Rządowy projekt ustawy - Prawo geologiczne i górnicze

ności hamowania co najmniej 1,5 w stosunku do maksymalnej siły staczającej transportowany
zestaw.
3.1.2.
Kolejki podwieszone i spągowe z napędem linowym.
3.1.2.1.
Napędy linowe w wyrobiskach pochyłych powinny być wyposażone w urządzenia hamulco-
we, zaciskające się samoczynnie w przypadku zaniku energii napędowej.
3.1.2.2. Zwolnienie
urządzenia hamulcowego powinno być możliwe tylko przy załączonym zasilaniu,
a w przypadku zastosowania przekładni wielobiegowej - także przy prawidłowym stanie za-
sprzęglenia.
3.1.2.3. Zaciskanie
urządzenia hamulcowego powinno następować pod wpływem działania obciążni-
ków lub sprężyn.
3.1.2.4. Pewność hamowania urządzenia hamulcowego nie powinna ulegać zmianie pomimo zużycia
się okładzin i dokonywanej regulacji luzów.
3.1.2.5. Konstrukcja
urządzenia hamulcowego powinna umożliwiać bieżącą kontrolę zużycia okładzin
szczęk hamulcowych przez użytkownika, a kryteria oceny i sposób kontroli muszą zostać
szczegółowo określone w dokumentacji techniczno-ruchowej napędu linowego.
3.1.2.6. Napędy linowe przeznaczone do stosowania w wyrobiskach pochyłych o nachyleniu do 45º
powinny wykazywać:
1) współczynnik pewności hamowania, wyznaczony jako stosunek maksymalnej siły hamo-
wania do maksymalnej wartości siły pociągowej maszyny napędowej, co najmniej równy
1,3;
2) opóźnienie hamowania powinno wynosić co najmniej 1 m/s2 i nie powinno przekraczać 10
m/s2.
3.1.2.7. Napędy linowe przeznaczone do jazdy ludzi w wyrobiskach pochyłych o nachyleniu do 45º
powinny być wyposażone w:
1) szybkościomierz;
2) wskaźnik przebytej drogi przez zestaw transportowy;
3) wskaźnik obciążenia napędu.
3.1.2.8.
Kolejki podwieszane i spągowe z liną zamkniętą powinny być wyposażone w urządzenia na-
pinające (stacje napinające) zapewniające właściwe sprzężenie cierne liny ciągnącej z tarczą,
wykładziną napędu kolejki.
3.1.2.9. Urządzenie napinające linę kolejki podwieszonej i kolejki spągowej powinno być wyposażone
w wyłącznik awaryjny samoczynnie wyłączający maszynę napędową, gdy urządzenie napina-
jące linę znajdzie się w swoim skrajnym położeniu.
3.1.2.10. Współczynnik bezpieczeństwa, wyznaczony jako stosunek minimalnej siły zrywającej linę do
maksymalnej wartości siły pociągowej urządzenia napędowego, wyznaczonej z jego nominal-
nej mocy i nominalnych obrotów, nie może być mniejszy niż 4 dla kolejek podwieszonych i
spągowych oraz 5 dla wyciągów krzesełkowych.
3.1.2.11. Sprzęgi i liny zabezpieczające powinny wykazywać współczynnik bezpieczeństwa co najmniej
równy współczynnikowi bezpieczeństwa dla liny ciągnącej, o którym mowa w pkt 3.1.2.10,
dla danego rodzaju transportu.
3.1.2.12. Połączenie końca liny ciągnącej ze sprzęgiem powinno wykazywać współczynnik bezpieczeń-
stwa co najmniej równy współczynnikowi bezpieczeństwa dla liny ciągnącej, o którym mowa
pkt 3.1.2.10, dla danego rodzaju transportu.
3.1.2.13.
Lina do kolejek podwieszonych i kolejek spągowych powinna być:
1) splotkowa;
2) przeciwzwita (co najmniej dwuzwita);
3) odprężona.

51
3.1.2.14.
Łączenie odcinków lin ciągnących, do kolejek podwieszonych i kolejek spągowych, poprzez
zaplatanie powinno być wykonane według technologii zapewniającej zachowanie współczyn-
nika bezpieczeństwa tej liny, o którym mowa w pkt 3.1.2.10, dla danego rodzaju transportu.
Technologia zaplotu liny ciągnącej, do kolejek podwieszonych i kolejek spągowych powinna
zapewniać, na odcinku zaplotu tej liny, maksymalną średnicę nie większą niż 1,1 średnicy no-
minalnej liny.
