Rządowy projekt ustawy - Prawo geologiczne i górnicze

2. Nazwiska kierowników pociągów wypisuje się na tablicach umieszczonych na stacjach osobowych.
§ 577.1. Wychylanie się oraz wskakiwanie lub wyskakiwanie z pociągu podczas jego jazdy jest
niedozwolone.
2. Wsiadanie i wysiadanie z wozów osobowych może odbywać się tylko po zatrzymaniu pociągu i za zgodą
kierownika pociągu.
§ 578.1. Przed odjazdem pociągu kierownik pociągu dokonuje oględzin technicznych wozów osobowych.
2. Odjazd pociągu poprzedza się sygnałem akustycznym, nadanym z lokomotywy przez maszynistę.
§ 579.1. Podczas przewozu ludzi w pociągach osobowych można przewozić drobne przedmioty, które nie
mogą wystawać poza wóz i zagrażać jadącym w wozie.
2. W pociągach osobowych rozmieszcza się w równych odstępach wozy z hamulcami, przy czym ostatni
wóz powinien być też wyposażony w hamulec.
3. Pociąg osobowy podczas przewozu ludzi nie może być pchany przez lokomotywę.
4. Maszynista kierujący pociągiem osobowym może wyjechać na trasę wyłącznie za zgodą dysponenta, po
uzyskaniu zgody kierownika pociągu.
§ 580.1. Przewóz ludzi prowadzi się przy wstrzymanym ruchu pociągów towarowych na trasie przewozu.
§ 581.1. Na całej długości stacji osobowej odległość, od najszerszego środka transportowego do obudowy
wyrobiska po stronie wsiadania i wysiadania ludzi, powinna wynosić co najmniej 0,8 m do wysokości co
najmniej 1,8 m.
2. Podczas wsiadania i wysiadania ludzi oraz podczas załadunku i rozładunku przewód jezdny wyłącza się
spod napięcia, a stan wyłączenia odpowiednio zabezpiecza.
3. Załączenia i wyłączenia spod napięcia przewodu jezdnego dokonuje maszynista lokomotywy.
4. Stan załączenia i wyłączenia przewodu jezdnego na stacjach osobowych sygnalizuje się transparentami.
§ 582.1. Załadunek i rozładunek prowadzi się na stacjach materiałowych.
2. Dopuszcza się możliwość dokonywania sporadycznego załadunku i rozładunku poza stacjami
materiałowymi, po uprzednim uzyskaniu od dysponenta zgody na dokonanie tych czynności oraz ustaleniu
sposobu zabezpieczenia i czasu wyłączenia z ruchu miejsca, w którym wykonywane będą czynności
załadunkowe lub rozładunkowe.
§ 583.1. Na drogach przewozowych środki do transportu ładunków długich powinny być ciągnięte przez
lokomotywę z zastosowaniem jednego wozu ochronnego.
2. Na drogach przewozowych z trakcją przewodową odległość przewożonych ładunków od przewodu
jezdnego nie może być mniejsza niż 0,2 m.
§ 584.1. Ruch pojazdów i samojezdnych maszyn górniczych prowadzi się z zachowaniem zasad
określonych w regulaminie zatwierdzonym przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
2. Regulamin określa w szczególności:
1) organizację i zasady prowadzenia ruchu pojazdów i samojezdnych maszyn górniczych;
2) obowiązki i zakres odpowiedzialności operatorów i dozoru w zakresie obsługi, kontroli i przeglądów
pojazdów i maszyn samojezdnych;
3) warunki, jakim powinny odpowiadać wyrobiska, w których poruszają się pojazdy i maszyny samojezdne;
4) zasady i warunki transportu ludzi;
5) sposób zapoznania pracowników z treścią regulaminu;
6) sposób aktualizacji zmian dotyczących ruchu pojazdów i maszyn samojezdnych.
3. Organizację i zasady przewozu ludzi opracowuje się w odrębnym rozdziale regulaminu.
4. Przewóz ludzi może odbywać się tylko pojazdami i maszynami do tego celu przystosowanymi, na
warunkach określonych w pozwoleniu, o którym mowa w § 31 ust. 1.
