Rządowy projekt ustawy o postępowaniu kompensacyjnym w podmiotach o szczególnym znaczeniu dla polskiego przemysłu stoczniowego

U Z A S A D N I E N I E


Wprowadzenie
Projekt ustawy o postępowaniu kompensacyjnym w podmiotach o szczególnym znaczeniu dla
polskiego przemysłu stoczniowego, zwany dalej „projektem ustawy”, stanowi realizację
postanowień zawartych w:
1) decyzji Komisji z dnia 06-IX-2008 w sprawie K(2008) 6770 pomocy państwa nr C 19/2005
(ex N 203/05) udzielonej przez Polskę dla Stoczni Szczecińskiej;
2) decyzji Komisji z dnia 06-IX-2008 w sprawie K(2008) 6771 pomocy państwa nr C 17/2005
(ex N 194/2005 PL i PL 34/2004) udzielonej przez Polskę Stoczni Gdynia.
Decyzje Komisji Europejskiej stanowią, iż przyznana stoczniom przez Polskę pomoc państwa w
postaci m.in.: gwarancji Skarbu Państwa na budowane statki, umorzeń, rozłożeń na raty oraz
odroczeń terminów zapłaty zobowiązań publicznoprawnych, dokapitalizowań oraz pożyczek
dokonywanych przez właścicieli (podmioty publiczne) a także dotacji, jest niezgodna ze
wspólnym rynkiem. Ponadto, stosownie do postanowień Komisji Europejskiej, niezgodne ze
wspólnym rynkiem są również wszelkie udzielone przez Polskę obydwu stoczniom gwarancje na
zaliczki. Wobec powyższego Komisja Europejska zobowiązała Polskę do odzyskania od
beneficjenta opisanej wyżej pomocy publicznej wraz z odsetkami za cały okres, począwszy od
dnia udostępnienia pomocy stoczniom do daty jej faktycznego odzyskania. Jednocześnie Polska
zobowiązana została do anulowania wszystkich niezrealizowanych jeszcze wypłat pomocy, ze
skutkiem od daty przyjęcia ww. decyzji Komisji Europejskiej. Decyzja Komisji Europejskiej
przewiduje wykonanie jej postanowień w terminie siedmiu miesięcy od daty jej notyfikacji, tj. do
dnia 6 czerwca 2009 r.

Sposób wdrożenia decyzji
Polska zobowiązana jest do wdrożenia decyzji poprzez sprzedaż aktywów stoczni po cenie
rynkowej w drodze otwartej, przejrzystej, bezwarunkowej i niedyskryminacyjnej procedury



przetargowej, a następnie likwidacji stoczni. Wszelkie zobowiązania do zwrotu pomocy
wynikające z decyzji Komisji Europejskiej muszą być bezzwłocznie zarejestrowane przez Polskę
w procedurze likwidacji stoczni. Sprzedaż aktywów stoczni nie będzie wiązała się z udzieleniem
nowej pomocy ich nabywcom, aktywa zostaną przeniesione na nabywcę wolne od jakichkolwiek
zobowiązań związanych z koniecznością spłaty bezprawnej i niezgodnej ze wspólnym rynkiem
pomocy państwa udzielonej stoczni w przeszłości, zgodnie z wymogiem, aby nie było
kontynuacji gospodarczej pomiędzy beneficjentami pomocy a działalnością nabywców. Komisja
Europejska będzie monitorować, czy warunki wskazane w decyzji Komisji są respektowane
przez władze polskie celem oceny, czy decyzja została poprawnie wdrożona.


Zakres przedmiotowy ustawy
Uwzględniając warunki zawarte w wymienionych wyżej decyzjach, projekt ustawy zakłada
określenie zasad, warunków oraz trybu procesu kompensacji rozumianej jako sprzedaż
składników majątku spółek: Stocznia Gdynia S.A. z siedzibą w Gdyni i Stocznia Szczecińska
Nowa Sp. z o.o. z siedzibą w Szczecinie, zaspokojenia roszczeń wierzycieli stoczni i ochrony
praw pracowników tych stoczni. Postępowaniem kompensacyjnym zostaną objęte zobowiązania
cywilnoprawne stoczni, zobowiązania publicznoprawne stoczni, majątek stoczni, jak również
ochrona praw pracowników stoczni. Jednocześnie projekt ustawy zastrzega, że działania w
zakresie procesu kompensacji powinny być prowadzone w taki sposób, aby ochrona praw
pracowniczych była zapewniona, a roszczenia wierzycieli mogły zostać zaspokojone co najmniej
w takim stopniu, w jakim byłoby to możliwe w przypadku ogłoszenia upadłości stoczni, a jeśli
racjonalne względy na to pozwolą – sprzedane składniki majątkowe stoczni mogły nadal służyć
prowadzeniu działalności gospodarczej.