3.1.2.15.
Kolejki podwieszone i kolejki spągowe powinny być projektowane na obciążenia odpowiada-
jące ich zamierzonemu użytkowaniu oraz innym dającym się racjonalnie przewidzieć warun-
kom eksploatacyjnym. W szczególności powinny być uwzględniane następujące czynniki:
1) obciążenie nominalne napędu;
2) warunki
środowiska pracy;
3) ciężar własny oraz ciężar ładunku w warunkach pracy i próby;
4) obciążenia dynamiczne spowodowane ruchem kolejki podwieszonej i kolejki spągowej;
5) siły reakcji i momenty wynikające z działania zawieszeń i podpór.
Powinny być rozpatrywane różne obciążenia, które mogą się pojawić w tym samym czasie
i uwzględniać prawdopodobieństwo ich jednoczesnego wystąpienia.
3.1.2.16. Do
pętli liny ciągnącej, na połączeniu ze sprzęgiem, powinna być wprowadzona sercówka za-
bezpieczająca tę linę przed uszkodzeniami. Sercówka powinna być ocynkowana, a żłobek ser-
cówki powinien obejmować nie mniej niż 1/3 obwodu liny.
3.1.2.17.
Dla ustanowienia bezpiecznych warunków dla kolejek podwieszonych i kolejek spągowych
powinny być stosowane właściwe obliczenia projektowe. W obliczeniach tych powinny być
uwzględniane w szczególności wszelkie możliwe statyczne i dynamiczne kombinacje oddzia-
ływania ładunku i jego bezwładności, które mogłyby mieć miejsce w danej kolejce, w dają-
cych się racjonalnie przewidzieć warunkach eksploatacyjnych.
3.1.2.18. Współczynniki wytrzymałości złączy skręcanych, lutowanych lub klejonych powinny być
przyjmowane na etapie projektowania zgodnie z zasadami techniki, natomiast współczynnik
wytrzymałości złącza spawanego nie może przekraczać wartości:
1) w kolejkach podwieszonych i kolejkach spągowych poddawanych badaniom niszczącym
i nieniszczącym, które potwierdzają, że cała seria złączy nie wykazuje istotnych wad:
n = 1;
2) w kolejkach podwieszonych i kolejkach spągowych poddawanych wyrywkowym bada-
niom nieniszczącym: n = 0,85;
3) w kolejkach podwieszonych i kolejkach spągowych, które w ramach badań nieniszczą-
cych są poddawane wyłącznie oględzinom: n = 0,7.
3.1.2.19. Złącza materiałów oraz przyległe obszary powinny być wolne od wszelkich powierzchnio-
wych lub wewnętrznych wad, szkodliwych dla bezpieczeństwa ludzi.
3.1.2.20.
W przypadku kolejek podwieszonych i kolejek spągowych do przewozu ludzi, połączenia
spawane pomiędzy elementami składowymi, które przyczyniają się do wytrzymałości tych ko-
lejek na działanie sił, a także elementami przyłączonymi bezpośrednio do nich, powinny być
wykonywane przez odpowiednio wykwalifikowany personel zgodnie z odpowiednimi proce-
durami roboczymi (instrukcjami technologicznymi).
3.1.2.21.
W przypadku występowania ryzyka, że proces wytwarzania zmieni własności materiału w
stopniu mogącym zaszkodzić bezpieczeństwu ludzi, powinna być w odpowiednim stadium
wytwarzania zastosowana właściwa obróbka cieplna i przestrzegane odpowiednie procedury
dla identyfikowania, poprzez odpowiednie środki, materiałów użytych do wytwarzania ele-
mentów zapewniających wymaganą wytrzymałość. Możliwość identyfikacji powinna być za-
pewniona począwszy od odbioru materiału, poprzez produkcję, aż do ostatecznych badań wy-
tworzonych kolejek podwieszonych i kolejek spągowych.
3.1.2.22. Ocena
końcowa kolejki podwieszonej i kolejki spągowej powinna obejmować kontrolę prze-
jazdu po torze próbnym, zbudowanym z odcinków prostych, odcinków łukowych w poziomie
i pionie oraz odcinków nachylonych, zestawem transportowym obciążonym masą o wartości
1,1 obciążenia nominalnego.

