Witam

Jak to jest z tymi wekslami? Przeszukiwalem archiwum ale nie znalazlem
jednoznacznej odpowiedzi. Czy na wekslu na blankiecie urzedowym za 2 zl
maksymalna kwota jaka mozna wpisac wynosi 2000? Czy moze byc ona wieksza? Na
stronie www.weksel.pl przeczytalem takie zdanie:

"Zapis na "urzędowym blankiecie wekslowym" o treści "Urzędowy blankiet
wekslowy do sumy wekslowej nie przekraczającej (tu suma) zł.", mówi tylko od
jakiej kwoty została uiszczona opłata skarbowa. Nie stanowi to w żadnym
wypadku górnej granicy zobowiązania wekslowego lub poręczenia. Ten
niefortunny zapis wprowadza w błąd i jest przyczyną wielu nieszczęść"

Wynikałoby z tego ze w zasadzie weksel z uzupelniona wyzsza kwota niz
sugeruje to oplata skarbowa zachowuje swoja waznosc i mozna z nim wystapic
na droge sadowa przeciwko dluznikowi w uproszczonym trybie. A jesli jest
niewazny to czy mozna juz po podpisaniu weksla przez dluznika dokupc znaczki
oplaty skarbowej?
I czy do weklsa in-blanco zawsze musi byc sporzadzona deklaracja wekslowa
czy tez sam weksel wystarczy do dochodzenia spraw w sadzie?
Z gory dziekuje za wszystkie odpowiedzi.

Pozdrawiam
Radek

do góry

> Wynikałoby z tego ze w zasadzie weksel z uzupelniona wyzsza kwota niz
> sugeruje to oplata skarbowa zachowuje swoja waznosc i mozna z nim wystapic
> na droge sadowa przeciwko dluznikowi

Cze!

Dokladnie tak. Brak oplacenia weksla oplata skarbowa nie powoduje, ze weksel
jest nie wazny. Powstaje jedynie zaleglosc i to dopiero 15 dnia od dnia
wystawienia weksla. Urzedowy blankiet jest jedynie pewnym "ulatwieniem",
zamiast kupowac znaczki czy wplacac "na poczcie" po prostu kupuje
sie blankiet. Nie jest to jednak konieczne i weksel bedzie wazny nawet
wtedy gdy wystawimy go na zwyklej kartce papieru wyrwanej z zeszytu - musi
jedynie zawierac wszystkie wymagane przez ustawe prawo wekslowe dane.

>A jesli jest
> niewazny to czy mozna juz po podpisaniu weksla przez dluznika dokupc
znaczki
> oplaty skarbowej?

Jak napisalem jest wazny, ale oczywiscie mozna zawsze - wrecz trzeba - go
oplacic po wystawieniu.

> I czy do weklsa in-blanco zawsze musi byc sporzadzona deklaracja wekslowa
> czy tez sam weksel wystarczy do dochodzenia spraw w sadzie?
> Z gory dziekuje za wszystkie odpowiedzi.
>

Tu nie sie nie znam :)

Pozdrawiam, Konrad.

do góry

W dniu 2003-05-28 15:36, Radek napisał:
> I czy do weklsa in-blanco zawsze musi byc sporzadzona deklaracja wekslowa
> czy tez sam weksel wystarczy do dochodzenia spraw w sadzie?

Z tego co ja pamiętam to deklaracją wekslową możesz sobie podetrzeć tyłek
jeśli nie jest wypisana na wekslu.
Dużo firm się zrobiło w konia wystawiając pod takie deklaracje weksle in blanco.

pozdrawiam
Arek

--
http://www.sti.org.pl/0-700_XXX.htm

do góry

Użytkownik "Arek" <a...@e...net> napisał w wiadomości
news:bb2kml$9gd$1@news.onet.pl...
> Z tego co ja pamiętam to deklaracją wekslową możesz sobie podetrzeć tyłek
> jeśli nie jest wypisana na wekslu.
> Dużo firm się zrobiło w konia wystawiając pod takie deklaracje weksle in
blanco.

Czyli sam weksel in blanco, bez wypisanej na nim deklaracji również nadaje
się do toalety?

Pzdr

A.

do góry

W dniu 2003-05-28 19:54, Ali Gator napisał:
> Czyli sam weksel in blanco, bez wypisanej na nim deklaracji również nadaje
> się do toalety?

Nie. Posiadacz weksla może tam wpisać co mu się żywnie podoba.
Nawet 10 mld złotych (nowych).

pozdrawiam
Arek







--
http://www.sti.org.pl/0-700_XXX.htm

do góry

Arek <a...@e...net> napisał(a):

> W dniu 2003-05-28 15:36, Radek napisał:
> > I czy do weklsa in-blanco zawsze musi byc sporzadzona deklaracja wekslowa
> > czy tez sam weksel wystarczy do dochodzenia spraw w sadzie?
>
> Z tego co ja pamiętam to deklaracją wekslową możesz sobie podetrzeć tyłek
> jeśli nie jest wypisana na wekslu.
> Dużo firm się zrobiło w konia wystawiając pod takie deklaracje weksle in
blanco

kwestię deklaracji wekslowej reguluje art. 10 prawa wekslowego:

