Rządowy projekt ustawy - Prawo geologiczne i górnicze

- 30 -

§ 176. 1. Doły urobkowe i doły na ciecze złożowe z opróbowań odwiertów oraz miejsca prze-
chowywania materiałów szkodliwych izoluje się w sposób zapobiegający niekorzystnemu oddzia-
ływaniu na środowisko.
2. Po zakończeniu wiercenia otworu doły urobkowe podlegają likwidacji w sposób określony
przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
3. Sposób postępowania z odpadami wydobywczymi znajdującymi się w dołach urobkowych
określają przepisy ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (Dz. U. Nr …, poz.
…).
§ 177. Zbiorniki wodne oraz osadniki przemysłowe zabezpiecza się przed przedostawaniem się
na zewnątrz zmagazynowanych w nich substancji oraz odpowiednio oznakowuje.
§ 178. W zakładzie górniczym wykonywanie pomiarów emisji zanieczyszczeń powietrza at-
mosferycznego odbywa się w sposób określony w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. ― Prawo
ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150).
§ 179. 1. Eksploatacją urządzeń odpylających i neutralizujących oraz zabezpieczeń mających
na celu ochronę powietrza atmosferycznego prowadzi się zgodnie z instrukcją zatwierdzoną przez
kierownika ruchu zakładu górniczego.
2. Sposób postępowania z odpadami pochodzącymi z urządzeń odpylających określają przepi-
sy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007r. Nr 39, poz. 251 i Nr 88, poz.
587).
§ 180. 1. Wtłaczanie do górotworu wód złożowych, wykorzystanych solanek, wód leczniczych
i termalnych wymaga sporządzenia projektu technicznego zatwierdzonego przez kierownika ruchu
zakładu górniczego, uwzględniającego warunki zatłaczania określone w koncesji. Projekt sporzą-
dza się dla każdego otworu zrzutowego oddzielnie.
2. Inny sposób postępowania z wodami złożowymi niż określony w ust. 1 powinien być zgod-
ny z zasadami określonymi w odrębnych przepisach ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. ― Prawo
wodne (Dz. U. z 2005r. Nr 239, poz. 2019, z późn. zm.5).
§ 181. Awaryjne wycieki bituminów lub innych substancji, stanowiące zagrożenie dla środo-
wiska, niezwłocznie likwiduje się, a skażony teren doprowadza do stanu użyteczności, w sposób
określony w przepisach ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku
i ich naprawie (Dz. U. Nr 75, poz. 493).
§ 182. 1. W zakładzie górniczym powinien znajdować się odpowiedni zestaw materiałów, na-
rzędzi i urządzeń umożliwiających szybką likwidację awarii rurociągów i innych urządzeń techno-
logicznych oraz środków do niezwłocznej neutralizacji i likwidacji wycieków lub rozlewisk.
2. W przypadku awarii urządzeń albo instalacji zakładu górniczego mogącej zagrozić środowi-
sku lub awarii urządzeń chroniących środowisko niezwłocznie powiadamia się o tym właściwy
organ nadzoru górniczego i właściwy organ ochrony środowiska, wraz z określeniem terminu
usuwania skutków awarii, a także podjętych doraźnych środkach zabezpieczających.
§ 183.1. W przypadku powstania, wskutek robót górniczych, zagrożenia dla ludzi lub środowi-
ska na terenie i poza terenem zakładu górniczego, kierownik ruchu zakładu górniczego niezwłocz-
nie podejmuje działania zabezpieczające i likwidujące powstałe zagrożenia.

5 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 267, poz. 2255, z 2006 r. Nr 170, poz. 1217 i Nr 227,
poz. 1658 oraz z 2007 r. Nr 21, poz. 125, Nr 64, poz. 427, Nr 75, poz. 493, Nr 88, poz. 587, Nr 147, poz. 1033, Nr 176, poz. 1238, Nr 181, poz.
1289 i Nr 231, poz. 1704.



