Rządowy projekt ustawy - Prawo geologiczne i górnicze

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do wyciągów krzesełkowych, gdzie odstęp między najbardziej wysuniętymi
częściami krzesełek powinien wynosić co najmniej 0,4 m.
3. Odstęp między krawędziami najszerszego środka transportowego kolejek podwieszonych a obudową
wyrobiska, ociosem, odrzwiami lub maszynami i urządzeniami powinien wynosić co najmniej 0,4 m.
4. W miejscach załadunku i rozładunku odległość między krawędziami najszerszego środka
transportowego, a obudową wyrobiska, ociosem, odrzwiami lub maszynami i urządzeniami powinna wynosić co
najmniej 0,8 m.
§ 531.1. Podczas przewozu ludzi w wyrobisku transportowym nie można prowadzić innego transportu, z
wyjątkiem transportu urobku przenośnikami.
2. W zakładach górniczych rud miedzi, cynku i ołowiu zasady przewozu ludzi i innego transportu w
wyrobisku transportowym określa kierownik ruchu zakładu górniczego.
§ 532.1. Prędkość przewozu ludzi środkami transportu linowego i z napędem własnym nie może przekraczać
2,5 m/s.
2. Przewóz ludzi może być prowadzony tylko pod nadzorem wyznaczonej osoby dozoru ruchu, zgodnie z
regulaminem zatwierdzonym przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
§ 533. Transport po torach może być prowadzony pod warunkiem, że transportowane ładunki są
zabezpieczone przed przemieszczaniem się na środku transportowym.
§ 534.1. rodki transportowe do przewozu ludzi powinny zapewniać:
1) pozycję siedzącą ludzi;
2) zabezpieczenie ludzi przed wypadnięciem;
3) możliwość zahamowania w każdym miejscu trasy;
4) możliwość wysyłania przez osoby jadące sygnałów do maszynisty.
2. Przepisów ust. 1 pkt 4 nie stosuje się do transportu kolejkami linowymi.
§ 535.1. Przewóz ludzi wyciągami krzesełkowymi może być wykonywany w wyrobiskach o nachyleniu do
25°.
2. W wyrobiskach, w których odbywa się przewóz ludzi wyciągami krzesełkowymi, nie mogą być
instalowane inne układy transportu.
§ 536.1.Na odcinku pracy liny układu transportu tor powinien mieć pochylenie w jednym kierunku.
2. Przepisów ust. 1 nie stosuje się w przypadku transportu liną bez końca.
§ 537. W przypadku transportu przedmiotów i materiałów w wyrobiskach o zmiennych kierunkach
nachylenia:
1) po spągu;
2) po torach w rozcinkach ścianowych i w chodnikach dla zbrojenia i likwidacji ścian;
— dopuszcza się transport dwoma pracującymi równocześnie kołowrotami, których liny doczepiane są do
środka transportowego, na warunkach określonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
§ 538.1. Podczas ruchu środków transportowych po torach o nachyleniu ponad 4° stosuje się zabezpieczenia
uniemożliwiające rozłączenie się tych środków.
2. Zabezpieczenia, o których mowa w ust. 1, nie są wymagane przy transporcie po spągu przy nachyleniach
zapewniających samohamowność środka transportowego.
3. rodki transportowe w transporcie liną bez końca lub ich zestawy doczepia się do liny ciągnącej w sposób
wykluczający ich samoistne rozprzęgnięcie.
4. Zestaw środków transportowych kolejki podwieszonej lub spągowej, poruszający się po torach o
nachyleniach jednokierunkowych, powinien mieć wózek hamulcowy lub inne urządzenie hamowania
awaryjnego, umieszczone na końcu tego zestawu od strony upadu.
5. W przypadku dwukierunkowego nachylenia trasy wózki hamulcowe i inne urządzenia hamowania
awaryjnego umieszcza się na początku i na końcu zestawu środków transportowych.

91
6. W przypadku kolejek spągowych wyposażonych w zestawy transportowe, w których:
1) stosowane są zaczepy samozaciskowe liny;
2) poszczególne elementy zestawu połączone są między sobą sprzęgami konstrukcji specjalnej oraz dwiema
linami bezpieczeństwa;
można zastosować jeden wózek hamulcowy usytuowany w dowolnym miejscu zestawu transportowego;
przepisów ust. 4 i 5 nie stosuje się.