Art. 10. Jeżeli weksel, niezupełny w chwili wystawienia, uzupełniony został
niezgodnie z zawartem porozumieniem, nie można wobec posiadacza zasłaniać się
zarzutem, że nie zastosowano się do tego porozumienia, chyba że posiadacz
nabył weksel w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się rażącego
niedbalstwa.


tak to skomentował prof. Szpunar (SZPUNAR Adam


Komentarz do prawa wekslowego i czekowego

Warszawa 2001 Wydawnictwo Prawnicze (wydanie III)


1. Komentowany przepis dotyczy tych wszystkich wypadków (częstych w obrocie
wekslowym), w których mamy do czynienia z wekslem niezupełnym w chwili
wystawienia. Powszechnie określa się go jako weksel in blanco. Weksel taki
pełni różne funkcje w obrocie. Ustawa mówi o wekslu niezupełnym w chwili
wystawienia, ale w istocie decydująca jest chwila wydania weksla remitentowi
jako pierwszemu wierzycielowi. Można zatem powiedzieć, że weksel in blanco
jest dokumentem niezupełnym w chwili wydania go remitentowi, który zostaje
upoważniony do jego uzupełnienia. Należy od niego odróżnić weksel błędnie
wypełniony, który został wydany wierzycielowi nieupoważnionemu do jego
uzupełnienia. Weksel taki jest nieważny, jeżeli zachodzi brak jego przesłanek
formalnych. Ewentualne zmiany dokonane na nim przez wierzyciela oznaczają
sfałszowanie weksla. Natomiast odrębne problemy powstają, jeżeli weksel
niezupełny z podpisem wystawcy lub akceptanta dostał się do rąk
nieupoważnionej osoby trzeciej. Należy wówczas stosować ogólne zasady
dotyczące weksli skradzionych lub utraconych w inny sposób wbrew woli
dłużnika wekslowego.

Warto zaznaczyć, że orzecznictwo (także powojenne) dotyczące weksla in blanco
jest bogate. Niestety, wiele orzeczeń nie zostało opublikowanych. Można
jednak stwierdzić, że ogólny kierunek orzecznictwa jest dość wyraźny, co
ułatwia wykładnię art. 10 pr. weksl., przynajmniej w sprawach
najważniejszych. W orzecznictwie można dostrzec tendencję do utrzymania
ważności weksla in blanco.

2. Przepis art. 10 nie zawiera wyczerpującego uregulowania problematyki
weksla in blanco i ogranicza się do rozwiązania tylko problemu zarzutów
przysługujących dłużnikowi wekslowemu. Jeżeli zestawimy art. 10 z
całokształtem przepisów prawa wekslowego, nasuwają się trzy wnioski wstępne.
Po pierwsze, uznana została dopuszczalność wystawienia weksla in blanco. Jego
skutki prawne nie kształtują się jednolicie i są uzależnione od
towarzyszących okoliczności. Po drugie, art. 10 oznacza poważne rozluźnienie
rygoru zawartego w przepisach art. 1 i 2 pr. weksl., skoro można później
uzupełnić weksel i zamieścić w nim te konieczne części składowe, których brak
sprawia, że nie powstanie ważne zobowiązanie wekslowe. Po trzecie,
niezupełność weksla in blanco nie jest wynikiem przeoczenia. Strony chciały
tego, zawierając odpowiednie porozumienie i licząc się z tym, że wypełnienie
weksla nastąpi później. Jeżeli omyłkowo został wydany wadliwie wypełniony
weksel, który nie obejmuje koniecznych części składowych, będzie on nieważny.

Przed przystąpieniem do wykładni art. 10 pr. weksl. należy jeszcze zgłosić
trzy uwagi na temat prawnej charakterystyki weksla in blanco.

Po pierwsze, ten typ dokumentu jest niewątpliwie wekslem (tak słusznie M.
Czarnecki, L. Bagińska: Prawo wekslowe i czekowe. Komentarz, 2 wyd., Warszawa
2000, s. 170). Uważam, że na nieporozumieniu polegają głoszone niekiedy
twierdzenia, jakoby nie był on wekslem, ponieważ nie spełnia wszystkich
wymagań formalnych przewidzianych przez prawo wekslowe. Można zareplikować,
że stanowisko ustawodawcy w tej sprawie jest niedwuznaczne, skoro dopuszczona
została możliwość późniejszego uzupełnienia weksla. Nie jest to tylko
blankiet wekslowy zaopatrzony podpisem dłużnika.

Po drugie, zgodnie z teorią umowną, samo zamieszczenie podpisu na dokumencie
nie powoduje powstania zobowiązania wekslowego. Konieczne jest wydanie
dokumentu wierzycielowi. W tej dziedzinie całkowicie zawodzi teoria kreacyjna
czy też emisyjna.

Po trzecie, wykładnia przepisu art. 10 musi uwzględniać cele, jakim ma służyć
weksel in blanco. W omawianej dziedzinie zachowuje znaczenie zasada surowości
materialnej i formalnej zobowiązania wekslowego. Trzeba także pamiętać, że
weksel in blanco może być przedmiotem obrotu przed jego wypełnieniem.