52
3.1.2.23. Jeśli przeprowadzenie obciążeniowej próby przejazdu nie jest możliwe, można przeprowadzać
inne próby uznane za równorzędne. Przed wykonaniem takich prób, innych niż obciążeniowe,
powinny być przeprowadzone dodatkowe badania nieniszczące lub przedsięwziąć inne środki
uznane za równorzędne.
3.1.2.24.
Kolejka podwieszona linowa i kolejka spągowa linowa powinna być wyposażona w sygnaliza-
cję:
1) umożliwiającą obustronne porozumiewanie się operatora maszyny napędowej z obsługą
stacji nadawczo-odbiorczych;
2) zakazującą wchodzenia do wyrobisk z urządzeniami transportu linowego na czas ruchu
tych urządzeń, przy użyciu sygnałów optycznych umieszczonych na wszystkich drogach
dojścia do wyrobiska transportowego;
3) umożliwiającą awaryjne zatrzymanie z miejsca operatora, stacji nadawczo - odbiorczych i
wszystkich dróg dojścia do wyrobisk z urządzeniem transportu linowego.
3.1.2.25.
Kolejka podwieszona linowa i kolejka spągowa linowa do jazdy ludzi powinna posiadać moż-
liwość zatrzymania zestawu transportowego z miejsc trasy, o których mowa w pkt 3.1.2.24
oraz stacji osobowych i każdego miejsca zestawu transportowego przeznaczonego do jazdy lu-
dzi.
3.1.2.26.
W przypadku stosowania kolejek podwieszonych linowych i kolejek spągowych linowych
przeznaczonych zarówno do transportu ładunków, jak i jazdy ludzi, wybrany tryb pracy kolej-
ki podwieszonej i kolejki spągowej powinien uruchamiać działanie odpowiednich urządzeń
zabezpieczających, w tym wyłączników krańcowych oraz sygnalizacji ostrzegawczej.
3.1.2.27. Podzespoły trasy jezdnej kolejek podwieszonych i spągowych z napędem linowym.
3.1.2.27.1. Zaczepy zawiesi, złącza szyn kolejek podwieszonych powinny być zaprojektowane tak aby nie
mogły się samoczynnie luzować lub rozłączać. Montaż i demontaż tych elementów powinien
być możliwy tylko przy użyciu narzędzi.
3.1.2.27.2. Zaczepy zawiesia, złącza szyn kolejek podwieszonych powinny być poddane badaniu niszczą-
cemu w celu potwierdzenia wymaganego przepisami współczynnika bezpieczeństwa oraz ba-
daniom zmęczeniowym w celu określenia ich trwałości. Wyniki tych badań powinny być
przechowywane u producenta.
3.1.2.27.3. Rozgałęzienie tras kolejek podwieszonych transportu linowego powinno być wyposażone
w urządzenia sygnalizujące stan położenia rozjazdów do operatora maszyny napędowej.
3.1.2.27.4. Rozjazdy powinny być wyposażone w samodzielnie działającą blokadę toru otwartego, w roz-
jazdach sterowanych mechanicznie blokady winny działać także w przypadku zaniku energii
zasilającej.
3.1.2.27.5. Szyna kierunkowa powinna posiadać blokadę zabezpieczającą w sposób pewny rozjazd przed
przypadkowym otwarciem w czasie przejazdu zestawu transportowego przez rozjazd.
3.1.2.27.6. Złącza szyn kolejek spągowych powinny być zaprojektowane tak aby nie mogły się samo-
czynnie luzować lub rozłączać. Montaż i demontaż tych elementów powinien być możliwy
tylko przy użyciu narzędzi.
3.1.2.27.7. Szyny kolejki spągowej, przeznaczone do stosowania w wyrobiskach o nachyleniu spągu po-
wyżej 10º, powinny mieć możliwość obustronnego kotwienia.
3.1.2.27.8. Szyny kolejek podwieszonych i kolejek spągowych powinny być zakończone odbojnicami.
Przed odbojnicami, zabudowanymi przed napędem i stacją zwrotną, a ponadto na pośrednich
stacjach nadawczo-odbiorczych i stacjach osobowych powinny być zainstalowane wyłączniki
krańcowe. Konstrukcja wyłącznika krańcowego powinna być taka, aby ponowne uruchomie-
nie napędu i ruch zestawu transportowego były możliwe tylko w kierunku przeciwnym do
chronionego przez wyłącznik krańcowy.
