Kontrola zwolnień lekarskich bez podania przyczyny

Szefowi, którego załoga liczy ponad 20 osób, bez wątpienia przysługuje prawo do kontrolowania prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich. Uprawnienie to wynika z § 1 rozporządzenia MPiPS z 27 lipca 1999 r. w sprawie w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich (Dz. U. Nr 65, poz. 743), dalej: „rozporządzenie”.

Należy podkreślić, że jedyną przesłanką decydującą o skontrolowaniu pracownika jest potrzeba pracodawcy (§ 7 rozporządzenia). Szef nie ma zatem obowiązku ustalania z góry terminów kontroli. Ustawodawca zaleca jednak, aby działania kontrolne szczególnie zwiększały swą siłę w okresach, w których zwiększona absencja z powodu choroby powoduje, że zakład pracy zaczyna świecić pustkami.

Zgodnie z § 5 ust. 1 rozporządzenia, kontrolujący ma prawo sprawdzić, czy pracownik w okresie orzeczonej niezdolności do pracy:

• nie wykonuje pracy zarobkowej,
• nie wykorzystuje zwolnienia lekarskiego od pracy w sposób niezgodny z jego celem.

Żaden z przepisów omawianego aktu nie zastrzega jednak, że działania kontrolne powinny być wykonywane przez pracownika firmy, która zleciła sprawdzenie prawidłowości wykorzystania zwolnienia lekarskiego. Rozporządzenie stanowi jedynie (§ 8 rozporządzenia), że podstawą działania osoby kontrolującej jest imienne upoważnienie wystawione przez pracodawcę, którego wzór stanowi załącznik nr 1 do rozporządzenia.

Dokument ten uprawnia do wykonywania kontroli również w miejscu zamieszkania, miejscu czasowego pobytu lub miejscu zatrudnienia osoby kontrolowanego. Jeżeli chodzi zaś o wymogi formalne, to w jego treści powinna znaleźć się nazwa i adres pracodawcy, personalia kontrolującego oraz data, od której rozpoczyna się jego ważność. Co istotne, upoważnienie jest ważne wraz legitymacją pracowniczą lub dowodem tożsamości kontrolującego.

W świetle powyższego należy więc uznać, że nie istnieją żadne formalne przeszkody, aby kontroli dokonywał pracownik zewnętrznej firmy wynajętej przez szefa. Kontrolowany nie ma także prawa wymagać, aby szef podawał przyczynę, dla której zdecydował się sprawdzić prawidłowość wykorzystania zwolnienia lekarskiego.

WAŻNE!

Warto przypomnieć, że oprócz kontroli prawidłowości wykorzystania przez pracowników zwolnień lekarskich pracodawca ma również prawo dokonywania kontroli formalnej przedstawionych mu zaświadczeń lekarskich, która polega na sprawdzeniu, czy zaświadczenie:

• nie zostało sfałszowane,
• zostało wydane zgodnie z przepisami w sprawie zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich.