Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz ustawy o obrocie instrumentami finansowymi

przypadków”. Obecne brzmienie art. 428 § 3 K.s.h. budzi wątpliwości
co do swojej zgodności z art. 9 dyrektywy, ponieważ w praktyce może
prowadzić do nadmiernego ograniczenia prawa akcjonariuszy do
informacji.
Ze względu na możliwość zarządzania przerw w obradach walnego
zgromadzenia (art. 408 § 2 K.s.h.) termin dwutygodniowy powinien biec
od dnia zgłoszenia żądania, nie zaś od dnia zakończenia walnego
zgromadzenia, jak to jest obecnie. Nie wydaje się bowiem właściwe, aby
zarząd mógł opóźniać przekazanie informacji, wykorzystując przerwy
w zgromadzeniu.
Celowe wydaje się wyraźne przesądzenie, że w sytuacji opóźnionego
udzielenia informacji zarząd jest zobowiązany do ujawnienia tych
informacji w materiałach przedkładanych najbliższemu walnemu
zgromadzeniu (proponowany art. 428 § 7 K.s.h.). De lege lata wniosek
taki wynika wyłącznie z interpretacji funkcjonalnej, podyktowanej
przede wszystkim potrzebą jednakowego traktowania akcjonariuszy.
5. Wszystkie proponowane zmiany do art. 428 K.s.h. powinny objąć nie
tylko spółki publiczne, ale także prywatne spółki akcyjne. Zmiany służą
bowiem poprawie poziomu ochrony akcjonariuszy i nie skutkują
nałożeniem na spółki dodatkowych obciążeń. Utrzymanie szeroko
zakreślonych podstaw odmowy udzielenia przez zarząd odpowiedzi na
pytanie (dotychczasowy art. 428 § 2 pkt 2 K.s.h.) oraz prawa do
opóźnienia udzielenia odpowiedzi na pytanie (dotychczasowy art. 428
§ 3 K.s.h.) jest bezzasadne w równym stopniu w spółkach prywatnych
co w spółkach publicznych.
6. Zgodnie z art. 9 ust. 2 ak. 1 zd. 2 dyrektywy, państwa członkowskie
mogą zezwolić spółkom na udzielanie jednej łącznej odpowiedzi na
pytania akcjonariuszy o tej samej treści. Zasada ta, jako oczywista, nie
wymaga implementacji do Kodeksu spółek handlowych. De lege lata
zarząd ma prawo udzielić zbiorczej odpowiedzi na kilka pytań
54
dotyczących tej samej kwestii. Nie ogranicza to prawa akcjonariuszy do
informacji, pozwala natomiast usprawnić przebieg walnego
zgromadzenia.

XI. Pozostałe zmiany
Pozostałe proponowane zmiany dotyczą dostosowania terminologii
używanej w Kodeksie spółek handlowych do terminologii przyjętej
w ustawie o ofercie publicznej i o obrocie instrumentami finansowymi
(art. 340 § 3 i art. 342), uwzględnienia instytucji zaświadczenia o prawie
uczestnictwa w walnym zgromadzeniu (art. 328 § 6, art. 590 pkt 3 i 4 oraz
art. 590 pkt 4 i 5) oraz realizacji postulatu, aby akcjonariusz spółki
publicznej uzyskiwał pełną wiedzę na temat walnego zgromadzenia drogą
elektroniczną, co obejmuje także listę akcjonariuszy w spółkach
publicznych uprawnionych do udziału w walnym zgromadzeniu (art. 407¹).

XII. Implementacja do prawa polskiego dyrektywy 2007/63/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 r. zmieniającej dyrektywy
Rady 78/855/EWG oraz 82/891/EWG w odniesieniu do wymogu
sprawozdania niezależnego biegłego w przypadku łączenia spółek
akcyjnych lub ich podziału (Dz. Urz. UE L 300/47 z 17.11.2007)
1. Proponowana zmiana implementuje do prawa polskiego dyrektywę
2007/63/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada
2007 r. zmieniającą dyrektywy Rady 78/855/EWG oraz 82/891/EWG
w

