Rządowy projekt ustawy o Służbie Celnej
projekt dotyczy: uregulowania i ujednolicenia organizacji Służby Celnej powołanej do zapewnienia ochrony i bezpieczeństwa obszaru celnego Wspólnoty Europejskiej w tym zgodności z prawem przywozu i wywozu towarów z obszaru WE i obowiązków w zakresie podatku akcyzowego oraz podatku od gier. Ustawa określa zadania, organizację i kompetencje Służby Celnej
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 1492
- Data wpłynięcia: 2008-12-15
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: o Służbie Celnej
- data uchwalenia: 2009-08-27
- adres publikacyjny: Dz.U. Nr 168, poz. 1323
1492
2004 3.345
7.326
2005 2.454
15.657
2006 1.574
22.375
2007 984
32.766
I kw 2008
99
34.162
Razem 8.456
Wielkość ”szarej strefy” szacowanej na podstawie danych dotyczących ilości
funkcjonujących legalnie automatów oraz automatów, które zostały zabezpieczone podczas
działań kontrolnych Służby Celnej w latach ubiegłych wynosiła co najmniej :
- 31 % rynku automatów w roku 2004 (3345/(3345+7326) x 100%),
- 14 % rynku automatów w roku 2005,
- 7 % rynku automatów w roku 2006,
- 3 % rynku automatów w roku 2007.
Powyższe zmiany szacowanej wielkości „szarej strefy” gier na automatach jednoznacznie
świadczą, że rozszerzenie kompetencji kontrolnych Służby Celnej na pozostałe obszary gier
hazardowych gwarantuje również skuteczne zwalczanie patologii występujących w tym
zakresie.
Uznając, że dotychczasowe (wyżej przedstawione) rozwiązania systemowe (organizacyjne)
w zakresie kontroli gier i zakładów wzajemnych nie przystają do aktualnej rzeczywistości
(szybki rozwój rynku gier i zakładów wzajemnych), przekazano kompetencje w powyższym
zakresie Służbie Celnej.
38) uchylono art. 48a (dotyczący wykonywania kontroli w podmiotach urządzających gry
na automatach o niskich wygranych przez izby skarbowe, które udzieliły zezwolenia).
Zmiana ta jest wynikiem przejęcia zadań wykonywanych dotychczas w ramach
administracji skarbowej przez administrację celną. Projekt przewiduje, że kontrola
działalności w zakresie gier i zakładów wzajemnych sprawowana będzie przez
naczelników urzędów celnych;
39) uchylono ust. 1 i 2 art. 49 (dotyczące uprawnień kontrolujących, obowiązków
kontrolowanych oraz trybu kontroli), co wynika ze zmiany trybu prowadzenia
kontroli, która to zmiana jest spowodowana przejęciem sprawowania kontroli przez
administrację celną. Kontrole będą wykonywane przez naczelników urzędów celnych
91
w trybie określonym w ustawie o Służbie Celnej. Jednocześnie, również obowiązki
podmiotów kontrolowanych będą wynikały z przepisów ustawy o Służbie Celnej.
Dotychczasowy tryb kontroli determinowany przepisami trzech ustaw (ustawa o grach
i zakładach wzajemnych, ustawa o kontroli skarbowej oraz Ordynacja podatkowa)
zostanie zastąpiony trybem kontroli określonym w ustawie o Służbie Celnej;
40) uchylono ust. 3 art. 49, wskazujący na obowiązek odpowiedniego stosowania przepisu
ust. 1 art. 49 do przeprowadzających kontrolę przedstawicieli Najwyższej Izby
Kontroli, co jest spowodowane uchyleniem ust. 1 art. 49;
41) uchylono ust. 4 art. 49, nakładający na podmioty urządzające w kasynach gry
obowiązek prowadzenia ewidencji napiwków, co jest spowodowane umieszczeniem
tego przepisu w zmienionej treści w rozdziale 2 ustawy ze względu na jego tematykę
(dodany art. 18a ust.1)
42) uchylono art. 50, dotyczący uprawnień kontrolujących, co jest konsekwencją przejęcia
zadań przez administrację celną tj. naczelników urzędów celnych, których
uprawnienia są określone w ustawie o Służbie Celnej;
43) uchylono art. 51 pkt 4, zawierający upoważnienie dla ministra właściwego do spraw
finansów publicznych do wydania rozporządzenia, co spowodowane jest
umieszczeniem tego przepisu, w zmienionej treści, w rozdziale 2 ustawy (art.18a
ust. 2) wraz z uchylanym ust. 4 art. 49 (art. 18a ust.1)