§ 585.1. Wyrobiska, w których prowadzony jest stały ruch pojazdów i samojezdnych maszyn górniczych,
utrzymuje się w stanie zapewniającym:

96
1) szerokość większą o co najmniej 1,5 m od najszerszego pojazdu (maszyny) poruszającego (poruszającej) się
w tym wyrobisku; szerokość ta w wyrobiskach wewnątrzoddziałowych, w uzasadnionych przypadkach za
zgodą kierownika ruchu zakładu górniczego, może być zmniejszona do 1 m;
2) odstęp między dwoma mijającymi się pojazdami lub maszynami samojezdnymi wynoszący co najmniej 0,5
m;
3) odległość między stropem, obudową lub zabudowanymi pod stropem urządzeniami a najwyższą częścią lub
ładunkiem pojazdu lub maszyny samojezdnej wynoszącą co najmniej:
a) 0,4 m — w zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny,
b) 0,2 m — w pozostałych zakładach górniczych;
4) nachylenie spągu nieprzekraczające dopuszczalnego nachylenia dla danego typu pojazdu lub maszyny
samojezdnej;
5) wyrównany i odwodniony oraz w razie potrzeby utwardzony spąg;
6) przejścia dla ludzi wzdłuż jednego ociosu o szerokości co najmniej 1 m i wysokości co najmniej 1,8 m.
2. Przy dużym natężeniu ruchu, w zależności od potrzeby, oprócz przejść dla ludzi wymienionych w ust. 1
pkt 6, wykonuje się wnęki przeznaczone dla schronienia przebywających w wyrobisku ludzi.
3. Wyrobiska, w których prowadzony jest stały ruch pojazdów lub maszyn samojezdnych, oznakowuje się
znakami i sygnałami drogowymi.
4. W wyrobiskach podczas ruchu pojazdów i samojezdnych maszyn górniczych prowadzenie innego rodzaju
transportu jest niedopuszczalne.
§ 586.1. Wymagania określone w § 561, § 562 i § 563 ust. 2 i 3 stosuje się również do kolejek
podwieszonych, kolejek spągowych oraz pojazdów i maszyn z napędem spalinowym.
2. Wymagania w zakresie prowadzenia ruchu układów transportowych w wyrobiskach poziomych i
pochyłych o nachyleniu do 45° określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.

Rozdział 6
Maszyny, urządzenia i instalacje elektryczne
§ 587. Maszyny, urządzenia i instalacje elektryczne:
1) dobiera się do parametrów elektrycznych w miejscu ich zainstalowania;
2) użytkuje i obsługuje w sposób uniemożliwiający powstanie zagrożenia podczas eksploatacji;
3) kontroluje za pomocą urządzeń zabezpieczających i systemów bezpieczeństwa.
§ 588.1. W wyrobiskach zagrożonych wybuchem instaluje się maszyny i urządzenia budowy
przeciwwybuchowej spełniające zasadnicze wymagania określone w przepisach dotyczących wyrobów
podlegających ocenie zgodności.
2. W wyrobiskach niezagrożonych wybuchem albo niezagrożonych wybuchem metanu i zaliczonych do
klasy A zagrożenia wybuchem pyłu węglowego mogą być instalowane maszyny i urządzenia o stopniu ochrony
co najmniej IP 54, spełniające zasadnicze wymagania określone w przepisach dotyczących wyrobów
podlegających ocenie zgodności.
3. Kierownik ruchu zakładu górniczego określa zasady bezpiecznego użytkowania sieci elektrycznej trakcji
przewodowej w wyrobiskach zagrożonych wybuchem pyłu węglowego, ustalając w szczególności skuteczne
środki ochrony przed niebezpieczeństwem wybuchu.
§ 589.1. Oddanie do ruchu rozdzielni elektroenergetycznych średniego napięcia wymaga zezwolenia
kierownika ruchu zakładu górniczego, z wyjątkiem rozdzielni, o których mowa w § 31 ust. 2.
2. Zezwolenia, o których mowa w ust. 1, wydaje się na podstawie dokumentacji technicznej lub
dokumentacji wprowadzonych zmian i protokołu odbioru technicznego.
3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, gdy rozdzielnia stanowi wyposażenie lub część składową obiektu
budowlanego zakładu górniczego, dla którego zezwolenia na użytkowanie wydaje się na podstawie odrębnych
przepisów.

97
§ 590. Instalowanie, eksploatacja oraz kontrola maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych powinny
odpowiadać wymaganiom określonym w odrębnych przepisach i w Polskich Normach. Wymagania dotyczące
organizacji i warunków bezpiecznego wykonywania prac związanych z eksploatacją maszyn, urządzeń i
instalacji elektrycznych w wyrobiskach określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.
§ 591.1. W zakładzie górniczym znajduje się lampownia przeznaczona do przygotowania, ładowania,
przechowywania i konserwacji górniczych lamp osobistych oraz benzynowych lamp wskaźnikowych.