-31-
2. Działania zabezpieczające w przypadku powstania zagrożenia określonego w ust. 1 określa
“Plan ratownictwa” sporządzony na podstawie przepisów wydanych na podstawie art. 122 ust. 1
ustawy ― Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z ………. r. Nr…..,poz. ….).
§ 184.1. Wraz z postępem robót górniczych prowadzi się sukcesywnie rekultywację terenu za-
kładu górniczego.
2. Rekultywację terenu zakładu górniczego prowadzi się zgodnie z dokumentacją rekultywacji,
zatwierdzoną przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
3. Dokumentację, o której mowa w ust. 1, sporządza się w formie opisowej i graficznej. Do-
kumentacja powinna określać w szczególności:
1) docelowe ukształtowanie terenu rekultywowanego;
2) regulację stosunków wodnych w gruntach rekultywowanych;
3) elementy zagospodarowania powierzchni, takie jak: budynki, budowle, obiekty małej architek-
tury;
4) metody odtwarzania gleb;
5) zabiegi agrotechniczne, w tym obudowę biologiczną rekultywowanych powierzchni;
6) maszyny i urządzenia stosowane do rekultywacji.
4. Wypełnianie terenów zakładu górniczego odpadami, wykonywane w zakresie rekultywacji,
można prowadzić wyłącznie z wykorzystaniem rodzajów odpadów określonych w przepisach wy-
danych na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach.

Rozdział 6
Badania geofizyczne i roboty strzałowe w otworach wiertniczych lub odwiertach
§ 185. 1. Badania geofizyczne w otworach wiertniczych lub odwiertach wykonuje się zgodnie
z instrukcją opracowaną przez wykonawcę badań.
§ 186. Przygotowanie otworu wiertniczego lub odwiertu do badań i prac geofizycznych po-
winno umożliwiać swobodne przemieszczanie przyrządów pomiarowych i specjalnych na całej
długości otworu, w czasie niezbędnym do wykonania pomiarów i innych prac geofizycznych.
§ 187. 1. Podczas wykonywania badań geofizycznych niedopuszczalne jest prowadzenie in-
nych robót, które mogłyby wpłynąć negatywnie na wynik badań lub spowodować zagrożenia dla
pracowników i sprzętu geofizycznego.
2. Przed przystąpieniem do wykonywania badań lub innych prac geofizycznych, przy zagroże-
niu erupcyjnym, wylot otworu wiertniczego lub odwiertu powinien posiadać zabezpieczenie
umożliwiające bezpieczne wykonanie tych pomiarów i prac.
3. Badania w otworach wiertniczych lub odwiertach z użyciem próbników złoża lub skał wy-
konuje się na podstawie instrukcji opracowanej przez wykonawcę badań.
§ 188. Stosowanie środków strzałowych i sprzętu strzałowego w robotach strzałowych wyko-
nywanych w otworze wiertniczym lub odwiercie powinno być zgodne z zakresem i warunkami ich
stosowania, określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 112 i 118 ust. 2 ustawy ―
Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z ………. r. Nr…..,poz. ….)