odniesieniu do wymogu sprawozdania niezależnego biegłego
w przypadku łączenia spółek akcyjnych lub ich podziału (Dz. Urz. UE
L 300/47 z 17.11.2007).
Dyrektywa 2007/63/WE ma na celu uproszczenie procedury łączenia
i podziału spółek akcyjnych przez zwolnienie z obowiązku badania
planu połączenia i planu podziału przez biegłego, jeżeli wyrażą na to
zgodę wszyscy akcjonariusze spółek uczestniczących w łączeniu lub
55
podziale. Utrzymywanie takiego obowiązku jest niecelowe, jeżeli
wszyscy akcjonariusze jako osoby, których interesy ekonomiczne
bezpośrednio dotyka operacja łączenia (podziału), uznają badanie za
zbędne. Ustawodawca europejski chce w ten sposób zmniejszyć
niepotrzebne obciążenia administracyjne spoczywające na spółkach
działających we Wspólnocie i zwiększyć ich konkurencyjność.
Możliwość odstąpienia od badania ma znaczenie przede wszystkim
w prywatnych (zamkniętych) spółkach akcyjnych, składających się
z niewielkiej liczby akcjonariuszy. W spółkach tych istnieje bowiem
realna szansa uzyskania zgody wszystkich akcjonariuszy na rezygnację
z obowiązku badania.
Dyrektywa 2007/63/WE dostosowuje zasady badania planu połączenia
(i podziału) krajowych spółek akcyjnych, zharmonizowane prawem
europejskim, do zasad przyjętych w odniesieniu do transgranicznego
łączenia. Dziesiąta dyrektywa 2005/56/WE Parlamentu Europejskiego
i Rady z dnia 26 października 2005 r. w sprawie transgranicznego
łączenia się spółek kapitałowych (Dz. Urz. UE L 310 z 25.11.2005,
s. 1) przewiduje zwolnienie z obowiązku przeprowadzenia badania
przez biegłego rewidenta, jeżeli zgodę wyrażą wszyscy udziałowcy
(art. 8 ust. 4). W tej sytuacji nie ma powodu, aby bezwzględnie
wymagać badania w przypadku krajowego łączenia i podziału spółek.
Ponadto dyrektywa 2007/63/WE umożliwia państwom członkowskim
liberalizację przepisów o podziale spółek przez odstąpienie od
obowiązku sporządzania przez zarząd sprawozdania uzasadniającego
podział spółki oraz ograniczenie zakresu obowiązków informacyjnych,
jeżeli zgodę wyrażą na to wszyscy akcjonariusze spółek
uczestniczących w podziale. Państwa członkowskie mają w tym
przypadku jedynie prawo, ale nie obowiązek umożliwić zwolnienie
spółek (zarządów) od wspomnianych obowiązków.
56
2.
Dyrektywa 2007/63/WE powinna być implementowana do dnia
31 grudnia 2008 r. Uzasadnia to transpozycję tej dyrektywy łącznie
z transpozycją dyrektywy 2007/36/WE w sprawie wykonywania
niektórych praw akcjonariuszy spółek publicznych. Biorąc pod uwagę
niewielki zakres zmian, implementacja dyrektywy 2007/63/WE
w formie odrębnej ustawy byłaby niewskazana z punktu widzenia
ekonomiki i efektywności procesu legislacyjnego. Byłoby także
sprzeczne z założeniem o potrzebie unikania fragmentarycznych zmian
w kodeksach, jako aktach o randze swoistej „konstytucji” w danej
dziedzinie prawa.
3. Implementacja do prawa polskiego dyrektywy 2007/63/WE nie narusza
interesów wierzycieli ani pracowników łączących się spółek. Opinia
wydawana przez biegłego rewidenta na podstawie przeprowadzonego
badania planu połączenia służy bowiem wyłącznie ochronie interesów
wspólników i akcjonariuszy, nie zaś wierzycieli czy pracowników.
Opinia ta jest udostępniana tylko wspólnikom i akcjonariuszom (por.
art. 505 § 1 pkt 5 K.s.h. i art. 540 § 1 pkt 5 K.s.h.) i ma umożliwić im
uzyskanie rzetelnych i bezstronnych informacji, pozwalających na
podjęcie decyzji o głosowaniu za lub przeciwko łączeniu (podziałowi).
Wierzyciele zachowują uprawnienia wynikające z art. 495 K.s.h.
(odrębny zarząd majątkiem spółki), art. 496 K.s.h. (pierwszeństwo
zaspokojenia z majątku pierwotnej dłużniczki) i art. 546 K.s.h.
(solidarna odpowiedzialność). Nienaruszone pozostają również
uprawnienia pracowników wynikające z ustawy z dnia 7 kwietnia
2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi
konsultacji (Dz. U. Nr 79, poz. 550).
4.

Dyrektywa 2007/63/WE jest adresowana wyłącznie do spółek
akcyjnych. Stanowi to konsekwencję faktu, że dyrektywy Rady
78/855/EWG oraz 82/891/EWG obejmują wyłącznie spółki akcyjne.
Zasadne jest tym niemniej, aby w prawie polskim zwolnienie dotyczyło
57
nie tylko spółek akcyjnych, ale także spółek z o.o. To właśnie
w spółkach z o.o., jako spółkach składających się zwykle z niewielkiej
liczby wspólników, istnieje największa szansa uzyskania zgody
wszystkich udziałowców na odstąpienie od obowiązku badania. Dotyczy
to zwłaszcza spółek z o.o. wchodzących w skład zgrupowań spółek
i występujących w roli spółek zależnych, w tym spółek
jednoosobowych. Argumenty podnoszone za wprowadzeniem
zwolnienia w spółkach akcyjnych są w pełni aktualne w spółkach z o.o.
Zwolnienie przyczynia się do obniżenia kosztów restrukturyzacji, a tym
samym do wzrostu efektywności poszczególnych spółek i całej
gospodarki.
Kodeks spółek handlowych przewiduje jednolity reżim łączenia
i podziału spółek z o.o. i spółek akcyjnych. Podejmowanie
selektywnych zmian wyłącznie w odniesieniu do spółek akcyjnych
byłoby dlatego niewskazane i systemowo niespójne.
5. Należy zauważyć, że zwolnienie z obowiązku przeprowadzania badania
w związku z łączeniem spółek z o.o. przewiduje obecnie art. 516 § 7
K.s.h. Proponowany art. 5031 K.s.h. nie narusza tego zwolnienia ani nie
jest z nim sprzeczny. Zwolnienie z art. 516 § 7 K.s.h. obejmuje tylko
łączenie między spółkami z o.o., których wspólnikami są wyłącznie
osoby fizyczne w liczbie nieprzekraczającej dziesięciu osób we
wszystkich łączących się spółkach. Jeżeli są spełnione przesłanki
z art. 516 § 7 K.s.h., występowanie o zgodę wspólników na odstąpienie
od badania w trybie proponowanego art. 5031 K.s.h. jest
bezprzedmiotowe. Art. 5031 K.s.h. umożliwia natomiast zwolnienie
z obowiązku badania w spółkach z o.o., które nie spełniają przesłanek
art. 516 § 7 K.s.h., oraz w spółkach z o.o. łączących się ze spółkami
akcyjnymi.
6. Celowe jest skorzystanie z upoważnienia zawartego w dyrektywie
2007/63/WE i umożliwienie zwolnienia zarządu z obowiązku
58