Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw

b) ust. 4 otrzymuje brzmienie:
„4. W razie podziału nieruchomości polegającego na ustanowieniu odrębnej
własności lokalu lub wydzieleniu z dotychczasowej nieruchomości odrębnej
nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym, nabywca wydzielonej
nieruchomości może żądać podziału hipoteki proporcjonalnie do wartości
nieruchomości powstałych wskutek podziału. Jeżeli jednak sposób podziału
hipoteki został określony w umowie o ustanowienie hipoteki i ujawniony
w księdze wieczystej, podział następuje stosownie do postanowień umowy.”;
12) art. 77 otrzymuje brzmienie:
„Art. 77. Przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką nie narusza
uprawnienia wierzyciela hipotecznego do uzyskania zaspokojenia
z nieruchomości obciążonej. Przepisu tego nie stosuje się do
roszczeń o świadczenia uboczne.”;
13) w dziale II w rozdziale 1 tytuł oddziału 2 otrzymuje brzmienie:
„Przeniesienie wierzytelności hipotecznej”;
14) w art. 79 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. W razie przelewu wierzytelności hipotecznej na nabywcę przechodzi także
hipoteka, chyba że ustawa stanowi inaczej. Do przelewu wierzytelności
hipotecznej niezbędny jest wpis w księdze wieczystej.”;

15) po art. 79 dodaje się art. 791 i art. 792 w brzmieniu:
„Art. 791. 1. Jeżeli hipoteka zabezpiecza kilka wierzytelności przysługujących
wierzycielowi hipotecznemu, w razie przelewu jednej z nich hipoteka przechodzi
na nabywcę proporcjonalnie do wysokości tej wierzytelności w stosunku do sumy
wierzytelności zabezpieczonych tą hipoteką, chyba że strony postanowiły inaczej.
2. Jeżeli wierzytelność hipoteczna zostanie przeniesiona bez hipoteki,
zbywca powinien zawiadomić o tym właściciela nieruchomości niebędącego
dłużnikiem osobistym.
Art. 792. Jeżeli z określonego we wpisie stosunku prawnego, z którego wynika
zabezpieczona hipoteką wierzytelność, może powstać nowa wierzytelność, strony
mogą postanowić, że przelew wierzytelności hipotecznej nie powoduje przejścia
hipoteki na nabywcę.”;

5
16) uchyla się art. 80 – 82;
17) art. 83 otrzymuje brzmienie:
„Art. 83. Przepisów oddziału niniejszego nie stosuje się do przelewu roszczeń
o świadczenia uboczne.”;
18) po art. 83 dodaje się art. 831 w brzmieniu:
„Art. 831. W razie przeniesienia zabezpieczonej wierzytelności wynikającej z doku-
mentu zbywalnego przez indos lub z dokumentu na okaziciela na nabywcę
wierzytelności przechodzi także hipoteka. Jeżeli hipoteka zabezpiecza kilka
wierzytelności, stosuje się art. 791.”;
19) art. 84 otrzymuje brzmienie:
„Art. 84. Hipoteka na nieruchomości obciąża także jej przynależności.”;

20) art. 94 otrzymuje brzmienie:
„Art. 94. Wygaśnięcie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką pociąga za sobą
wygaśnięcie hipoteki, chyba że z danego stosunku prawnego mogą powstać
w przyszłości kolejne wierzytelności podlegające zabezpieczeniu. Art. 991 ust. 1
stosuje się odpowiednio.”;
21) po art. 94 dodaje się art. 941 w brzmieniu:
„Art. 941. Hipoteka zabezpieczająca kilka wierzytelności wygasa z chwilą
wygaśnięcia ostatniej wierzytelności, jeżeli nie może już powstać żadna wierzytelność
ze stosunków prawnych stanowiących źródło pierwotnie zabezpieczonych
wierzytelności.”;
22) uchyla się art. 96;
23) po art. 96 dodaje się art. 961 w brzmieniu:
„Art. 961. 1. Jeżeli wierzytelność zabezpieczona hipoteką przejdzie na właściciela
obciążonej nieruchomości niebędącego dłużnikiem osobistym, właściciel nabywa
również hipotekę.
2. Właściciel nieruchomości nie może dochodzić zaspokojenia
z nieruchomości. Jeżeli właściciel uczestniczy w podziale sumy uzyskanej
z egzekucji, przysługująca mu wierzytelność hipoteczna wygasa w odpowiednim
zakresie.

