Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa

11
Skarbu Państwa. Nie wzięto jednak pod uwagę, że w przypadku wynagrodzeń sędziów
występują tzw. stawki awansowe. Tymczasem w aktualnym stanie prawnym wynagrodzenie
radców Prokuratorii Generalnej jest powiązane z wynagrodzeniami sędziów jedynie
w pierwszej stawce awansowej.
Proponowana nowelizacja opiera się na założeniu, że wysokość wynagrodzeń radców
Prokuratorii Generalnej nie może przewyższać wynagrodzeń sędziów; może natomiast być od
nich niższa. Zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 15 kwietnia
2008 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia zasadniczego i stawek dodatku funkcyjnego dla
radców i starszych radców Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa (Dz. U. Nr 73, poz. 428)
wysokość wynagrodzeń radców Prokuratorii Generalnej mieści się w granicach od 70
do 130 % wynagrodzenia sędziego sądu okręgowego w pierwszej stawce awansowej, zaś
starszego radcy – od 70 do 130 % wynagrodzenia sędziego sądu apelacyjnego w pierwszej
stawce awansowej. Należy jednak wziąć pod uwagę fakt, iż – w przeciwieństwie do sędziów
– wynagrodzenia radców Prokuratorii Generalnej są obciążone składkami na ubezpieczenie
społeczne.
Należy wskazać, że obecne wynagrodzenia radców Prokuratorii Generalnej nie są
znacząco wyższe niż wynagrodzenia radców prawnych zatrudnionych w niektórych
państwowych lub samorządowych jednostkach organizacyjnych. Jednocześnie ogólnie
oceniane warunki zatrudnienia w Prokuratorii Generalnej są znacznie bardziej restrykcyjne
niż warunki zatrudnienia w tych jednostkach. Zgodnie z art. 38 ustawy o Prokuratorii
Generalnej Skarbu Państwa radca Prokuratorii Generalnej nie może podejmować
dodatkowego zatrudnienia, z wyjątkiem zatrudnienia na stanowisku naukowym,

naukowo-dydaktycznym lub dydaktycznym. Zatrudnienie w Prokuratorii Generalnej wiąże się
w przypadku radcy prawnego z koniecznością zawieszenia prawa do wykonywania zawodu,
zaś w przypadku adwokata – z koniecznością skreślenia z listy adwokatów. Takimi
ograniczeniami nie są objęci radcowie prawni zatrudnieni w państwowych lub
samorządowych jednostkach organizacyjnych. Ograniczenia radców Prokuratorii Generalnej
w zakresie dodatkowego zatrudnienia są porównywalne z przepisami dotyczącymi sędziów
lub prokuratorów.
W przeciwieństwie do radców prawnych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę
w państwowych lub samorządowych jednostkach organizacyjnych radcowie Prokuratorii
Generalnej nie mogą podejmować dodatkowego zatrudnienia na stanowisku radcy prawnego
na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej, a także korzystać z tzw.


12
radcowskiego wymiaru czasu pracy, zgodnie z którym radca prawny musi przebywać
w siedzibie jednostki organizacyjnej jedynie przez 2/5 tygodniowego wymiaru czasu pracy.
Tymczasem Prokuratoria Generalna prowadzi najważniejsze dla Skarbu Państwa
sprawy. Od początku swojej działalności – czyli od dnia 15 marca 2006 r. do dnia 31 grudnia
2007 r. – Prokuratoria Generalna prowadziła 3.824 sprawy (w szczególności spraw sądowych
2.930, opinii prawnych 170, opinii legislacyjnych 506). Spośród tych spraw 1.511 zostało
wszczętych w 2006 r., zaś 2.313 spraw zostało wszczętych w 2007 r. Łączna wartość
przedmiotu sporu w sprawach sądowych prowadzonych przez Prokuratorię Generalną wynosi
ok. 19,4 mld zł, 175 mln USD i 115,9 mln euro (w tym w sprawach wszczętych w 2007 r.:
12,1 mld zł, 19,3 mln USD, 113,6 mln euro). Istotne znaczenie wśród spraw prowadzonych
przez Prokuratorię Generalną mają sprawy toczące się przed Sądem Najwyższym (734),
sprawy arbitrażowe (16) oraz sprawy przed sądami międzynarodowymi (38).
Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że radcowie Prokuratorii Generalnej prowadzą
sprawy przed sądami polubownymi także w sytuacji, gdy postępowanie jest prowadzone
w języku obcym. Dotychczas reprezentacja Skarbu Państwa w takich sprawach była po-
wierzana zewnętrznym kancelariom prawniczym, co oznaczało konieczność wypłacania im
wynagrodzeń w wysokości kilkuset euro za godzinę pracy zatrudnionych w nich prawników.
Na uwagę zasługuje również skuteczność Prokuratorii Generalnej w wykonywaniu
powierzonych jej zadań. Do końca 2007 r. Prokuratoria Generalna uzyskała korzystne
rozstrzygnięcie dla Skarbu Państwa w 586 sprawach. Niekorzystne dla Skarbu Państwa
orzeczenie zostało wydane w 50 sprawach. W inny sposób (np. przez połączenie spraw przez
sąd, zawezwanie do próby ugodowej, odpowiedź na pytanie prawne przez Sąd Najwyższy)
zakończonych zostało 410 spraw. Ogółem do końca 2007 r. Prokuratoria Generalna
zakończyła 1.046 spraw.
W prowadzonych przez Prokuratorię Generalną sprawach, w których uzyskała ona
korzystne dla Skarbu Państwa rozstrzygnięcia, zostały prawomocnie oddalone roszczenia
wobec Skarbu Państwa o wartości ok. 2,2 mld zł. W sprawach zakończonych niekorzystnym
rozstrzygnięciem uwzględniono roszczenia wobec Skarbu Państwa o łącznej wartości
ok. 33 mln zł. Zatem skuteczność Prokuratorii Generalnej w sprawach przeciwko Skarbowi
Państwa wynosi ponad 98 %.
Ponadto w sprawach prowadzonych przez Prokuratorię Generalną zasądzono
prawomocnie na rzecz Skarbu Państwa roszczenia o wartości ok. 23 mln zł, zaś oddalono
roszczenia Skarbu Państwa o wartości ok. 280 tys. zł.


