Rządowy projekt ustawy - Prawo geologiczne i górnicze

§ 84. Maszynę jednonaczyniową podczas urabiania i ładowania ustawia się w sposób
zapewniający widoczność — z kabiny maszyny — środków transportowych i wysypu urobku.
§ 85. Dla każdej maszyny powinna być określona przez kierownika ruchu zakładu górniczego
szerokość “pasa bezpieczeństwa” od górnej i dolnej krawędzi poszczególnych skarp. Przekraczanie
granicy tego pasa jest niedopuszczalne.
§ 86. Obsługę maszyn i urządzeń powierza się pracownikom posiadającym odpowiednie
upoważnienie do obsługi danego typu maszyn lub urządzeń wydane przez kierownika ruchu zakładu
górniczego na podstawie udokumentowanych uprawnień i kwalifikacji. Dokument stwierdzający
upoważnienie pracownicy powinni posiadać przy sobie.
§ 87. Maszyny i urządzenia powinny być wyposażone w niezbędne i sprawne zabezpieczenia
gwarantujące bezpieczne ich użytkowanie, w tym w sprzęt gaśniczy lub instalacje gaśnicze.
§ 88. 1. Badania kontrolne konstrukcji nośnych, lin stalowych oraz zespołów i elementów
stanowiących o bezpieczeństwie pracy maszyn urabiających wielonaczyniowych i zwałujących
powinny być wykonywane zgodnie ze szczegółową instrukcją kontroli stanu technicznego,
zatwierdzoną przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
2. Graniczne położenie ruchomych mechanizmów tych maszyn powinno być zabezpieczone
ogranicznikami.
§ 89. 1. Wysięgników, mechanizmów urabiania, ładowania i zwałowania nie używa się do
podnoszenia przedmiotów niebędących urobkiem, jeżeli dokumentacja techniczno-ruchowa wyraźnie
na to nie zezwala.
2. Jeżeli dokumentacja techniczno-ruchowa dopuszcza możliwość użycia wysięgników do prac
określonych w ust. 1, przy wykonywaniu tych czynności stosuje się przepisy bezpieczeństwa i
higieny pracy przy urządzeniach dźwigowych.
§ 90. Materiały eksploatacyjne i części zamienne magazynuje się na maszynach i urządzeniach
technicznych wyłącznie w miejscach do tego przeznaczonych.
§ 91. Na maszynach urabiających, ładujących i zwałujących dopuszczalne jest instalowanie
dodatkowych grzejników elektrycznych tylko za zgodą kierownika ruchu zakładu górniczego lub
wyznaczonej przez niego osoby dozoru odpowiedniego działu ruchu i służby przeciwpożarowej
zakładu górniczego.
§ 92. Przejścia, pomosty, schody i drabiny na maszynach i urządzeniach utrzymuje się w stanie
zapewniającym bezpieczne ich użytkowanie.
§ 93. Przygotowanie i przekazanie maszyn i urządzeń do napraw wykonuje się zgodnie z
ustaleniami kierownika ruchu zakładu górniczego.
Rozdział 5
Transport
§ 94. 1. Przenośniki taśmowe wyposaża się w urządzenia:
1) do napinania taśmy;
2) do czyszczenia taśmy;

17
3) hamulcowe zabezpieczające przed samoczynnym ruchem taśmy pod wpływem ciężaru urobku
oraz przed zasypaniem przenośnika odbierającego;
4) umożliwiające awaryjne zatrzymanie przenośnika;
5) służące jako osłony części wirujących i ruchomych, określone szczegółowo w dokumentacji
techniczno-ruchowej;
6) sygnalizujące, akustyczne lub optyczne, informujące o zamierzonym uruchomieniu przenośnika;
7) wyłączające z ruchu przenośnik przy zaistnieniu poślizgu taśmy na bębnach napędowych.
