Rządowy projekt ustawy o instytutach badawczych

3) zabezpieczenie roszczeń pracowniczych,
4) zagospodarowanie mienia
– mając na celu poprawę jakości prowadzonych badań naukowych i wdrożeń oraz potencjału
naukowego instytutu, a także racjonalne gospodarowanie środkami finansowymi oraz majątkiem
instytutu.

Art. 9.

1. Instytut, w drodze rozporządzenia Rady Ministrów, może być:
1) przekształcony w instytut naukowy Polskiej Akademii Nauk – po podjęciu uchwały w tej
sprawie przez Prezydium Polskiej Akademii Nauk, w trybie określonym w art. 40 ustawy
z dnia ….. o Polskiej Akademii Nauk (Dz. U. Nr …, poz. …);
2) włączony do uczelni publicznej – po uzgodnieniu z właściwymi organami uczelni;
3) włączony do instytutu naukowego Polskiej Akademii Nauk – po uzgodnieniu z dyrektorem
tego instytutu naukowego oraz z Prezesem Polskiej Akademii Nauk.
2. Przekształcenie instytutu w instytut naukowy Polskiej Akademii Nauk lub jego włączenie
do uczelni publicznej albo do instytutu naukowego Polskiej Akademii Nauk przeprowadza Rada
Ministrów z własnej inicjatywy albo na wniosek ministra nadzorującego, po uprzednim
zasięgnięciu opinii dyrektora lub rady naukowej tego instytutu.
3. Wykreślenie z Krajowego Rejestru Sądowego instytutu:
1) przekształconego w instytut naukowy Polskiej Akademii Nauk lub włączonego do takiego
instytutu – następuje na wniosek dyrektora instytutu naukowego Polskiej Akademii Nauk;
2) włączonego do uczelni publicznej – następuje na wniosek rektora tej uczelni.
4. Do instytutu przekształconego w instytut naukowy Polskiej Akademii Nauk, włączonego
do uczelni publicznej lub do instytutu naukowego Polskiej Akademii Nauk stosuje się
odpowiednio przepisy o łączeniu instytutów.
5. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, kryteria i szczegółowe warunki oraz tryb
przekształcania i włączania instytutów, w tym:
1) komisyjny tryb ustalenia stanu majątkowego i organizacyjno-prawnego instytutu,
2) uregulowanie zobowiązań,
3) zabezpieczenie roszczeń pracowniczych,

5


4) zagospodarowanie mienia
– mając na celu zwiększanie potencjału badawczego oraz poprawę jakości prowadzonych badań
naukowych i prac rozwojowych, a także racjonalne gospodarowanie środkami finansowymi oraz
majątkiem instytutu.

Art. 10.

Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki i tryb działania
oraz sposób i warunki tworzenia, łączenia, podziału, reorganizacji i likwidacji instytutów
nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej oraz ministra właściwego do spraw
wewnętrznych, uwzględniając potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa oraz specyfikę
działania tych instytutów.

Art. 11.

1. Instytut powstały w wyniku połączenia lub instytut, do którego włączono inny instytut,
wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki, których podmiotem były łączone instytuty. Na instytut
przechodzą z mocy ustawy uprawnienia i obowiązki instytutu wynikające z decyzji
administracyjnych.
2. Instytut naukowy Polskiej Akademii Nauk powstały w wyniku przekształcenia, o którym
mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1, wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki instytutu. Na instytut
naukowy przechodzą z mocy ustawy uprawnienia i obowiązki instytutu wynikające z decyzji
administracyjnych.

Art. 12.

1. Instytut może podlegać komercjalizacji i prywatyzacji.
2. Do komercjalizacji i prywatyzacji instytutu stosuje się przepisy o komercjalizacji
i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4.
3. Decyzję o komercjalizacji lub prywatyzacji instytutu może podjąć minister nadzorujący
w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw nauki, z inicjatywy własnej lub na wniosek

6


dyrektora, po zasięgnięciu opinii rady naukowej.
4. Do pracowników instytutu przekształconego w spółkę handlową stosuje się art. 231 Kodeksu
pracy.

Art. 13.

1. W spółce handlowej powstałej w wyniku przekształcenia instytutu, która kontynuuje
dotychczasową działalność, można powołać radę naukową spółki.
2. Do rady naukowej spółki należy:
1) przedkładanie zarządowi spółki propozycji perspektywicznych kierunków działalności
naukowej, rozwojowej i wdrożeniowej;
2) przeprowadzanie przewodów doktorskich i habilitacyjnych oraz postępowań o nadanie
tytułu naukowego w zakresie posiadanych uprawnień;
3) opiniowanie kierunkowych planów tematycznych i finansowych spółki;
4) opiniowanie regulaminu organizacyjnego spółki.
3. Do rady naukowej spółki stosuje się art. 30 ust. 3 – 5 oraz art. 31 i 32.

Art. 14.

1. W stosunku do instytutów, z wyłączeniem instytutów uczestniczących w systemie ochrony
zdrowia, może być ogłoszona upadłość.
2. Z dniem ogłoszenia upadłości:
1) minister nadzorujący odwołuje dyrektora;
2) rada naukowa, o której mowa w art. 23 pkt 2, ulega rozwiązaniu.
3. Minister nadzorujący, w drodze decyzji, zawiesza postępowanie likwidacyjne z dniem
uzyskania informacji o złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości instytutu.
4. Z dniem ogłoszenia upadłości instytutu postępowanie likwidacyjne podlega umorzeniu.
5. W sprawach nieuregulowanych niniejszą ustawą do upadłości instytutu stosuje się przepisy
ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535,
z późn. zm.)).