7. W przypadku kolejek podwieszonych z napędem własnym, w których poszczególne elementy zestawu
połączone są między sobą sprzęgami konstrukcji specjalnej, oraz zestaw środków transportowych zabudowany
jest pomiędzy urządzeniami napędowo-hamulcowymi, przepisu ust. 5 nie stosuje się.
§ 539.1. Podczas prowadzenia transportu zestaw środków transportowych kolejki podwieszonej i spągowej
znakuje się światłem białym z przodu i światłem czerwonym z tyłu lub światłem czerwonym z przodu i z tyłu.
2. Zestaw środków transportowych z własnym napędem wyposaża się w reflektor z białym światłem,
świecący w kierunku jazdy, zapewniający widoczność na odległość co najmniej 30 m.
§ 540. Załadunek i rozładunek środków transportowych kolejki odbywa się tylko w miejscach do tego
przeznaczonych.
§ 541.1. Wszystkie stacje nadawczo-odbiorcze w wyrobiskach pochyłych powinny mieć odcinki toru
odpowiedniej długości ułożone w linii prostej o nachyleniu podłużnym nie większym niż 4°.
2. Długość odcinków torów na stacjach dobiera się tak, aby zestaw środków transportowych mieścił się na
długości stacji i była możliwość swobodnej obsługi tych środków.
3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do przemieszczanych stacji rozładunku i załadunku przedmiotów i
materiałów dla wyrobisk będących w drążeniu, zbrojeniu lub likwidacji oraz wyrobisk przyścianowych ścian
będących w eksploatacji. Szczególne warunki załadunku i rozładunku określa dokumentacja układu transportu.
§ 542.1. Zatrzymanie przenośnika taśmowego powinno być możliwe z każdego miejsca trasy, gdzie mogą
przebywać ludzie podczas ruchu przenośnika.
2. Przy przenośnikach przeznaczonych do jazdy ludzi zatrzymanie przenośnika powinno być także możliwe
z pomostów do wsiadania i wysiadania.
§ 543.1 Zatrzymanie przenośnika zgrzebłowego powinno być możliwe z każdego miejsca trasy, gdzie
przebywają i mogą przebywać ludzie podczas ruchu przenośnika.
2. Zatrzymanie przenośnika zgrzebłowego na trasie, którego zabudowana jest kruszarka kęsów, powinno
spowodować zatrzymanie napędu kruszarki.
3. Przenośniki zgrzebłowe, na których trasie zabudowano kruszarki kęsów, powinny posiadać dodatkową
możliwość zatrzymania awaryjnego napędów kruszarki i przenośnika. Urządzenie zatrzymania awaryjnego
napędów kruszarki i przenośnika powinno być zabudowane przed kruszarką od strony podawania urobku i
zabezpieczać całą szerokość trasy przenośnika.
4. Odległość zabudowy urządzenia zatrzymania awaryjnego od elementu kruszącego powinna wynikać z
wielkości wybiegu łańcucha przenośnika zgrzebłowego po wyłączeniu napędu, powiększonego o 2 m. Wybieg
łańcucha zgrzebłowego powinien być wyznaczony po zabudowie przenośnika w miejscu pracy oraz ponownie
sprawdzony po przebudowie i/lub zmianie warunków eksploatacji.
5.Warunki bezpiecznej eksploatacji oraz zabudowy urządzenia zatrzymania awaryjnego powinny być
określone w dokumentacji techniczno-ruchowej kruszarki lub przenośnika, lub w projekcie technicznym.
6. Przepisu ust. 3 i 4 nie stosuje się dla przenośników zgrzebłowych ścianowych wyposażonych w kruszarki
kęsów.
§ 544. Transport długich i ciężkich przedmiotów przenośnikami zgrzebłowymi może być prowadzony
wyłącznie na warunkach ustalonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego
§ 545. Transport urobku przenośnikami może być prowadzony tylko przy takich nachyleniach, przy których
nie wystąpi samostaczanie się urobku.