13
Jednakże utrzymanie dotychczasowych warunków zatrudnienia radców Prokuratorii
Generalnej może spowodować odpływ najlepszych radców, ponieważ wynagrodzenia
w kancelariach prawniczych i podmiotach prywatnych są zdecydowanie wyższe. Bardziej
atrakcyjne – biorąc pod uwagę wymiar czasu pracy, możliwość dodatkowego zarobkowania
oraz udział w kosztach zastępstwa procesowego – są także warunki zatrudnienia w niektórych
państwowych i samorządowych jednostkach organizacyjnych.
Dokonywana korekta górnego progu wynagrodzeń zasadniczych radców i starszych
radców Prokuratorii Generalnej nie spowoduje automatycznej podwyżki ich wynagrodzeń.
Wysokość wynagrodzeń zasadniczych radców i starszych radców Prokuratorii Generalnej
nadal pozostanie w konstrukcji „widełkowej”, a o ich rzeczywistym wymiarze nadal będzie
decydować Prezes Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa w ramach środków przyznanych
na wynagrodzenia w ustawie budżetowej. Ponadto należy zauważyć, że wynagrodzenia
zasadnicze radców i starszych radców Prokuratorii Generalnej nie są objęte mnożnikowym
systemem wynagrodzeń i związaną z nim waloryzacją, co powoduje, że ewentualne zmiany
kwot bazowych i średniorocznych wskaźników wzrostu wynagrodzeń nie będą miały
bezpośredniego przełożenia na te wynagrodzenia.
Zakładana korekta górnego progu wynagrodzeń zasadniczych radców i starszych
radców Prokuratorii Generalnej nie wpłynie na wielkość środków przewidzianych
w projekcie budżetu państwa na wynagrodzenia w Prokuratorii Generalnej w 2009 r.
Powiązanie wynagrodzeń radców i starszych radców Prokuratorii Generalnej
z poziomem wynagrodzeń zasadniczych i dodatków funkcyjnych sędziów sądów
powszechnych, odpowiednio sądów okręgowych i sądów apelacyjnych, występuje
w aktualnie obowiązującym art. 43 ust. 2 ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa.
Projektowana nowelizacja nie zmienia dotychczasowej, generalnej zasady ustawowej,
a jedynie doprecyzowuje ją, wskazując wyłącznie, że „wynagrodzenie zasadnicze radców
i starszych radców Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa nie może przekraczać 130 %
wynagrodzenia zasadniczego w najwyższej stawce awansowej odpowiednio sędziego sądu
okręgowego i sędziego sądu apelacyjnego, a najwyższy dodatek funkcyjny nie może
przekraczać kwoty dodatku funkcyjnego przewidzianego dla prezesa odpowiedniego sądu”.
Odniesienie do „najwyższej stawki awansowej” jest konieczne ze względu na wielość tych
stawek, przewidzianą w art. 91 § 2 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów
powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070, z późn. zm.). Zakładane uściślenie przepisu
ustawowego ma na celu jedynie usunięcie potencjalnych wątpliwości interpretacyjnych, jakie