2. Przenośniki, które zgodnie z dokumentacją techniczno-ruchową nie posiadają pełnego
wyposażenia, o którym mowa w ust. 1 w punktach 1, 2, 3 i 7, w przypadkach uzasadnionych
warunkami techniczno-ruchowymi, dopuszcza do ruchu kierownik ruchu zakładu górniczego pod
warunkiem ustalenia dodatkowych wymagań gwarantujących bezpieczeństwo.
§ 95. Wzdłuż tras przenośników taśmowych w miejscach ustalonych przez kierownika ruchu
zakładu górniczego lub osoby dozoru ruchu przez niego wyznaczonej powinny się znajdować
bezpieczne dla osób przejścia przez te przenośniki.
§ 96. Przenośniki usytuowane nad stanowiskami pracy lub drogami komunikacyjnymi wyposaża
się w zabezpieczenia chroniące przed spadającym urobkiem.
§ 97. 1. Stałe stanowiska obsługi przenośników taśmowych należy wyposażyć w techniczne
środki łączności.
2. W przypadkach uzasadnionych warunkami techniczno-ruchowymi kierownik ruchu zakładu
górniczego może odstąpić od wymogu określonego w ust. 1.
§ 98. 1. Każdy przenośnik taśmowy powinien posiadać skuteczne zabezpieczenie przed
przypadkowym uruchomieniem.
2. Teren wzdłuż przenośników taśmowych powinien umożliwiać przejazd lub przejście w celu
przeprowadzenia kontroli stanu technicznego przenośnika lub jego naprawy.
§ 99. 1. W rejonie stacji napędowych przenośników taśmowych zapewnia się powierzchnię
niezbędną do korzystania z urządzeń dźwigowych podczas montażu lub napraw.
2. W przypadku braku możliwości spełnienia wymogu, o którym mowa w ust. 1, stacje powinny
być wyposażone we własne urządzenia dźwigowe, odpowiadające wymaganiom określonym w
przepisach o dozorze technicznym.
§ 100. 1. Przenośniki taśmowe ustawia się w bezpiecznej odległości od dolnej lub górnej
krawędzi poszczególnych skarp.
2. Odległość, o której mowa w ust. 1, określa kierownik ruchu zakładu górniczego.
§ 101. Przenośniki taśmowe eksploatuje się w sposób niestwarzający zagrożenia powodowanego
przez wypadający urobek z jego taśmy.
§ 102. Transportowanie przenośnikami taśmowymi popiołu odbywa się z zastosowaniem
odpowiednich środków zapobiegających pyleniu, po uprzednim jego wygaszeniu i ochłodzeniu do
temperatury nie wyższej niż +50°C.
§ 103. Niedopuszczalne jest:

18
1) zbliżanie się do ruchomych nieosłoniętych części przenośnika taśmowego na odległość mniejszą
niż 0,5m;
2) dokonywanie napraw i robót konserwacyjnych przy przenośniku taśmowym podczas jego ruchu,
gdy istnieje zagrożenie bezpośredniego zetknięcia się z elementami będącymi w ruchu;
3) uruchamianie przenośnika taśmowego bez uprzedniego sygnału ostrzegawczego;
4) chodzenie po konstrukcji przenośnika podczas jego ruchu, stawanie na niej lub jazda na taśmie
przenośnika.
§ 104. Przenośniki taśmowe przesuwa się zgodnie z instrukcją zatwierdzoną przez kierownika
ruchu zakładu górniczego.
§ 105. Wykorzystywanie przenośników taśmowych do celów innych niż określono w procesie
technologicznym dopuszczalne jest na zasadach określonych w dodatkowej instrukcji zatwierdzonej
przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
§ 106. Naprawianie przenośnika dopuszczalne jest, po uprzednim jego zabezpieczeniu przed
przypadkowym uruchomieniem, w sposób ustalony przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
§
107. Koleje znajdujące się na terenie zakładu górniczego eksploatowane są zgodnie
z regulaminem transportu szynowego, zatwierdzonym przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
§ 108. Zasady eksploatacji, utrzymania i napraw torów jezdnych maszyn ustala kierownik ruchu
zakładu górniczego.