§ 546.1. Wyrobiska, w których zabudowane są przenośniki taśmowe i zgrzebłowe, powinny być tak
utrzymane, aby wzdłuż trasy zapewnione były co najmniej następujące odległości:

92
1) 0,25 m od ociosu, obudowy lub innych stałych elementów urządzeń i instalacji do konstrukcji trasy
przenośnika;
2) 0,7 m od ociosu, obudowy lub innych stałych elementów urządzeń lub instalacji, po stronie przejścia dla
ludzi do konstrukcji trasy przenośnika;
3) 0,6 m od stropu wyrobiska lub innych stałych elementów urządzeń i instalacji zabudowanych pod stropem
do taśmy górnej lub zgrzebła.
2. Odległość napędu przenośnika taśmowego i zgrzebłowego od obudowy wyrobiska lub zainstalowanych
maszyn i urządzeń powinna wynosić co najmniej 0,7 m po obu jego stronach.
3. Przechodzenie przez przenośniki dozwolone jest tylko w miejscach do tego przeznaczonych i
odpowiednio zabezpieczonych, na warunkach ustalonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
§ 547.1. Ręczne usuwanie zanieczyszczeń z przenośnika podczas ruchu taśmy jest niedozwolone.
2. Miejsca zsypów i przesypów przenośników taśmowych i zgrzebłowych powinny mieć osłony
zabezpieczające ludzi przed spadającymi bryłami urobku.
§ 548. Transport przedmiotów i materiałów przenośnikami pracującymi w ciągach dozwolony jest tylko po
przełączeniu układu na sterowanie lokalne.
§ 549. Dla jazdy ludzi przenośnikami taśmowymi opracowuje się regulamin określający zasady
prowadzenia jazdy ludzi oraz warunki kontroli trasy przenośników; regulamin zatwierdza kierownik ruchu
zakładu górniczego.
§ 550.1. Przenośniki taśmowe przystosowane do jazdy ludzi w wyrobiskach powinny być tak utrzymywane,
aby podczas ich eksploatacji:
1) na całej długości trasy odległość od konstrukcji trasy przenośnika do ociosu obudowy lub urządzeń
zainstalowanych na stałe w wyrobisku wynosiła co najmniej 0,4 m, a od strony przejścia dla ludzi — 0,7 m;
2) odległość taśmy górnej od stropu lub urządzeń zabudowanych pod stropem wynosiła co najmniej 1 m na
całej długości trasy, a w miejscach wsiadania i wysiadania — nie mniej niż 1,5 m.
2. W przypadku gdy jazda ludzi odbywa się zarówno na dolnej, jak i na górnej taśmie, odległość taśmy
dolnej od elementów konstrukcyjnych taśmy górnej powinna wynosić co najmniej 1 m na całej długości trasy, a
w miejscach wsiadania i wysiadania oraz na długości 20 m za pomostem do wsiadania i na długości 20 m przed
pomostem do wysiadania — 1,5 m.
3. Konstrukcja oraz warunki zabudowy pomostów do wsiadania i wysiadania ludzi, zostaną określone przez
kierownika ruchu zakładu górniczego w dokumentacji technicznej układu przewozu ludzi.
§ 551. Pomosty do wsiadania i wysiadania utrzymuje się w stanie zapobiegającym poślizgnięciu się osób i
wyposaża w kompletne poręcze, schody, uchwyty ułatwiające wsiadanie i wysiadanie oraz bariery.
§ 552.1. Niedozwolona jest jazda ludzi na urobku, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. W uzasadnionych przypadkach jazda ludzi na urobku jest dozwolona na zasadach określonych przez
kierownika ruchu zakładu górniczego.
§ 553. Prędkość jazdy ludzi przenośnikiem taśmowym nie może przekraczać 2,5 m/s.
§ 554.1. Jazda ludzi przenośnikami taśmowymi odbywa się pod nadzorem osoby dozoru ruchu.
2. Jadący na taśmie nie mogą zabierać ze sobą żadnych narzędzi oraz przedmiotów, które mogą powodować
zagrożenie podczas jazdy.
3. Osoba dozoru ruchu wyznacza pracowników nadzorujących wsiadanie i wysiadanie osób na
poszczególnych pomostach.
§ 555. W rejonie pomostu do wsiadania umieszcza się tablicę zawierającą informacje o warunkach
prowadzenia jazdy ludzi.
