Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny

Druk nr 1541

Warszawa, 16 grudnia 2008 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM 10-227-08



Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

- o zmianie ustawy - Kodeks cywilny.

W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Jednocześnie uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu
w tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister
Sprawiedliwości.


(-) Donald Tusk
Projekt

U S T A W A
z dnia
o zmianie ustawy – Kodeks cywilny

Art. 1. W ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93,
z późn. zm.1)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 385 § 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. Wzorzec umowy powinien być sformułowany jednoznacznie i w sposób
zrozumiały. Postanowienia niejednoznaczne tłumaczy się na korzyść konsumenta.
Zasady wyrażonej w zdaniu poprzedzającym nie stosuje się w postępowaniu w sprawach
o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone.”;
2) art. 932 – 934 otrzymują brzmienie:
„Art. 932. § 1. W braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego
małżonek i rodzice.
§ 2. Udział spadkowy każdego z rodziców, które dziedziczy w zbiegu z małżonkiem
spadkodawcy, wynosi jedną czwartą całości spadku. Jeżeli ojcostwo rodzica nie zostało
ustalone, udział spadkowy matki spadkodawcy, dziedziczącej w zbiegu z jego małżonkiem,
wynosi połowę spadku.
§ 3. W braku zstępnych i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom
w częściach równych.
§ 4. Jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział
spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych.
§ 5. Jeżeli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku
pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym.
Podział tego udziału następuje według zasad, które dotyczą podziału między dalszych
zstępnych spadkodawcy.

Art. 933. § 1. Udział spadkowy małżonka, który dziedziczy w zbiegu z rodzicami,
rodzeństwem i zstępnymi rodzeństwa spadkodawcy, wynosi połowę spadku.
§ 2. W braku zstępnych spadkodawcy, jego rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych, cały
spadek przypada małżonkowi spadkodawcy.

Art. 934. § 1. W braku zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa
spadkodawcy cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy; dziedziczą oni w częściach
równych.
§ 2. Jeżeli któreś z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział
spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. Podział tego udziału następuje
według zasad, które dotyczą podziału spadku między zstępnych spadkodawcy.
§ 3. W braku zstępnych tego z dziadków, który nie dożył otwarcia spadku, udział
spadkowy, który by mu przypadał, przypada pozostałym dziadkom w częściach równych.”;

3) po art. 934 dodaje się art. 9341 w brzmieniu:
„Art. 9341. W braku małżonka spadkodawcy i krewnych powołanych do dziedziczenia
z ustawy, spadek przypada w częściach równych tym dzieciom małżonka spadkodawcy,
których żadne z rodziców nie dożyło chwili otwarcia spadku.”;

4) art. 935 otrzymuje brzmienie:
„Art. 935. W braku małżonka spadkodawcy, jego krewnych i dzieci małżonka
spadkodawcy, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie ostatniego
miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu. Jeżeli ostatniego
miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej nie da się ustalić albo
ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą, spadek przypada
Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu.”.

Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.



1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1971 r. Nr 27, poz. 252, z 1976 r. Nr 19, poz. 122,
z 1982 r. Nr 11, poz. 81, Nr 19, poz. 147 i Nr 30, poz. 210, z 1984 r. Nr 45, poz. 242, z 1985 r. Nr 22, poz. 99,
z 1989 r. Nr 3, poz. 11, z 1990 r. Nr 34, poz. 198, Nr 55, poz. 321 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 107, poz. 464
i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 17, poz. 78, z 1994 r. Nr 27, poz. 96, Nr 85, poz. 388 i Nr 105, poz. 509,
z 1995 r. Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 114, poz. 542, Nr 139, poz. 646 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43,

2

poz. 272, Nr 115, poz. 741, Nr 117, poz. 751 i Nr 157, poz. 1040, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 758,
z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 271, Nr 74, poz. 855 i 857, Nr 88, poz. 983 i Nr 114, poz. 1191,
z 2001 r. Nr 11, poz. 91, Nr 71, poz. 733, Nr 130, poz. 1450 i Nr 145, poz. 1638, z 2002 r. Nr 113, poz. 984
i Nr 141, poz. 1176, z 2003 r. Nr 49, poz. 408, Nr 60, poz. 535, Nr 64, poz. 592 i Nr 124, poz. 1151, z 2004 r.
Nr 91, poz. 870, Nr 96, poz. 959, Nr 162, poz. 1692, Nr 172, poz. 1804 i Nr 281, poz. 2783, z 2005 r. Nr 48,
poz. 462, Nr 157, poz. 1316 i Nr 172, poz. 1438, z 2006 r. Nr 133, poz. 935 i Nr 164, poz. 1166 oraz z 2007 r.
Nr 80, poz. 538 i Nr 82, poz. 557.






12/05rch

3
U Z A S A D N I E N I E

I. Zmiany przepisów dotyczących niedozwolonych klauzul umownych stosowanych
w obrocie konsumenckim
W dniu 28 lutego 2008 r. Komisja Europejska wezwała Rząd Rzeczypospolitej
Polskiej w trybie art. 226 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską do przedstawienia
uwag odnośnie do nieprawidłowości w transpozycji do prawa polskiego przepisu art. 5
dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków
w umowach konsumenckich (Dz. Urz. WE L 95 z 21.04.1993, s. 29), zwanej dalej
,,dyrektywą”.
Art. 5 zdanie 3 dyrektywy wyraźnie wyłącza – w przypadku procedury, o której mowa
w art. 7 ust. 2 dyrektywy (tzw. abstrakcyjna kontrola wzorców) – zasadę wykładni
nieuzgodnionych indywidualnie nietransparentnych postanowień umownych na korzyść
konsumenta.
Znaczenie powyższego wyłączenia wyjaśnił Europejski Trybunał Sprawiedliwości,
zwany dalej ,,Trybunałem”, w wyroku z dnia 9 września 2004 r. w sprawie C-70/03 Komisja
przeciwko Hiszpanii. Art. 5 zdanie 3 dyrektywy, zgodnie z którym zasada wykładni
wątpliwości co do treści postanowienia umownego na korzyść konsumenta, nie ma
zastosowania w ramach procedury, o której mowa w art. 7 ust. 2 dyrektywy (powództwo
o zaprzestanie stosowania; abstrakcyjna kontrola wzorców), jest przepisem bezwzględnie
obowiązującym. Celem art. 5 zdanie 3 dyrektywy jest umożliwienie, dzięki wykładni
obiektywnej postanowienia umownego, zakazania stosowania postanowień niejasnych lub
niejednoznacznych, co zapewnia lepszą ochronę konsumentów. Przepis przyznaje
konsumentom określone prawa i współokreśla cel, do którego zmierza dyrektywa.
Kwestią wyłączenia wykładni korzystnej dla konsumenta w ramach abstrakcyjnej
kontroli wzorców Trybunał zajmował się ponadto w sprawie C-144/99 Komisja przeciwko
Holandii. Trybunał podzielił w wyroku opinię rzecznika generalnego, który wskazał, że
przepisy niderlandzkiego K.c. (mające według rządu Holandii stanowić implementację
dyrektywy) nie wyłączają możliwości powoływania się przez profesjonalistów na regułę
wykładni contra proferentem w ramach abstrakcyjnej kontroli wzorców umownych.
W prawie polskim nakaz wykładni niejednoznacznych postanowień wzorców umowy
na korzyść konsumenta wynika z art. 385 § 2 zdanie 2 K.c. Przepisy K.c. (ani żadnej innej
ustawy) nie zawierają wyraźnego wyłączenia stosowania reguły wykładni contra proferentem