3.1.2.27.9. Współczynniki bezpieczeństwa poszczególnych elementów kolejek podwieszonych i kolejek
spągowych do transportu ładunków i jazdy ludzi powinny być następujące:
1) szyny toru podwieszonego
- 3;
2) złącza szyn i ich zaczepy zawiesi
- 4;

53
3) zwrotnie,
odciąg zwrotni, elementy kotwienia
- 4;
4) oś koła zwrotnego lub wał koła napędowego w wyciągach krzesełkowych
-
5.
Współczynniki bezpieczeństwa dla pozostałych elementów powinny być wyznaczone w od-
niesieniu do wytrzymałości doraźnej, odpowiadającej występującemu rodzajowi naprężeń.
3.1.2.27.10. Liny ciągnące kolejek podwieszonych i spągowych powinny być prowadzone w odpowiednich
zestawach rolek rozmieszczonych w takich odstępach od siebie, aby nie następowało ocieranie
liny o szyny, spąg, elementy obudowy wyrobiska lub innych urządzeń zabudowanych w wy-
robisku.
3.1.2.28.
Zestaw transportowy i środki transportowe.
3.1.2.28.1. Zestaw transportowy kolejki podwieszonej i kolejki spągowej powinien mieć możliwość za-
budowy świateł z przodu i tyłu zestawu.
3.1.2.28.2.
rodki transportowe przeznaczone do jazdy ludzi w wyrobiskach pochyłych powinny posiadać
oznaczenie informujące o maksymalnej ilości przewożonych ludzi, być przystosowane do na-
chylenia tego wyrobiska i powinny zapewniać:
1) pozycję siedzącą ludzi;
2) zabezpieczenie ludzi przed wypadnięciem.
3.1.2.28.3.
rodki transportowe przeznaczone do przewozu sanitarnego powinny posiadać:
1) prowadnice noszy resorowane względem podłoża;
2) obejmy na 4 butle tlenowe;
3) uchwyty na lampy akumulatorowe do oświetlenia środka transportowego;
4) uchwyt lub pojemnik na apteczkę.
3.1.2.28.4.
rodki transportowe lub ich zestawy przeznaczone do stosowania w wyrobiskach pochyłych o
nachyleniu ponad 4º powinny być tak zabezpieczone, aby w przypadku zerwania liny ciągną-
cej nie nastąpiło ich samostoczenie lub zsunięcie.
3.1.2.28.5.
rodki transportowe lub ich zestawy powinny mieć możliwość takiego doczepienia do liny
ciągnącej, aby wykluczone było ich samoistne rozprzęgnięcie.
3.1.2.28.6.
rodki transportowe lub ich zestawy przeznaczone do stosowania w wyrobiskach pochyłych
o nachyleniu ponad 4º powinny mieć możliwość zabezpieczenia uniemożliwiającego ich roz-
łączenie się.
3.1.2.28.7.
rodki transportowe powinny mieć możliwość zabezpieczenia transportowanych na nich ła-
dunków przed przemieszczeniem się.
3.1.2.28.8. Zestaw transportowy powinien mieć możliwość zabudowy wózków hamulcowych lub innych
urządzeń zapobiegających samostoczeniu się tego zestawu.
3.1.2.28.9. W kolejkach spągowych, wyposażonych w zaczepy samozaciskowe liny i sprzęgi konstrukcji
specjalnej, w których poszczególne elementy zestawu połączone są między sobą sprzęgami
konstrukcji specjalnej i połączone dodatkowo liną bezpieczeństwa, wystarczające jest stoso-
wanie jednego wózka hamulcowego.
3.1.2.28.10. Wózki hamulcowe powinny działać samoczynnie po przekroczeniu o 50%, jednak nie więcej
niż o 1 m/s, maksymalnej prędkości dopuszczalnej napędu podanej przez jego producenta
w dokumentacji techniczno-ruchowej i posiadać współczynnik statycznej pewności hamowa-
nia co najmniej 1,5 w stosunku do maksymalnej siły staczającej transportowany zestaw.
3.1.2.28.11. Wózki hamulcowe powinny posiadać uchwyty do mocowania liny bezpieczeństwa.
3.1.2.28.12. Elementy zestawu transportowego powinny być w sposób pewny połączone cięgłami o współ-
czynniku bezpieczeństwa równym co najmniej 4 w odniesieniu do ich wytrzymałości doraźnej,
odpowiadającej występującemu rodzajowi naprężeń oraz dodatkowo zabezpieczone przed roz-
pięciem przez połączenie liną bezpieczeństwa.