- 32 -

Rozdział 7
Gospodarka złożem - geologia górnicza i miernictwo górnicze
§ 189. 1. Służba mierniczo-geologiczna zakładu górniczego podlega bezpośrednio kierowni-
kowi ruchu zakładu górniczego.
2. Służba mierniczo-geologiczna zakładu górniczego prowadzi książkę uwag.
3. Książka uwag, o której mowa w ust. 2, zawiera informacje dotyczące w szczególności:
1) prowadzenia robót niezgodnych z warunkami określonymi w koncesji oraz z planem ruchu,
lub projektem zagospodarowania złoża;
2) uchybień w zakresie racjonalnej gospodarki złożem;
3) stwierdzonych istotnych zmian warunków geologicznych lub hydrogeologicznych;
4) stwierdzonych zagrożeń mających wpływ na bezpieczeństwo ruchu zakładu górniczego lub
ochronę środowiska.
4. Każdą informację wpisaną do książki uwag niezwłocznie przedkłada się kierownikowi ru-
chu zakładu górniczego, który wyznaczy sposób dalszego postępowania oraz termin i osoby od-
powiedzialne za usunięcie zgłoszonych nieprawidłowości.
5. Do zadań służby mierniczej zakładu górniczego należy:
1) sporządzanie i uzupełnianie map podstawowych, przeglądowych i specjalnych;
2) wykonywanie i nadzorowanie pomiarów realizacyjnych przy budowie obiektów budowlanych
zakładu górniczego i lokalizacji otworów wiertniczych;
3) prognozowanie i prowadzenie obserwacji i pomiarów wpływu robót górniczych na powierzch-
nię terenu, budynki i budowle, wykonywanie pomiarów wpływu robót górniczych na po-
wierzchnię terenu górniczego;
4) prowadzenie inwentaryzacji i aktualizacji sytuacyjno-wysokościowej w obrębie obszaru górni-
czego;
5) sporządzanie wniosków dotyczących utworzenia, zmiany lub zniesienia granic obszaru lub te-
renu górniczego.
6. Do zadań służby geologicznej zakładu górniczego należy:
1) kontrola, profilowanie i opróbowanie robót wiertniczych wykonywanych na potrzeby zakładu
górniczego;
2) wstępne i bieżące opróbowanie horyzontów produktywnych i wodonośnych, wraz z projekto-
waniem i kontrolą pomiarów hydrodynamicznych i testów produkcyjnych łącznie z prowadze-
niem ewidencji ich wyników;
3) ustalanie parametrów produkcyjnych, z uwzględnieniem uwarunkowań geologicznych, tech-
niczno-ekonomicznych i innych, oraz kontrola zachowania tych parametrów w trakcie eksplo-
atacji;
4) sporządzanie i uzupełnianie dokumentacji mierniczo-geologicznej oraz dokumentów geolo-
gicznych, ilustrujących wyniki badań otworowych i laboratoryjnych oraz pomiarów parame-
trów produkcyjnych;
5) kontrola zmian jakości kopaliny i płynów złożowych w procesie ich wydobywania łącznie z
ich dokumentowaniem;
6) prowadzenie ewidencji i bilansu zasobów i strat;



-33-
7) klasyfikowanie zasobów bilansowych do zasobów przemysłowych i nieprzemysłowych oraz
do strat;
8) rozpoznawanie i prognozowanie zagrożeń naturalnych;
9) kontrola racjonalności gospodarki złożem, a w tym wykorzystania kopalin towarzyszących;
10) kontrola zgodności prowadzenia robót górniczych z koncesją, projektem zagospodarowania
złoża, dokumentacją geologiczną, i zatwierdzonym planem ruchu.
§ 190. 1. Dokumentację mierniczo-geologiczną przechowuje się w zakładzie górniczym,
w sposób zapewniający jej właściwe zabezpieczenie przed uszkodzeniem i dostępem osób nie-
upoważnionych.
2. Za zgodą kierownika ruchu zakładu górniczego dokumentacja mierniczo- geologiczna może
być przechowywana poza zakładem górniczym pod warunkiem spełnienia wymogów, o których
mowa w ust.1
3. O fakcie przechowywania dokumentacji mierniczo-geologicznej poza zakładem górniczym
powiadamia się właściwy organ nadzoru górniczego.
4. Dokumentację mierniczo-geologiczną sporządzoną z zastosowaniem technik informatycz-
nych zabezpiecza się dodatkowo poprzez wykonanie trwałych kopii zapasowych.

Rozdział 8
Wydobywanie i bezzbiornikowe magazynowanie węglowodorów lub składowanie odpadów
w górotworze
§ 191. Wydobywanie ropy naftowej lub gazu ziemnego ze złoża poprzedza się badaniami wa-
runków geologiczno-złożowych oraz parametrów złoża i płynu złożowego.
§ 192. Sposób dowiercania otworów wydobywczych powinien zapewniać szczelną izolację ho-
ryzontów wodnych nad i pod złożem oraz odizolowanie złoża od innych warstw przepuszczal-
nych, a także zapobiegać uszkodzeniu strefy przyodwiertowej.
§ 193. 1. W zakładzie górniczym na podstawie danych uzyskanych z wiercenia i udostępnienia
złoża oraz informacji i wartości parametrów z próbnej eksploatacji węglowodorów płynnych spo-
rządza się program stałej ich eksploatacji.
2. Dla każdego odwiertu gazowego lub samoczynnego odwiertu ropnego, corocznie na pod-
stawie dokonanych pomiarów, ustala się dozwolony pobór gazu oraz odpowiednio warunki eks-
ploatacji ropy naftowej, uwzględniające maksymalne sczerpanie i racjonalną gospodarkę eksplo-
atacyjną złoża.
3. Wielkość dozwolonego poboru gazu ziemnego, kondensatu lub ropy naftowej ustala kie-
rownik ruchu zakładu górniczego.
4. Ustaloną wartość dozwolonego poboru gazu z danego horyzontu gazowego dobiera się tak,
aby podczas eksploatacji gazu nie następowało zjawisko piaszczenia, tworzenia się języków i
stożków wodnych, a także przedwczesne zużywanie się elementów uzbrojenia odwiertu.
5. W przypadku stwierdzenia zmian parametrów eksploatacyjnych, w szczególności ciśnień i
wykładników wodnego lub gazowego, kierownik ruchu zakładu górniczego powinien zbadać
przyczyny tych zmian i ustalić, jeżeli zachodzi potrzeba, nowy program eksploatacji oraz dozwo-
lony pobór węglowodorów.

