Rządowy projekt ustawy - Prawo geologiczne i górnicze

§ 61. 1. Zapalarkę będącą w użyciu na danej zmianie przechowuje się w zamkniętej
przodkowej skrzyni strzałowej, w podręcznym albo ruchomym składzie materiałów
wybuchowych lub w innym miejscu wyznaczonym przez kierownika działu techniki strzałowej.
2. Przed zakończeniem zmiany roboczej zapalarkę oddaje się na przechowanie do składu
materiałów wybuchowych lub innego pomieszczenia posiadającego odpowiednie zamknięcie.
Pomieszczenie to wyznacza kierownik ruchu zakładu górniczego.
§ 62. 1. Kierownik działu techniki strzałowej zakładu górniczego zabezpiecza roboty
strzałowe wykonywane z użyciem zapalników elektrycznych przed możliwością ich
przedwczesnego odpalenia spowodowanego prądami błądzącymi.
2. Przed przystąpieniem po raz pierwszy do wykonania, w danym miejscu, robót strzałowych
oraz w przypadku stwierdzenia możliwości wystąpienia prądów błądzących, dokonuje się
pomiarów natężenia tych prądów.
3. Niezależnie od pomiarów, o których mowa w ust. 2, w miejscach prowadzenia robót
strzałowych wykonuje się okresowe pomiary natężenia prądów błądzących.
4. W przypadku wystąpienia prądów błądzących o natężeniu przekraczającym połowę
natężenia prądu lub impulsu zapłonowego, bezpiecznych dla stosowanej klasy zapalników
elektrycznych, prowadzenie robót strzałowych z użyciem takich zapalników jest niedozwolone.
5. W zakładzie górniczym znajduje się instrukcja, zatwierdzona przez kierownika ruchu
zakładu górniczego, określająca:
1) odpowiedzialność właściwych służb za dokonywanie pomiarów prądów błądzących;
2) sposób dokumentowania wyników pomiarów;
3) sposób postępowania w zależności od wyników pomiarów;
4) częstotliwość wykonywania pomiarów natężenia prądów błądzących oraz stosowane do tego
celu przyrządy.
§ 63. 1. Wykonywanie robót strzałowych przy użyciu zapalników elektrycznych w pobliżu
czynnych nadajników fal elektromagnetycznych wysokiej częstotliwości, wymaga zachowania
minimalnych odległości obwodów strzałowych od urządzeń nadawczych, wynoszących
w zależności od mocy P nadajników:
1) 10 m — dla 0,5 W < P ≤ 2,5 W;
2) 30 m — dla 2,5 W < P ≤ 30 W;
3) 60 m — dla 30 W < P ≤ 100 W;
4) 100 m — dla 100 W < P ≤ 250 W;
5) 200 m — dla 250 W < P ≤ 1 kW;
6) 500 m — dla 1 kW < P ≤ 5 kW;
7) 1 500 m — dla 5 kW < P ≤ 50 kW;
20
8) 2 200 m — dla stacji radarowych.
2. W przypadku konieczności wykonywania robót strzałowych w odległościach mniejszych
od określonych w ust. 1, stosuje się dodatkowe środki bezpieczeństwa, ustalone przez
rzeczoznawcę i zatwierdzone przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
3. Zapalniki elektryczne w pobliżu czynnych nadajników wysokiej częstotliwości powinny
mieć przewody zapalnikowe zwinięte w motki i powinny znajdować się wewnątrz metalowej
osłony.
§ 64. Szczegółowe zasady używania środków strzałowych w zakładach górniczych określa
załącznik nr 3 do rozporządzenia.
§ 65. 1. rodki strzałowe nie nadające się do użytku, zwraca się producentowi lub
unieszkodliwia.
2. Kierownik ruchu zakładu górniczego zarządza unieszkodliwianie środków strzałowych,
przy czym odbywa się ono wyłącznie pod bezpośrednim nadzorem kierownika działu techniki
strzałowej lub jego zastępcy.
3. Unieszkodliwianie środków strzałowych przeprowadza się w bezpiecznej odległości od
miejsc pracy, zabudowań, dróg publicznych oraz obiektów, urządzeń i innych miejsc
powszechnie dostępnych, w sposób zabezpieczający przed dostępem osób nieupoważnionych.
4. Szczegółowe zasady unieszkodliwiania środków strzałowych nienadających się do użytku,
oraz opakowań środków strzałowych określa ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach
(Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251, z późn. zm.6)) — do weryfikacji podstawa prawna
§ 66. 1. Po każdym unieszkodliwieniu środków strzałowych sporządza się protokół, który
zawiera:
1) oznaczenie miejsca i czasu dokonanej czynności;
2) nazwiska osób, które dokonywały unieszkodliwienia środków strzałowych;
3) wyszczególnienie rodzajów i ilości unieszkodliwionych środków strzałowych;
4) określenie przyczyny unieszkodliwienia i sposobu jego przeprowadzenia.