§ 556.1. Ruch pociągów prowadzi się z zachowaniem zasad określonych w regulaminie pracy kolei
podziemnej.
2. Regulamin pracy kolei podziemnej opracowuje się odrębnie dla każdego poziomu, na którym przewóz ten
jest prowadzony, i podlega zatwierdzeniu przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
3. Regulamin pracy kolei podziemnej określa w szczególności:

93
1) organizację przewozu;
2) zasady i warunki prowadzenia ruchu pociągów i prac manewrowych;
3) obowiązki dozoru i służb przewozu w zakresie prowadzenia ruchu pociągów oraz kontroli stanu
technicznego maszyn i urządzeń.
4. Organizację i zasady przewozu ludzi określa się w regulaminie pracy kolei podziemnych.
§ 557. Sieć elektryczna trakcji przewodowej oraz nawierzchnia torowa powinny spełniać wymagania
określone w Polskich Normach.
§ 558. Odstęp między krawędziami najszerszego środka transportu a obudową wyrobiska, ociosem,
odrzwiami lub innymi urządzeniami oraz między dwoma mijającymi się środkami transportu powinien wynosić
co najmniej 0,25 m.
§ 559.1. Wyrobiska przewozowe utrzymuje się w stanie zapewniającym przejścia dla ludzi na:
1) drogach przewozowych, co najmniej wzdłuż jednego ociosu wyrobiska;
2) stacjach załadowczych i rozładowczych oraz podszybiach z jednym torem, co najmniej wzdłuż jednego
ociosu;
3) stacjach załadowczych i rozładowczych oraz podszybiach z dwoma lub większą liczbą torów, wzdłuż obu
ociosów.
2. Na stacjach załadowczych i rozładowczych przejścia dla ludzi, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3,
utrzymuje się w obu kierunkach od wysypu na odległość zapewniającą obsługę urządzeń stacji.
3. Wyrobiska przewozowe, w których występują wycieki wody, powinny być wyposażone w kanały
ściekowe lub inne urządzenia odwadniające, zapewniające skuteczne odwadnianie wyrobiska
§ 560.1. Lokomotywy elektryczne przewodowe nie mogą być stosowane w wyrobiskach ze stopniem „b”
lub „c” niebezpieczeństwa wybuchu metanu.
2. W wyrobiskach ze stopniem „a” niebezpieczeństwa wybuchu metanu lokomotywy elektryczne
przewodowe mogą być stosowane pod warunkiem że wyrobiska te są przewietrzane prądem powietrza o
prędkości określonej w § 136 ust. 1.
§ 561.1. Lokomotywy akumulatorowe i spalinowe budowy przeciwwybuchowej mogą być stosowane we
wszystkich wyrobiskach, pod warunkiem że koncentracja metanu nie przekroczy 1,5%.
2. W wyrobiskach ze stopniem „b” lub „c” niebezpieczeństwa wybuchu metanu w prądzie powietrza
odprowadzanym do szybu wydechowego oraz przewietrzanych wentylacją odrębną, lokomotywy
akumulatorowe i spalinowe wyposaża się w metanomierz sygnalizujący koncentrację metanu.
3. W przypadku przekroczenia koncentracji metanu, o której mowa w ust. 1, w wyrobisku maszynista
unieruchamia silnik lokomotywy i powiadamia dyspozytora.
4. Zasady przekazywania informacji o zagrożeniu między dyspozytorem a maszynistą oraz sposób
postępowania ustala kierownik ruchu zakładu górniczego.
§ 562.1. Ruch lokomotywy spalinowej lub akumulatorowej w wyrobisku z wentylacją odrębną przy
wyłączonym wentylatorze lutniowym jest niedopuszczalny.
2. Sposób powiadamiania maszynisty o zatrzymanym wentylatorze ustala kierownik ruchu zakładu
górniczego.
§ 563.1. Lokomotywę podczas postoju zabezpiecza się przed jej uruchomieniem przez osoby niepowołane
oraz zamyka dopływ paliwa do silnika.
2. Podczas napełniania paliwem zbiornika lokomotywy spalinowej silnik wyłącza się, a lokomotywę
zahamowuje.
3. Napełnianie zbiorników lokomotywy spalinowej może być prowadzone tylko systemem
bezkropelkowym.
§ 564.1. Ruchem pociągów kieruje dysponent.