- 34 -

§ 194. Ilość wydobywanych z odwiertu ropy, gazu i wody lub zatłaczanych do niego płynów
oraz rodzaj i wyniki wykonywanych pomiarów i obserwacji dokumentuje się zgodnie z zasadami
ustalonymi przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
§ 195. 1. Głowica eksploatacyjna lub inne zamknięcia wylotu odwiertu wydobywczego po-
winny być szczelne i wytrzymałe na największe przewidywane ciśnienie głowicowe.
2. Głowicę eksploatacyjną wyposaża się w urządzenia zamykające, za pomocą których prze-
rywa się wydobycie z kolumny rur wydobywczych oraz kolumny eksploatacyjnej rur okładzino-
wych.
3. Odwiert wyposaża się w armaturę umożliwiającą pomiar parametrów charakteryzujących
przebieg eksploatacji złoża zarówno na powierzchni, jak i na spodzie odwiertu.
4. Dopuszcza się możliwość wspólnego opomiarowania przy grupowym ujęciu wydobycia
płynu złożowego z odwiertów, pod warunkiem występowania zbliżonych ciśnień, wydajności i
parametrów fizykochemicznych wydobywanego płynu złożowego, na podstawie decyzji kierow-
nika ruchu zakładu górniczego.
5. Materiały i tworzywa, z których są wykonane zamknięcia odwiertu wydobywczego, powin-
ny być odporne na korozję wynikającą z działania substancji wchodzących w skład wydobywane-
go płynu.
6. Odwierty eksploatacyjne samoczynne ogradza się i oznacza tablicą z numerem odwiertu,
nazwą i numerem telefonu zakładu górniczego oraz oznacza tablicą zakazującą wstępu, wznieca-
nia ognia i palenia tytoniu.
§ 196. Konstrukcja głowicy eksploatacyjnej powinna zapewnić możliwość wpuszczania
wgłębnych przyrządów pomiarowych oraz pobór próbek płynu złożowego.
§ 197. 1. Podczas wydobywania płynu z odwiertu zasuwy awaryjne głowicy eksploatacyjnej
powinny być całkowicie otwarte.
2. Sterowanie zasuwami awaryjnymi może odbywać się wyłącznie po uprzednim zamknięciu
zasuw roboczych.
§ 198. 1. Wymagania dotyczące wyposażenia wgłębnego i napowierzchniowego odwiertów,
którymi wydobywa się płyn złożowy, określa instrukcja zatwierdzona przez kierownika ruchu
zakładu górniczego.
2. Pakery wydobywcze montuje się w odwiertach, w których występuje I lub II kategoria za-
grożenia siarkowodorowego.
3. W przypadkach nieokreślonych w ust. 2 o stosowaniu pakerów wydobywczych decyduje
kierownik ruchu zakładu górniczego, biorąc pod uwagę rodzaj zagrożenia, warunki terenowe oraz
odległości otworu od miast i osiedli.
§ 199. 1. W przypadku dowiercenia otworem badawczym lub rozpoznawczym złoża węglo-
wodorów, rozpoczęcie wydobywania może nastąpić tylko wtedy, gdy stan techniczny otworu
spełnia wymagania odwiertu eksploatacyjnego.
2. Odwierty, które nie zostały włączone do eksploatacji, likwiduje się w sposób określony
przez kierownika ruchu zakładu górniczego.