Poselski projekt ustawy o finansowaniu Prawosławnego Seminarium Duchownego w Warszawie z budżetu państwa

Warszawa, 21 kwietnia 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-79(3)/09






Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej





Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec poselskiego
projektu ustawy:
- o finansowaniu Prawosławnego
Seminarium Duchownego w Warszawie
z budżetu państwa (druk nr 1411).

Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra Nauki i
Szkolnictwa Wyższego do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac
parlamentarnych.

(-) Donald Tusk
Stanowisko Rady Ministrów wobec poselskiego projektu ustawy o finansowaniu
Prawosławnego Seminarium Duchownego w Warszawie z budżetu państwa (druk nr
1411).


Rząd Rzeczypospolitej Polskiej co do zasady nie jest przeciwny wprowadzeniu
regulacji zaproponowanej w poselskim projekcie ustawy o finansowaniu Prawosławnego
Seminarium Duchownego w Warszawie z budżetu państwa i uważa, że należy kontynuować
nad nim prace legislacyjne. Kontynuowanie nad nim prac parlamentarnych wymaga
jednocześnie wprowadzenia kilku dodatkowych, a właściwie poprzedzających niniejszą
regulację rozwiązań.

W opinii Rady Ministrów wprowadzenie projektowanej regulacji powinno być
poprzedzone zawarciem odpowiedniej umowy pomiędzy Rządem Rzeczypospolitej Polskiej
a Świętym Soborem Biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
Obecnie rząd przygotowuje projekt takiej umowy.

Podstawowym aktem prawnym regulującym status Polskiego Autokefalicznego
Kościoła Prawosławnego, a tym samym jego osób prawnych, czyli również Prawosławnego
Seminarium Duchownego w Warszawie jest ustawa z dnia 4 lipca 1991 r. o stosunku Państwa
do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (Dz. U. Nr 66, poz. 287, z późn.
zm.). Ustawa ta określa sposób prowadzenia przez Polski Autokefaliczny Kościół
Prawosławny szkół wyższych oraz zasady kształcenia w Prawosławnym Seminarium
Duchownym.

Zasady finansowania uczelni publicznych określa ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. –
Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.). Zgodnie z art. 94
ust. 1 ustawy, z budżetu państwa uczelnie publiczne otrzymują dotacje m.in. na zadania
związane z kształceniem studentów studiów stacjonarnych, uczestników stacjonarnych
studiów doktoranckich i kadr naukowych (pkt 1). Osoby pobierające naukę w szkołach
zakładanych przez Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny, w tym osoby kształcące się
w Prawosławnym Seminarium Duchownym w Warszawie, nie posiadają uprawnień
studentów uczelni działających na podstawie przepisów o szkolnictwie wyższym.

Poselski projekt ustawy wprowadza nowe rozwiązanie obejmujące finansowanie
Prawosławnego Seminarium Duchownego w Warszawie z budżetu państwa. W art. 1 stanowi,
że ww. Seminarium otrzymuje dotacje i inne środki z budżetu państwa na zasadach
określonych dla uczelni publicznych, z wyjątkiem finansowania kosztów realizacji inwestycji
budowlanych.

Projektodawca w uzasadnieniu projektu powołuje się na konstytucyjną zasadę
równouprawnienia kościołów i innych związków wyznaniowych (art. 25 ust. 1 Konstytucji
RP), wyrażoną również w art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności
sumienia i wyznania, wskazując na widoczne w ostatnich latach uprzywilejowanie przez
Państwo Polskie katolickiego szkolnictwa wyższego. Jako przykład podaje finansowanie
z budżetu państwa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Papieskiej Akademii
Teologicznej w Krakowie, Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu, Papieskiego
Wydziału Teologicznego w Warszawie oraz Wyższej Szkoły FilozoficznoCPedagogicznej
„Ignatianum” w Krakowie. Ustawy dotyczące finansowania czterech pierwszych katolickich
szkół kościelnych mają umocowanie w art. 15 ust. 3 Konkordatu między Stolicą Apostolską
i Rzecząpospolitą Polską (Dz. U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318) – umową tą Państwo Polskie
zobowiązało się do dotowania Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i Papieskiej Akademii
Teologicznej oraz do rozważenia udzielania pomocy finansowej odrębnym wydziałom, czyli
np. Papieskiemu Wydziałowi Teologicznemu we Wrocławiu i w Warszawie. Finansowanie
Wyższej Szkoły FilozoficznoCPedagogicznej „Ignatianum” wynika natomiast m.in.
z przyznania studentom katolickich szkół kościelnych, czyli również studentom Wyższej
Szkoły FilozoficznoCPedagogicznej „Ingatianum” uprawnień studentów uczelni działających
na podstawie przepisów o szkolnictwie wyższym.

Prawa studentów uczelni działających na podstawie przepisów o szkolnictwie
wyższym przyznano studentom katolickich szkół wyższych na mocy umowy między Rządem
Rzeczypospolitej Polskiej a Konferencją Episkopatu Polski w sprawie statusu prawnego szkół
wyższych zakładanych i prowadzonych przez Kościół Katolicki, w tym uniwersytetów,
odrębnych wydziałów i wyższych seminariów duchownych, oraz w sprawie trybu i zakresu
uznawania przez Państwo stopni i tytułów nadawanych przez te szkoły wyższe (Dz. U.
1999 r., Nr 63, poz. 727). W przypadku Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego
nie została do tej pory zawarta podobna umowa regulująca kwestię prawosławnego
szkolnictwa wyższego. Brak jest również w ustawie z dnia 4 lipca 1991 r. o stosunku Państwa
do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego analogicznego zapisu przyznającego
studentom Prawosławnego Seminarium Duchownego oraz innych szkół wyższych
zakładanych przez Święty Sobór Biskupów uprawnienia studentów uczelni publicznych.
Ustawa z dnia 4 lipca 1991 r. w art. 19 ust 4 stanowi jedynie, że Prawosławne Seminarium
Duchowne w Warszawie jest wyższą szkołą teologiczną uprawnioną do nadawania
absolwentom tytułu zawodowego licencjata teologii prawosławnej. Tytuł ten jest
równoważny z tytułem zawodowym licencjata nadawanym przez państwowe szkoły wyższe.

W związku z powyższym koniecznym jest wprowadzenie w ustawie z dnia 4 lipca
1991 r. odpowiedniego zapisu przyznającego studentom Prawosławnego Seminarium
Duchownego uprawnienia studentów uczelni publicznych, bądź zawarcie pomiędzy Rządem
Rzeczypospolitej Polskiej a Świętym Soborem Biskupów umowy (o której mowa w art. 1 ust.
2 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym) regulującej kwestię
prowadzenia przez Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny szkół wyższych oraz
określającej status studentów takich szkół, podobnie jak to miało miejsce w przypadku
katolickiego szkolnictwa wyższego.

Niezależnie od powyższego do projektu ustawy nie przedstawiono stanowiska
Świętego Soboru Biskupów w przedmiocie projektowanego aktu prawnego. Zgodnie
natomiast z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 4 lipca 1991 r. o stosunku Państwa do Polskiego
Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, wszelkie problemy w stosunkach między
Państwem a Kościołem powinien rozpatrywać Wspólny Zespół Przedstawicieli Rządu
Rzeczypospolitej Polskiej i Świętego Soboru Biskupów, na zasadzie parytetu działający na
podstawie ww. przepisu oraz porozumienia między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej
a Świętym Soborem Biskupów z dnia 26 września 2007 r.