44) w art. 52 uchylono ust.1. Proponowane rozwiązanie w tym zakresie, tj. prowadzenie
postępowania na podstawie przepisów ustawy o Służbie Celnej, wprowadzi
uproszczony sposób procedowania wobec podmiotów naruszających przepisy oraz
znacznie szybsze zakończenie całości kontroli. Projektowana zmiana przepisów
umożliwi prowadzenie kontroli na podstawie ustawy o Służbie Celnej oraz Ordynacji
podatkowej. W związku z powyższym kontrola będzie kończyła się protokołem
kontroli, który będzie przekazany do podpisania kontrolowanemu. Zgodnie z
przepisami Ordynacji podatkowej kontrolowany, który nie będzie się zgadzał z
ustaleniami protokołu, będzie mógł w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia
przedstawić zastrzeżenia lub wyjaśnienia, wskazując równocześnie stosowne wnioski
dowodowe. Kontrolujący będzie obowiązany rozpatrzyć te zastrzeżenia i w terminie
14 dni od dnia ich otrzymania zawiadomić kontrolowanego o sposobie ich
załatwienia. W przypadku niezłożenia wyjaśnień lub zastrzeżeń przez
kontrolowanego, przyjmuje się, że nie kwestionuje on ustaleń kontroli. Kontrola
zostaje zakończona w dniu doręczenia protokołu kontroli. Jeśli zatem kontrolowany
92
nie uwzględni w swojej działalności oceny prawnej wskazanej w protokole kontroli,
lub też jeśli kontrolujący nie uzna wyjaśnień lub zastrzeżeń kontrolowanego,
kontrolujący przekaże protokół kontroli wraz z zastrzeżeniami i wyjaśnieniami
organowi udzielającemu zezwolenia w celu podjęcia postępowania mającego na celu
cofnięcie zezwolenia podmiotowi w całości lub w części;
45) w art. 52 ust. 2 – przepis ust. 2, zawierający instytucję cofnięcia zezwolenia przez
ministra właściwego do spraw finansów publicznych, został zmieniony w ten sposób,
że odtąd organ udzielający zezwolenia będzie mógł cofnąć zezwolenie nie tylko w
całości ale również w części, i tak jak dotychczas, w przypadku wystąpienia
wymienionych w tym przepisie przesłanek. Przepis ten zatem umożliwia organowi
uznanie, że ze względu na określone uchybienia zezwolenie powinno być cofnięte w
określonej części lub w całości, jeśli uzna, że naruszenia prawa przy prowadzeniu
działalności miały większą wagę;
46) przepis art. 52b, wskazujący na właściwość izby skarbowej w sprawach gier na
automatach o niskich wygranych, wobec uchylenia art. 49 i art. 50 oraz zmian w art.
52 stał się bezprzedmiotowy i wymaga uchylenia;
47) w art. 52c ust. 1 – dodawany ust. 1 daje ministrowi właściwemu do spraw finansów
publicznych lub właściwym dyrektorom izb celnych uprawnienie do żądania od
podmiotów urządzających i prowadzących działalność w zakresie gier i zakładów
wzajemnych określonych w tym przepisie informacji;
48) w art. 52c ust. 2 – zmiana ma charakter dostosowawczy do wprowadzonych zmian w
zakresie właściwości organów (zmiana „izb skarbowych” na „dyrektorów izb
celnych”). Ponadto skróceniu z 30 czerwca na 31 marca uległ termin przedkładania
ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych informacji o realizacji
ustawy.
W związku z prowadzeniem równolegle prac legislacyjnych nad ustawą o Służbie Celnej jak
i ustawą o zmianie ustawy o grach i zakładach wzajemnych oraz o zmianie innych ustaw,
zmiany zaproponowane w art. 197 wymagają monitorowania prac legislacyjno-
parlamentarnych nad obydwoma projektami w celu uzyskania spójności prawa i poprawności
legislacyjnej proponowanych regulacji.
Art. 198
Zmiana ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP rozszerza o Służbę Celną katalog
formacji, których przejściowe nieruchomości nie podlegają zajęciu na zakwaterowanie.
93
Art. 199
Przepis wskazuje, iż w zakresie w jakim Służba Celna będzie prowadziła postępowania
przygotowawcze przysługiwać jej będą uprawnienia procesowe Policji. Zmiana ta ma
związek z przyznaniem Służbie Celnej uprawnień do prowadzenie postępowań
przygotowawczych w sprawach określonych w art. 2 ust. 1 pkt. 6 ustawy o Służbie Celnej.