Zgodnie z projektem ustawy organami administracji publicznej właściwymi w sprawach
kompensacji będą: minister właściwy do spraw Skarbu Państwa (sprawujący nadzór nad całością
postępowania) oraz Prezes Zarządu Agencji Rozwoju Przemysłu S.A., zwany dalej „Prezesem
ARP” (Prezes ARP będzie prowadził postępowanie kompensacyjne i wydawał kluczowe decyzje
w zakresie postępowania kompensacyjnego – wszczęcie, umorzenie, zakończenie postępowania

2



oraz zatwierdzanie podstawowych dokumentów). Uczestnikiem postępowania kompensacyjnego
będzie również obserwator powołany przez ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa
spośród kandydatów uzgodnionych z Komisją Europejską. Ponadto projekt ustawy przewiduje
włączenie w prowadzenie procesu kompensacji przedstawicieli pracowników wyznaczonych
przez zarządy zakładowych organizacji związków zawodowych działających w stoczni.

Projekt ustawy zakłada, iż wniosek o wszczęcie postępowania kompensacyjnego będzie mogła
zgłosić w imieniu stoczni każda osoba, której przysługuje prawo jej reprezentacji, w terminie do
7 dni od dnia wejścia w życie ustawy. Wniosek będzie mógł zgłosić również każdy z wierzycieli
stoczni albo organ, który udzielił stoczni pomocy publicznej o wartości przekraczającej
100.000 euro. Jeżeli w powyższym terminie wniosek nie zostanie złożony, postępowanie
kompensacyjne będzie mógł wszcząć z urzędu Prezes ARP.

W chwili gdy zostaną podjęte czynności mające na celu wszczęcie postępowania Prezes ARP
ustanowi tymczasowego nadzorcę, który będzie czuwał nad zabezpieczeniem majątku stoczni do
czasu ustanowienia zarządcy kompensacji przez wstępne zgromadzenie wierzycieli zwołane
przez Prezesa ARP. Czynności stoczni przekraczające zakres zwykłego zarządu dokonane bez
zgody tymczasowego nadzorcy będą uznane za nieważne z mocy samego prawa. Ponadto projekt
ustawy zakłada, że od dnia złożenia wniosku o wszczęcie postępowania kompensacyjnego przez
stocznię do stoczni nie będą miały zastosowania przepisy obowiązku złożenia wniosku
o ogłoszenie upadłości.

Zgodnie z projektem ustawy decyzję o wszczęciu postępowania kompensacyjnego, na wniosek
albo działając z urzędu, wyda Prezes ARP, który jednocześnie zwoła wstępne zgromadzenie
wierzycieli, wezwie wierzycieli stoczni do zgłoszenia wierzytelności w wyznaczonym terminie
oraz wezwie osoby, którym przysługują prawa oraz prawa i roszczenia osobiste ciążące na
nieruchomości należącej do stoczni do ich zgłoszenia w wyznaczonym terminie, pod rygorem
utraty prawa powoływania się na nie w postępowaniu kompensacyjnym.


3



Wydanie postanowienia o wszczęciu postępowania kompensacyjnego będzie skutkować
uznaniem stoczni za pracodawcę, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 lipca
2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy.

Projekt ustawy przypisuje znaczącą rolę zgromadzeniu wierzycieli zwołanemu jednocześnie
z wydaniem postanowienia o wszczęciu postępowania kompensacyjnego. W szczególności
zakłada się, że do kompetencji zgromadzenia wierzycieli będzie należeć:
1) ustanowienie rady wierzycieli i wybór jej członków,
2) uchwalenie regulaminu rady wierzycieli, określającego jej wewnętrzną organizację i sposób
działania,
3) ustanowienie zarządcy kompensacji.