1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2003 r. Nr 217, poz. 2125, z 2004 r. Nr 91, poz. 870

7


Art. 15.

Aparatura badawcza i księgozbiory, które zostały zakupione ze środków publicznych, są
wyłączone z postępowania likwidacyjnego i upadłościowego i podlegają przekazaniu innemu
instytutowi wskazanemu w decyzji ministra nadzorującego. Decyzja ta określa tryb oraz warunki
tego przekazania.

Rozdział 3
Zasady gospodarki instytutów

Art. 16.

1. Mienie instytutu obejmuje własność i inne prawa majątkowe.
2. Organ wskazany w akcie o utworzeniu instytutu wyposaża tworzony instytut w nieruchomości
Skarbu Państwa. Na wyposażenie instytutu tworzonego z połączenia kilku instytutów
przeznacza się nieruchomości stanowiące własność łączonych instytutów; na jego
wyposażenie mogą być również przeznaczone nieruchomości Skarbu Państwa.
3. Skarb Państwa oraz jednostki samorządu terytorialnego mogą przekazywać instytutom
nieruchomości w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r.
o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603, z późn. zm.)).
4. Gospodarowanie mieniem instytutu odbywa się zgodnie z zasadą celowości, gospodarności
i oszczędności.
5. W przypadku likwidacji instytutu, o której mowa w art. 7 ust. 1, jego majątek, po zaspokojeniu
wierzytelności, staje się własnością Skarbu Państwa. O przeznaczeniu majątku decyduje
minister nadzorujący w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw nauki oraz ministrem
właściwym do spraw Skarbu Państwa, z zastrzeżeniem art. 15.


i 871, Nr 96, poz. 959, Nr 121, poz. 1264, Nr 146, poz. 1546, Nr 173, poz. 1808 i Nr 210, poz. 2135, z 2005 r. Nr 94,
poz. 785, Nr 183, poz. 1538 i Nr 184, poz. 1539, z 2006 r. Nr 47, poz. 347, Nr 133, poz. 935 i Nr 157, poz. 1119,
z 2007 r. Nr 123, poz. 850 i Nr 179, poz. 1279 oraz z 2008 r. Nr 96, poz. 606 i Nr 116, poz. 731.
2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 281, poz. 2782, z 2005 r.
Nr 130, poz. 1087, Nr 169, poz. 1420 i Nr 175, poz. 1459, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i Nr 220, poz. 1600 i 1601,
z 2007 r. Nr 69, poz. 468 i Nr 173, poz. 1218 oraz z 2008 r. Nr 59, poz. 369.

8


Art. 17.

1. Do czynności prawnych w zakresie rozporządzania składnikami aktywów trwałych instytutu
o wartości rynkowej mienia przekraczającej równowartość w złotych kwoty 50 000 euro,
obliczonej na podstawie średniego kursu ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski według
stanu z dnia wystąpienia o zgodę do ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa, stosuje
się przepisy art. 5a – 5c ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień
przysługujących Skarbowi Państwa (Dz. U. Nr 106, poz. 493, z późn. zm.)).
2. Instytut sprzedaje lub odpłatnie oddaje do używania innym podmiotom, na podstawie umów
prawa cywilnego, składniki aktywów trwałych w drodze publicznego przetargu na zasadach
określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 46 ust. 4 ustawy z dnia 25 września
1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 112, poz. 981, z późn. zm.)).
3. Instytut zgłasza ministrowi nadzorującemu zamiar dokonania czynności prawnej, mającej za
przedmiot mienie zaliczone zgodnie z odrębnymi przepisami do aktywów trwałych o wartości
rynkowej wyższej niż równowartość 20 000 euro, obliczonej na podstawie średniego kursu
ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski według stanu z dnia wystąpienia o zgodę do
ministra nadzorującego, lecz niższej niż określona w ust. 1, polegającej na:
1) wniesieniu tego mienia do spółki lub fundacji;
2) dokonaniu darowizny;
3) nieodpłatnym oddaniu do używania innym podmiotom w drodze umów prawa
cywilnego.
4. Minister nadzorujący może, w terminie miesiąca od dnia otrzymania zgłoszenia, nie wyrazić
zgody na dokonanie czynności prawnej, o której mowa w ust. 3.
5. Instytut może w celu komercjalizacji wyników badań naukowych i prac rozwojowych oraz
w celu prowadzenia działań z zakresu transferu technologii i upowszechniania nauki, za zgodą
ministra nadzorującego, tworzyć spółki handlowe i obejmować lub nabywać akcje i udziały
w takich spółkach oraz osiągać przychody z tego tytułu.

3) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1996 r. Nr 156, poz. 775, z 1997 r. Nr 106, poz. 673,
Nr 115, poz. 741 i Nr 141, poz. 943, z 1998 r. Nr 155, poz. 741, z 2000 r. Nr 48, poz. 550, z 2001 r. Nr 4 , poz. 26,
z 2002 r. Nr 25, poz. 253 i Nr 240, poz. 2055, z 2004 r. Nr 99, poz. 1001, Nr 123, poz. 1291 i Nr 273, poz. 2703,
z 2005 r. Nr 169, poz. 1417 i Nr 183, poz. 1538 oraz z 2006 r. Nr 107, poz. 721.
4) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 240, poz. 2055, z 2004 r.
Nr 273, poz. 2703, z 2005 r. Nr 167, poz. 1399, z 2006 r. Nr 107, poz. 721 i Nr 220, poz. 1600 oraz z 2008 r. Nr 180,
poz. 1109.

9