3. Była już mowa o tym, że ustawa nie podaje porządku czynności, w którym
wekel ma być wypełniony. Kolejność wypełnienia lub dalszych uzupełnień może
być różna. Niezupełny jest weksel, w którym brakuje choćby jednego z
koniecznych składników. Najczęściej chodzi o wysokość sumy wekslowej, która
nie została podana. Strony bowiem mogą nie wiedzieć, jaka będzie wysokość
wierzytelności remitenta. Także wpisanie dnia wystawienia weksla lub daty
płatności, które nie zostały oznaczone w danym dokumencie, będzie
uzupełnieniem weksla, a nie jego zmianą (art. 69 pr. weksl.). Stopień
niezupełności weksla jest więc zasadniczo obojętny. Od zasady tej zachodzi
tylko jeden wyjątek, którego znaczenie praktyczne jest zresztą niewielkie.
Nazwa &#8222;weksel&#8221; musi być zawarta w treści dokumentu (inaczej T. Komosa, W.

Opalski: Prawo wekslowe. Prawo czekowe. Komentarz, Warszawa 1997, s. 41).
Posługiwanie się blankietami wekslowymi sprawia, że kwestia ta ma raczej
teoretyczne znaczenie.

Ważne zobowiązanie powstanie, jeżeli na dokumencie znajdują się podpisy
takich osób, jak wystawca, akceptant czy nawet tylko poręczyciel. Najczęściej
w rachubę wchodzi weksel in blanco podpisany przez wystawcę i taką sytuacją
zajmuje się przede wszystkim doktryna i orzecznictwo. Dla wierzyciela większe
jednak znaczenie może mieć podpis akceptanta. Mówimy wówczas o akcepcie in
blanco. Jeżeli został dokonany akcept weksla in blanco, stwarza to bardzo
silne zabezpieczenie dla wierzyciela. Jako dłużnik główny akceptant ponosi
odpowiedzialność niezależnie od tego, czy został dokonany protest z powodu
niezapłacenia (art. 53 ust. 2). Jeżeli dana osoba złożyła na wekslu in blanco
podpis w charakterze akceptanta i nastąpiło wydanie dokumentu wierzycielowi,
powstało ważne zobowiązanie wekslowe. Podpis wystawcy może być położony
później.

We wszystkich wymienionych wypadkach zobowiązanie osób podpisanych na wekslu
powstaje z chwilą jego wydania. Zobowiązanie to jest jednak warunkowe.
Wywołuje ono pełne skutki prawne z mocą wsteczną (ex tunc) dopiero wówczas,
gdy weksel zostanie wypełniony i odpowiada przepisom prawa wekslowego.
Podstawową przesłanką odpowiedzialności wszystkich dłużników jest
uzupełnienie weksla w taki sposób, żeby spełniał wymagane przez prawo
wekslowe warunki ważności.

Przyjmując najprostszy schemat, można w toku dalszych rozważań założyć, że
wystawca kładzie swój podpis na blankiecie wekslowym i wydaje niezupełny
weksel remitentowi, który ma go wypełnić zgodnie z zawartym porozumieniem. Z
brzmienia ustawy wynika, że konieczne jest porozumienie stron. Podpisanie i
wręczenie weksla in blanco opiera się na zaufaniu do odbiorcy (remitenta),
który powinien wypełnić dokument zgodnie z zawartym porozumieniem. Oznacza
to, że uzupełnienie weksla przez jego posiadacza powinno nastąpić tylko
wówczas, gdy był on do tego upoważniony.

W związku z tym należy wyjaśnić pewne nieporozumienie. Niekiedy twierdzi się,
że nie powstaje zobowiązanie wekslowe w razie wypełnienia weksla in blanco
niezgodnie z zawartym porozumieniem. Zapatrywanie to nie jest poprawne na
gruncie obowiązującego prawa (por. A. Szpunar: Glosa do wyroku SN z dnia 17
czerwca 1999 r., I CKN 51/98, PPH 2000, nr 6, s. 47). W sytuacji takiej
powstaje ważne zobowiązanie wekslowe. Problem jest inny i streszcza się w
stwierdzeniu, że dłużnik wekslowy może skutecznie podnieść zarzut wypełnienia
weksla niezgodnie z zawartym porozumieniem. W rozważaniach zakładamy na
razie, że wierzytelność z wypełnionego weksla nie została przeniesiona przez
indos na osobę trzecią.