2. Nadzór nad lampownią sprawuje wyznaczona osoba dozoru ruchu.
3. Liczbę zdatnych do użytku lamp osobistych oraz benzynowych lamp wskaźnikowych określa, stosownie
do potrzeb, kierownik ruchu zakładu górniczego.
§ 592.1. Każda osoba przebywająca w wyrobiskach powinna mieć przy sobie sprawnie działającą lampę
osobistą, przydzieloną jej do stałego użytkowania.
2. Lampy osobiste pracowników zatrudnionych w wyrobiskach, w tym ratowników górniczych, wyposaża
się w górnicze osobiste nadajniki lokacyjne, przystosowane do emitowania sygnału przez okres co najmniej 7
dni.
3. Lampy osobiste ratowników górniczych specjalnie oznacza się.
4. Przy stosowaniu różnych systemów lokacyjnych kierownik ruchu zakładu górniczego określa warunki ich
wykorzystania.
5. Lampy osobiste osób przebywających w przestrzeniach zagrożonych wybuchem metanu lub pyłu
węglowego, wyposaża się w nadajniki współdziałające z iskrobezpiecznym urządzeniem lokacyjnym.
6. Systemy lokacyjne złożone z nadajników lokacyjnych o których mowa w ust. 2 i z urządzeń odbiorczych
powinny umożliwiać lokalizację nadajnika z odległości co najmniej 30 m we wszystkich kierunkach.
§ 593. Zasady instalowania i parametry oświetlenia podziemnych wyrobisk zakładów górniczych powinny
być zgodne z Polską Normą.
§ 594.1. Zakład górniczy powinien mieć co najmniej dwa niezależne zasilania w energię elektryczną, przy
czym:
1) jedno zasilanie zapewnia pełne zapotrzebowanie mocy zakładu górniczego;
2) drugie zasilanie zapewnia minimalne zapotrzebowanie mocy, gwarantujące zachowanie bezpieczeństwa
ludzi, mienia i środowiska.
2. Kierownik ruchu zakładu górniczego określa maksymalny dopuszczalny czas przerwy w zasilaniu
zakładu wymagany względami bezpieczeństwa ludzi, ruchu zakładu i ochrony środowiska, z uwzględnieniem
wymagań określonych w § 147.
3. Kierownik ruchu zakładu górniczego wydobywającego kopalinę niepalną oraz zakładu górniczego
likwidowanego może odstąpić od posiadania drugiego zasilania, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, jeżeli
długotrwała przerwa w zasilaniu zakładu nie spowoduje zagrożenia bezpieczeństwa oraz istnieje możliwość
ewakuacji ludzi z wyrobisk bez konieczności użycia górniczego wyciągu szybowego.
4. Kierownik ruchu zakładu górniczego powiadamia właściwy organ nadzoru górniczego o odstąpieniu od
posiadania drugiego zasilania w warunkach, o których mowa w ust. 3.
§ 595.1. Kierownik ruchu zakładu górniczego we wniosku składanym do przedsiębiorstwa energetycznego o
określenie warunków przyłączenia podaje wymagania dotyczące odmiennych od standardowych parametrów
technicznych energii elektrycznej lub parametrów jej dostarczania, ze szczególnym uwzględnieniem
maksymalnie dopuszczalnego czasu trwania jednorazowej przerwy planowanej i nieplanowanej w zasilaniu
zakładu górniczego.
2. Parametry określone w ust. 1, powinny być ustalone w umowie o świadczenie usług przesyłania lub
dystrybucji energii elektrycznej zawartej pomiędzy przedsiębiorcą a przedsiębiorstwem energetycznym.
3. Kierownik ruchu zakładu górniczego jest odpowiedzialny za opracowanie, w planie akcji ratowniczej,
sposobu postępowania w sytuacji przekroczenia czasu przerwy w zasilaniu zakładu, o którym mowa w ust. 1.
§ 596.1. Zasilanie systemów dyspozytorskich, łączności ogólnozakładowej oraz systemów kontroli
parametrów bezpieczeństwa jest bezprzerwowe lub gwarantowane zgodne z dokumentacją techniczno-ruchową
tych systemów.

98
2. Dla nowo budowanych lub modernizowanych układów zasilania, w przypadku zaniku zasilania
sieciowego central systemów wymienionych w ust.1 oraz urządzeń składowych tych systemów znajdujących się
w dyspozytorni ruchu, dyspozytorni metanometrycznej i w pomieszczeniu kierownika akcji ratowniczej, źródła
zasilania rezerwowego powinny zapewnić bezzakłóceniową pracę tych systemów i urządzeń przez okres co
najmniej 12 godzin.