Ponadto projekt dokonuje zmiany Kodeksu postępowania karnego w zakresie odnoszącym się
do śledztwa własnego prokuratora, dotyczącego określonych kategorii podejrzanych
funkcjonariuszy publicznych, poprzez jednoznaczne objęcie nim funkcjonariuszy Służby
Celnej, co jest konsekwencją ich szczególnych uprawnień a zarazem zwiększonej
odpowiedzialności. Trzecia zmiana ma ułatwić doręczanie pism procesowych
funkcjonariuszom.
Art. 200
Projektowane przepisy w zakresie zmian dokonywanych w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r.
Prawo o ruchu drogowym, mają na celu uregulowania kwestii związanych z użytkowaniem
pojazdów służbowych analogicznie jak w innych służbach mundurowych oraz z wdrożeniem
programu modernizacji Służby Celnej. Zmiana w art. 66 ust. 1b polega na przywróceniu
uprawnienia do niemontowania ograniczników prędkości, ograniczających maksymalną
prędkość autobusu do 100 km/h, a samochodu ciężarowego i ciągnika samochodowego do 90
km/h. Zmiana dokonywana w art. 66 ust. 4 pkt. 4 umożliwia w pojazdach specjalnych Służby
Celnej montowanie urządzeń informujących o działaniu sprzętu kontrolno-pomiarowego
używanego przez organy kontroli ruchu drogowego lub działanie to zakłócające albo
przewożenia w pojeździe takiego urządzenia w stanie wskazującym na gotowość jego użycia.
Zmiana w art. 72 ust. 2 pkt 3 wprowadza możliwość rejestrowania pojazdu nabywanego od
Służby Celnej pomimo braku dowodu rejestracyjnego takiego pojazdu. Zmiana w art. 76 ust.
3 polega na uwzględnieniu w delegacji do wydania rozporządzenia określającego warunki i
tryb rejestracji oraz wzory dowodu rejestracyjnego i tablic rejestracyjnych pojazdów Biura
Ochrony Rządu, Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu,
Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, kontroli skarbowej i Służby Celnej,
a także jednostki organizacyjne właściwe w tych sprawach konieczności współdziałania
ministra właściwego do spraw wewnętrznych z Ministrem Finansów. Zmiana w art. 86 ma na
celu uregulowanie kwestii przeprowadzania badań technicznych pojazdów Służby Celnej
analogicznie jak w innych służbach mundurowych.
94
Art. 201
Zmiana dokonana w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe wynika ze zmiany
dokonanej w art. 75 projektu przyznającej organom Służby Celnej uprawnienie do żądania
informacji objętych tajemnicą bankową w związku toczącym się postępowaniem o
przestępstwo skarbowe.
Art. 202
W związku z określeniem, iż organami Służby Celnej są m.in. Minister Finansów oraz Szef
Służby Celnej jako organ wyższego stopnia nad dyrektorami izb celnych, w ustawie o
działach administracji rządowej, wprowadzono zmianę ustanawiając, że Ministrowi Finansów
podlega Szef Służby Celnej.
Art. 203
Zmiany zaproponowane w ustawie o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy Policji,
Straży Granicznej, Służby Celnej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służby
Więziennej i Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby
Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego i Centralnego Biura
Antykorupcyjnego polegają na dopisaniu Służby Celnej i funkcjonariuszy celnych do
katalogu osób, których odpowiedzialności dotyczy zmieniana ustawa. Zmiana ta zrównuje
Służbę Celną z innymi służbami mundurowymi.
Art. 204
Zmiana w ustawie z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji jest konsekwencją przyznania
Służbie Celnej prawa do posiadania i używania broni palnej i polega na jej wyłączeniu,
podobnie jak innych uzbrojonych formacji, z przewidzianych tym aktem prawnym
administracyjnych wymogów.
Art. 205
Zmiany wprowadzone w Kodeksie karnym skarbowym wynikają z rozszerzenia obowiązku
przeprowadzania urzędowego sprawdzenia na podmioty urządzające zakłady wzajemne.
Poprzez zmianę w art. 133 § 1 pkt 1 rozszerzono uprawnienia urzędu celnego w zakresie
prowadzenia postępowań przygotowawczych w sprawach o przestępstwa skarbowe i
wykroczenia skarbowe przeciwko organizacji gier i zakładów wzajemnych. Dotychczas
uprawnienie to dotyczyło spraw w zakresie swojego działania, tzn. w zakresie urządzania gier
w kasynach gier, na automatach i gier na automatach o niskich wygranych, tam gdzie się one
znajdują. Obecnie właściwość urzędu celnego w tym zakresie dotyczyła będzie całego
obszaru gier losowych i zakładów wzajemnych. Ponadto, dodano do katalogu spraw w
zakresie działania urzędu celnego czyny zabronione określone w art. 60 i 61 kks, związane z
95