§ 109. Odległość przewodów trakcji elektrycznej będących pod napięciem od maksymalnego
zasięgu pracy maszyn nie może być mniejsza niż 5 m.
§ 110. 1. Materiał przeznaczony do zwałowania przewozi się na zwałowiska w składach
ciągnionych.
2. Kierownik ruchu zakładu górniczego w uzasadnionych przypadkach może zezwolić na
przewożenie materiału na zwałowiska w składach pchanych.
§ 111. 1. Szynowy transport wewnątrzzakładowy przy użyciu lokomotyw wyposaża się w
niezbędne zabezpieczenia oraz urządzenia sygnalizacji i łączności.
2.
Niedopuszczalne jest równoczesne użytkowanie, na tych samych odcinkach torów,
lokomotyw i innych środków transportu szynowego.
§ 112. 1. Niedopuszczalny jest przewóz ręczny wozami w wyrobiskach górniczych o nachyleniu
powyżej 4°.
2. Przy ręcznym przewozie w miejscach, gdzie istnieje możliwość samoczynnego toczenia się
wozu w wyrobiskach górniczych o nachyleniu do 4°, odległość między wozami nie może być
mniejsza niż 30 m.
§ 113. Transport ręczny po torach przewozu lokomotywowego dopuszczalny jest tylko za
zezwoleniem kierownika ruchu zakładu górniczego i na określonych przez niego warunkach.
§ 114. 1. Budowę dróg stałych wewnątrzzakładowych wykonuje się zgodnie z wymaganiami
określonymi w dokumentacji zatwierdzonej przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
2. Drogi przeznaczone dla ruchu kołowego w zakładzie górniczym powinny być:

19
1) dostosowane do gabarytów i ciężaru pojazdów technologicznych, używanych w ruchu zakładu
górniczego, oraz do natężenia ruchu;
2) odpowiednio oznakowane;
3) podzielone na drogi stałe i tymczasowe, z określeniem wymagań dotyczących nawierzchni oraz
wyodrębnieniem dróg dla pojazdów gąsienicowych.
§ 115. 1. Zasady użytkowania i utrzymywania pojazdów oraz dróg wewnątrzzakładowych
określa regulamin ruchu, zatwierdzony przez kierownika ruchu zakładu górniczego, uwzględniający
odrębne przepisy w tym zakresie.
2. Jeżeli w granicach terenu zakładu górniczego lub jego części są udostępnione drogi dla
publicznego ruchu kołowego, kierownik ruchu zakładu górniczego ustala regulację tego ruchu oraz
oznakowanie dróg przy uwzględnieniu odrębnych przepisów w tym zakresie.
§ 116. 1. W przypadku załadunku pojazdów urządzeniami mechanicznymi pojazdy mogą być
podstawione do miejsc załadunkowych po otrzymaniu sygnału od operatora maszyny lub urządzenia
załadowczego.
2. Objaśnienia sygnałów porozumiewawczych obowiązujących podczas załadunku umieszcza
się w widocznym dla kierowcy pojazdu miejscu.
3. Osprzęt ładujący maszyny lub urządzenia załadowczego nie może być przemieszczany nad
kabiną pojazdu.
§ 117. Kierownik ruchu zakładu górniczego w regulaminie ruchu określi pojazdy, w kabinach
których, podczas załadunku nie powinni przebywać ludzie.
§ 118. Przewóz ludzi pojazdami dopuszczalny jest na zasadach określonych w odrębnych
przepisach oraz w regulaminie, o którym mowa w § 111.
§ 119. Obsługę techniczną, przeglądy, konserwacje i naprawy pojazdów przeprowadza się
wyłącznie w miejscach do tego celu przeznaczonych.
§ 120. 1. Wszystkie stacje i pomosty nadawczo-odbiorcze wyposaża się w odcinki torów
ułożone poziomo i w linii prostej.
