Badania lekarskie obowiązują także wiceprezesa

Przeczytaj także: Profilaktyka raka a badania okresowe pracownika

Pytanie: Wiceprezes zarządu spółki, z którym został nawiązany stosunek pracy, nie wykonuje badań okresowych, mimo iż dział kadr wydał skierowanie. Czy pracownik wykonujący pracę w randze wiceprezesa zarządu musi wykonywać wstępne/okresowe/kontrolne badania lekarskie? Jakie mogą być konsekwencje, jeśli ten pracownik nie będzie miał ważnych badań, a stwierdzi to np. PIP lub jeśli uległby wypadkowi w pracy? Jak wpłynąć na wiceprezesa, aby wykonał badania?

Odpowiedź: Każdy pracownik, bez względu na zajmowane stanowisko, przed dopuszczeniem do pracy musi uzyskać zaświadczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na zajmowanym stanowisku, a w trakcie zatrudnienia odbywać badania okresowe. Pracownik nieposiadający aktualnych badań lekarskich nie może być dopuszczony do wykonywania pracy. Jeżeli wiceprezes, mimo skierowania, nie odbywa badań okresowych, można zastosować wobec niego karę porządkową upomnienia, nagany lub pieniężną, odsunąć go od wykonywania pracy bez zachowania prawa do wynagrodzenia lub rozwiązać z nim umowę o pracę.

1. Badania lekarskie obowiązują również wiceprezesa

Każdy pracownik, bez względu na zajmowane stanowisko, przed dopuszczeniem do pracy, a także w trakcie zatrudnienia, musi uzyskiwać zaświadczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na zajmowanym stanowisku. Zatem również osoba zatrudniana w ramach umowy o pracę na stanowisku wiceprezesa musi odbyć wstępne, a później okresowe badania lekarskie i uzyskać stosowne zaświadczenie lekarskie.

Ważne!
Na badania kieruje osoba upoważniona do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy

Kompetencje „pracodawcy” w stosunku do członków zarządu może mieć rada nadzorcza czy też zgromadzenie wspólników (np. poprzez przedstawiciela), upoważniając go do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy w stosunku do prezesa i (lub) innych członków zarządu spółki. Osobą odpowiedzialną za skierowanie wiceprezesa zarządu na badania kontrolne będzie zatem osoba upoważniona do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy w stosunku do wiceprezesa.

2. Dopuszczenie pracownika do pracy bez badań lekarskich to wykroczenie

Kto, będąc odpowiedzialnym za stan bezpieczeństwa i higieny pracy albo kierując pracownikami lub innymi osobami fizycznymi, nie przestrzega przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, podlega karze grzywny od 1000 zł do 30.000 zł. A zatem dopuszczenie pracownika do pracy bez posiadania aktualnego orzeczenia lekarskiego będzie stanowiło wykroczenie przeciwko prawo pracownika.

Co więcej, należy uznać, że dopuszczenie pracownika do pracy (także wiceprezesa zarządu) bez aktualnego orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy na powierzonym stanowisku może być uznane za zewnętrzną przyczynę wypadku przy pracy.

Zdaniem SN: Dopuszczenie do pracy bez orzeczenia lekarskiego to też przyczyna zewnętrzna wypadku.
Dopuszczenie do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonych stanowiskach (art. 229 § 3 kp) może stanowić przyczynę zewnętrzną wypadku przy pracy w rozumieniu art. 6 ustawy z 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadku przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 1983 r. nr 30, poz. 144, ze zm.). (Wyrok Sądu Najwyższego z 17 listopada 2000 r., sygn. akt. II UNK 49/00, OSNP 2002/11/275)

3. Kara porządkowa, odsunięcie od pracy, a nawet rozwiązanie umowy - środki dyscyplinujące pracownika

W sytuacji, w której pracownik odmawia poddania się badaniom lekarskim w ramach organizowanej przez pracodawcę profilaktycznej ochrony zdrowia - pracodawca ma możliwość oddziaływania na pracownika (nawet jeśli jest to wiceprezes zarządu), aby skłonić go do odbycia badań.

Jedną z możliwości jest nałożenie na pracownika kary porządkowej upomnienia, nagany lub kary pieniężnej. Wynika to z tego, iż pracownik, który nie odbywa badan lekarskich, na które kieruje go pracodawca, w rzeczywistości nie przestrzega przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy - a to upoważnia pracodawcę do zastosowania jednej z wyżej wskazanych kar porządkowych.