Wracając do głównego nurtu dociekań (por. P. Michnikowski: Porozumienie
wekslowe, Przegl. Sąd. 2000, nr 6, s. 65), należy podkreślić, że upoważnienie
do wypełnienia weksla jest oświadczeniem woli. Różnica między upoważnieniem a
pełnomocnictwem polega na tym, że upoważniony działa we własnym imieniu i
interesie. Także w razie przyjęcia odmiennego zapatrywania na temat prawnego
charakteru upoważnienia, jego znaczenie rysuje się dość wyraźnie. Przepis
art. 10 pr. weksl. nie wymaga szczególnej formy porozumienia. Należy przyjąć,
że upoważnienie może być dokonane w sposób wyraźny lub dorozumiany (art. 60
k.c.). Domniemanie faktyczne (art. 231 k.p.c.) przemawia za tym, że wydanie
niezupełnego weksla oznacza upoważnienie do jego wypełnienia (por. A.
Baumbach, W. Hefermehl, Wechselgesetz und Scheckgesetz, wyd. 20, München
1997, s. 149). Nie jest rzeczą konieczną, żeby strony osiągnęły porozumienie
co do wszystkich istotnych spraw (oznaczenia sumy wekslowej, terminu
płatności itd.). W braku porozumienia co do wysokości sumy wekslowej
posiadacz może wypełnić weksel na kwotę odpowiadającą jego wierzytelności.
Może on uzupełnić weksel powyżej sumy odpowiadającej opłacie skarbowej na
blankiecie (por. orzeczenie SN z dnia 18 marca 1963 r., 1 CR 200/62, OSNCP
1964, poz. 40).

Wystawca nie może odwołać upoważnienia, ponieważ zostało ono udzielone w
interesie upoważnionego. Uważam, że upoważnienie to należy do kategorii praw
kształtujących. Upoważnienie ma charakter majątkowy i jest przenośne. Oznacza
to, że w razie wątpliwości wystawca upoważnia do wypełnienia weksla nie tylko
remitenta, ale także dalszego nabywcę.

Z natury rzeczy wynika, że uzupełnienie treści weksla może dotyczyć tylko
tych części składowych, których nie zawiera dokument wydany remitentowi.
Posiadacz nie jest bowiem upoważniony do zmiany treści weksla (art. 69 pr.
weksl.). Przykładowo rzecz biorąc, wpisanie miejsca płatności na blankiecie,
na którym był już podany adres trasata (art. 2 ust. 3 pr. weksl.), należy
uważać nie za wypełnienie weksla, lecz za zmianę jego treści (S. Wróblewski:
Prawo wekslowe i czekowe. Komentarz, Kraków 1936, s. 71). Inaczej wypadnie
rozstrzygnięcie, jeżeli przy wypełnieniu nastąpiło podanie miejsca płatności,
o którym dokument nie zawierał żadnej wzmianki. Ważne znaczenie ma sprawa
oznaczenia sumy wekslowej. Jeżeli na wekslu została podana suma wekslowa
tylko liczbami, należy w razie wątpliwości przyjąć, że weksel jest
niezupełny. Posiadacz może napisać sumę wekslową literami, korzystając z
tego, że zostało pozostawione wolne miejsce w dokumencie.

W konkluzji można stwierdzić, że wola stron decyduje o tym, w jakim zakresie
wierzyciel może skorzystać z udzielonego mu upoważnienia. Zasadę tę należy
stosować także przy udzieleniu odpowiedzi na dalsze pytania. W szczególności
można zadać pytanie: jak długo trwa upoważnienie odbiorcy? Strony mogą się
umówić, że weksel będzie wypełniony do określonego terminu końcowego. Jeżeli
posiadacz wypełni taki dokument po upływie wyznaczonego terminu, weksel
będzie ważny, ale wystawca będzie mógł skutecznie bronić się zarzutem, że
został on wypełniony niezgodnie z zawartym porozumieniem. Jeżeli takiego
zastrzeżenia nie było, upoważnienie do wypełnienia weksla nie jest
ograniczone czasowo.

W orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 8 maja 1997 r., II CKN 158/97, (OSP
1998, nr 1, poz. 7 z glosą A. Szpunara) została wyrażona następująca
teza: &#8222;Wypełnienie weksla podpisanego in blanco może być tylko wówczas
uważane za niezgodne z wolą dłużnika, jeżeli sprzeciwia się ono wyraźnie
oświadczonej wobec wierzyciela woli dłużnika&#8221;. Teza ta jest zasadniczo
słuszna, ale została sformułowana w sposób zbyt kategoryczny. Akcentowanie
niezgodności wypełnienia weksla z wolą dłużnika nie wydaje się uzasadnione.
Należałoby raczej mówić o niezgodności wypełnienia weksla z zawartym
porozumieniem. Uwaga ta nie wpływa jednak na ocenę samego rozstrzygnięcia
Sądu Najwyższego, które było niewątpliwe słuszne.

Potwierdzeniem stanowiska orzecznictwa w tej sprawie jest wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 5 lutego 1998 r., III CKN 342/97, (OSNC 1998, nr 9, poz.
141). Nawiązując do dotychczasowych wypowiedzi doktryny na ten temat, Sąd
Najwyższy podkreślił, że z chwilą wręczenia weksla in blanco dochodzi między
wydającym a odbiorcą do zawarcia umowy skierowanej na powstanie zobowiązania
wekslowego. Zobowiązanie to powstaje jednak dopiero po uzupełnieniu dokumentu
przez upoważnioną osobę o niezbędne elementy. Ziszczenie się warunku prawnego
(conditio iuris) w postaci uzupełnienia weksla in blanco odnosi skutek już od
chwili wydania go odbiorcy.

