Prezydent zawetował anty-reformę Gowina

Przeczytaj także: Sejm: prorodzinne zmiany w Kodeksie pracy

Reforma Gowina weszła w życie 1 stycznia 2013 roku i dotyczyła reorganizacji małych sądów rejonowych. Zostały one przekształcone w wydziały zamiejscowe (cywilny, karny, rodzinny i nieletnich oraz ksiąg wieczystych) sąsiednich, większych sądów. Reorganizowane były tylko sądy
obsadzone przez maksimum 14 sędziów. Sądy nie były likwidowane, zmieniano tylko ich strukturę organizacyjną. Celem zmian było między innymi racjonalne wykorzystanie sędziów i równomierne obciążenie ich pracą.

Reformie Gowina od początku przeciwstawiało się koalicyjne PSL, dla którego reorganizacja sądów oznaczała między innymi utratę części wpływów politycznych w mniejszych miastach. PSL wtórowali politycy opozycji, zarzucający ministrowi sprawiedliwości wzmacnianie większych miast
kosztem tzw. "Polski powiatowej" i minimalizowanie znaczenia mniejszych miast. W efekcie ugrupowania opozycyjne zawiązały nieformalną koalicję ze współrządzącym PSL w celu cofnięcia zmian, skarżąc między innymi rozporządzenie min. Gowina do Trybunału Konstytucyjnego. TK jednak nie uznał reformy za niezgodną z ustawą zasadniczą, pozostała więc droga zmiany prawa. Projekt ustawy likwidującej reformę wszedł pod obrady Sejmu jako projekt obywatelski i został przegłosowany głosami opozycji i PSL, trafiając do podpisu do prezydenta.

Bronisław Komorowski jednak ustawę zawetował, zwracając ją ponownie do Sejmu.

Prezydent podejmując decyzję o zawetowaniu, wskazywał że ustawa ma wadę wewnętrzną i sprzeczności, które ją dyskwalifikują, jako skuteczne narzędzie przywrócenie choćby jednego sądu rejonowego.

Prezydent argumentował m.in., że ustawa miałaby wejść w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, a jednocześnie nakładała na ministra sprawiedliwości obowiązek przeniesienia sędziów i pracowników do przywróconych ustawą sądów w okresie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy, czyli do nieistniejących jeszcze sądów.

Bronisław Komorowski ocenił, że projekt nie powinien być w ogóle głosowany w parlamencie, a inicjatorzy prac sejmowych powinni byli wyeliminować nonsensy, które znalazły się w tej ustawie.

– Ten projekt został przepchnięty kolanem pod drzwi Pałacu Prezydenckiego. Ten projekt jest pozornym załatwieniem sprawy, bo gdybym podpisał tę ustawę, żaden sąd nie byłby przywrócony do egzystencji na poprzednich zasadach – podkreślił Bronisław Komorowski.

Jeśli Sejm ponownie przyjmie ustawę większością 3/5 głosów przy obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów, to prezydent nie będzie już mógł odmówić podpisu. Jednak prosta arytmetyka wskazuje, że bez aktywnego udziału posłów PO (głosujących za ponownym przyjęciem
lub nieuczestniczących w głosowaniu) odrzucenie prezydenckiego weta nie będzie możliwe - opozycja wraz z PSL nie dysponuje bowiem liczbą głosów niezbędną do odrzucenia weta.