14
mogą pojawić się przy wykładni systemowej wytycznej zamieszczonej w dotychczasowym
art. 43 ust. 2 ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa.
Zmiana art. 55 ust. 1 ustawy ma charakter jedynie redakcyjny. Natomiast dodany
art. 56a, a w konsekwencji – ust. 5 w art. 65, przewiduje możliwość udzielenia radcy przez
Prezesa Prokuratorii Generalnej ostrzeżenia w przypadku przewinienia służbowego mniejszej
wagi. Wprowadzenie powyższej regulacji – spotykanej w regulacjach prawnych odnoszących
się do innych zawodów prawniczych – ma na celu umożliwienie Prezesowi Prokuratorii
Generalnej dyscyplinowania radców, w sytuacjach gdy waga przewinienia służbowego nie
pozwala na wszczęcie postępowania dyscyplinarnego.
Art. 2 jest konieczny ze względu na zapewnienie właściwej reprezentacji Skarbu
Państwa w toczących się już sprawach. Zgodnie z art. 2 ust. 1 – 3, sprawy wszczęte przed
dniem wejścia w życie projektowanej nowelizacji będą prowadzone na zasadach dotych-
czasowych. Dodatkowo, dla uniknięcia jakichkolwiek wątpliwości interpretacyjnych, art. 2
ust. 4 rozstrzyga, że we wszystkich sprawach, w których Prokuratoria Generalna wykonuje
zastępstwo procesowe Skarbu Państwa w dniu wejścia w życie ustawy, będzie wykonywała to
zastępstwo aż do zakończenia sprawy.
Zgodnie z art. 3 przepisy wykonawcze wydane na podstawie zawierających
upoważnienie do ich wydania przepisów zmienianych projektowaną ustawą będą mogły
pozostać w mocy do czasu wydania nowych przepisów wykonawczych, nie dłużej jednak niż
przez okres 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
W art. 4 zakłada się wejście w życie projektowanej ustawy po upływie 14 dni od dnia
jej ogłoszenia, zgodnie ze standardem wskazanym w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca
2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U.
z 2007 r. Nr 68, poz. 449).



15
OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1. Podmioty, na które oddziałuje projektowana regulacja
Projektowana regulacja prawna oddziałuje bezpośrednio na Prokuratorię Generalną.
Wpływa również na działalność sądów powszechnych, przed którymi rozszerzy się
obowiązkowe zastępstwo procesowe Skarbu Państwa przez Prokuratorię Generalną,
a także na działalność niemających osobowości prawnej jednostek organizacyjnych
reprezentujących Skarb Państwa.

2. Konsultacje społeczne
2.1. Projekt
ustawy
został opublikowany na stronie podmiotowej ministra właściwego do
spraw Skarbu Państwa w Biuletynie Informacji Publicznej. aden podmiot nie
zgłosił zainteresowania pracami nad projektem ustawy w trybie art. 7 ust. 1 ustawy
z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa
(Dz. U. Nr 169, poz. 1414).
2.2. Projekt ustawy został zaopiniowany przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego
oraz Krajową Radę Sądownictwa. Organy te nie zgłosiły uwag do projektu ustawy.

3. Wpływ projektowanej regulacji na sektor finansów publicznych
3.1. Analiza zebranych danych dotyczących łącznej liczby spraw z udziałem Skarbu
Państwa wszczętych przed sądami okręgowymi w 2007 r. pozwala założyć, że
projektowana nowelizacja – wskutek rozszerzenia zakresu obowiązkowego
zastępstwa procesowego Skarbu Państwa przez Prokuratorię Generalną – spowoduje
sukcesywny wzrost liczby spraw prowadzonych przez Prokuratorię Generalną o ok.
1.500 spraw. Ponieważ jednak wzrost liczby spraw, w których Prokuratoria
Generalna będzie wykonywać zastępstwo procesowe Skarbu Państwa, będzie
rozłożony w czasie, nie zakłada się konieczności wzrostu liczby radców Prokuratorii
Generalnej wykonujących zastępstwo procesowe przed sądami powszechnymi
i Sądem Najwyższym. Realizacja dodatkowych zadań przy zachowaniu dotych-
czasowego poziomu zatrudnienia będzie możliwa dzięki dalszemu wzrostowi
wydajności wykonywania zadań przez radców Prokuratorii Generalnej. Wynika to
ze specjalizacji grup pracowników prowadzących poszczególne rodzaje spraw, co
powoduje szybkie nabywanie doświadczenia zawodowego i pozwala
poszczególnym radcom na prowadzenie większej liczby spraw bez obawy obniżenia