Rada wierzycieli składająca się z się z trzech członków oraz po jednym zastępcy każdego
z członków rady będzie w szczególności służyć pomocą zarządcy kompensacji, kontrolować jego
czynności, jak również opiniować plan sprzedaży składników majątkowych stoczni oraz badać
stan funduszów uzyskanych ze sprzedaży składników majątkowych stoczni. Istotnym
uprawnieniem każdego z członków rady wierzycieli, jak również całej rady, będzie prawo
przedstawiania Prezesowi ARP uwag o działalności zarządcy kompensacji, a także wnioskowanie
do rady wierzycieli o odwołanie zarządcy kompensacji. W tym zakresie rada wierzycieli będzie
mogła żądać od zarządcy kompensacji wyjaśnień oraz uzyska uprawnienie do badania ksiąg
i innych dokumentów dotyczących postępowania kompensacyjnego.

Z dniem ustanowienia zarządcy kompensacji, stocznia utraci prawo zarządu oraz możliwość
rozporządzania swoim mieniem, a ponadto będzie zobowiązana wskazać zarządcy kompensacji
cały swój majątek, a także umożliwić wgląd do wszystkich dokumentów dotyczących
działalności, majątku, zatrudnienia oraz rozliczeń i korespondencji, a w szczególności do ksiąg
rachunkowych i innych ewidencji prowadzonych dla celów podatkowych. Od dnia wszczęcia
postępowania kompensacyjnego majątkiem stoczni będzie zarządzał zarządca kompensacji.

4




Od dnia wszczęcia postępowania kompensacyjnego nie będzie można obciążyć składników
majątku stoczni hipoteką, hipoteką przymusową, hipoteką morską, prawem zastawu, prawem
zastawu rejestrowego i prawem zastawu skarbowego ani w inny sposób obciążyć, dokonać wpisu
w księdze wieczystej lub rejestrze dotyczących tych składników, celem zabezpieczenia
wierzytelności, chociażby powstała ona przed wszczęciem postępowania kompensacyjnego. Nie
będą mogły być wszczynane przeciwko stoczni egzekucje i postępowania zabezpieczające,
a wszczęte ulegną z mocy prawa zawieszeniu, a także zawieszona zostanie spłata zobowiązań
stoczni powstałych przed dniem wszczęcia postępowania kompensacyjnego.

Zgodnie z projektem ustawy, zarządca kompensacji, w terminie 2 miesięcy od dnia wszczęcia
postępowania kompensacyjnego, sporządzi projekt planu sprzedaży, spis znanych na dzień
sporządzenia planu sprzedaży zobowiązań publicznoprawnych oraz spis znanych na dzień
sporządzenia planu sprzedaży zobowiązań cywilnoprawnych. W celu opracowania planu
sprzedaży majątku stoczni zarządca kompensacji zleci w przetargu przeprowadzenie badania
sprawozdania finansowego przedłożonego przez stocznię, wykonanie szczegółowego projektu
podziału majątku stoczni na zespoły składników celem przygotowania do sprzedaży, jak również
dokonanie wyceny wartości rynkowej majątku stoczni w warunkach wymuszonej sprzedaży,
w całości oraz z uwzględnieniem podziału, o którym mowa wyżej. Projektowana ustawa zakłada,
iż Prezes ARP wyda postanowienie o zatwierdzeniu planu sprzedaży, po uzyskaniu opinii rady
wierzycieli oraz przedstawicieli pracowników.

Sprzedaż składników majątkowych stoczni będzie mogła być poprzedzona umową dzierżawy,
zawartą przez zarządcę kompensacji na czas określony z prawem pierwokupu, jeżeli przemawiają
za tym względy ekonomiczne. Zarządca kompensacji, w imieniu stoczni dokona sprzedaży
składników jej majątku wyodrębnionych w planie sprzedaży na rzecz kupującego wyłonionego
w otwartym przetargu nieograniczonym. Sprzedaż składników majątkowych stoczni dokonana
w postępowaniu kompensacyjnym będzie miała skutki sprzedaży egzekucyjnej. Kupujący
składniki majątku stoczni kupi je w stanie wolnym od obciążeń i nie będzie odpowiadał za
zobowiązania stoczni. W szczególności wygaszone zostaną hipoteki, hipoteki przymusowe,

5