2. Protokół, o którym mowa w ust. 1, podpisują osoby, które dokonywały czynności
unieszkodliwienia środków strzałowych.
Rozdział 5
Szczegółowe zasady wykonywania robót strzałowych w podziemnych zakładach górniczych
§ 67. Kierownik działu techniki strzałowej wyznaczony przez kierownika ruchu zakładu
górniczego sprawuje nadzór nad stosowaniem środków strzałowych, sprzętu strzałowego oraz
wykonywaniem robót strzałowych.

6) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. Nr 88, poz. 587 oraz z 2005 r. Nr 175, poz. 1462.
21
§ 68. 1. rodki strzałowe odpala się w uprzednio wykonanych otworach strzałowych, o ile
w procedurze oceny zgodności i nadania numeru identyfikacyjnego nie ustalono inaczej.
2.
Wykonywanie robót strzałowych wolno przyłożonymi ładunkami materiałów
wybuchowych jest dopuszczalne dla rozsadzania luźnych brył i zestrzeliwania odspojeń tylko za
zgodą kierownika ruchu zakładu górniczego; kierownik ruchu zakładu górniczego ustala warunki
bezpiecznego wykonywania robót strzałowych.
§ 69. 1. Roboty strzałowe wykonuje się w obecności osoby dozoru ruchu górniczego:
1) gdy zawartość metanu przekracza 0,5%:
a) w górnych wnękach ścianowych,
b) w wyrobiskach korytarzowych o wzniosie powyżej 10°,
c) przy wywoływaniu zawału stropu za pomocą materiałów wybuchowych metanowych
i metanowych specjalnych;
2) gdy zawartość metanu przekroczy 1% w wyrobiskach;
3) przy wywoływaniu zawału stropu materiałami wybuchowymi węglowymi i skalnymi;
4) w strefach zaburzeń geologicznych w wyrobiskach eksploatacyjnych;
5) przy rozsadzaniu luźnych brył materiałem wybuchowym odpalanym w otworach strzałowych;
6) przy użyciu ładunków wolno przyłożonych;
7) przy użyciu lontów detonujących, z wyjątkiem lontów używanych poza otworami
strzałowymi w systemie nieelektrycznego odpalania;
8) przy usuwaniu niewypałów;
9) przed maszynami urabiającymi;
10) w skałach o temperaturze wyższej niż 50° C lub niższej niż 0° C.
2 Dla robót strzałowych, o których mowa w ust.1 pkt 7, należy sporządzić dokumentację
strzałową.
§ 70. 1. Wykonywanie robót strzałowych w promieniu mniejszym niż 30 m od komory
składowej składu materiałów wybuchowych, w której znajdują się środki strzałowe, jest
niedozwolone.
2. Przebywanie ludzi w składzie materiałów wybuchowych, w którym znajdują się środki
strzałowe, podczas wykonywania robót strzałowych w promieniu mniejszym niż 100 m od
komory składowej, jest niedozwolone.
3. Łączna wielkość ładunków materiałów wybuchowych odpalanych jednocześnie podczas
wykonywania robót strzałowych w promieniu mniejszym niż 100 m od komory składowej składu
materiałów wybuchowych nie może przekraczać 20 kg.
22
§ 71. 1. Podczas stosowania zapalników elektrycznych, przewody linii strzałowej
w wyrobiskach korytarzowych zelektryfikowanych prowadzi się po ociosach, a w polach
niemetanowych mogą być prowadzone także pod stropem; przy czym na ociosach lub pod
stropem nie mogą znajdować się przewody elektryczne pod napięciem. Przewody linii strzałowej
nie mogą stykać się z przedmiotami metalowymi i innymi przedmiotami przewodzącymi prąd.
2. W uzasadnionych przypadkach linia strzałowa może być prowadzona po ociosie lub pod
stropem, na których znajdują się przewody elektryczne pod napięciem, jeżeli:
1) jest wykonana z przewodu strzałowego dwużyłowego ze wspólną powłoką zewnętrzną;
2) znajduje się w odległości co najmniej 0,2 m od przewodów elektrycznych;
3) jest wykonana z jednego odcinka lub poszczególne jej odcinki są łączone zgodnie
z zasadami ustalonymi przez kierownika ruchu zakładu górniczego;
4) jest kontrolowana przez górnika strzałowego przed każdym strzelaniem.