3.1.2.28.13. Współczynnik bezpieczeństwa środków transportowych kolejek z maszyną napędową linową
do transportu ładunków lub jazdy ludzi powinien być nie mniejszy niż 4.

54
3.1.2.28.14. Każdy wózek nośny kolejki podwieszonej oraz platforma kolejki spągowej przeznaczone do
transportu ładunków powinien mieć napis określający maksymalny udźwig.
3.1.2.29. Podzespoły zastosowane do budowy kolejki podwieszonej i spągowej powinny być znakowa-
ne trwałym znakiem producenta.
3.1.2.30. Kolejki
krzesełkowe powinny być wyposażone w urządzenie wyłączające maszynę napędową,
w przypadku gdy pasażer przejedzie miejsce przeznaczone do wysiadania. Wymaganie to nie
dotyczy kolejek krzesełkowych, w których krzesełka są wyprzęgane z liny.
3.1.2.31. Stacja
zwrotna
wyciągu krzesełkowego powinna być wyposażona w urządzenie samoczynnie
wyłączające maszynę napędową, gdy urządzenie napinające linę znajdzie się w swoim skraj-
nym położeniu.
3.1.3.
Kolejki podwieszone i kolejki spągowe z napędem własnym.
3.1.3.1 Zaciskanie
urządzenia hamulcowego powinno następować pod wpływem działania obciążni-
ków lub sprężyn.
3.1.3.2 Pewność hamowania urządzenia hamulcowego nie powinna ulegać zmianie pomimo zużycia
się okładzin i dokonywanej regulacji luzów.
3.1.3.3 Konstrukcja
urządzenia hamulcowego powinna umożliwiać bieżącą kontrolę zużycia okładzin
szczęk hamulcowych przez użytkownika, a kryteria oceny i sposób kontroli muszą zostać
szczegółowo określone w dokumentacji techniczno-ruchowej napędu własnego.
3.1.3.4 Napędy własne przeznaczone do stosowania w wyrobiskach pochyłych o nachyleniu do 45º
powinny wykazywać:
1) współczynnik pewności hamowania, wyznaczony jako stosunek maksymalnej siły hamo-
wania do maksymalnej wartości siły pociągowej maszyny napędowej, co najmniej równy
1,3;
2) opóźnienie hamowania powinno wynosić co najmniej 1 m/s2 i nie powinno przekraczać 10
m/s2.
3.1.3.5
Kolejki podwieszone i kolejki spągowe powinny być projektowane na obciążenia odpowiada-
jące ich zamierzonemu użytkowaniu oraz innym dającym się racjonalnie przewidzieć warun-
kom eksploatacyjnym. W szczególności powinny być uwzględniane następujące czynniki:
1) obciążenie nominalne napędu;
2) warunki
środowiska pracy;
3) ciężar własny oraz ciężar ładunku w warunkach pracy i próby;
4) obciążenia dynamiczne spowodowane ruchem kolejki podwieszonej i kolejki spągowej;
5) siły reakcji i momenty wynikające z działania zawieszeń i podpór.
Powinny być rozpatrywane różne obciążenia, które mogą się pojawić w tym samym czasie i
uwzględniać prawdopodobieństwo ich jednoczesnego wystąpienia.
3.1.3.6
Dla ustanowienia bezpiecznych warunków dla kolejek podwieszonych i kolejek spągowych
powinny być stosowane właściwe obliczenia projektowe. W obliczeniach tych powinny być
uwzględniane w szczególności wszelkie możliwe statyczne i dynamiczne kombinacje oddzia-
ływania ładunku i jego bezwładności, które mogłyby mieć miejsce w danej kolejce w dających
się racjonalnie przewidzieć warunkach eksploatacyjnych.
3.1.3.7 Współczynniki wytrzymałości złączy skręcanych, lutowanych lub klejonych powinny być
przyjmowane na etapie projektowania zgodnie z zasadami techniki, natomiast współczynnik
wytrzymałości złącza spawanego nie może przekraczać wartości:
1) w kolejkach podwieszonych i kolejkach spągowych poddawanych badaniom niszczącym i
nieniszczącym, które potwierdzają, że cała seria złączy nie wykazuje istotnych wad: n = 1;
2) w kolejkach podwieszonych i kolejkach spągowych poddawanych wyrywkowym bada-
niom nieniszczącym: n = 0,85;
3) w kolejkach podwieszonych i kolejkach spągowych, które w ramach badań nieniszczą-
cych są poddawane wyłącznie oględzinom: n = 0,7.

55