2. Dysponenta wyznacza się dla każdego poziomu przewozowego, na którym pracują więcej niż dwie
lokomotywy.

94
3. Ruch pociągów prowadzi się w taki sposób, aby na odcinkach dróg przewozowych, ograniczonych z obu
stron semaforami, mógł znajdować się tylko jeden pociąg.
§ 565.1. Na trasach przewozowych nie można pozostawiać wozów, z wyjątkiem miejsc do tego
przeznaczonych.
2. Najwyższe dopuszczalne prędkości jazdy pociągów nie mogą przekraczać:
1) 5 m/s — przy przewozie urobku i materiałów;
2) 3,5 m/s — przy przewozie ludzi oraz ładunków niebezpiecznych (materiałów wybuchowych, paliw, olejów,
kwasów, butli z gazami).
§ 566. Odcinki dróg przewozowych, na których ze względu na stan techniczny torów lub z innych powodów
występują ograniczenia prędkości jazdy pociągów, odpowiednio oznacza się.
§ 567. Najwyższa dopuszczalna droga hamowania nie może przekraczać dla pociągów:
1) towarowych — 80 m;
2) osobowych i z ładunkami niebezpiecznymi — 40 m.
§ 568. Na trasach jednotorowych z mijankami wjazd pociągu na jednotorowy odcinek trasy może nastąpić
po uzyskaniu:
1) wolnej drogi przejazdu przy sygnalizacji samoczynnej posiadającej możliwość blokowania wjazdu innego
pociągu przed zajęciem odcinka jednotorowego, a także w czasie jego zajmowania, albo
2) zgody dysponenta za pomocą sygnalizacji optycznej lub środków łączności wydzielonych dla kolei
podziemnej, albo
3) zgody pracownika ruchu przewozowego, wyznaczonego przez dysponenta, w sposób określony w pkt 2.
§ 569. Cofanie pociągu na trasie dopuszczalne jest w przypadku:
1) uzyskania zgody dysponenta lub pracownika, o którym mowa w § 568 pkt 2 i 3;
2) konwojowania czoła cofanego pociągu.
§ 570. Maszynista lokomotywy pociągu nadjeżdżającego trasą podporządkowaną do skrzyżowania dróg
przewozowych przepuszcza pociąg zbliżający się do tego skrzyżowania trasą mającą pierwszeństwo przejazdu.
§ 571. Zwrotnice zabudowane w rejonie skrzyżowania dróg przewozowych powinny być stale ustawione w
położeniu umożliwiającym jazdę pociągów po torze głównym.
§ 572. Na ostatnim wozie pociągu umieszcza się lampę lub sygnalizator świetlny o czerwonej barwie
światła, sygnalizujący koniec pociągu.
§ 573. Ładunki niebezpieczne przewozi się pociągami towarowymi, z zachowaniem następujących
warunków:
1) wozy z ładunkami niebezpiecznymi oddziela się od lokomotywy dwoma wozami ochronnymi;
2) wozy z ładunkami niebezpiecznymi oddziela się od wozów zawierających inne ładunki niebezpieczne
jednym wozem ochronnym;
3) na końcu pociągu, za wozami z ładunkami niebezpiecznymi, powinny się znajdować dwa wozy ochronne.
§ 574.1. Skład wozów pociągu towarowego, przed wyjazdem na trasę, poddaje się oględzinom technicznym
przez osobę formującą skład.
2. W przypadku dopinania lokomotywy do uformowanego wcześniej składu wozów oględzin, o których
mowa w ust. 1, dokonuje obsługa pociągu.
§ 575.1. Przed wyjazdem na trasę maszynista lokomotywy zgłasza dysponentowi gotowość do wyjazdu.
2. Wjazd pociągu w rejon stacji głównych może nastąpić tylko po udzieleniu zgody maszyniście
lokomotywy przez dysponenta.
3. Wjazd na stację rozładowczą lub załadowczą oraz wyjazd pociągu może nastąpić tylko po udzieleniu
zgody maszyniście lokomotywy przez obsługę stacji.
§ 576.1. Przewóz ludzi może odbywać się tylko pod nadzorem wyznaczonej osoby dozoru ruchu, która jest
jednocześnie kierownikiem pociągu.

95