekordowy. Już po trzech pierwszych kwartałach 2008 r.
powszechne towarzystwa emerytalne zanotowały łączny zysk netto na poziomie 619,6 mln zł
(w całym 2007 r. wynosił on 696,2 mln zł).

Tabela 13. Wynik netto PTE w latach 2006 – 2008 (w zł). Rok 2008 – pierwsze trzy kwartały.
POWSZECHNE TOWARZYSTWO
2008 (III kwartały,
2007 2006
EMERYTALNE
dane przed audytem)
AEGON PTE S.A.
16 054 230,73 zł
19 819 395,93 zł
16 394 243,15 zł
AIG PTE S.A.
53 702 087,01 zł
49 432 613,41 zł
47 500 635,08 zł
PTE Allianz Polska S.A.
12 076 487,79 zł
12 748 409,15 zł
7 767 898,39 zł
AXA PTE S.A.
539 574,99 zł
3 628 476,18 zł
68 285,62 zł
PTE BANKOWY S.A.
19 120 271,74 zł
20 931 066,54 zł
19 636 976,21 zł
Commercial Union PTE BPH CU WBK S.A. 165 371 353,13 zł
186 542 200,76 zł
154 511 865,79 zł
Generali PTE S.A.
17 158 383,70 zł
16 059 486,08 zł
13 266 548,08 zł
ING PTE S.A.
193 819 748,44 zł
208 138 539,58 zł
198 804 420,49 zł
Nordea PTE S.A.
5 055 657,22 zł
8 377 927,43 zł
5 127 977,06 zł
Pekao Pioneer PTE S.A.
12 712 709,14 zł
13 552 192,94 zł
10 269 968,55 zł
Pocztylion-Arka PTE S.A.
15 391 886,37 zł
13 538 953,90 zł
12 626 615,91 zł
PTE POLSAT S.A.
12 807 876,58 zł
15 216 522,46 zł
12 003 485,10 zł
PTE PZU S.A.
92 779 114,16 zł
102 001 687,36 zł
83 882 678,11 zł
PTE WARTA S.A.
3 070 968,06 zł
9 048 726,53 zł
7 560 375,18 zł
PTE Skarbiec-Emerytura
-
17 214 659,92 zł
15 070 740,69 zł
Razem
619 660 349,06 zł
696 250 858,17 zł
604 492 713,41 zł
ródło: sprawozdania finansowe PTE, KNF.

16


W 2006 r. średni wynik netto powszechnego towarzystwa emerytalnego w relacji do
wyniku finansowego zarządzanego przez niego otwartego funduszu emerytalnego wyniósł
3,56 %. W 2007 r. wskaźnik ten osiągnął wartość 16,82 %. Ustalanie takiego wskaźnika dla
roku 2008 nie ma ekonomicznego sensu – wszystkie otwarte fundusze emerytalne
odnotowały stratę.

Tabela 14. Relacja wyniku netto PTE do wyniku finansowego zarządzanego otwartego
funduszu emerytalnego w latach 2006 i 2007
Powszechne towarzystwo emerytalne
2007
2006
AEGON PTE S.A.
12,77 %
4,89 %
AIG PTE S.A.
7,33 %
3,80 %
PTE Allianz Polska S.A.
6,92 %
2,08 %
AXA PTE S.A.
1,22 %
0,01 %
PTE BANKOWY S.A.
17,68 %
4,30 %
Commercial Union PTE BPH CU WBK S.A.
8,61 %
3,97 %
Generali PTE S.A.
6,70 %
2,26 %
ING PTE S.A.
15,45 %
5,57 %
Nordea PTE S.A.
3,81 %
0,98 %
Pekao Pioneer PTE S.A.
10,89 %
3,44 %
Pocztylion-Arka PTE S.A.
13,47 %
3,92 %
PTE POLSAT S.A.
108,36 %
6,44 %
PTE PZU S.A.
9,40 %
3,84 %
PTE WARTA S.A.
4,30 %
1,86 %
PTE Skarbiec-Emerytura
25,44 %
6,05 %
rednia
16,82 %
3,56 %
ródło: obliczenia MPiPS.

REKOMENDACJA ORGANU NADZORU I ISTNIEJ CE PROJEKTY USTAW

Na początku 2008 r. Komisja Nadzoru Finansowego przedstawiła swoją diagnozę
sytuacji na rynku funduszy emerytalnych. W raporcie „Konkurencja na rynku OFE” Komisja
wyraziła zaniepokojenie, czy istotny wymiar rynku, jakim jest konkurencja między
funduszami, jest właściwie realizowany5. W ocenie nadzoru towarzystwa emerytalne nie
widzą potrzeby konkurencji cenowej, co może wynikać z faktu, że konsumenci nie wydają się
być specjalnie wyczuleni na cenę6. W raporcie stwierdzono, że nawet jeżeli niektóre
towarzystwa emerytalne rozważały możliwość obniżenia ceny, to zniechęcać ich do tego
mogła:

5 Raport „Konkurencja na rynku OFE”, Komisja Nadzoru Finansowego, Warszawa 2008, s. 3.
6 Tamże, s. 33.

17