6
3. Przepisy powyższe stosuje się także w przypadku, gdy własność
nieruchomości obciążonej hipoteką przejdzie na wierzyciela hipotecznego,
a zabezpieczona wierzytelność nadal istnieje.”;
24) po art. 99 dodaje się art. 991 w brzmieniu:
„Art. 991. 1. Jeżeli od dnia wpisu hipoteki upłynęło dziesięć lat, a nie powstała
wierzytelność hipoteczna, lecz nadal może powstać, właściciel nieruchomości może
żądać zniesienia hipoteki za wynagrodzeniem równym jednej dziesiątej sumy hipoteki
określonej we wpisie.
2. Przepis ust. 1 stosuje się do hipoteki zabezpieczającej kilka wierzytelności
także wtedy, gdy pomimo upływu dziesięciu lat od wygaśnięcia ostatniej
wierzytelności hipotecznej nie powstała żadna wierzytelność podlegająca
zabezpieczeniu tą hipoteką.”;
25) po art. 101 dodaje się oddział 5 w brzmieniu:
„Oddział 5
Rozporządzanie opróżnionym miejscem hipotecznym
Art. 1011. 1. W razie wygaśnięcia hipoteki właścicielowi nieruchomości przysługuje
w granicach wygasłej hipoteki uprawnienie do rozporządzania opróżnionym
miejscem hipotecznym. Może on ustanowić na tym miejscu nową hipotekę albo
przenieść na nie za zgodą uprawnionego którąkolwiek z hipotek obciążających
nieruchomość.
2. Jeżeli hipoteka wygasła tylko częściowo, właściciel może
rozporządzać opróżnionym miejscem hipotecznym w tej części.
Art. 1012. Przepisy art. 1011 stosuje się również, gdy opróżniło się miejsce wskutek
przeniesienia jednej z hipotek na miejsce opróżnione przez inną hipotekę.
Art. 1013. 1. Jeżeli hipoteka wygasła wskutek egzekucji z nieruchomości, właściciel
nieruchomości nie może rozporządzać opróżnionym miejscem hipotecznym.
2. Przy egzekucji z nieruchomości nie uwzględnia się opróżnionych miejsc
hipotecznych.
Art. 1014. 1. W razie wykreślenia hipoteki bez jednoczesnego wpisania na jej
miejsce innej hipoteki, właściciel nieruchomości może zachować uprawnienie do
rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym, jeżeli jednocześnie
z wykreśleniem hipoteki uprawnienie to zostanie wpisane do księgi wieczystej.

7
2. Do wykreślenia wygasłej hipoteki oraz do wpisu uprawnienia do
rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym potrzebne jest oświadczenie
właściciela nieruchomości.
Art. 1015.
Uprawnienie do rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecz-
nym przysługuje każdoczesnemu właścicielowi nieruchomości.
Art. 1016.
Uprawnienie do rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym
nie podlega zajęciu. Ustanowienie hipoteki przymusowej na opróżnionym miejscu nie
jest dopuszczalne.
Art. 1017. Jeżeli nieruchomość stanowiąca przedmiot hipoteki łącznej zostanie
zwolniona spod obciążenia, właściciel nieruchomości może rozporządzać
opróżnionym miejscem hipotecznym do wysokości sumy hipoteki.
Art. 1018. Niedopuszczalne jest zastrzeżenie, przez które właściciel nieruchomości
zobowiązuje się do nierozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym.
Art. 1019. Roszczenie wierzyciela hipotecznego o przeniesienie jego hipoteki na
miejsce opróżnione przez inną hipotekę może być ujawnione w księdze
wieczystej. W takim przypadku hipoteka uzyskuje przyrzeczone miejsce, z chwilą gdy
stało się wolne.
Art. 10110. Hipotece ustanowionej na opróżnionym miejscu hipotecznym lub
przeniesionej na opróżnione miejsce hipoteczne przysługuje pierwszeństwo takie
samo jak wygasłej hipotece.
Art. 10111. Przepisów niniejszego oddziału nie stosuje się do hipoteki na
wierzytelności hipotecznej.”;
26) w dziale II uchyla się rozdział 2 „Hipoteka kaucyjna”;
27) art. 1081 otrzymuje brzmienie:
„Art. 1081. 1. Do ustanowienia hipoteki na wierzytelności hipotecznej nie jest
wymagane udowodnienie istnienia obciążonej wierzytelności.
2. Spłata wierzytelności hipotecznej obciążonej hipoteką może być dokonana
do wysokości tej hipoteki tylko do rąk wierzyciela, któremu ona przysługuje, o ile
jego wierzytelność jest stwierdzona tytułem wykonawczym. W pozostałych
przypadkach suma odpowiadająca wysokości hipoteki na wierzytelności hipotecznej
powinna być złożona do depozytu sądowego.”;
28) art. 110 otrzymuje brzmienie:

8
„Art. 110. Hipotekę przymusową można uzyskać także na podstawie postanowienia
sądu o udzieleniu zabezpieczenia, postanowienia prokuratora, na mocy przepisów
szczególnych na podstawie decyzji administracyjnej, chociażby decyzja nie była
ostateczna, albo zarządzenia zabezpieczenia dokonanego na podstawie przepisów
o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.”;
29) po art. 110 dodaje się art. 1101 w brzmieniu:
„Art. 1101. Wierzyciel może żądać wpisu hipoteki przymusowej na sumę nie wyższą
niż wynikająca z treści dokumentu stanowiącego podstawę jej wpisu do księgi
wieczystej. Jeżeli z dokumentu tego nie wynika wysokość sumy hipoteki, suma
hipoteki nie może przewyższać więcej niż o połowę zabezpieczonej wierzytelności
wraz z roszczeniami o świadczenia uboczne określonymi w dokumencie stanowiącym
podstawę wpisu hipoteki na dzień złożenia wniosku o wpis hipoteki.”;
30) uchyla się art. 111 i 112;
31) uchyla się art. 120.

Art. 2. W ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93,
z późn. zm. 4)) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 307 dodaje się § 3 w brzmieniu:
„§ 3. Zastaw jest skuteczny wobec wierzycieli zastawcy, jeżeli umowa o ustanowienie
zastawu została zawarta na piśmie z datą pewną.”;
2) art. 314 otrzymuje brzmienie:
„Art. 314. Zastaw zabezpiecza także roszczenia o odsetki za trzy ostatnie lata przed
zbyciem rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym, przyznane
koszty postępowania w wysokości nieprzekraczającej dziesiątej części kapitału oraz
inne roszczenia o świadczenia uboczne, w szczególności roszczenie o odszkodowanie
z powodu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania oraz o zwrot
nakładów na rzecz.”.

Art. 3. W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U.
Nr 43, poz. 296, z późn. zm.5)) wprowadza się następujące zmiany:


9