§ 597.1. Podstawowe obiekty i urządzenia zakładu górniczego, o których mowa w § 31 ust. 2, zasila się z
rozdzielni mającej dwa niezależne zasilania w energię elektryczną, przy czym jedno z zasilań może być
zrealizowane linią prowadzoną wyrobiskami.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do zakładów, o których mowa w § 428 ust. 1.
§ 598.1. W wyrobiskach stosuje się instalacje elektroenergetyczne z izolowanym punktem neutralnym,
wyposażone w system uziemiających przewodów ochronnych wykonany zgodnie z wymaganiami określonymi
w Polskiej Normie.
2. W uzasadnionych przypadkach, przy braku możliwości spełnienia wymagań Polskiej Normy, system
uziemiających przewodów ochronnych wykonuje się zgodnie z wymaganiami określonymi w załączniku nr 3 do
rozporządzenia, powiadamiając jednocześnie właściwy organ nadzoru górniczego.
3.Dopuszcza się stosowanie innego układu sieci elektroenergetycznych, zapewniającego niemniejszy
poziom ochrony przeciwporażeniowej niż dla sieci określonych w ust. 1, po uzyskaniu pozytywnej opinii
rzeczoznawcy.
§ 599.1. W instalacjach o napięciu powyżej 1 kV z izolowanym punktem neutralnym stosuje się
zabezpieczenia ziemnozwarciowe lub upływowe powodujące wyłączenie sieci, w której nastąpiło obniżenie
rezystancji izolacji doziemnej, z wyjątkiem przypadku określonego w ust. 2.
2. Zamiast wyłączenia sieci dopuszcza się stosowanie sygnalizacji uszkodzenia sieci do miejsc, gdzie
przebywa stała obsługa, jeżeli ze względów bezpieczeństwa wyłączenie napięcia nie jest wskazane.
3. Sieć zasilająca kompleks ścianowy o napięciu powyżej 1 kV powinna być odseparowana od
ogólnokopalnianej sieci rozdzielczej, a maksymalna wartość pojemności doziemnej nie może przekraczać
wartości 2,5 µF/fazę.
4. W sieci zasilającej kompleks ścianowy o napięciu powyżej 1 kV odcinek sieci od łącznika manewrowego
do maszyny posiada blokujący układ diagnostyki samoczynnie kontrolujący stan izolacji przed podaniem
napięcia.
§ 600.1. W wyrobiskach, w instalacjach o napięciu do 1 kV z izolowanym punktem neutralnym instaluje się
centralne zabezpieczenia upływowe powodujące wyłączenie instalacji, w której nastąpiło obniżenie rezystancji
izolacji doziemnej, z wyjątkiem przypadku określonego w ust. 2.
2. Zamiast wyłączenia instalacji dopuszcza się stosowanie sygnalizacji uszkodzenia do miejsc, gdzie
przebywa stała obsługa, jeżeli ze względów bezpieczeństwa wyłączenie napięcia nie jest wskazane.
3. W wyrobiskach ze stopniem „b” lub „c” niebezpieczeństwa wybuchu metanu stosuje się centralne i
blokujące zabezpieczenia upływowe.
4. Obwód pomiarowy blokującego zabezpieczenia upływowego, o którym mowa w ust. 3, powinien być
iskrobezpieczny w stanie normalnej pracy.
5. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do sieci elektrycznej trakcji przewodowej, instalacji zasilanych bardzo
niskim napięciem bezpiecznym oraz instalacji telekomunikacyjnych.
§ 601.1. W instalacjach elektrycznych eksploatowanych w wyrobiskach zaliczonych do stopnia „b” lub „c”
niebezpieczeństwa wybuchu metanu stosuje się kable i przewody ekranowane.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do instalacji sygnalizacji szybowej oraz instalacji telekomunikacyjnych.
§ 602.1. Maszyny, urządzenia i instalacje elektroenergetyczne zabezpiecza się przed skutkami zwarć
doziemnych, zwarć międzyfazowych i przeciążeń w sposób zapewniający bezpieczeństwo osób oraz zakładu
górniczego.
2. Aparatura zabezpieczająca powinna odpowiadać zasadniczym wymaganiom określonym w przepisach
dotyczących wyrobów podlegających ocenie zgodności.