Należy jeszcze zwrócić uwagę na charakterystyczną zmianę przepisów prawa
karnego. Przepis art. 270 § 2 k.k. przewiduje odpowiedzialność karną osoby,
która &#8222;wypełnia blankiet, opatrzony cudzym podpisem, niezgodnie z wolą
podpisanego i na jego szkodę albo takiego dokumentu używa&#8221;. Tym bardziej
uzasadniona jest odpowiedzialność odszkodowawcza osoby, która z winy swej
wyrządziła dłużnikowi wekslowemu szkodę wynikłą wskutek wypełnienia dokumentu
niezgodnie z zawartym porozumieniem (art. 415 k.c.).

4. Aby nie narazić się na zarzut nieprawidłowego wypełnienia, wierzyciel
często żąda wręczenia mu odrębnej deklaracji wekslowej, podpisanej przez
wystawcę i pozostałych dłużników wekslowych. W deklaracji takiej wyrażona
jest zgoda na wypełnienie weksla określoną treścią. Wręczeniu weksla in
blanco towarzyszy wystawienie deklaracji, w której następuje odpowiednie
upoważnienie wierzyciela oraz określenie sposobu wypełnienia weksla. Nie
ulega wątpliwości, że istnienie takiej deklaracji ułatwia najczęściej
sytuację dowodową posiadacza weksla.

Znaczenie deklaracji wekslowej stanowiło przedmiot kilku orzeczeń Sądu
Najwyższego, który zajmował się tymi zagadnieniami w związku z wekslami
gwarancyjnymi i kaucyjnymi. Obecnie praktyka składania deklaracji wekslowej
rozszerza się na inne weksle wystawione in blanco. Pożyteczne będzie
przytoczenie ustalonych w orzecznictwie zasad dotyczących deklaracji
wekslowej. Odrębnie omówione będzie znaczenie tej deklaracji dla
odpowiedzialności poręczycieli wekslowych (por. objaśnienia do art. 31 pr.
weksl.). Trzeba przede wszystkim podkreślić, że ważność weksla wystawionego
in blanco nie jest uzależniona od istnienia deklaracji wekslowej (tak
słusznie wyrok SN z dnia 28 października 1963 r., II CR 249/63, OSNCP 1964,
nr 10, poz. 208). Deklarację należy traktować jako wiążącą umowę stron, co ma
szczególne znaczenie w procesie wekslowym. Ale brak deklaracji lub niezgodne
z nią wypełnienie weksla nie ma wpływu na istnienie bądź zakres
odpowiedzialności wekslowej. Wobec posiadacza, z którym została zawarta
umowa, można podnieść zarzut wypełnienia weksla niezgodnie z zawartym
porozumieniem. Ciężar dowodu w tym zakresie spoczywa na dłużniku wekslowym
(por. orzeczenie SN z dnia 24 października 1962 r., 2 CR 976/61, OSNCP 1964,
nr 2, poz. 27 z aprobującą glosą A. Ważbińskiego, NP 1964, nr 11, s. 112).
Chociaż weksel został wręczony pierwotnie na zabezpieczenie określonej
wierzytelności, należy przyjąć, że może być on później zużyty celem
dochodzenia innej wierzytelności, jeżeli istnieje w tym względzie
przynajmniej konkludentna zgoda wystawcy (por. orzeczenie SN z dnia 9
kwietnia 1962 r., 4 CR 751/61, OSPiKA 1964, poz. 2). Naturalnie,
rozstrzygnięcie zależy od okoliczności konkretnego wypadku.

Przepis art. 65 § 2 k.c. nakazuje badać raczej, jaki był zgodny zamiar stron
i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu. Ta dyrektywa
interpretacyjna odnosi się również do badania treści oświadczeń woli
zawartych w deklaracji wekslowej. Nie ma istotnego znaczenia okoliczność, że
wypełnienie weksla in blanco następuje przez samego wierzyciela. W ramach
niniejszych rozważań nie mieści się odpowiedź na pytanie, jak traktować
deklarację wekslową, jeżeli sam weksel okazał się nieważny.

5. Weksel in blanco może być przedmiotem obrotu jeszcze przed jego
wypełnieniem. Wynika to pośrednio z przepisu art. 10 pr. weksl., a obrót taki
jest zjawiskiem dość częstym w praktyce. W przepisie tym nie znajdujemy
jednak wskazówek co do zasad rządzących takim obrotem. Panujący pogląd w
nauce i orzecznictwie przyjmuje, że podlega on przepisom prawa cywilnego
(por. S. Wróblewski: Prawo wekslowe i czekowe. Komentarz, Kraków 1936, s.
65). W rachubę wchodzi przede wszystkim przelew wierzytelności połączony z
wydaniem dokumentu (tak słusznie powołane już orzeczenie SN z dnia 5 lutego
1998 r., III CKN 342/97, ). Przeniesienie praw może nastąpić także w inny
sposób (np. przez spadkobranie). Należy odrzucić pogląd, jakoby przeniesienie
praw z nie wypełnionego weksla mogło nastąpić także na zasadach prawa
wekslowego. Bez znaczenia jest okoliczność, że nabywcy został wręczony weksel
in blanco opatrzony już indosem (mniej stanowczo powołany wyrok SN z dnia 5
lutego 1998 r.).