2. Długość odcinków torów poziomych na pomostach dobiera się w sposób zapewniający
zmieszczenie zestawu transportowego wozów na tych pomostach i z uwzględnieniem możliwości
swobodnej ich obsługi.
§ 121. 1. Górne i pośrednie pomosty załadowcze torów wyposaża się w zapory zabezpieczające
wozy przed stoczeniem się.
2. Na torach w wyrobiskach górniczych o nachyleniu ponad 4° instaluje się łapacze wózków lub
inne urządzenia zabezpieczające o podobnym działaniu.
§ 122. Stanowisko maszynisty kołowrotu oraz stanowiska obsługi pomostów nadawczo-
odbiorczych wyposaża się w:
1) instrukcję określającą dopuszczalną ilość wozów ładownych i pustych, jaka powinna być
eksploatowana,
2) tablice z obowiązującymi sygnałami informacyjno-ostrzegawczymi.

20
§ 123. Transport linowy pionowy, pochyły i poziomy prowadzi się zgodnie z regulaminem ruchu,
zatwierdzonym przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
§ 124. Pomiędzy wszystkimi stacjami i pomostami zachowuje się łączność oraz ustaloną
sygnalizację.
§ 125. Niedopuszczalne jest przebywanie na stacjach oraz chodzenie po trasie podczas
prowadzenia ruchu.
§ 126. 1. Przechodzenie pomiędzy pogłębiarką, koparką lub innym urządzeniem pływającym a
barką dopuszczalne jest tylko po pomoście.
2. Na każdej zmianie roboczej powinien być zatrudniony co najmniej jeden pracownik
przeszkolony w zakresie ratownictwa wodnego.
§ 127. Urządzenia pływające oraz dojścia do stanowisk pracy na urządzeniach pływających
wyposaża się obustronnie na całej długości w pomosty wyposażone w balustrady z poręczami
ochronnymi umieszczonymi na wysokości 1,1 m. Na każdej zmianie roboczej przed rozpoczęciem
pracy kontroluje się stan zanurzenia pontonów urządzenia pływającego. Wyniki kontroli wpisuje się
do książki kontroli.
§ 128. Urobek na przenośnik pływający powinien być podawany przy użyciu kosza zasypowego.
§ 129. Jednostki pływające napełnia się urobkiem w ilości nieprzekraczającej dopuszczalnej
ładowności. Podczas załadunku lub rozładunku jednostki pływające powinny być przycumowane
bądź zakotwiczone.
§ 130. Na początku każdej zmiany roboczej dokonuje się przeglądu przydatności lin oraz
mechanizmów transportu linowego.
§ 131. Liny nośne i ciągnące poddaje się badaniom okresowym, co najmniej raz w roku, zgodnie
z instrukcją opracowaną na podstawie dokumentacji techniczno-ruchowej i zatwierdzoną przez
kierownika ruchu zakładu górniczego. Kontrole i badania przeprowadzają osoby posiadające
odpowiednie kwalifikacje i wymagane uprawnienia.
§ 132. Niedopuszczalne jest prowadzenie transportu linowego pionowego oraz przy pomocy
wiszących kolejek linowych podczas niesprzyjających warunków atmosferycznych.
§ 133. Jazda osób obsługi i dozoru ruchu wózkami przeznaczonymi do kontroli okresowych,
badania lin nośnych, ciągnących i urządzeń kolejek odbywa się wyłącznie za zezwoleniem
kierownika ruchu zakładu górniczego i na warunkach określonych w tym zezwoleniu.
Rozdział 6
Urządzenia elektroenergetyczne
§ 134. Zakład górniczy, w którym przerwa w dopływie energii elektrycznej może spowodować
zagrożenie dla ludzi, środowiska i mienia, powinien być wyposażony w dwa niezależne zasilania
pokrywające:
1) pełne zapotrzebowanie mocy dla urządzeń zakładu górniczego,
2) minimalną moc gwarantowaną dla urządzeń, w których przerwa w dopływie energii może
spowodować zagrożenie.

21