3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do przodkowych przewodów strzałowych ochronnych
wykonanych z pojedynczych odcinków; długość tych przewodów nie może przekraczać 10 m,
a w zakładach rud metali nieżelaznych — 20 m.
4. Podczas centralnego lub grupowego odpalania ładunków materiałów wybuchowych
wykonuje się stałe linie strzałowe magistralne z przewodów dwużyłowych oraz stosuje się
zwieracze:
1) w odległości do 10 m, za każdym miejscem rozgałęzienia przewodów linii strzałowej
magistralnej;
2) na przewodach linii strzałowej przodka lub grupy przodków w odległości do 10 m od miejsca
przyłączenia ich do przewodów linii strzałowej magistralnej.
5. Dopuszczalne jest stosowanie linii strzałowych wykonanych z przewodów oponowych
czterożyłowych jako linii dwużyłowych, jeżeli ich żyły są połączone równolegle parami.
6. Każde miejsce, w którym wykonywane są roboty strzałowe, powinno mieć oddzielną linię
strzałową, z wyjątkiem przypadków stosowania strzelania centralnego lub grupowego.
7. Odległość między stanowiskami przyłączenia zapalarek powinna wynosić co najmniej
10 m.
§ 72. 1. Miejsca schronienia pracowników i stanowiska odpalania ładunków wyznacza się
i przystosowuje w taki sposób, aby zapewniona była skuteczna ochrona przed rozrzutem
odłamków, oberwaniem się skał oraz przed gazami postrzałowymi.
2. W wyrobiskach korytarzowych miejsca i stanowiska, o których mowa w ust. 1, lokalizuje
się w schronie, we wnęce lub za załamaniem wyrobiska. Miejsca i stanowiska za załamaniem
powinny być usytuowane co najmniej 10 m od naroża załamania.
23
3. Miejsca i stanowiska, o których mowa w ust. 1 i 2, wyznacza pisemnie osoba dozoru ruchu
górniczego nadzorująca roboty strzałowe.
4. Schrony i wnęki zabezpiecza się także przed odłamkami odbitymi.
§ 7,3. Pracownicy nie mogą znajdować się między miejscem odpalania a posterunkami lub
zagrodami zabezpieczającymi wejście do tego miejsca.
§ 74. Dozwolone jest wykonywanie robót strzałowych w miejscach zaburzeń tektonicznych
wyłącznie na podstawie pisemnej zgody kierownika działu robót górniczych.
§ 75. W przypadku prowadzenia przodka w kierunku innego wyrobiska, kierownik działu
robót górniczych ustala okres, w którym zabezpiecza się dojście do miejsca spodziewanego
przebicia.
§ 76. 1. Po wykonaniu wszystkich czynności przygotowawczych, poprzedzających odpalenie,
osoba wykonująca roboty strzałowe powinna opuścić miejsce załadowania materiałów
wybuchowych jako ostatnia, zaś po odpaleniu ładunków wchodzić do tego miejsca jako
pierwsza.
2. Przepis ust. 1, w zakresie wchodzenia do miejsca odpalania ładunków, nie dotyczy robót
strzałowych wykonywanych w wyrobiskach zagrożonych tąpaniami oraz strzelania centralnego
i grupowego.
3. Inne osoby niż wymieniona w ust. 1 mogą wejść do przodka po odpaleniu ładunków
materiałów wybuchowych tylko za zgodą osoby wykonującej roboty strzałowe.
4. Wejście, o którym mowa w ust. 1—3, jest dozwolone dopiero po rozrzedzeniu gazów
postrzałowych, jednak nie wcześniej niż po upływie 5 minut.
§ 77. 1. Otwór strzałowy załadowany środkami strzałowymi zamyka się przybitką.
2. W zakładach górniczych wydobywających kopalinę niepalną w polach niemetanowych
podczas strzelań urabiających można, za zgodą kierownika ruchu zakładu górniczego, odstąpić
od zamknięcia przybitką załadowanego środkami strzałowymi otworu strzałowego, pod
warunkiem, że jego długość nie przekracza 6 m.
§ 78. 1. W miejscu wykonywania robót strzałowych powinna znajdować się odpowiednia
ilość materiału używanego do przybitki.
2. Do wykonywania przybitki otworów strzałowych mogą być używane tylko materiały
niepalne i nietoksyczne.
§ 79. Przy wykonywaniu przybitki powinny być spełnione następujące warunki:
1) przybitka powinna wypełniać szczelnie odcinek otworu strzałowego od materiału
wybuchowego do wylotu otworu;
2) długość przybitki nie może być mniejsza niż 0,3 m;
24