Przyjmuje się powszechnie, że kolejny nabywca nie wypełnionego weksla nie ma
więcej praw niż jego poprzednik. Pod tym względem obieg nie wypełnionego
weksla różni się od ogólnych zasad prawa wekslowego. Nie ma żadnych racji
przemawiających za tym, żeby ułatwiać obrót nie wypełnionych weksli. Można
powiedzieć, że nie wypełniony weksel nie jest zasadniczo przeznaczony do
obrotu.

Na nabywcę zostaje jednocześnie przeniesione upoważnienie do wypełnienia
weksla. Jak długo nabywca ma w swych rękach nie wypełniony weksel, tak długo
jego sytuacja prawna jeszcze nie jest wyjaśniona. Można powiedzieć, że przez
wypełnienie weksla nabywca staje się jedynym wierzycielem. Wyłania się jednak
pytanie, w jakim zakresie jego nabycie jest chronione.

Była już mowa o tym, że nabywca niewypełnionego weksla nie ma więcej praw niż
jego poprzednik (S. Wróblewski: Prawo wekslowe i czekowe. Komentarz, Kraków
1936, s. 66). Nabywca powinien stosować się do treści porozumienia zawartego
uprzednio z wystawcą weksla in blanco. Pod tym względem obieg nie
wypełnionego weksla in blanco stwarza odrębne problemy. Kto nabywa weksel in
blanco, który nie został jeszcze wypełniony, musi sobie zdawać sprawę z tego,
że nie może korzystać z ułatwień przewidzianych dla obrotu wekslowego. Ma to
znaczenie także wówczas, gdy nabywca uzyskał legitymację formalną (art. 16
pr. weksl.), ponieważ remitent dokonał na jego rzecz indosu nie wypełnionego
weksla. Dobra wiara nabywcy przy nabyciu takiego weksla niczego w tym
zakresie nie zmienia. Wynika z tego, że ochrona nabywcy weksla nie
wypełnionego jest znacznie słabsza od tej, jaką zapewniają pozostałe przepisy
prawa wekslowego (art. 17). Rozstrzygnięcie takie jest całkowicie uzasadnione.

Zauważmy, że nabywca nie był stroną porozumienia zawartego przez zbywcę z
wystawcą i najczęściej nie zna jego treści. Musi więc polegać na informacji
udzielonej przez remitenta, który zbył mu weksel. Wymaga podkreślenia, że
dobra wiara nabywcy nie jest także chroniona, gdy chodzi o treść
porozumienia. Jak z tego widać, nabycie nie wypełnionego weksla jest
połączone z pewnym ryzykiem.

6. Ocena prawna będzie zupełnie inna, jeżeli remitent wypełnił weksel i
następnie zbył go na rzecz nabywcy. Przepis art. 10 właściwie nic nie mówi na
temat sytuacji prawnej nabywcy wypełnionego już weksla. Ogranicza się do
unormowania sprawy zarzutów, jakie wystawca weksla in blanco może
przeciwstawić nabywcy, który otrzymał od remitenta weksel wypełniony
niezgodnie z zawartym porozumieniem. Uprzedzając z góry wynik analizy
prawnej, można powiedzieć, że przepis art. 10 zapewnia nabywcy ochronę nieco
słabszą niż wynika to z ogólnych zasad prawa wekslowego (art. 17). Odchylenie
to jest całkowicie usprawiedliwione. To prawda, że nabywca może zasadniczo
liczyć się jedynie z treścią dokumentu. Jednakże ustawa uwzględnia także
interesy wystawcy, który nie powinien być zdany na łaskę i niełaskę kolejnych
nabywców. Dobrą ilustracją tego stwierdzenia jest wypełnienie weksla
niezupełnego przez zbywcę w obecności nabywcy.

Przy ocenie sytuacji nabywcy należy poza tym stosować zasady ogólne. Jeżeli
nabywcy przysługuje legitymacja formalna, będzie zobowiązany do wydania
weksla tylko wówczas, gdy nabył go w złej wierze lub przy nabyciu dopuścił
się rażącego niedbalstwa (art. 16 pr. weksl.).

7. Odrębne cechy weksla in blanco przejawiają się w sprawie zarzutów, jakie
przysługują dłużnikowi wobec kolejnych wierzycieli wekslowych. Przed
przystąpieniem do omawiania tych zagadnień należy dokonać kilku ustaleń
wstępnych.

Weksel wystawiony in blanco musi w chwili przedstawienia do realizacji mieć
wszystkie cechy ważności, w przeciwnym bowiem razie nie rodzi zobowiązania
wekslowego. Uzupełnienie weksla musi nastąpić najpóźniej przed dokonaniem
protestu lub przed wniesieniem pozwu. Weksel nieważny nie może być
realizowany w trybie procesu wekslowego. Możliwe jest jednak przeniesienie
sporu na płaszczyznę cywilnoprawną (por. orzeczenie SN z dnia 14 marca 1997
r., OSNC 1997, poz. 124; aprobująca glosa A. Szpunara, Przegl. Sąd. 1998, nr
4, s. 100).