99
3. Dobór zabezpieczeń i ich nastaw w instalacjach elektroenergetycznych dokonuje się zgodnie z zasadami
techniki górniczej, dotyczącymi środków ochronnych i zabezpieczających w elektroenergetyce kopalnianej w
sposób zapewniający odpowiedni poziom bezpieczeństwa.
4. Dobór nastaw zabezpieczeń przed skutkami działania prądów zwarciowych i przeciążeniowych dla
instalacji elektroenergetycznych zainstalowanych w wyrobiskach zaliczonych do klasy B zagrożenia wybuchem
pyłu węglowego powinien być zgodny z wymaganiami dla doboru nastaw zabezpieczeń dla instalacji
elektroenergetycznych stosowanych w wyrobiskach zaliczonych do stopnia „b” lub „c” niebezpieczeństwa
wybuchu metanu.
§ 603.1. W wyrobiskach można stosować wyłącznie bezolejowe transformatory oraz stacje
transformatorowe wykonane w sposób określony w odrębnych przepisach.
2. Stacja transformatorowa i transformator o napięciu górnym powyżej 1 kV mogą być instalowane pod
następującymi warunkami:
1) wyrobisko w miejscu zainstalowania i na odcinku nie mniejszym niż 5 m od nich, wzdłuż wyrobiska
powinno być wykonane w obudowie z materiałów niepalnych, zapewniających skuteczną izolację od
kopaliny palnej;
2) odległość maszyn lub urządzeń od ociosu powinna umożliwiać otwarcie pokryw komór oraz swobodne
wykonywanie czynności związanych z obsługą.
3. Nie wymaga się spełnienia warunków, o których mowa w ust. 2 pkt 1, jeżeli stacja ma osłonę
ognioszczelną.
§ 604. Stacja transformatorowa i transformator zainstalowane w wyrobiskach powinny mieć urządzenia
powodujące zablokowanie możliwości ponownego załączenia napięcia na uszkodzony odpływ po zadziałaniu
zabezpieczeń.
§ 605.1. Stację transformatorową o napięciu pierwotnym wyższym niż 1 kV, w wyrobiskach ze stopniem
„b” lub „c” niebezpieczeństwa wybuchu metanu, instaluje się w pomieszczeniach przewietrzanych opływowym
prądem powietrza doprowadzanego od szybu wdechowego.
2. Stacja transformatorowa, o której mowa w ust. 1, może być instalowana w pomieszczeniach
przewietrzanych prądem powietrza odprowadzanego do szybu wydechowego lub z wentylacją odrębną, jeżeli
spełnione zostaną następujące wymagania:
1) stacja ma osłonę ognioszczelną;
2) wyłącznik zabezpieczający stację transformatorową zlokalizowany jest w opływowym prądzie powietrza
doprowadzanego od szybu wdechowego;
3) stacja będzie samoczynnie wyłączona spod napięcia, na zasadach określonych w niniejszym
rozporządzeniu;
4)
stacja ma blokadę umożliwiającą otwarcie drzwiczek do komór aparaturowych tylko w stanie
beznapięciowym, a wyłącznik zasilający stację ma blokadę przed załączeniem napięcia zasilania po
zadziałaniu zabezpieczeń,
§ 606.1. Rozdzielnice na napięcie powyżej 1 kV ustawia się w zamkniętych pomieszczeniach ruchu
elektrycznego.
2. Komory, w których są zainstalowane rozdzielnice, powinny spełniać wymagania określone w § 347.
3. Rozdzielnice wyposaża się w pola zasilające wyłącznikowe.
4. Przepis ust. 3 nie dotyczy rozdzielnic, w których wszystkie pola rozdzielcze odpływowe są wykonane
jako wyłącznikowe; w takich przypadkach, w polu zasilającym, wystarczające jest zastosowanie odłącznika.
5. Pola rozdzielcze odpływowe mogą być instalowane w zamkniętych pomieszczeniach ruchu elektrycznego
na warunkach ustalonych w § 603 ust. 2 dla stacji transformatorowych.
6. Przepisu ust. 5 nie stosuje się do łączników manewrowych, o których mowa w § 599 ust. 4.
§ 607. Pola rozdzielcze o napięciu powyżej 1 kV wyposaża się w uziemniki stacjonarne.
§ 608.1. Pola odpływowe o napięciu powyżej 1 kV, zasilające urządzenia i instalacje zainstalowane w
wyrobiskach ze stopniem „b” lub „c” niebezpieczeństwa wybuchu metanu, powinny mieć samoczynną blokadę

100