Z kolei wyłania się pytanie, czy nie wypełniony weksel może stanowić dowód
istnienia długu osoby, która go podpisała. Odpowiedź powinna być
zróżnicowana. Podkreśla się, że taki weksel stanowi w procesie dowód
istnienia długu osoby, która go podpisała (S. Wróblewski: Prawo wekslowe i
czekowe. Komentarz, Kraków 1936, s. 63). Jest jednak rzeczą wątpliwą, czy
należy stosować tę zasadę także wówczas, gdy w wekslu nie została wypisana
suma wekslowa.

Nawiązując do rozwiązań przyjętych w prawie wekslowym, można obecnie
przeprowadzić następujące rozróżnienie co do zarzutów przysługujących
dłużnikowi ponoszącemu odpowiedzialność z weksla wystawionego in blanco:

I. Jeżeli posiadaczem weksla jest pierwszy wierzyciel (remitent), wiąże go
porozumienie zawarte z dłużnikiem. Dlatego dłużnik może mu przeciwstawić
także zarzuty subiektywne, a zatem wynikające ze stosunku podstawowego
łączącego go z wierzycielem. Była już mowa o tym, że w tym wypadku ulega
złagodzeniu abstrakcyjny charakter zobowiązania wekslowego. Uwaga ta dotyczy
zwłaszcza weksli gwarancyjnych i kaucyjnych. Stanowisko takie zajmuje
ustalona judykatura. Nie wchodząc w szczegółową analizę stanów faktycznych,
na których tle zostały wydane orzeczenia, można wymienić najważniejsze z
nich.

Są to orzeczenia Sądu Najwyższego: z dnia 2 lutego 1956 r. (Zb.O.1956, poz.
89); z dnia 9 listopada 1960 r. (Zb.O.1961, poz. 123); z dnia 16 lipca 1964
r., II CR 56/64, (OSNCP 1965, nr 7 - 8, poz. 118); z dnia 7 lipca 1967 r., II
CR 248/67, (OSNCP 1968, nr 2, poz. 27); z dnia 5 lutego 1980 r. (OSNCP 1980,
poz. 173); z dnia 21 maja 1981 r. (OSNCP 1981, poz. 225). Wiele z tych
orzeczeń omawia M. Piekarski (Odpowiedzialność odszkodowawcza za niedobory,
Warszawa 1977, s. 140). Orzeczenia te dotyczyły przede wszystkim
odpowiedzialności odszkodowawczej dłużnika wekslowego za niedobór powstały w
mieniu zakładu pracy. We wszystkich wymienionych orzeczeniach Sąd Najwyższy
uznał, że dopuszczalne jest powołanie się przez dłużnika na zarzuty
wynikające z łączącego strony stosunku kauzalnego (najczęściej umowy o
pracę). W tym wypadku przysługują wierzycielowi dwa roszczenia: z umowy o
pracę oraz z zobowiązania wekslowego.

Zbędne jest omawianie wszystkich przypadków, w których weksel został
wypełniony niezgodnie z zawartym porozumieniem. Szczególnie ważne są kwestie
dotyczące określenia wysokości sumy wekslowej. Decydujące znaczenie ma suma,
na jaką wierzyciel miał prawo wypełnić weksel. Dlatego dłużnik może mu
przeciwstawić zarzut, że weksel in blanco został nieprawidłowo wypełniony w
tym zakresie. Ciężar dowodu w tej sprawie spoczywa na dłużniku (tak słusznie
M. Lityńska: Glosa do orzeczenia SN z dnia 18 listopada 1999 r., Prawo Pap.
Wart. 2000, nr 2, s. 34). W związku z tym nasuwa się pytanie, jakie znaczenie
ma udowodnienie przez dłużnika, że weksel został (przynajmniej częściowo)
nieprawidłowo wypełniony. Przypuśćmy, że wierzytelność ze stosunku
podstawowego (np. z umowy rachunku bankowego) wynosiła 50 tys. zł, ale
wierzyciel wypełnił weksel na sumę wyższą (np. 80 tys. zł). Należy uznać, że
odpowiedzialność dłużnika istnieje w takich granicach, w jakich odpowiadałby
w razie prawidłowego wypełnienia weksla (S. Wróblewski: Prawo wekslowe i
czekowe. Komentarz, Kraków 1936, s. 81). Może się zdarzyć, że nieprawidłowe
wypełnienie weksla nie prowadzi do dodatkowego obciążenia dłużnika. Wówczas
zarzut nieprawidłowego wypełnienia nie odniesie skutku.

II. Taka sama ocena prawna będzie uzasadniona, jeżeli posiadacz nabył nie
wypełniony weksel. Dłużnik będzie mógł przeciw nabywcy podnieść zarzut, że
nie zastosował się do zawartego porozumienia. Stanowisko takie zajmowało w
okresie międzywojennym ustalone orzecznictwo (por. przykładowo orzeczenie SN
z dnia 10 kwietnia 1932 r., OSP 1933, poz. 51). W toku dotychczasowych
rozważań zostały przytoczone argumenty przemawiające za takim rozwiązaniem
(przyjmuje je Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 26 marca 1964 r., OSNCP 1965,
poz. 118). Nie ma żadnego racjonalnego uzasadnienia, żeby czynić wyłom w
ustalonych zasadach prawa na korzyść nabywcy. Trzeba pamiętać, że własność
weksla in blanco może przejść na inną osobę w drodze spadkobrania. Nie ulega
jednak wątpliwości, że spadkobierca może wypełnić taki weksel. Zapewnia sobie
jednocześnie legitymację formalną, wpisując się jako wierzyciel. W tym jednak
przypadku dłużnik może przeciwstawić spadkobiercy zarzut, że nie zastosował
się do porozumienia zawartego przez dłużnika ze spadkodawcą.

III. Zupełnie inaczej wypadnie ocena prawna, jeżeli nastąpiło nabycie w
dobrej wierze wypełnionego już weksla. Pod tym względem jest rzeczą obojętną,
kto z kolejnych nabywców dochodzi roszczeń przeciw dłużnikowi. Jak stanowi
art. 10, posiadaczowi wypełnionego weksla nie można przeciwstawić zarzutu, że
pierwszy wierzyciel nie zastosował się do zawartego porozumienia. Oznacza to
zarazem, że kolejnym nabywcom nie można przeciwstawić zarzutów subiektywnych,
opartych na stosunkach dłużnika z pierwszym wierzycielem. W tym punkcie
przejawia się wyraźnie ryzyko związane z wystawieniem weksla in blanco.

Na szczególną uwagę zasługuje wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 1999 r.,
II CKN 282/98, (OSP 1999, nr 11, poz. 200 z aprobującą glosą A. Szpunara).
Chodziło o weksel gwarancyjny wystawiony przez kredytobiorcę. Weksel taki
został przeniesiony przez remitenta w drodze indosu. Wobec indosatariusza
dłużnik nie może zasłaniać się zarzutami dotyczącymi ważności umowy
kredytowej, także wynikającymi z przepisów prawa rodzinnego.

Z przepisu art. 10 wynika, że wyjątkowo można przeciwstawić te zarzuty
posiadaczowi, który nabył weksel w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się
rażącego niedbalstwa. Sformułowanie art. 17 pr. weksl. jest pod tym względem
węższe, ponieważ zarzuty osobiste można przeciwstawić tylko wówczas, gdy
posiadacz, nabywając weksel, działał świadomie na szkodę dłużnika. Ochrona
zapewniona posiadaczowi przez przepis art. 10 jest mniej intensywna.

Wyłania się pytanie, jak nieco enigmatyczna formuła przepisu art. 10 powinna
być rozumiana. Zła wiara nabywcy zachodzi, jeżeli wiedział on, że weksel in
blanco został wypełniony niezgodnie z zawartym porozumieniem. Ze złą wiarą
zostało zrównane rażące niedbalstwo. Zachodzi ono wówczas, gdy nabywca przy
dołożeniu elementarnej staranności mógł się dowiedzieć, że weksel został
wypełniony niezgodnie z zawartym porozumieniem.

Nasuwają się jeszcze dwie uwagi. Po pierwsze, dłużnik musi wykazać złą wiarę
lub rażące niedbalstwo obecnego posiadacza w chwili nabycia weksla. Bez
znaczenia jest zła wiara (lub rażące niedbalstwo) w chwili dochodzenia
roszczenia wekslowego. Po drugie, dłużnikowi zawsze przysługują zarzuty
obiektywne, a zatem takie, które może przeciwstawić każdemu wierzycielowi.



pzdr

marek radwański


--
Wysłano z serwisu Usenet w portalu Gazeta.pl -> http://www.gazeta.pl/usenet/

do góry

>
> kwestię deklaracji wekslowej reguluje art. 10 prawa wekslowego:
>
> Art. 10. Jeżeli weksel, niezupełny w chwili wystawienia, uzupełniony został
> niezgodnie z zawartem porozumieniem, nie można wobec posiadacza zasłaniać
się
> zarzutem, że nie zastosowano się do tego porozumienia, chyba że posiadacz
> nabył weksel w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się rażącego
> niedbalstwa.
>
> tak to skomentował prof. Szpunar (SZPUNAR Adam
>
> Komentarz do prawa wekslowego i czekowego
>
> Warszawa 2001 Wydawnictwo Prawnicze (wydanie III)
>
>> pzdr
>
> marek radwański
>

Jednym słowem, krótko mówiąc deklaracja wekslowa zabezpiecza wystawcę (lub
akceptanta) przed niewłaściwym wypełnieniem weksla niezupełnego.
Deklaracja wekslowa jest odrębnym dokumentem i może zaistnieć, ale nie musi.

Poprzedni post w sposób totalny wyczerpał temat, mimo to chciałbym przytoczyć
jeszcze jeden cytat z tej pozycji:

"...żadna część tej książki nie może być powielana a ni rozpowszechniana za
pomocą urządzeń elektronicznych (...) bez pisemnej zgody autora i wydawcy"

Rozumiem, przytoczyć opinię, zacytować komentarz, ale przewalić cały
rozdział????????

Ciekawe jak Wydawnictwa Prawnicze dbają o swoje prawa?
Wpisując w googla "SZPUNAR ADAM" poprzedni post objawia się na 2 pozycji.
Szperają? Nie szperają?
A może dopiero będą szperać? - post odleży w archiwum kilka lat.

Pozdrawiam
Traaq



--
Wysłano z serwisu OnetNiusy: http://niusy.onet.pl

do góry